Fjallkonan - 18.01.1889, Síða 2

6
FJALLKONAN.
18. janúar 1889.
Reykjavík, minsta og þéttbýlasta kjördæminu.
Þetta fer meira eftir áhuga kjósanda, enn því hve
langsótt er á kjörstaði. — Að öðru leyti eru fá
nýmæli í þessu frumv., og er allóþarft að burðast með
það nú, einmitt þegar verið er að fást við breyt-
ingar á stjórnarskránni, sem eðlilega hafa ný kosn-
ingarlög í för með sór. I þessu frumvarpi er einn-
ig ákvörðun. sem kemr í bága við stjórnarskrá þá
sem nú er, þar sem kjörstjórar erusviftir kosning-
arrétti. Höf. þessa frumv. virðist fara líkt og
manninum, sem ætlaði að smíða skip og byrjaði á
neglunni.
Vínflutiiingsbaimið og afnám víntollsins.
Vér verðum að mæla með því, að almenningr gefi
gaum að áskorunarskjölum þeim um banu á aðflutn-
ingi vínfanga hingað til lands og afnám vínfanga-
tollsins, sem G-ood-Templarar hafa sent út um alt
land til undirskrifta, svo mál þetta geti komið því
betr hugsað og undirbúið til alþíngis í sumar, því
að eflaust kemr það þar til umræðu. E>ó árangrinn
yrði ekki að sinni annar enn sá, að bindindis og
sparnaðar- áhugi efldist meðal alþýðu, væri betr far-
ið enn heima setið. Svo er að skilja, sem áskorun- |
in fari því fratn skilyrðislaust, að vínfangatollrinn
verði afuumiun, þótt aðfiutningsbannið nái eigi fram
að ganga, enn líklegast er að hvorugt verði sam-
þykt á þinginu. Eins og og nú stendr á, mun þykja
varhugavert, að afnema tollinn, og ekki auðfylt það
skarð, sem við það kæmi í tekjur landssjóðs, enn
æskilegast væri víst, eins og allir bestu hagfræðing-
segja nú, að hafa alls enga óbeina tolla.
Ræða íslensks prests í ensku blaði. Blaðið
Christian Life, sem út er gefið af „unitarium“ og
kemr út i London, flutti 10. nóv. í vetr ágrip af
ræðu síra Páls sál. Sigurðssonar í Graulverjabæ,
þeirri sem prentuð var hér í haust og stíluð er
gegn kenningunni um eilífa fyrirdæming. Á und-
an ræðuágripinu er í fám orðum sagt frá höf. og
ævi hans, enn síðar í blaðinu er grein frá ritstjórn-
inni, sem lýkr miklu lofsorði á ræðuna og segir
meðal annars að varla só hægt að finna skýrari og
öflugri rök gegn þessu trúaratriði. Að lokum leið-
ir ritstjómin athygli almennings að ræðu þessa
„frjálslynda íslenska prests“. Þessi ummæli eru
mikils verð og Islendingum til sóma, er þau koma
frá þeirri þjóð sem hefir átt og á svo marga á-
gæta kennimenn i prestlegri stöðu og sérstakl. frá
þeim kirkjufiokki, sem hefir alið slíka prédikara
sem Channing og Parker.
Hvíti riddarinn. Auðmjúkr þénari Nelle-
manns og gufuskipafólagsins, fóstbróðir dönsku kaup-
mannanna og dyggr erindreki Danaveldis hér
á landi, riddarinn Tr. Gunnarsson, hefir aus-
ið úr sér alllangri grein í næst-síðasta blaði Isaf.
— Fyrir þessa grein má kunna bæði riddaranum
og ritstjóranum miklar þakkir, riddaranum fyrir
það, að hann sýnir sig á leiksviðinu í allri sinni
hvítu nekt, fyrir það, að hann snoppungar sjálfan
sig og eyðileggr þá sem hann ætlar að verja —
enn ritstjóranum fyrir það, að hann hefir sýnt enn
betr enn áðr, hvar hann á heima, með því að taka
aðra eins grein og þessa, sem varla á sinn líka í
pólitiskum peysuskap, þó leitað væri með logandi
kóngakerti innan um það sem lakast er í „Sunn-
anpósti“ og „Reykjavíkrpósti“.
