Suðri - 20.05.1886, Page 3

55
sjóður kynni að liafa misst fjár í af
vanrækslu yíirvaldanna.
Eptir áskorun til peirra, sem huðu
sig til næsta pings, lýsti séra porkell
Bjarnason yfir pví, að hann væri mbt-
fallinn innlendum lagaekóla, sro og
stjórnarskrárbreytingumn frá síðasta
þingi, og kvað hann pjóðina hafa
annað parfara að vinna en að „stamla
í stælu uni hundshár“. Hann vildi
ekki hafa innlendan lagaskóla af peirri
ástæðu, að sú menntunarstofnun væri
of dýr í samanburði við gagnið; en
stjórnarskránni vildi hann ekki breyta
af pví að íslendingar væru ekki vaxnir
innlendri stjórn. Fundarstjóri áleit
pað mjög mikinn ábyrgðarhluta fyrir
pingmenn að hafna stjórnarskrárhreyt-
ingunni, og var henni meðmæltur.
Skólastjóri Jón J>órarinsson var með-
mæltur bæði stjórnarskrárbreytingunni
og innlendum lagaskóla. Sú skoðun
var og almenn á fundinum að halda
við stefnu pingsins í fyrra í stjórnar-
skrármálinu og mælti enginn móti
nema Grímur Thomsen og séra J>or-
kell. Grímur Tliomsen bar upp sem
breytingu á stjórnarskránni pessi tvö
atriði: Stjórnin rná aldrei gefa út
bráðabirgðarfjárlög og konungur má
ekki náða ráðgjafa, sem sekur er um
stjórnarskrárbrot, nema neðri deild al-
pingis leyfi. J>essu var séra Jorkell
sampykkur og kvaðst hann mundu
greiða atkvæði með stjórnarskrárbreyt-
ingu á næsta pingi, ef breytingin færi
svo eða svo langt; en með pví að
fundurinn póttist sjá, að ekkert mundi
fást, ef of mikið vani heimtað, gat hann
að engu leyti fallizt á skoðanir séra
|>orkeis á pessu áhugamáli. Einn fund-
armanna lýsti yfir pví, að séra |>or-
kell hefði í pessu máli brugðist vilja
kjósenda sinna, og bar hann pað á-
mæli ekki af sér.
Ýmsum málum var enn hreyft,
par á meðal bankamálinu (af fundar-
stjóra), kaffitollsmálinu o. s. frv.
í fundarlok bauð sig fram til ping-
mennsku Gísli bóndi Gísiason í Leir-
vogstungu eptir áskorun að minnsta
kosti tveggja kjósanda, og eptir áskor-
un eins fundarmanns (Gríms Thom-
sens) kvaðst J>órður bóndi á Hálsi gefa
kost á sér á kjörfundinum. Aptur
skoraði J>órður bóndi á Grím, að gefa
kost á sér, en Grímur kvaðst að lík-
indum hvergi gefa kost á sér, en allra
sízt í pessu kjördæmi.
* * *
J>að eru lítil iíkindi til, að séra J>or-
kell nái kosningu eptir pessa fram-
koinu á fundinum. Yér vissum pað
áður, að hann væri á móti lagaskól-
anum og sömuleiðis að hann væri
móti hinni endurskoðuðu stjórnarskrá.
En pað vissurn vér ekki fyr en nú,
að hann teldi alvarlegt strit pjóðar-
innar fyrir innlendri stjórn inarklausa
«stælu um hundshár». Og vér skul-
um fúslega játa, að vér ætluðum séra
|>orkel of hygginn og of alvarlegan
mann til pess að láta sér jafnóvitur-
leg orð um munn fara. J>að liggur í
augum uppi, að pað er skylda hvers
kjósanda í Gullbringu- og Kjósarsýslu,
sem vill einhrerja breytingu á pví
stjórnarfyrirkomulagi, sem nú er, að
gefa ekJá séra J>orkeli atkvæði sitt,
pegar kjósa skal fulltrúa til pings,
sem stofnað er til einmitt til að ræða
stjórnarskrárbreytingar.
Bitstj.
Safn af íslenzkum forngrijmm
eptir
Sera Helga Sigurðsson.
(Framh ).
J>etta pótti bæði mér og fleirum
miður álitlegt; en eg vildi ekki gefast
strax upp. Eg hugsaði nú að bezta
ráðið til að fá safni mínu borgið að
minnsta kosti, væri að leita alpingis
1883, pví eg taldi mér nálega víst,
að par mundi ríkja nægur áhugi á
aðhlynningu og eflingu íslenzkra forn-
menja. Eða livar skildi hans fremur
von? Eg sendi pví fjárlaganefndinni
par hið fyrra tilboð mitt, vísaði til hinn-
ar fyrnefndu forngripaskrár minnar í
vörzlum biskupsins, og tók par bert
og skýrt fram pörf á aðhlynn-
ingu íslenzkra forngripa og nauð-
synina fyrir landið, að pyggja tilboð
mitt. Og nú Ó1 eg allt betri von
fram yfir petta alpingi. En hversu
góðar verða undirtektirnar? Tilboð
mitt, sem ekki var neitt bónarbréf, er
par kallað pessu nafni og nefnt svo í
rollu slíkra bréfa, hvernig svo sem á
slíkri villu eða misgá hefur staðið.
