Suðri - 17.04.1884, Síða 1

Af Suðra koma 3 blöð út
á mánuði. Uppsögn með
3 mán. fyrirvara frá ára-
mótum.
Árgangurinn 34 blöð kostar
3 kr. (erlendis 4 kr.), sem
borgist fyrir ágústlok ár
hvert..
2. árg.
Xorourljósaíærin á Esjunui.
Eptir Sojphus Tromliolt.
(Niðurl.). J>ví pótt ísland liggi
talsvert nær meginbelti norðurljósanna
en norðurliluti Einnlands, verka pó
kraptar rafurmagnsins, — en norður-
ljósin eru in sýnilegu merki pessara
krapta — veikara hér en venja er til í
héröðum peim, par sem Lemström
gerði tilraunir sínar í fyrra. Bæði
par og í KoutoTcainio, sem er litlu
norðar, par sem eg dvaldi um vetur-
inn, par er norðurljósið fullt af fjöri
og krapti; myndir pess eru með skýr-
um og glöggum takmörkum; hreyíing-
ar pess djarflegar og birtan og litar-
skiptingin skörp og skær. Annars
vegar grúfir hér deyfð og alvöruleysi
yfir norðurljósunum; pau sjást hvorki
með fjöri né krapti. Eg get að eins
talað eptir minni reynslu um norður-
Ijósin hér í vetur.
Allar myndirnar renna liver inn í
aðra og takmarkast allar óljóst og í poku.
Sjónin er dauf og nær pví veikinda-
leg; pau blossa upp svo sem pau ætli
að mynda stórar myndir, en óðar en
varir, daprast pau aptur og slokkna.
Og aldrei hef eg orðið hér var innar
svo nefndu noröurljösakórönu, sem er
in skærasta, margbreyttasta og skraut-
legasta mynd norðurljósanna, og held-
ur ekki noröurljósabylgjanna, er geys-
ast um loptið með ógurlegum hraða
fýrir rafurmagnsins áhrif. fess má og
geta að í pessum parti íslands verður alls
eigi vart við Ijósbjarma í kring um
fjaflatinda á veturna, en eptir pví
tóku fyrst inir svensku heimskauta-
rannsakendur 1868 í heimskautabelt-
inu, og Lemström hefur og einnig
orðið pessa var norðarlega í Einnlandi.
Allt petta kom mér á pá sannfæringu,
að varla væri við að búast að hér
mundi auðnast að búa til norðurljós,
á sama hátt og Lemström gerði, jafn-
vel pó allt væri undirbúið í bezta
lagi.
Inn 22. febrúar komu nokkrir dag-
ar með stilltu og góðu veðri. Himin-
inn var heiður og loptslagið var fag-
urt og milt. Eg varð pá eða aldrei
að framkvæma fyrirætlun mína. Næstu
2 daga var in sama veðurblíða og var
Reykjavík 17. apríl 1884.
pá afráðið að leggja af stað frá Rvík
mánudagsmorguninn pann 25.
Eg var svo heppinn að hafa
skemmtilega félaga með mér; tveir
Danir búsettir í bænum og tveir Eng-
lendingar búsettir í nágrenninu höfðu
ráðið af að fara með mér upp á Esj-
una. Klukkan 10 um morguninn lögð-
um vér á stað á stórum bát með
fimm mönnum á og bar hann einnig
farangur vorn allan og færi mín.
Líktist för vor mjög skemmtifór; fyrir
framan oss lá spegilfagur fjörðurinn
og við oss blöstu norðurfjöllin, sem
lauguðu sig í vatninu og vöfðu um
sig himinblámanum. Yeðrið var sann-
kölluð vorblíða. J>á er vér komum
lengra út á fjörðinn varð pó ögn sval-
ara, pví par blés gustur svo vér dróg-
um upp segl um tíma. Stórir lagís-
flákar voru á sjónum sumstaðar, og
urðum vér pá að setja einn mann í
framstafn bátsins til að kljúfa ísinn,
svo að báturinn kæmist áfram.
