Fjallkonan - 24.11.1891, Síða 3

24. nóvember 1891.
FJALLKONAN.
191
stjórnaruppástungu Balfours, og sagði að hún vseri þegjandi
vottr um það, að Torystjórnin iðraðist nú loks á sóttarsænginni
synda sinna. Sjálfstjórn væri það eina, sem gæti eílt samkomu-
lag milli írlands og Englands. Gladstone var gerðr að heiðrs-
borgara i Newcastle. — Parnell andaðist í Brigthon á suðr-
strond Englands. Eftir því sem móðir bans segir, var hann kom-
inn af spánskum Gyðingaættum, enn foreldrar hans vóru inót-
mælendr. Forfeðr hans liöfðu um tíma búið á Englandi, enn
foreldrar hans bjuggu á írlandi og áttu þar jarðir. Hann stund-
aði nám við háskólann í Cambridge. Árið 1874 bauð hanu sig
fram til þingmanns í Dublin, enn hann náði ekki kosningu. Ár-
ið eftir, 1875, náði hann kosningu í Cork'Og var það sein eftir |
var æfinnar fulltrúi Corksbúa i neðri málstofunni. Þegar Par-
nell komst í parlamentið var hagr íra mjög bágr. Enskir auð-
kýfingar og landsdrotnar kreptu mjög að frelsi þeirra. Sjálf-
stjórnarfiokkrinn var mjög fámennr og það sem verst var, ráð
þeirra var mjög á reiki. Eigi þótti Parnell orðsnjall fyrst fram-
an af. Málrómrinn var stirðr og óþýðr, enn röksemdamaðr var
hann og komst því brátt í álit. Árið 1880 varð hann foringi
sjálfsstjórnarflokksins og varð þá skjótt breyting. Flokkrinn
fylgdi nú fast fram stefnu sinni, efldist og fékk orð á sig. Glad-
stone hafði ekki viljað slaka til við flokkinn, þvi hann sagðist
sjá, að jafnvel írar bæru ekki traust til hans. Enn nú var Par-
nell orðinn foringi sjálfstjórnarflokks íra og hann var orðinn
efldr og styrkr, svo að Gladstone snerist í flokk með þeim 1886,
og frá þeim tíma hafa þeir Parnell jafnan unnið að sjálfsforræð- !
isbaráttu íra. 1885 fylgdu 86 af 103 kjördæmum írlands Par- I
nell að málum. Áðr höfðu hvorugir framfaramenn né aftrhalds- j
menn hirt um fylgi írska flokksins, enn nú varð sú breyting að |
hvorirtveggja gerðu alt sem þeir gátu til þess að fá hann á
sitt band. Auðvitað fylgdi Parnell jafnan írum að máli. Til
þess að koma vilja sinum fram, var Parnell vanr að tefja mála-
lokin fyrír mótstöðumönnum sínum. Loks i fyrra vetr komst
hann í málaferli út úr frú O’Shea, og þá t.ók hamingjan að snúa
við honum bakinu. Hann hélt fram sinni stefnu, enn fjöldi af
hinum bestu styrktarmönnum hans sögðu skilið við hann. Klerk-
arnir, sem til þess tíma höfðu styrkt hann, urðu houum fráhvef- j
ir. Að öllum likindum hefir hann sjálfr séð, að hann mundi
bíða lægri hluta, enn hann var stórlyndr og vildi ekki láta sinn
hlut. Enn sorglegt var það, að málaferli þessi skyidu koma
fyrir hann, því enginn íri hefir á þessari öld haft meira traust
meðal landa sinna enn hann, jafnvel ekki O’Connel. Blöðin
bera honum vel söguna yfir höfuð að tala, nema Times. Hann j
var grafinn á kostnað þjóðarinnar. — Menn væntu þess að Par- j
nellsmenn og mótstöðumenn lians meðal írlandsvina mundu sætt-
ast heilum sáttum er Parnell væri fallinn frá, enn það er öðru }
máli að gegna. Aldrei hefir fjandskaprinn verið meiri enn nú. !
