Fjallkonan - 28.03.1888, Qupperneq 4

86
FJALLKONAN.
28. mars 1888.
það er að segja þegar varan er illa verkuð af á-
settu ráði, og verðr aldrei um of brýnt fyrir mönn-
um hvílík skammsýni það er, að líta þannig á auð-
virðilegan stundarhagnað, og getr slíkt orðið almenn-
ingi að tjóni um langan tíma. Ætla mætti, að kaup-
menn hefðu getað kent almenningi að vanda vörur
sínar, enn þeir hafa litlar hvatir gefið til þess.
Sjáifir hafa þeir flutt til landsins lökustu tegundir
af ýmsum vörum — oft skemdar matvörur, sem
erlendis hafa ekki þótt mönnum bjóðandi; alt hefir
þótt fullgott handa Islendingum.— A síðustu árum
eru kaupmenn reyndar farnir að borga vörur eftir
gæðum, enn gera þó víðast oflítinn mun á góðri
og illri vöru. Kjötið, sem kaupmenn verka sjálfir,
er farið svo illa með, að það verðr að óæti, og er
enn höfð sama verkunaraðferð við það, sem tíðk-
aðist á 17. og 18. öld, enda er það í litlu gengi á
heimsmarkaðinum.
Á seinni árum hefir handiðnum farið nokkuð
fram, einkum í kaupstöðunum, enn jafnframt brydd-
ir á því að öll vinnubrögð eru ver unnin, veiga-
minni og svikulli enn áðr. Það er yfirhöfuð að
verða tíðska, að hroða öllum verkum af í
skeytingarleysi, enda eru engar sýningar hafðar
til að hvetja menn til samkepnis og framfara. Eink-
um hefir gullsmiðum verið brugðið um, að það sé
ekki alt gull sem glóir hjá þeim; af því er komið
hið skrítna nafn „se]zsemgull“, sem haft er um ó-
ekta gull; „ það er gull og ekki gull, enn selstsem
gull“, er haft eftir einum gullsmiðnum.
(Framhald).
Útlendar fréttir,
Eins og getið var í síðasta blaði, þykir nú frið-
vænlegar liorfa enn við byrjun árs þessa, þótt ófrið-
arefnin séu öll hin sömu og áðr, og ástandið þannig,
að ekki þarf nema lítinn neista til að hleypa öllu í
bál. Frökkum er jafnt sem fyrri hugr á að hefna
ófara sinna 1870—71, og Rússar hafa í engu slegið
af krötum sínum til yfirráða á Balkanskaga. Þýska-
land heimtar hinsvegar, að Frakkland viðrkenni í
fylsta máta Frankfurtar friðinn, og Austrríki, Ítalía
og England krefjast síns vegar af Rússlandi, að það
skerði í engu sjálfstæði Balkansríkjanna. Aftr skoða
Frakkar Frankfurtar friðinn fremr sem vopnahlé enn
sem frið að staðaldri.
Til þess að ægja óvinum Þyskalands og tryggja
friðinn, lét Bismarck 4. f. m. birta samning frá 7.
okt. 1879, milli Þýskalands og Austrríkis, sem áðr
helir ekki verið kunnr, og segir svo í fyrstu grein
hans, að ef Rússland ræðst á annaðhvort beggja ríkj-
anna, þá skuli hvort lijálpa öðru með öllu sínu liði,
enn í 2. gr., að ef eitthvert annað ríki enu Frakkland
ræðst á annaðhvort ríkið, þá skal hitt alls ekki veita
því lið, heldr þvert á móti að minsta kosti vera
svo hlutlaust við ófriðinn, að það sé heldr innan
handar hinuríkinu, erþað hefir ekki bandalag við. 6. s.
m. var frumvarpið fyrir á ríkisþinginu um þær 280
miljónir marka, er stjórnin fór fram á að þingið veitti
til herbúnaðar; hélt þá Bismarck langa ræðu, í nær
þrjár stundir. Yar aðalinntak hennar að sýna fram
á, að friðinum væri engin sérleg hætta búin að s.vo
stöddu og vitnaði hann í ummæli Rússakeisara sjálfs.