Vér komum til Mógilsár, innst við
Kollafjörð, hér um bil kl. 1. Oss var
par lánað lítið lierbergi, fjögur skref
á hvern veg og höfðum vér pað fyrir
íverustofu, borðstofu og svefnherbergi,
og gerði fólkið á bænum allt sitt til
að herbergið gæti náð pessari ákvörð-
un sinni eptir pví sem framast voru
föng á. Vér reistum flagg á húsinu
og heilar raðir af lokuðum dósum og
flöskum o. s. frv. voru teknar fram.
Vér neyttum ins fyrsta miðdagsverðar
vors glaðir yfir pví, hve byrjunin væri
farsælleg og yfir pví að allt útlit var
til að veðrið mundi verða oss eins
liagkvæmt eptirleiðis og pað nú var.
Sjómennina af bátnum sendum vér á
bæina par í kring til pess að útvega
sem flesta menn að unnt væri, til
pess að bera farangur vorn upp fjallið;
og sama kvöldið voru 10 stólpar born-
ir liér um bil 1500 fet upp í [fjallið.
Esjan er að kalla má rétt fyrir
ofan bæinn og er jafnbrött par upp
eptir. Til að æfa vöðva vora gengum
vér um kvöldið hér um bil 800 fet
upp í fjallið og var pað jafnvel eigi
erfitt fyrir pá af félögum vorum, er
óvanir voru við að ganga í fjöllum.
J>aðan sem vér komumst efst var Esju-
tindur mjög tignarlegur í kvöldroðan-
um um sólarlagið. jpverhnýptar fann-
9. blað.
ir mynduðu skínandi hringvegg í kring
um eggjar hennar. Héraðið fyrir neð-
an oss, nesin, er sköguðu út 1 sjóinn,
sveitin fyrir ofan og eyjarnar sléttar
út á íirðinum mynduðu fagra eining í
rökkurkyrrðinni.
Allan daginn liöfðum vér okkur til
gremju séð bakka yfir fjöllunum í
austri og um kvöldið hækkaði hann
meir og meir og huldi loksins allan
himininn. Get eg pví ekki neitað pví, að
vonir vorar tóku að dofna. Barometrið
tók líka að lækka. Yér vorum pví
eigi eins vonglaðir eins og um mið-
daginn pegar vér undir miðnætti fór-
um að sofa í vorri sameiginlegri hey-
sæng. Allt herbergisgólfið var gert að
einni sæng, og ásamt oss fimm félög-
um áttu par inir ferfættu félagar
vorir einnig að hvílast, Komes og
Hrólfur.
Næsti morgun upp rann hreinn og
heiður eins og inir fyrri. Eg hafði
alls 16 menn í minni pjónustu. |>eir
voru að verki frá pví kl. 6 um morg-
uninn við að bera penna punga far-
angur yíir fjallið. J>egar peir sóttu
ið síðasta frá bátnum, kl. 9, fylgdumst
vér liinir með peim. Eg brúkaði pá
í fyrsta sinu íslenzka skó og mann-
hrodda og virtist mér hvorttveggja
petta ágætlega hentugt, já næstum
ómissandi í slíkar ferðir. Yér gengum
upp vestan við dálítinn læk, sem foss-
ar ofan fjallið. J>eim af félögum
mínum, er eigi áður höfðu gengið upp
fjöll, virtist að sönnu stundum að
leikur pessi hefði í för með sér tals-
verða áreynslu; annars var vegurinn
fyrstu 2 púsund skreíin upp alls eigi
erfiður og pví síður hættulegur. Auk
pess höfðum vér eigi annað að bera
en vorn eigin líkama; öðru máli var
að gegna með ina rösku vinnumenn
mína. J>eir urðu að bera pungar
byrðar, en engu að síður virtist petta
allt að vera leikur fyrir pá og peir
voru svo fjörugir, vinnugjarnir og glað-
lyndir að ánægja var á að líta.
Inn eini hluti fjallsins er erfiður
var og að nokkru leyti hættulegur
voru eggjarnar hér um bil 5 til 600
fet. Ejallið er par mjög bratt, pakið
jökulsvelli og snjóföl ylir. J>að hefði
verið alveg ómögulegt fyrir oss, sem
ekki vorum íslendingar, að komast upp
35