Suðri - 25.10.1884, Blaðsíða 4

104
arkalestur, tvíprentanir tvöfaldar í sama
vísuorðinu hvað pá heldur annað t. d.
á bls. 314:
leizt ei ráð að ráð að bíða.
En pað er alltof preytandi bæði
fyrir mig og lesendur blaðsins að týna
upp allar villurnar; pað verður að
nægja, sem pegar er tekið fram, að
pví við bættu, að af slíku úir og grúir
1 bókinni. |>að pykir lýti á hverri
bók, að hroðalega sé gengið frá próf-
arkalestri, en engar bækur lýtir slíkt
svo mjög sem ljóðabækur. Yér skul-
um ráða hinum háttvirta kostnaðar-
manni til, að fá einhvern vandað-
an prófarkalesanda, til pess að lesa
vandlega ljóðmæli Matthíasar, og aug-
lýsa svo í blöðunum leiðréttingar á
sem flestum villunum. í'að er auðvitað,
að slíkt yrði langt mál, en eg ímynda
mér að vegna almennings mundu blöð-
in taka slíka auglýsingu ókeypis. Eg
skal geta pess, til pess að fyrir-
byggja allan misskilning, að prófarka-
lesanda kaus skáldið sér sjálft, en
kostnaðarmaðurinn réð pví ekki, hver
pað annaðist, eptir pví sem hann hefur
sjálfur sagt mér.
I.
Matthías hefur alla æfi átt við bág-
an fjárhag að búa; örlyndur höfðingi
einn styrkti hann bláfátækan til skóla-
náms og síðan hann fór að vinna fyrir
sér sjálfur með prestsembætti, ritstjórn
og svo prestsembætti aptur, hefur hann
allt af átt nóg með að hugsa fyrir sér
■og sínum, og átt við daglegar áhyggjur
að búa í peim efnum. Hann hefur
pví aldrei átt færi á, að afla sér peirr-
ar menntunar, sem hverju skáldi er
nauðsynleg, aldrei efni á að dvelja er-
lendis til pess að læra af margbreytni
lífsins og auðga anda sinn á pví að
kynna sér list heimsmenntunarinnar.
|>ví pegar ails er gætt, pá er líklega
skáldinenntun sú grein, er sízt verður
af bókum lærð. Orð gamla Goethe
standa enn að mörgu leyti í góðu gildi,
að skáld purfi prennt að gera á degi
hverjum: tala við fallega stúlku, skoða
fagurt listaverk og hlýða fögrum söng.
Matthías hefur að mig minnir verið
tvisvar eða prisvar erlendis, en svo
stutta stund í hvert skipti, að pær
ferðir hafa miklu fremur verið honum
skammvinn hressing, en getað orðið til
pess, að hafa veruleg áhrif á sjálfan
hann og skáldskap hans. Og í öðru
lagi hafa hagir hans, lífsstaða og ýms-
ar ástæður gert pað að verkum, að
hann hefur orðið að gefa sig við skáld-
skapnum eins og á hlaupum.
Ljóðmæli hans bera vott um hvort-
tveggja petta. Leiðir hans og heims-
menntunarinnar hafa ekki legið saman,
og pess vegna hefur Matthías engar
nýjar brautir rutt í íslenzkum skáld-
skap. Og hinn sorglegi skortur á allri
vandvirkni og réttri hugsun, sem sum
kvæðin bera vott um, á rót sín að
rekja bæði til pess, að hann hefur ekki
hlotið nægilega menntun og eins
til hins, að hann hefur orðið að hafa
kveðskap sinn einungis í hjáverkum
og par af leiðandi opt og tíðum ekki
notið sín. J>að er ekki tími til pess
hér að fara út í pá sálma, hvort eitt
af skiiyrðunuin fyrir andlegri menn-
ingu og heill pjóðanna sé ekki pað,
að skáldin fái að njóta sín, og hvort
pað í raun og veru ekki borgi sig að
hlynna ofarlitla ögn að peim. Hitt
er víst, að aldrei hefur nokkurt íslenzkt
skáld fengið að njóta sín. Og ljóð-
mæli Matthíasar bera meiri vott slíks,
en nokkur önnur ljóðmæli, sem út hafa
komið á íslenzku, prátt fyrir pað pó
pau beri af flestum.
