Fjallkonan - 20.04.1892, Page 2

62
FJALLKONAN.
IX, 16.
uni ekki neitt í allieiminum, sem sýni forliugsaða eða
ráðna athöfn. Það má röksanna, að engin slík at-
höfn heiir átt sér stað svo þúsundum alda skiftir.
Enn þúsundir alda er svo sem ekkert í óendanleik-
anum. Það sem vér köllum langt, er stutt, þegar
það er mælt með öðrum kvarða. Þegar efnafræðingr
ár, þá snertir hann ekki tilfæriugar sínar allan þann
tíma. Alt sem þar gerist, stjórnast þá af lögum með-
vitundarlauss efnís, enn ekkert er á móti því, að
vilji hafi komið tilrauuinni af stað, og að hann láti
aftr til sín taka, þegar tilraunin er búin. Miljónir
smádýra (mikrober) hafa getað orðið til innan i til-
færingunura á þessu millibili. Ef smádýr þessi hefðu
næga vitsmuni, mundu þau geta sagt: „Þessi heimr
stjörnast ekki af neinum persónulegum vilja“. Þau
mundu hafa rétt að mæla, að því er snertir hinn
stutta tíma, sem þau hafa gert athuganir sínar, enn
þau mundu hafa rangt fyrir sér, þegar litið er á
hina stóru heild“.
„Yera má, að það sem vér köllum óendanleika sé
ekki nema eins og ein mínúta á milli tveggja stór-
uudra. Um það sem er hinum megin óendanleikans
getum vér að eins sagt: ,Vér vitum eklci'. Vér
skulum ekki neita neinu, né fullyrða neitt, vér skul-
um vona .... Ógurleg andleg niðrlæging mundi
koma eftir þann dag, er trúin hyrfi af jarðríki.
Vér getum sem stendr verið án trúar, af því aðrir
trúa fyrir oss. Þeir sem ekki trúa fylgjast með þorr-
anum, sem er meira og minna trúaðr. Enn komi
sá dagr, að múgrinn hafi enga trú framar, þá munu
jafnvel hinir hraustustu berjast eldlausir. Það mann-
kyn, sem trúir á ódauðleik sálarinnar, er miklu dug-
meira enn hitt, sem ekki trúir á hann. Sanngildi
mannsins fer alveg hlutfallslega eftir þeirri trúartil-
finningu, sem býr í brjósti hans frá barnæsku og
breiðir blæ siun og angan yfir líf hans. Hinir trú-
uðu lifa á skugga. Vér lifum á skugga skuggans.
Á hverju munu menn lifa eftir vora daga?
Þrætum ekki um tegundir eða háttu trúarinnar;
látum oss nægja að neita henni ekki; höfum hugfast
þetta tvent: hið ókomna og það að geta dreymt.
Þótt hin opinberuðu trúbrögð, sem kölluð eru, hljóti
óhjákvæmilega að breytast og líða undir lok, má það
ekki verða til þess að trúartilfinningin hverfi eða deyi“.
Bréf úr Njarðvíkum.
Fiskifréttir. — Kirkjublaðið. — Bjargráðamál. — Kaupfélag. —
Fiskisampykt.