En í alpingistíðindunum pá hj'gg eg
að fátt sé miunst á tilboð rnitt, nema
eitthvað á pá leið, að pví verði ekki
gaurnur gefinn, euda muni forngripir
míuir ekki vera svo allskostar merki-
legir. En hvaðan gat pessi spá eða
vizka komið alpingi? Yíst ekki frá
tómri forngripaskránni, er fyr var
nefnd, hafi alpingi pá haft fyrir að
skoða hana. Og pví síður frá pekk-
ingu á forngripum mínum, setn eng-
inn pingmanna hafði séð, og annars
enginn er neitt verulegt vit hafði á
peim; og enn liafði ekki heldur hr. S.
Yigfússon skoóað pá, svo paðau gat og
ekki með sarini slík vizka komið. Eg
læt mig annars litlu varða hvaðan slík
fluga hefur bæzt alpingi, sem og pað
hausavíxl: bónarbréf í staðinn fyrir til-
boð. J>ó fór bezt virðist mér, að petta
sern fleira væri rétt. Kunnugir vita
annars bezt um hið nú nefnda. —
Ekki blés byrlegra en nú er ávikið í
pessari ferðinni. Svo petta afskipa-
leysi eða sama sem kærulaus neitun
að ætlan miuni, virtist mér enn herða
á liinum fyrirsögðu afdrifum, að eg
pegar yrði að fara að reyna að sjá
borgið eptir mig forngripasafni mínu,
og pað líkast til erlendis.
Hin brygðula jarðneska von yfir-
gaf mig pó ekki enn. Eg póttist enn
geta vænt að seinna kynni betur til
að takast, einkum pegar gjöra var um
svo ómissandi og dýrmæta hluti sem
landsins fornmenjar, og að hinir máls-
metandi forngripavinir er eg hélt að
landið ætti, mundu senn átta sig bet-
ur. Enda vænti eg pessi árin eptir
hr. Sigurði Vigfússyni, til að skoða
safn mitt, par eð eg vissi að hann pá
var á ransóknarferðum sínum uppi í
Borgarfirði, svo að segja á næstu grös-
um við mig. J>essi von rættist og,
pví seinna árið sem hann var par
(1884), kom hann til mín og skoðaði
safn mitt, og gaf pví að pví er eg hefi
næst komist góðan róm. Kvaðst
hann skyldi af alefli mæla fram með,
að alpingi hið næsta ár (1885) næði
í pað handa landssafninu. Samdist
pá svo með okkur, að ef svo yrði,
myndi eg láta af liendi til safnsins
fleiri fornhluti, en áður var ákveðið,
(svo allir peir gætu orðið 230 — pví
pá að undanförnu hafði eg safnað við-
bótinni og í henni mikilli og dýr-
mætri silfurkeðju með kingu), alla
pó með fyr ákveðnu verði, og par á
ofan líðun á nokkru af andvirðinu
gegn nægri tryggingu, ef nauðsyn til
bæri, pví eg vildi svo mikið til vinna
vegna landsins og safns míns, að safn
mitt gæti lent í landssafninu fremur
en annrstaðarstaðar. Eg hygg nú —
pví alpingistíðindin hef eg enn ekki
fengið lesið nægilega — að alpingi
hafi nú tekið málinu fremur vel, sem
og líklegt virtist, en að seinna hafi
verið klippt utan úr upphæð peirri, er
alpingi veitt-i handa ísl. forngripum,
pegar til Islands ráðgjafa kom(H), pví að
forstöðumaður forngripasafnsins telur
sig í bréfi til mín frá 6. febr. p. á. al-
veg getulausan, hvað l'é snerti til að
ná í safn mitt handa landinu. pegar
pessi líklega tilraun, að geta séð safni
mínu borgið í sjálfu landinu — eins
og eg vildi og vera átti — hefur og
ennig brugðist, fer eg nú að miss alla
von hér um, eptir hinar greindu 3
tilraunir og polinmæði í hin undan-''
förnu 3 ár. J>essar tilraunir 3 svona
án alls árangurs, virðast mér pví vera
sem óumflýjanlegar kringumstæður, er
loks neyða mig til að fara að bjóða
fleirum eða öðrum en íslandi safn
mitt, svo pað ef pað ske mætti ekki
glatist eptir minn dag, og gæti svo
orðið einhverjum formnenjavin að á-
nægju og notum. (Eramh.)
Keykjavík 20. maí 1886.
Kirkja lögð uiður. Landshöfðing-
inn hefur 11. p. m. samkvæmt ályktun
héraðsfundarins í Bangárvallaprófasts-
dæmi fallizt á, að Stóruvallakirkja
verði lögð niður pannig: I, að Stóru-