Parnellsmenn hafa tekið sér foringja. Hann heitir John Red-
mond, er þingmaðr og mælskr vel. Þeir kenna Dillon og O’Brien }
um dauða Parnells. Á fundi í Kilkenny varð lögregluliðið að
vernda þá Dillon og O’Brien fyrir Parnellsmönnum. Á götu- ,
hornum var fest miðum, þar sem stóð á: „Dillon sveik Parnell j
þegar honum lá mest á, guð forði írlandi frá öllum liðhlaupum11.
Það var kosinn til þingmanns í Kilkenny einn aí flokki Mac
Cartys er Mac Dumott heitir. — Dáinn er einn af hinum helstu
foringjum Toryflokksins, William Henry Smith fjárhirslulávarðr.
Hann varð fjármálaráðgjafl 1876 og hermálaráðgjafi 1885. Yar
hann stórauðugr maðr. Eftirmaðr hans er Balfour Irlandsráð- j
gjafi, og verðr hann foringi aftrhaldsmanna í neðri málstofunni,
enda. er hann talinn líklegastr allra manna til þess starfa. Sá j
heitir Jackson, er verðr írlandsráðgjafi. Hefir hann haft embætti
í fjármálaráðaneytinu.
Þýskaland. Hinn 6. okt. andaðist Karl fyrsti Wurtenbergs-
konungr 68 ára að aldri. Hann varð konungr 1864. Karl
var kvæntr Olgu dóttur Nikulásar 2. Bússakeisara. Hann
var ákafr mótstöðumaðr Prússa fyrst framan af, og snerist
móti þeim 1866, enn varð að friðmælast. Frændi hans Yilhjálmr
II. varð konungr. Frakkar fagna því, að farbannið um Elsas
og Lothringen var afnumið, og tala hlýlega um keisarann. Ekki
geðjast Bismarck að því. Segir hann, að Frakkar muni ætla
að Þjóðverjar séu hálfsmeikir og muni þeir verða því heimtu-
frekari, og segir að sagan sýni það, að það verði að hræða
Frakka, til þess að halda þeim í skefjum.
Mikið hefir verið ritað um það í öllum blöðum, hvernig það
hafi atvikast að Bismarck fór frá embætti sínu, að enginn hefir
þó skrifað um það meira enn Bismarck sjálfr. Hann heldr j
því fast fram, að sér hafi verið skipað að leggja niðr völdin.
Segir hann að tilefnið til þess hafi verið það, að hann réð Vil-
hjálmi keisara frá því að fara til ftússlands. Hann segir, að
keisarinn haíi skipað sér að sækja um lausn, að öðrum kosti
yrði sér víkið úr sessi. Hann kennir einkum Bötticher um það
og svo Caprivi. Segir hann, að þeir verði að bera ábyrgðina
af því. Honum þykir að Þýskaland sýni ekki eins mikla festa
og einbeittni í viðskiftum við útlendinga eins og áður. Hefir
hann hótað að vekja máls á því á ríkisdeginum, sem bráttkemr
saman. Það lítr því út að Bismarck ætli að mæta þar. Sumir
ætla að hann segi þetta að eins til að ógna Caprivi. — Óánægju
hefir það vakið í Berlín, að Alexander III. kom ekki til þess
að heimsækja Vilhjálm II. á heimleiðinni, þar eð hann þó ferð-
aðist um Þýskaland. Þýsku blöðin tala ekki mikið um það,
aftr á móti furða Austrríkismenn og Englendingar sig stórum
á því, einkum sökum þess, að Vilhj. keisari kom seinast til
Pétrsborgar. Það var öllum kunnugt, að vináttan milli Þýska-
lands og Bússlands var ekki mikil, enn hitt ætluðu menn þó,
að keisararnir mundu persónulega vera allgóðir vinir. Nú þykir
það augijóst, að það muni vera fremr kalt á milli þeirra, og
getr það haft nokkur áhrif á viðskifti rikjanna.
