Suðri - 15.10.1884, Blaðsíða 4

100
opna bréfið 22. marz 1855». J>arna
fæddist bara músargrey, par sem petta
opna bréf skreið út úr veiðilögunum
1855, en hvað var pað, sem gjörði af-
kvæmið svona lítið eptir allar pessar
miklu fæðingarhríðir? Hefði ritgjörð
höf. lýst djúpsæi, réttlætistilfinningu
og sannleiksást meir en mér íinnst
hún gjöra, mundi eg hafa getið
pess til, að höf. hefði rekið sig á 50.
gr. stjórnarskrárinnar, og séð af henni
að pegar selveiðaeigendurnir væru svipt-
ir svo vissum bjargræðisútvegi, yrði
endurgjald að koma í staðinn, og hvað-
an pá? Ef alping hefði samið slík
lög, hlaut pað að sjá um endurgjaldið,
pví að óhæfa væri að brjóta pannig
stjórnarskrána eptir alla pá eiða, sem
pað hefur svarið að halda hana. En
á hvaða fé hefur alping ráð til pessa?
Að hlaupa í landssjóð eða viðlagasjóð-
inn? En skyldi eigi sumum landsbúum
langt í burtu pykja pað hart, að verða
að borga fyrir pennanpúsundfaldaábata
fárra hreppa á Breiðafirði, sem höf.
segir að aðrir firðir hafi haft síðan
selurinn var eyðilagður par, og sumir
pingmenn stóðu svo fastir á, að mundi
verða á Breiðafirði, að eigi mátti nefna
neitt, «ef» ámóti slíkum spádómi. Hvað
væri pá náttúrlegra en jarðeigendur
peir, sem nytu pessa mikla ábata,
borguðu til landssjóðs fast árgjald af
óðulum sínumí endurgjaldsskyni fyrir
pað, sem hann hefði borgað sellátra-
eigendum skaðabætur, enda væri slíkt
fjöður af fati peirra, pegar peir hefðu
púsundfaldan ábata. Ef eg ætti sel-
veiði á Breiðafirði vildi eg heldur láta
hana af hendi með peim skilmálum,
að fá hana endurgoldna, en eiga í
prasi við selaskyttur. Menn hafa
nokkur dæmi pess, hve vel hefur gengið
að ná rétti sínum í slíkum málum,
eins og áðurnefnd ritgjörð í «Suðra»
sýnir. Enn fremur er eigi á allra færi
að eiga í slíku prasi og málaferlum.
Einnig má sjá af áminnstri ritgjörð
pessara priggja Flateyjarbænda, hvort
pað er satt, að láturselaveiðin á Breiða-
firði sé lítils eða einskis virði. Yið
eina eyjajörð fást á hverju vori 60—
80 kópar; ef vér gjörum hvern kóp
5 kr. virði, sem mun vera helzt til
lítið, lilýtur liverjum manni að vera
auðsætt, að pað er lítt hugsandi að
slík veiði borgi sig ekki. J>etta og
annað eins stingur nokkuð í augun og
gjörir sögur höf. tortryggilegar, pví að
pað er mörgum kunnugt, að víða við
Breiðafjörð er góð selaveiði, enda hafa
skýrslur komið um pað frá Breiðfirð-
ingum til alpingisfyr og síðar;og hafi
hún minnkað er pað sjálfsagt öðru að
kenna en opna bréfinu frá 1855.
Eg vona, að óðalsbóndinn pori að
koma til dyra eins og hann er klædd-
ur, pegar hann svarar spurningum mín-
um, en ekki í dularbúningi, pví að
pað getur nokkuð pýtt, hvort hann er
óðalsbóndi á selveiðajörð eða selveiði
er par lítil eða engin sem hann
býr og kynni pví að sjá sér hag í pví
að skjóta sel frá annara lögnum. Eg
hef ekki ritað pessar línur af peirri
ástæðu, að mér sé fast í hendi með
petta optnefnda opna bréf, pví að ef
svo væri, hefði eg eigi borið upp pá
breytingaruppástungu, sem eg ásamt
meðnefndarmönnum mínum bar upp
á síðasta pingi, en aðaltilgangur minn
er að petta 30 ára stríð um petta opna
bréf mætti linna. Eg vona pví, að
allir sem hér eiga hlut að máli sendi
til alpingis bænarskrár og uppástungur
um pað, hvernig peir vilji a'ð pingið
ráði pessu máli til lykta. |>essum
bænaskrám ætti að fylgja greinilegar
skýrslur um, hversu selveiðin se mikil,
og hvort hún hafi minnkað síðan frið-
unarlögin frá 1849 komu út eða síðan
opna bréfið 1855 kom út, pví að pá
kom skýrsla um pað hvers virði sel-
veiðin væri á Breiðafirði, en ef pað
sannaðist, að selveiðin hefði minnkað,
að skýra pá frá orsökum, er rnenn
vissu helztar til pess, jafnframt ætti
að gefa skýrslur um breytingu á fiski-
göngunni. J>etta gæti sparað prætni
milli pingmanna um pað, hvað satt
væri eða ósatt í máli pessu, pví að pað
er engin sönnun, hvað mikið sellýsi
hafi verið lagt inn í Stykkishólm, pví
að Vestureyjamenn leggja pað víst mest
inn í Flateyjarverzlun.
