Fjallkonan - 09.09.1889, Blaðsíða 1

Kemr út
7.—10. hvern dag.
Verð 2 (erlendis 3) kr.
Gjalddagi í júlí.
Útgefandi:
Vald. Ásmundarson.
Skiifstofaog afgreiðsla:
Veltusund, nr. 3.
VI, 27. REYK.TAVÍK, 9. SEPTEMBER 1889.
.A.LÞINGT í sumar verðr víst talið með hinum
lélegri þingum og afkastaminni, þó lögin frá því
sé að tölunni til með ílesta móti. Þau eru ílest
smáleg, enn fátt verulegar réttarbætr. Þó eru lög
sem lúta að sveitarstjórn heldr til bóta; lögin um
styrktarsjóði handa alþýðufólki geta orðið að góð-
um notum ef vel er með farið; lögaldrsbreytingin,
að menn verði fullráðar fjár síns 21 árs, mun vera
vel ráðin; þá er stýrimannaskólinn nauðsynleg stofn-
un, ef fé væri fyrir hendi til að koma honum á
fót, og sá menningar og samtaka-andi lifnaði í al-
menningi, að koma sér upp þilskipum; farmanna-
lögin kæmi þá einnig að notum. Af lagafrumvörp-
um þeim, er ekki náðu að ganga fram, er eftirsjá
í sumum, þó margt af þeim mætti vel missast.
Lagafrumv. um varnarþing í skuldamálum hefði t.
d. orðið góð réttarbót, nauðsynlegt keyri á skuld-
seiga menn og óskilamenn, og verðr ekki tölum
talið, hve mikið gagn hefði getað leitt af slíkum
lögum fyrir viðskifti manna.
Einna slysalegast hefir þinginu tekist með stjórn-
arskrármálið. Vér höfum áðr í blaði þessu skýrt
frá hve sorgleg endalok þess máls urðu á þinginu,
og munum vér aftr innan skams láta blaðið flytja
rækilegri ritgerð um það.
Það er varla við góðu að búast, meðan þingið er
ekki betr skipað enn það er nú. Síðustu kosning-
ar tókust heldr illa, og sumir af hinum gömlu þing-
anum og eru fullir af rembingi af því þeir hafa '
setið svo lengi á þingbekknum. Vér skulum sem
t minst tala um einstaka þingmenn í þetta sinn; j
vera má, að einhverjir þeirra sjái að sér áðr
enn kjörtíminn er liðinn, enn þá er eftir að vita
hvort þjóðin treystir þeim. Tveir eða þrír þing-
menn, sem nú eru, hafa, eftir því, sem einn þing-
maðr (Jón Ólafsson) vitnar í „ísl. Good-Templar“,
verið iðulega druknir á þinginu. Hann nafhgrein-
ir einn þeirra, síra Svein Eiríksson. Slíkt hneyksli
ætti ekki að sjást á þingi. Þó síra Sveinn sé mesta
uppáhald forseta, Benedikts Sveinssonar, og náfrændi
hans, er honum það líklega ekki einhlítt til þing-
mensku. — Einn þingmaðr er sagt að leiki þá list,
að láta þingskrifarana semja fyrir sig ræðurnar á
eftir; koma svo í þingtíðindunum alt aðrar ræður
enn þær sem hann hefir haldið á þinginu.
Hinn nýi þingmaðr, Jón Jónsson frá Sleðbrjót,
er að ætlan vorri gott þingmannsefni. Hann kom
yfir höfuð vel fram á þinginu, fylgdi fast flokki
sínum, enn sýndi þó í ýmsum málum, að hann
hafði óháðar skoðanir. Hann er vel máli farinn
og skortir ekki einurð.
Fornnvenjaraimsóknir. í sumar hefir hr. Sigurðr
Vigfússon fornffæðingr gert miklar rannsóknir í Breiða-
firði. Kom hann heim úr ferð sinni 4. sept. með
„Lauru“. Hann fór fyrst vestr í Breiðafjarðareyjar,
og var það ætlun hans að rannsaka þann hlut Gísla
sögu Súrssonar, sem hann hafði ekki áðr rannsakað.
Fyrst fór liann til Flateyjar; síðan í Hergilsey og
fann þar byrgið sem fíílið var tjóðrað í, og heitir það
enn 1 dag Ingjaldsbyrgi. Þar fann Sigurðr hlóðar-
steina, er stór steinn hafði legið yfir, sem fíflið var
bundið við. Þaðan fór Sig. sjóveg upp að Auðshaugi
á Barðaströnd og reri alla þá sömu leið sem Gísli
Súrsson og ambáttin, og lentií sama stað. Rann-
sakaði hann alt er sagan segir um ferðir Gísla þar
í grend, og stendr það alt heima. — Þaðan fór S.
út í Vatnsfjörð, sem gengr á ská inn frá Brjánslæk.
Þar í skóginum gróf hann upp rauðablástrsmiðju
Gests Oddleifssonar, sem heitir svo enn í dag, og
fundust þar margar fornmenjar t. d. reksleggja Gests,
steðjinn með þrónni og reksteinn, og leifar af
aflinum. Þaðan fór S. út að Brjánslæk og rannsak-
aði Hrafna-Flóka tóftir, sem heita svo enn í dag.
Það eru elstu tóttir á íslandi og að því leyti þær
merkustu. Hann fann þar „hrófið“, „skálann“ og
líklega „seiðið“ (sbr. Ldn.). Hrofið mælist nú 73 fet
á lengd, enn hefir líkl. verið lengra. Skálatóftin er
þó enn stærri. Þar að auki fann S. þar fleiri tóftir
í þyrpingu. Tvær af þeim hafa að líkindum verið
bátanaust Flóka. Sigurðr rannsakaði gólfið í öllum
tóftunum; gróf þar 10 graíir, og fann þar þau merki,
er sýna hvað tóftirnar hafa verið, t. d. brýni (Hrafna-
Flóka) í skálatóftinni. Tóftir þessar eru á harðri
eyri og geta því ekki sokkið alveg niðr, enn forn-
legar eru þær í mesta lagi. — Sem Sigurðr hafði
farið í flestar Vestreyjar, fór hann suðr í Þórsnes
og rannsakaði alt landnám Þórólfs Mostrarskeggs, og
alla merkustu staði, er Eyrbyggja saga getr um.
Skoðaði meðal annars dys Þórólfs bægifótar í Þórs-
árdal, sem er upprifin eins og sagan segir. Þá fór
Sigurðr út í Berserkjahraun. Þar segir hann vera
afar merk og stórkostleg mannvirki. Vegrinn yfir
hraunið eftir berserkina er furðuverk, ef rétt er at-
hugað; garðrinn eftir hrauninu er á 3. hdr. faðma á
lengd; gerðið heima á Hrauni fann Sigurðr; það var
ófundið áðr; á því eru einnig stórkostleg mannvirki.
Og þetta alt stendr, að því er séð verðr, með glögg-
um ummerkjum og sumstaðar hinum sömu sem ber-
serkirnir skildu við, og hefir að sjá engi mannshendi
snert á því síðan, nema ef til vill á einum stað. Dys
berserkjanna er við götuna, sem sagan segir; hefir
verið grafið í hana 2svar áðr og beinin færð burtu;
þó gróf S. upp það af dysinni er eftir stóð og fann
þar 2 bein, sem nánar verða rannsökuð. — Hr. Sig.
hefir skráð langa frásögn um þessar rannsóknir. —
í þessari ferð fekk Sig. undir 100 forngripi til forn-
gripasafnsins, er suma má telja dýrgripi.