Fjallkonan


Fjallkonan - 18.01.1888, Blaðsíða 1

Fjallkonan - 18.01.1888, Blaðsíða 1
Kerar út þrisvar áraán- uði, 36 blöö um árið. Arg. kostar 2 krónur. Borgist fyrir júlílok. FJALLKONAN. Vald i ma r Asmu nda rson ritstjöri býr 1 Þing- holtsBtrœti og er að hitta kl. 1—2 ogJJ 3—4 e. m. 2. BLAÐ. REYK.TAVÍK. 18. JANÚAR 1888. Tiðarfar. Fyrstu vikuna af árinu var hér norðanátt og oft. ast hvast, enn síðan gekk veðr til austrs, og níi i róma vikn hefir oftast verið þíða og talsverðar rigningar. Jörð er al- auð. Svínaliraunsvegrinn. í leysingum þeim sem gengið hafa nú um tírna, hafa orðið miklar skemdir á vegi þessum, og brýrn- ar á veginum eyðilagzt af vatnavöxtum. Mest tjón er það, að vegrinn á Sandskeiði er gersamlega eyðilagðr, og verðr þvi ekki um kent, að vegrinn hafi verið illa gerðr, heldr því að hann hefir verið lagðr á haldlausum jarðvegi. Hinn norski vegfræðingr Hovdenak réði því ekki hvar veginn skyldi leggja; því réðu alveg óverkfrððir menn innlendir. Fyrir lestrar. Sveinn bíifræðingr hélt fyrirlestr um búnaðar- málefni 13. jan., og er ágrip at þeim fyrirlestri síðar í þessu blaði. — 14. jan. hélt kand. jur. Hannes Hafstein fyrirlestr um ástand islensks skáldskapar nú á tímum og fór nokkrum orð- um uin hvert skáld út af fyrir sig; benti síðan á að skáldskapn- um hefði hnignað mjöghér á landi á síðustu 10 árum, og reyudi að leiða rok að því, hvernig á þeirri aftrför stæði. Kafii úr þessum fyrirlestri stendr aftar í þessu blaði. — 16. jau. héltsíra Oddr Y. Gíslason írá Stað i Grindavík fróðlegan fyrirlestr um að afstýra skipskoðnm njeð betri útbúnaði enn hér hefir tíðkast, einkum með þvi að nota lagbrjót og bárufieyg (kút með lýsi eða olíutilað draga úr sjógangi) og nieð því að hata sjó í kjal- festu. Mjög fáir sóttu þtnnan fyrirlestr, og lýsir það sorglegu áhutraleysi hjá sjóinönnum. Kvillasamt hefir verið hér nm slóðir í vetr og ekki allfáir dáið. Virðist svo sem einhver ólyfjan hafi legið í loftinu.því að margir hafa orðið dauðveikir að eins at litlum skinnsprettum, og sumir dáið af þeim orsökum. — Á þiiðja i jðlum lézt hér í Rvík úr mænusjúkdómi jungfrú Óvína Arnljólsdóttir frá Bægisá, efnileg stúlka, um tvítugt. Blöðin. ÍSAFOLD. 1. blað, 4. jan. fiytr: kvæði um Rask eftir H. Hafstein. yfirlit yfir árið 1887 og grein um rofið að- flutningsbann á fénaði, enn tiiefni þeirrar greinar er það, að í 8Íðustu póstskipsferð vóru fluttir 2 hrútar af útlendu kyni til Rvikr, er átti að sögn að hafa til kynbóta austr undir Eyja- fjöllum. Þeir sém hlnt áttu að máli. hafa víst ekki þekt laga- bannið gegn aðflutningi á fénaði til landsins (frá 17. inarz 1882). Sá sem pantaði hrútana tyrir bændr, halði að sögn boðið til sín vinum sinum til veislu og áttu hrútarnir að skipa öndvegi, enn áðr enn samsætið hófst, varð hann þess vísari, að hrútarnir væru óhelgir, óalandi og óferjandi og lilutaðeigendr sekir um lagabrot. Varð því ekkert af veislunni. enn hrútarnir vórn fluttir á skip attr. — Hvaða rögg lögreglustjórnin befir sýnt af sér iþessu máli mun ókunnugt. — 2. bl., 11. jan.: stuttgrein um blaðamtnsku á Englandi (I.) oglöng grein um sjónleiki við- vauinga, er lýsir hve sjónleikaskáldskapr og leikanda-íþrótt sé í bernsku hér á landi og stundum bneyksli; ræðr því til að hætta við alt þessháttar kák. nema þar sem mest mannval er fyrir til að leika þolanlega. — Sannleikrinn er sá, að ekkert íslenskt leikrit er til, sem geti heitið listaverk, og sérstaklega lýsir það smekkleysi þjóðarinnar, að leikritið Skuggasveinn hefir verið hafðr i svo miklum hávegum og getið af sér ýms van- skapnaðar atkvæmi í leikaritasmíðinni, því að það rit hefir of- marga galla, liugsunarvillur