Eg vona að fleiri en óðalsbóndinn í
dularbúningnum riti um petta mál,
og skýri pað sem bezt fyrir alpingis-
mönnum. Fyrsta spurningin er pað,
hvort eigi að afnema opna bréfið frá
1855, og verði svo álitið, er pá selur-
inn tryggilega friðaður á Breiðaíirði
með veiðilögunum 1849, sem Breið-
firðingum pótti ekki nægja, pegar beðið
var um opna bréfið 1855 ? J>essu næst
er sú mikla spurning: hvort á að eyði-
leggja allan sel á Breiðafirði, og hvernig
er pað mögulegt, án pess að gjöra
varplöndunum skaða? En verði petta
ofan á (sem óðalsbóndanum pykir rétt-
ast), með hvaða kostaboðum á pað að
verða við sellátraeigendurna.
Eg læt nú hér staðar numið að sinni,
og pykist eg hafa skoðað petta mál á
svo marga vegu, sem ritgjörð óðals-
bóndans gaf tilefni til, og væri óskandi
að fleiri létu skoðun sína í ljósi á
móti pessu.
Beykjavík 15. sept. 1884.
Póstskípið ,,Laura“ kom hingað í
gærmorgun, hafði hreppt storma mikla
við Færeyjar og legið par um kyrrt í
6 daga. Með pví kom landlæknir
Schierbeck með frú sinni, mad. Anna
Petersen o. fl.
Keimaraembætti við latínuskólann
(í náttúrusögu) veitti konungur 17. f.
m. settum aðjunkt Birni Jenssyni.
Keir Zoega cand. philol. er af ráð-
herranum frá 1. okt. p. á. settur að-
junkt við latínuskólann.
Prestar og Prestaköll. Breiða-
bólstað á Skbgarströnd veitti lands-
höfðinginn 4. p. m. séra Eiríki Gísla-
syni á Lundi í Borgarfirði.
Borg á Mýrum veitti landshöfðing-
inn 8. p. m. prestaskólakandídat Árna
Jónssyni.
A-Liglýsmgar*.
VETRAR-YFIRFRAKKAR.
Til mín kom nú með „Laura“
mikið af allskonar sýnishornum
(Pröver) af vetrar-yfrfrakkataxbi.
peir, sem vilja fá sér fína, heita
og góða vetrar-yfirfrakka fyrir Jól-
in, snúi sér til mín áður en .,Laura“
fer héðan.
Reykjavík, 15. október 1884.
Jóel Sigurðsson.
R e y k h á f a r.
Sterkir leirstrompar, til pess að hafa
fyrir ofan mæna á húsum, fást við mjög
vægu verði. Ritstjóri pessa blaðs vísar
á seljanda.
Nýkomin eru á prent á forlag Kristj-
áns Ó. J>orgrimssonar
Ljóðmæli
Matthíasar Jochuinssonar
með mynd skáldsins,
26 arkir að stærð, vandaðasta bók
að xytra frágangi, sem út liefur kom-
ið á Islandi.
Seljast við hinu afarlága verði í kápu
4 kr., talsvert ódýrar, en ákveðið var
í boðsbréfinu.
Nýútkomið er á prent hjá undir-
skrifuðum
SÖGUR OG ÆFINTÝRI
eptir
Torfhildi porsteinsdóttir Holm.
Sögurnar eru vel samdar, 8'óU ark-
ar að stærð og kosta í kápu að eins
1 kr. 15 a.
Reykjavík, 15. október 1884.
Einar pórðarson.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
Gestur Pálsson.
Útgefandi og prentari:
Einar J>órðarsou.