Að því er snertir liðsafnað Rússa í Galizíu, þá kvaðst
hann hyggja að Rússastjórn hefði gengið það til, að
hún hefði haldið að Rússland yrði atkvæða meira í
austræna málinu ef það sýndi voldugan herafla við
vestrlandamæri sín. Enn Þýskaland gæti verið ó-
hrætt, ef það samþykti heraukalögin, það geti þá
skipað einni miljón liðsmanna við vestrtakmörk ríkis-
ins, annari við austrtakmörkin, og þó væri ein eftir
til taks, ef á þyrfti að halda. Þá er B. hafði lokið
ræðu sinni, laust upp glymjandi fagnaðarópi ttm sal-
inn. Síðan var herlagafrumvarpið samþykt uintals-
laust við aðra umræðu.
Bismarck lauk ræðu sinni hér um bil á þessa
leið: „Menn munu ekki skelfa hina þýsku þjóð með
prentsvertu (þ. e. blaðagreinum). Vér Þjóðverjar ótt-
umst guð, enn ekkert annað í heimi, og það er guðs-
ótti vor, sem kemr oss til að unna friðinum og leggja
stund á hann. Enn sá sem þrátt fyrir það rýfr frið-
inn, hann mun komast að raun um, að hin vígglaða
ættjarðarást, sem árið 1813 hópaði allsherjarlýð Pruss-
lands kringum fánana, eins og það þá var lítið, afl-
vana og útsogið, — hún er nú sameiginleg orðin
gjörvallri hinni þýsku þjóð, og hver sem á hana ræðst
mun hitta hana fyrir alvopnaða, og hvern liðsmann
öruggan með þessi trúarinnar orð í hjartanu: Guð
mun vera með oss“.
Ríkisþingið þýska heíir einnig haft til meðferð-
ar frumvarp um að lengja sósíalistalögin í 5 ár.
Meðan stóð á þeirri umræðu, komu sósíaldemókratar
fram með ýmsar upplýsingar, sem vóru fremr óþægi-
legar fyrir stjórnina; þar á meðal það, að uppgötv-
unar lögreglan hefði egningamenn (agents provocateurs)
til að koma af stað óspektum þeim, sem gæfi stjórn-
inni átyllu til að veitast að sósíalistum, og að lög-
reglan héldi enda úti æsingjablaði í blóra við sósía-
lista (Die Freiheit). Svo lauk þessu máli, að sósía-
listalögin vóru lengd um 2 ár.
Krónprinsinn þýski dvelr í San Remo (á Ítalíu)
og urðu læknar sökum andþrengsla að skera inn í
barkaun, svo hann fengi andað, og létti honum við
það. Þótt hann síðan sé talinn á batavegi, mun
trautt vera að henda reiður á því.
Af merkum þýskum mönnum eru nýdánir K. F.
Bartsch (f. 1832), háskólakennari í þýskri og ró-
manskri málfræði í Heidelberg, nafnkunnr fyrir rit
sín í þýskri málfræði og bókmenutasögu og útg.
Niflungaljóða; H. L. Fleischer (f. 1801) háskólakenn-
ari í austrlandamálum í Leipzig; Albert Lindner (f.
1831) skáld og leikritahöfundr, enn vitskertr seinni
ár ævi sinnar.
í París dó 13. jan. hið nafnkunna tónskáld
Stephen Hellen (f. i Buda-Pest 1815).
England. Hér er það merkast, að Gladstone hefir
veitt betr á þeim stöðum þar sem til aukakosniuga
hefir komið, og þykir það góðs viti fyrir írska
málið.
J Noregi hafa 3 ráðherrar gengið úr ráðaneyti
Sverdrups, og mun það vera þjóðarósk, að það fari
alt, því mjög er Sverdrup orðinn óvinsæll og þykir
hann hafa brugðist illa.
Forboðslög vóru á prjónum í ríkisþingi Dana
gegn verksmiðjusmjöri (margarin), og var ákaflega