|>að er sagt, að Michel Angelo hafi
einu sinni, pegar hann var að höggva
eitt af hinum eilífu meistaraverkum
sínum í marmara, orðið að hætta við,
af pví hann fann lýti á steininnm, og
fleygt honum svo burtu. Steinninn
bar handaverk Miehel Angelos, goða-
mark snilldarinnar, en — ekki nema
markið tómt. Ytri ástæður ollu pví,
Nauðsynlegt er fyrir alla pá, er
ensku vilja nema, að kaupa: Lestrar-
bók í ensku mcð málfræði og ensk-
íslenzku orðasafni á 3,50; og oröasafn
íslenzkt-enskt á 1,50, eptir J. A. H/alta-
lín. Bækurnar fást í Reykjavík hjá
Sigurði prentara Kristjánssyni.
Hjá undirskrifuðum fást pessar
bækur nýprentaðar:
Sálmabókin nýja. Kostar í bandi
3 krónur.
Göngu-Hrólfs saga (2. útg.), sam-
antekin af Halldóri Jacobssyni sýslu-
manni. Kostar í kápu. 35 a.
Skemmtilega og vel samdar
Siigur og æfintýri (83/4 arkar að stærð)
eptir Torfhildi J>orsteinsdóttur Holm.
Kosta í kápu 1 kr. 15 a.
Reykjavík 24. október 1884.
Einar pórðarson.
Tapazt hefur úr vöktun hér í
Reykjavík pann 10. okt. jarpur hestur,
að fegurðin í allri fyllingu sinni gat
aldrei opinberast á peim steini.
Mér dettur alltaf pessi steinn í hug,
pegar eg lít á ljóðmæli Matthíasar.
Skáldgáfa Matthíasar er ljómandi
gimsteinn frá náttúrunnar örlátu móð-
urhönd; en fátæktin og smápjóðar-
skapurinn hafa brotið í hann skarð
við skarð, reynt að draga náttdimman
skugga yfir birtu hans og láta íslenzka
vetrarskúr dynja yfir alla fegurð hans
og litbreytingu. |>ess vegna eru pessi
ljóðmæli ekki nema brot af skáldskap
Matthíasar, eins og hann hefði getað
orðið, ef skáldið hefði ekki, eins og rós,
sem náttúran af einhverjum galsalæt-
ur spretta í eyðimörk, alltaf práð og
aldrei fengið neina frjófgandi dögg.
Ekki nema brot!
En petta brot er nóg til pess, að
skipa lionum á bekk með beztu pjóð-
skáldum landsins.
(Eramhald síðar).
14-15 vetra, með síðu tagli, veturaffext-
ur, skaflajárnaður, að aptan með hálfum
skeifum innan-fótar, stiggur, klárgeng-
ur. Finnandi er beðinn að skila licst-
inum að Skaptabæ í Reykjavík gegn
sanngjörnum greiða.
Nýr bókasölumaður í Borgarnesi.
Hr. kaupmaður Finnur I’innsson
hefur tekið að sér að hafa á hendi
útsölu á ílestum forlagsbókum mínum,
og geta peir, sem eru í grennd, haldið
sér til hans.
Reykjavík 24. október 1884.
Einar pórðarson.
(iNærsveitamenn eru beðnir að
vitja „Suðra“ til útgefandans
Einars pórðarsonar.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
Gestur Pálsson.
Útgefandi og prentari:
E i n a r pórðarson.
KL g 1 ý s i ii g a r.
THE
„OITY OF LONDON11,
brunabótafélag í Lundúnum.
Höfuðstóll: i' 2,000,000 = 86,000,000 kr.
Tekur í ábyrgð fyrir eldsvoða bæði húsgögn, vörubyrgðir, hús, skip á
höfn o. s. frv., o. s. frv. eins iðnaðarstofur og verksmiðjur, gegn föstu, lágu
brunabótagjaldi fyrir milligöngu félagsins
aðálumboðsmanns fyrir Danmörku
Joh. L. Madsen.
Skrifstofa: Veð Stranden 2, St., andspænis Hólmsins brú.
Umboðsmaður í Reykjavík: F. A. Löve.
Atlis. Brunabætur greiðast örlátlega og jijótt. Eélagið er háðdönskumlögum
og dómstólum, ef til lögsóknar kemur, með varnarpingi í Kaupmannahöfn.