Fjallkonan - 28.03.1887, Blaðsíða 2

34
FJALLKON AN.
að gefa fénu þangað til það hefir megrazt til muna,
og þetta hyggr hann vera heysparnað, enn gætir
þess ekki, að þegar fram á vetrinn líðr verðr hann
að gefa fé sínu */»—’/s parti meira liey enn þeir,
sem fyrr hýstu og fyrr fóru að gefa; eyðir svo meiri
heyjum og verðr fé hans þó eí til vill í lakara öt-
liti og arðminna. Ef bóndinn helði haft næga þekk-
ingu á grasræktinni og meðferð áburðarins, og einn-
ig þekt, að miklu meira efni þarf að ganga til lík-
ama skepnanna til að viðhalda hita þeirra þegar þær
eru magrar — þá hefði hann hagað þessu öðru vísi.
Verksvið bóndans er svo mikið, að ef fyrirhyggjan
á að duga, verðr hann að afla sér þekkingar á efn-
um og eðli margra hluta bæði einstakra og í sam-
bandi við aðra, og geta hagnýtt sér reynslu manna
fyrr og síðar og rannsóknir búnaðarvísindanna, enn
mest af öllu ríðr sveitabóndanum á því að kunna
að ala upp dýr þau og grös, sem hann hefir sér og
sínum til framfæris. Búnaðrinn getr eigi verið í
góðu lagi án töluverðrar þekkingar á náttúrunni, að
öðrum kosti verðr bóndinn að gera margt af handa-
hófi og sem í blindni, og hann lætr þá margt ógert,
sein mikið er undir komið. — Þekkingin aflar mann-
inum trausts á sjálfum sér, sem er öldungis ómiss-
andi við öll fyrirtæki í lífinu.
Flestir bændr hafa börn að annast og við uppeldi
þeirra er brýn þörf á hinni fjölbreyttustu framsýni,
því að það er hið vandasamasta skylduverk manns-
ins. Fyrrum var það verk unnið með blindri
hörku; enn „tvennir verða tímarnir“. Nú er upp-
eldi á börnum ekki strangt eða fyrirhyggjulegt, heldr
láta nú margir börnin ráða ekki einungis fyrir sjálf-
um sér heldr og fyrir hinum yngri börnum, þó fyr-
irsjáanlegt sé að margt, athæfi þeirra hafi þær afleið-
ingar, sem verði þeim til heilsutjóns og minkunar á
lífsleið þe^'rra, og kenna síðan guði og náttúrunni um,
þegar hinar eðlilegu afleiðingar koma fram; og er
það tíðast að slikt eigi sér stað, ef feðrnir hafa
mikla stjórn á börnunum á unga aldri, því að móð-
nrstjórnin á þeim aldri verðr oftast heilladrjúgari,
þó margar nndantekningar séu. Þeir foreldrar muuu
finnast, sem láta börnin eingöngu ráða sér sjálf, stjórna
sjálf athöfnum sínum frá því þau eru þriggja ára og
þangað til þau eru sjö eða átta ára, og ættu allir að
sjá hve heimskulegt og skaðlegt það er. Hins veg-
ar er það og mjög skaðlegt að láta margt eftir börn-
unum, enn jafnan verðr að athuga hvað af því geti
leitt. Það þarf t. d. að láta þau hafa nóg að leika
sér að, enn leikföng þeirra þarf að velja svo, að
leikir þeirra verði ímynd af almennum störfum, enn
þó svo löguð, að ekki sé hætt við, að þau meiði sig
á þeim. Jafnframt þvi, sem þau læra að ganga,
verðr að venja þau af hinum skaðlegu og leiðu und-
irsetum, því að þær eyða til ónýtis margri nytsamri
stund fyrir fullorðnum og venja börnin á ónytjungs-
skap og iðjuleysi. Enn að láta þau jafnan hafa
nóg að leika sér að og sitja eigi undir þeim að ó-
þörfu, það gerir þau iðjusöm og eykr þeim áhuga
á að verða sjálfstæð með aldrinum. Það er mjög
snemma, sem börn fara að greina sundr myndir og
útlit manna og liluta, flest þeirra á fyrsta missiri;
þessa þekkingu á að glæða með því að sýna þeim
ýmsa hluti og ýinsa litu, sem fyrst þurfa að vera
mjög ólíkir, enn svo á öðru ári nokknð iíkari og jafn-
framt sem þau fá málið, að kenna þeim að þekkja
þá. Þetta glæðir greind þeirra. (Niðrl. næst).
Grover Cleveland.
G-rover Cleveland (frb. klifkind), forseti Bandaríkj-
anna, er fæddr 1837; hann stundaði lögfræði og
settist að í New York sem málfærslumaðr. Seinna
var hann kosinn borgmeistari í Buffalo með víðtæku
valdi, og er hann hafði kipt þar ýmsu í liðinn og komið á
góðri skipun, var liann kvaddr til forstjóra yfir fylk-
inu New York; sýndi hann þar framúrskarandi ó-
Grover Cleveland.
sérplægni, dugnað og stjórnvizku. Einkum gekk hann
ötullega fram á móti mútn faraldrinu. Fyrir því
hélt sérstjórnarmanna flokkr (demokratar) honum
fram til forsetakosningar 1884 og bar hann hærra
hlut yfir keppinaut sínum, forsetaefni samríkismanna,
(repúblikana) Blaine; Cleveland tók við embætti sínu
4. marz 1885 og hefir stýrt þvi síðan með miklum
lieiðri.
Útlendar fréttir.
(YiÖbót viö útl. fréttirnar i síöasta bl.).
Danmörk. Eftir kosningarnar til fólksþingsins standa flokk-
arnir þannig, að 76 vinstrimenn eru mót 26 hægri mönnum.
Danir eru að sögn að herbúa sig, stórveldunum til samlætis,
og gerir það Djóðverjum illt í skapi; þykjast þeir enga þörf
sjá þessa herbúnaðar eða víggirðinga um Kaupmannahöfn, nema
því að eins, að Danir hugsuðu til að verða i óvina flokki. í
þessu efni er eftirtektaverðr kafli í sendibréfi frá skáldinu B.
Björnson svo hljóðandi;
„Alt írA þeim tima, — þaó var áðr enn 5. gr. Pragarfriðarins var úr
gildi numin — er ég tók að halda þvi fram, að Danmörk œtti aó Bnúa
á aðra götu og aka seglum, ef henni ætti að verða nokkuð ágengt, enn
setja sig ekki einmitt út tii að yrða á Þýzlialand með tortrygni og
smúnandi storkun, eins og hennar megin hefði réttrinn verið allr enn 6-
réttrinn Þýzkalands megin — heldr miklu fremr eins og litilmagninn
talar til hins voldugri og gæta þess, að þegar Þýzkaland væri búið að
bæta úr þvl sem mátti, þá væri stórt germanskt samband eftirleiðis hið
eðlilegasta fyrir Horðrlönd enn rússneskt samband hreinasta fjarstæði
og frágangssök, þvi að þar einmitt væri hinn sameiginlegi fjandmaðr—,
frá þeim tima á ég ýmsa vini á Þýzkalandi, sem senda mér blaðagrein-
ir um stöðu Þýzkalands og Norðrlanda sin á milli. Siðan viggirðing
Khafnar tók að velsja eftirtekt Þýzkalands hefi ég fengið ýms blöð sem