Af fiskifréttum héðan innanvert við Skagann er
fátt fagrt að segja. Haustvertíðar aflinn og afla-
brögðin á milli vertíða var oftast töluvert hátt að
tali, enn fiskr mjög smár, svo fáir fengu neitt veru-
legt af málfiski. Liklega hafa hlutir orðið frá því
haustvertíð byrjaði og til þess net vóru lögð um og
undir 2000 hjá þeim hæstu, enn fáir eiga neittveru-
legt í salti af þessum afla. Fyrst vóru lögð þorska-
net í Leirunni 20. mars, og aflaðist þá vel í þau á
grunni, enn enginn lagði á djúp. Sama dag vóru
lögð 3 hrognkelsanet aí Vatnsnesi, og lágu þau utan
við þarabrún frá 20. til 30. s. m., og fengust í þau
140 fiskar. Sýnir þetta, að alian þennan tima var
fiskr í allra grynstu fiskileitum; er því enginn efi
á því, að talsverðir lilutir hefðu fengist, hefði mátt
leggja þorskanot 14. mars. Þegar svo lögð vóru þorska-
netin 1. apríl var fiskr nær því allr á burtu, sem
máske hefir verið því að kenna, að dagana næst á
undan var mikil leysing og rann ákaflega mikið mor
og mold í sjóinn, því allar rásir ultu fram kolmór-
rauðar; vindr stóð af landi, svo þessi óhreinindi
breiddust útum sjóinn. Mörgum sýnist víst nú, að
fiskisamþyktin hafi ekki orðið til blessunar þessa ver-
tíð, því hún hefir að öllu útliti orðið til að hindra
mörg bjarglítil heimili frá að ná sér fiski, svo að
verslunarskuldir allar mega standa. Kaupmenn að
| vonum þreytast á lánum, því að allir brunnar verða
j uppausnir. Skyldu nú þessir samþykta smiðir hafa
hugsað nægilega fyrir, hvar á að taka bjargræði
j handa öllum þeim, sem líklega verða ósjálfbjarga þetta
ár? í Grindavík, Höfnum og Miðnesi eru komnir
bestu hlutir, hæst 600 eða meir, og fiskr óvanalega
vænn og hlutarhæð jöfn, því sjóveðr og svo það livað
fiskr gengr grunt, hefir gert flestum mögulegt að
draga sig eftir björginni, svo þegar þess er gætt, að
í Höfnum og Miðnesi var í sumar og haust afli góðr,
má telja þar eitt með bestu árum, sem lengi hafa
verið. Hér fýrir innan Stapa má víst telja 100 mik-
inn afla, margir hafa fengið 30—40 og þar fyrir
neðan, og útlit dauft fyrir nokkra verulega viðbót.
Ekkert vart við hafsíld enn, enn altaf sést loðnusíli
daglega og fiskr veðr uppi í því, sem þó er nú upp
á síðkastið mest þyrskliugr, sem óvanalegt er að sé
i um þennan tíma árs.
Heilsufar fólks er hér um slóðir gott, og þá er
andlega heilsan varla síðr, því nú er Kirkjubl. orðið
hér talsvert útbreitt, og ætla mætti að það væri til
hressingar andanum, að minsta kosti jólablaðið, sem
fræddi menn um þennan makalausa „gráa dingulfót“.
Þó held ég til séu einstaka vantrúaðar sálir, sem
ekki skilja að náið samband sé með Jesú Kristi og
jólakettinum.
I Isafold f. á. er bjargráðaskýrsla frá séra Oddi á
Stað, og þar í er sagt að allir í Keflavík brúki lýsi
og flestir kjölfestupoka. Þetta er ekki satt, nema þá
að helmingr eða rúmlega það geti talist allir, og 1—
3 af ellefu flestir, enn svona löguð tölvísi er hér ó-
j þekt. Hún á máske við þegar heiðingjarnir verða
taldir á himnum, sem njóta góðs af trúarboði kirkj-
unnar þar suðr í Afríku og hinumegin jarðarinnar.
Yfir höfuð er lífið hér nú dauft og framfaralítið,
nema víndrykkja fer sífelt minkandi, og tæplega held
{ ég að mörgum hér um slóðir verði dreift við óhóf,
því þó að menn, sem ganga alls á mis í fiskileysisár-
um, það árið sem betr gengr efni sér spjör á
kroppinn eða lagi næstum fallinn kofa, er ekki til-
! tökumál, og þvi varla að búast við safni eða leifum
j frá hinum svokölluðu góðárum.
Nú er talið líklegt að dagar kaupfél. Eosmhvala-
neshrepps séu taldir, því fáir eru vinir þess snauða.
i Ríkismenn sumir hafa ekki styrkt það til muna, enn
mælt að þeim hafi þó þótt það óbeinlínis bæta vöru-
verð sitt, og margir munu kannast við, að það hafi
aukið verslunarkeppni í Keflavík. Áðr enn félagið
myndaðist, fengust varla kol i Keflavík; meðan fé-
lagið lifði vóru þar nóg kol; seinast í fyrra vetr,
þegar ekki fengust kol í Reykjavík, var altaf kol að