Þegar er Alexander III. var kominn austr fyrir landamerkin„
kom sú fregn frá Berlín, að herinn á austrlandamærunum mundi
verða aukinn.
Bússland. Hungrneyðin í Bússlandi fer dagvaxandi einkum í
Austr-Rússlandi. Fólk deyr unnvörpum, og hefir þó stjórnin
látið ógrynni fjár til þess að bæta úr bjargarskortinum. — Bann-
að er að flytja af landi brott allar kornvörur nema hveiti.
Spánn. Spánskt blað hefir nýlega ritað um það, að Spán-
verjar munu ætla að veita þríríkjaféiaginu ef til stríðs kemr..
Segir það, að Þjóðverjar og Englendingar ætli sér að hafa þar
herskipastöðvar. Frakkar hafa mjög litlar varnir við Pyrenæa-
fjöllin, og geta Spánverjar orðið þeim þar skæðir óvinir.
Amtrrílci. Keisarinn var á ferð um Böhmen fyrir nokkru og
þótti honum farast hlýlega orð tilCzekanna. Var þaðekkilaust
við að Þjóðverjar yndu þvi illa. í þeirri ferð vóru sprengi-
kúlur settar undir brú, sem keisarinn átti að fara yfir, enn þær
sprungu áðr og skemdu brúna. Eigi vita menn hver valdr er
að verki þessu.
Búmenía. Það er mælt að ríkiserfinginn ætli að trúlofast
elstu dóttur hertogans af Edinborg, Mariu.
Ameríka. Brasilía. Nú upp á síðkastið hefir verið allmik-
il óánægja á móti Fonseca forseta. Það hefir þótt svo sem
hann vildi auka völd sín sem mest hann mætti og hirti lítið
um atkvæði þingsins. Auk þess hefði hann hlynt meir að ætt-
mönnum sínum og vinum enn góðu hófi gegndi. Samkvæmt
stjórnarskránni hefir forsetinn að eins frestandi neitunarvald.
Hann hefir vald til að synja um lagasamþykki einu sinni, enn
ef þingið í annað skifti samþykkir lög með tveim þriðjungum
atkvæða, þá má hann ekki neita. Nú vildi svo til, að það komn
frá þinginu tvö lög, er forsetinn neitaði að samþykkja. Annað
lagaboðið var um það, að enginn maðr mætti hafa tvö embætti
á hendi í einu. Hitt lagaboðið var um takmörkun á valdi land-
stjóranna. 1 annað skifti, er lagafrumvörp þessi vóru rædd, þá
vantaði eitt atkvæði, tii þess að þau fengju gildi, enn úrslitun-
um réð bróðir Fonseca, sem hefir tvö embætti á hendi og þing-
ið gerði þvi hans atkvæði ómerkt, og þannig tókst þingmönnum
að fá lagafrumvörpin samþykt. Þá sagði Fonseca þinginu slitið,
og dró her að sér. Það er sagt að herinn fylgdi honum að
málum. Það eru engar greinilegar fregnir komnar um ástand-
ið siðan Fonseca gerðist alræðismaðr; það stendr i hraðskeyt-
um frá Brasilíu, að forsetinn ætli að stofna til nýrra kosninga
áðr langt líðr. Það lítr út fyrir að það sé kyrð og spekt enn
þá, ef Fonseca hagar sér ekki eins og Balmaceda, sem lét ætíð
þannig lagaðar fregnir berast út, að menn héldu að hann hefði
sigrað, og mótflokkr hans væri á keijar þröminni.
Asía, Japan. Fyrir skömmu kom voðalegr jarðskjálfti á Jap-
an. Fregnirnar um hann eru ekki greinilegar, enn talið er, að
þar hafi farist að minsta kosti 25000 manna og um 50 þús..
húsa hafi hrunið. Allstórar borgir lögðust í eyði.