Austri - 21.04.1884, Qupperneq 1

Austri - 21.04.1884, Qupperneq 1
1884. 1. árg. Seyðisflrði, mánudag 21. apríl.’ — Ar. 9. 97 98 99 'JW' ér leyfum oss ab minna kaupendur „Austra“ á, aö borgunarskilmálar blabsins eru Jjeir: aö þab sé borgað svo snemma, ab skírteini fyrir borguninni sé komib til verzlunarstj. Sigurbar Jónssonar á Yestdalseyri fyrir lok ágústm. Borga má blabib vib hverja áreibanlega fastaverzlun hér á landi. Yér neybumst til ab auglýsa ab hér eptir tökum vér ekki á möti neinum löngum eptirmæl- um né þakkarávörpum, nema til sérprentunar fyrir sérstaka borg- un, annabhvort í vibaukablöbum, eba á lausum blöbum, sem þá prentast á kostnab hlutabeigenda. „Hér hefi eg vitað alla verða ó- drengilegast við síns herra nauðsyn“. Eitthvað pessu líkt sagði nafni minn forðum við meunÓlafs konungs helga, er peir tregðuðust við að fara sendi- för hans, af pví að hún pótti hættu- för. Sama kemur mér í hug, er ég virði fyrir mér meðferð alpingis á lands- ins mikilvægasta nauðsynjamáli, stjórn- arbótarmálinu, í pau tvö skipti, sem pað hefur verið borið upp síðan vér fengum stjórnarskrána. í hvorugt skiptið hefur stjórnarskrár-endurskoð- uninni orðið framgengt, heldur hefur henni verið „draslað áfram meðhvíld- um og semingi“, og loksins er hún lögð, á hylluna fyrst um sinn, pótt flestir kannist við stórgalla stjórnarskrárinn- ar. Sumar ástæður pingmanna til pessa atferlis kunna að vísu að vera mér huldar, með pví að ég á heima á afskekktu landshorni og heyri sjald- an talað um pingmál, og pað eru lík- lega ekki nema lausar getgátur, að pingmenn peir, sem nú eru, vilji fyrir engan mun eiga á hættu að missa pingsetuna fyrr enn kosningar- tíminn sé úti, og pví hafi peir ekki viljað ráðast í pað stórræði að breyta stjórnarskránni, með pví að breyting á lienni mundi liafa haft pað í för með sér, að alpingi hefði verið hleypt upp og eflt til nýrra kosninga (sbr. „ísaf.“ undir stjórn Gf. Th., VII. 29. VIII. 18). Nú parf eigi framar að kvíða pessu, par sem að eins eitt ping er nú orðið eptir af kosningartíman- um, en pað er ekki líklegt, að aðal- ástæðan til tregðu alpingis í pessu máli sé horfin með pví. Mér er nær að halda, að sumir pingmenn séu hræddir um, að allt muni komast í uppnám, ef lireift sé við stjórnar- skránni, cða pá að ekkertverði annað gjört á pinginu, en að rífast um hana, og svo óttast líklega sumir illar und- irtektir af stjórnarinnar hálfu og bera pví kvíðboga fyrir að haráttan verði árangurslaus. En liverjar sem orsak- irnar eru, pá liggur hitt í augum uppi, að alpingi hefir í sumar er leið, eins og fyrr, sýnt litla rögg á sér í stjórn- arskrar-endurskoðuninni, enda var varla við öðru að búast eptir pví, hvernig kosið var í nefndina í neðri deild, og flest virðist benda til pess, að ping- inu hafi ekki verið stjórnarbótarmálið neitt áhugamál. það bar heldurekki mikið á pví, að pingið fengist við að „gjöra pað sem parf til pess, að hin óofndu heit stjórnarskráarinnar séu efnd“, t. d. að semja ráðgjafa-ábyrgð- arlög, breyta setutíma alpingis, auka tölu hinna pjóðkjörnu pingmanna, til að koma í veg fyrir að hinir konung- kjörnu verði ofjarlar*) o. s. frv., en petta liefur sumum pött liggja næren *)það var reyndar ekkivon, að pingið 1883 færi fram á lagabreytingar í pessa átt, f'yrst pingmönnum hefur farið pað fram í frjálslyndi síðan 1881, að í seinasta stjórnlagafrum- varpinu var setutími alpingis ákveð- inn til 8 vikna, en 2 árum áður var Frásðgn úr skðpunarsðgu Darwins. (þýtt.) Richter háskólakennari í Dresden, sem er nafnfrægur læknir, og mesti vinur allra skóla, hefur ritað þessa fyndnu samlíkingu aiianna í þýzkt blað: Á fyrrf tímum, kannske fyrir milljónum ára, var hið yndislega tímabil, þegar Mið-Ev- rópa hafði undir eins bæði dýralíf og jurta- gróða hinna heitu belta jarðarinnar, en þó meðalhita. pá var það, að sá api lifði, er að liyggju Darwins er ættfaðir mannkynsins. Um sama tíma kom fram hjá öpunum forfeðrum vorum framfaraflokkur; þessi flokkur hafði at- hugað hvernig liffæri hinna lægstu dýra höfðu iullkomnazt, þangað til þau urðn aö æðri dýr- um er höfðu fullkomnari byggingu. Afþessu ályktaði flokkurinn, að skipting verkanna er framför, og skilyrði fyrir fullkomnuninni, þetta viðurkenna líka allir þeir, er bera skyn á hlutina; fyrir því sagði framfaraflokkurinn: „að vér höfum nú fjóra fætur, sem vér notum sem handleggi, og líka sem fætur, viljum vér þanuig skipta verkum, að vér notum aðra fæturna sem hendar en hina til gangsins, þá munum vér verða fullkomnari og hæfari til þeás að vinna verk vor„. En flokkur hinna apturhaldandi apa reis upp og talaði eins og sá flokkur er ennþá vanur að tala. „par hafið þér hugsað yður illa breytingu á tilver- unni. Hvers vegna ættum vér að haga oss öðruvísi en forfeður vorir hafa hagað sér í þúsundir ára á undan oss? Látið þósérhvern um það, hvort hann vill heldur ganga, klifra eða grípa. Hver veit nema oss síðar kynni að iðra þess, að hafa vanið hendurnar af að ganga og fæturnar af að grípa“. Éramfara- 33 flokkurinn stóð þannig einn saman með fyrir- ætlun sina. pess moira sem nú ein kynslóð eptir aðra notaði framlappirnar til þess, að grípa með, þess liæfari urðu þær til þeirrar vinnu. pumalfingurinn fullkomnaðist, en það er styrkur hans og mótstaða, sem er einn af aðalmismunum mannsins og apanna, og undir honum er að mestu leyti komin fimni og hag- leikur mannlegrar handar. Og þess lengur sem ein kynslúð eptir aðra vandist á að nota fæturnar til þess að ganga og standa á, þess fullkomnari urðu þeir til sinna nota, oggetur maður séð þaó með því, að bera saman fætur mannarma og apanna. Aðrir hlutar líkamans tóku lika þátt í þessari fullkomnun, en þó einkum höfuðið með líffærum hugsunarinnar. peir aparnir, sem gengu uppréttir og líktust mönnum, öðluðust stærri sjóndeildai-hring, fyrst að því, er snerti líkamann, og síðar að því, er snerti sálina. Fremri hluti hauskúpunnar, og líffæri þau, er þar voruv fullkomnuðust meir

x

Austri

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Austri
https://timarit.is/publication/120

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.