Cxrein riddarans er eflaust eftir hann sjálfan,
og hefir hún ekkert annað inni að halda, enn
smjaðr til hinna „háu herra“ og sleggjudóma eða
röklausar sakargiftir um þá sem berjast fyrir inn-
lendri stjórn, einmitt þvi sama, sem riddarinn þótt-
ist sjálfr berjast fyrir meðan hann fylgdi Jóni
Sigurðssyni og áðr enn hann gerðist fyigi-krossfiskr
Nellemanns og hinna konungkjörnu.
Yór skulum benda á, að riddarinn líkir póli-
tiskum ffamfaramönnum hór á landi við „heimilis-
djöfla“. Sönnuð ,,faota“ kallar hann skammir, enn
rökstudd sannindi „gall“ og „getsakir". Enn það
er óþarft að eyða orðum að því, að lýsa anda þeim
sem gengr gegnum alla greinina; það dylst engum
athugasömum lesanda, að hann er eins lúalegr og
sleikjulegr gagnvart þeim sem völdin hafa, eins
og hann er fyrirlitningarfullr gagnvart þjóðinni,
sem á rótt sinn að verja og heimta.
Mergrinn i kenningu riddarans verðr hér um
bil þessi, að hann segir við þjóðina: „Stjórnina,
embættismennina og dönsku kaupmennina skaltu
tilbiðja eins og drottin guð þinn — standa frammi
fyrir þeim með hattinn i hendinni og fara að þeim
með „þýðum orðum“, eðahelst þegja“. Enn við
Danskinn segir hann: „Þér vinn óg það sem óg
vinn“, eins og Úlfr rauði sagði við Ólaf Tryggva-
son.
Yér verðum að taka svari stjórnarflokksins móti
árásum riddarans, þar sem hann bregðr honum um
ódugnað og framkvæmdarleysi móti „óvinahernum".
Þetta ámæli er óverðskuldað; stjórnarflokkrinn mun
hafa gert það sem hægt var að gera, bæði með
undirróðri, blöðum og blaðagreinum utan lands og
innan. Enn þess ber að gæta, að stjórnarflokkrinn
er hlægilega fámennr, líklega ekki meira enn svo
sem svarar J/700 af landsmönnum, svo ekki er hægt
að gera mikið með því liði. Enn hverjum hefði
annars verið nær að gerast fyrirliði þessara „Hvít-
inga“ eða stofna ó-þjóðvinafélag móti hinum rauðu,
eða vinna eitthvað þvílíkt sér til ágætis, enn ridd-
aranum sjálfum. Honum stæði næst, að reyna að
safna meiri hluta landsmanna i stjórnarflokk, eins
og hann segir að æskilegt sé og hægri menn hafi
gert í Danmörku.
Enn hann orkar ekki því sem minna er enn
þetta. Orð hans munu verða eins og rödd hróp-
andans í eyðimörku Isafoldar. Þjóð vor hefir tek-
ið sér fasta stöðu i stjómarmálefnum, og aftr-
för í því efni er ómöguleg, eftir eðli hlutanna og
hætti aldarinnar. Þetta skilja nú „Hvítingar“ að
likindum ekki, þó bréfritarar Dagblaðsins barmi
sér yfir því við sína dönsku bræðr, að „Befolk-
nijigen“(!!)’ á íslandi sé orðin svo æst, að hún taki
ekki lengr neinum sönsum, svo ekki só til að hugsa,
að halda úti ;‘neinu blaði eða „málgagni1 11 fyrir
1) Danska orðið „Polk“, þ. e. „þjóð“, þykir bréfritara
Dagbl. náttúrlega alt of veglegt handa íslendingum eða hinum
íslensku Bskimóum, sem Danir svo kalla.