og tímavillur, og það nýtilegasta í því eru kvæðin. — Hins vegar væri það æskilegt, að ísleuding- ar legðu meiri stund á þetta, því að það er alment viðrkent, að sjónleikir sé mjög mentandi og siðbætandi, og viða er miklu kostað til þeirra af almannafé. ÞJÓÐÓLFR, 1. bl., 6. jan.: æviágrip Jóns á Gautlöndum með mynd hans; grein nm íslenska ull eftirenskan verksmiðju- eiganda, talar um hver nauðsyn sé á að íslensk ull sé betr verkuð, hreinni og þurrari og haust og vornll góð ull, og lak- ari sé aðgreind. — 2. bl., 13. jan.: örstutt grein um íslenska sokka eftir enskan mann. Þykir sokkarnir illa lagaðir og illa „sortéraðir gr. um íslenska sauði eftir enskan sauðasala, sem finnr það helst að, að bakholdin sé ekki annað eun sumarfitan og þyrfti að fara betr með féð að vetrinum til að bæta úr þvi; gr. um að fa tvo búfróða menn til að lerðast í stað Sveins búfræðings; gr. um að fuglahamir geti orðið versluuar- vara, ef menu kynnu að troða þá upp, enn það kuuua menn ekki hér á landi (og það verðr varla lært nema með verklegri tilsögn). ^ Um búfræði talaði Sveinn Sveinsson búfræðingr þannig í fyrir- lestri sínum: Hann skýrði fyrst stuttlega frá því af livaða bergtegundum og grjót-tegundum landið væri myndað. Þar næst talaði hann um kosti landsins í fornöld, og hvernig þvi liefði farið aftr á seinni öldum. Það væri búið að missa skógana, það væri ófrjórra enn í fornöld og það væri langtum meira bert og blásið enn þá. Skóg- ana taldi hann vist að mætti rækta upp. Það væri ekki furða, því mönnum teldist svo til, að hér hefðu verið i fornöld hérumbil 110 þúsundir manns og 80,000 mjólkrkúa auk geldneyta. Kvað hann og auðséð að fornmenn liefðu verið hinir mestu búmenn, og þeir hefðu staðið okkr framar i þeim efnum að mörgu leyti. Við svartadauða í byrjun 15. aldar myndi landið hafa liðið mestan linekki, þá hefði fjöldi af bæjum og enda bygðarlögum lagst í eyði og dugnaðr fornmauna gleymst: vatnsveitingar, girðingar, akryrkja. — Á þessari öld væru menn farnir að stunda jarðabætr, er væru samkvæmar eðlisfari landsins og kringumstæðunum, túnasléttur, vatns- veitingar og matjurtarækt. Samt væri tiltölulega svo lítið gert að þessu, að það sæi ekki högg á vatni. Mest væri þó gert að vatnsveitingum: 1840 hetðu hér verið gerðir um 5000 faðmar af skurðum, 1884 þar á mót 70,000 faðmar. Landbúnaði kvað hann að myndi geta farið hér mikið fram með tímanum ef menn héldu sér iunan þeirra takmarka að stunda ræktun á fóðrjurtum og kynbætr á kvikfé. Hann sagði að Danir, Norðmenn og Svíar hefðu ekki haft svo sem neinar búnaðar framfarir þangað til á þess- ari öld, enn þábyrjuðu fyrst framfarirnar. Hjá Dön- um hefði kornræktin aukist meir enn um 2/„ parta á síðustu 100 árum, nautgripum liefði fjölgað tiltölu- lega eins (1774: 415,000, 1876: 1,348,000), og SVO gerði hver þeirra helmingi meira gagn enn áðr. 1850 hefðu Danir fyrst farið að stunda lokræsagerð, og á næstu 10 árum hefðu þeir þurkað upp þrefalt stærra svæði enn öll túnin á íslandi væri.— Þó hefði smjörversluninni farið mest fram, því á 18. öld hefðu Danir orðið að flytja til sín smjör frá Slesvík og Holstein, en nú á tímum seldu þeir árlega útúr landi um 100,000 tunnur af smjöri. Framfarirnar hefðu verið áþekkar í Noregi og Svíþjóð um sama leyti. Norðmenn hefðu getað fjölgað nautgripum hjá sér um helming á 40 árum, og svo gerði hver

x

Fjallkonan

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fjallkonan
https://timarit.is/publication/122

Tengja á þetta tölublað: 2. tölublað (18.01.1888)
https://timarit.is/issue/149317

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.

2. tölublað (18.01.1888)

Aðgerðir: