Fjallkonan - 25.10.1893, Blaðsíða 2

170
FJALLKONAN.
X 43
á pottinum. Ef bólur koma upp af dósunum, þeg-
ar þær eru látnar ofan í vatnið, er það merki
þess, að dósimar eru ekki nógu vel kveyktar, og
verðr þá undir eins að gera við það. Bezt er fyr-
ir hvern að lóða sjálfr; það er auðlært.
Þegar dósirnar eru hálfsoðnar, á að taka þær
upp úr pottinum og stinga gat á lokið til að hleypa
út því lofti, sem enn kann að geymast í dósunum,
og verðr að kveykja fyrir gatið svo fljótt sem hægt
er. Á skrúfudósum er lokið þá skrúfað lítið eitt
upp, enn jafnharðan skrúfað niðr aftr. Þegar búið
er að sjóða dósirnar, er bezt að láta þær kólna
smátt og smátt.
Á hinum minni heimilum er bezt að hafa smáar
dósir, sem nægja í eitt skifti, þvi að kjötið helzt
ekki lengi óskemt, þegar búið er að opna dósirnar.
Dósirnar má opna með því móti að hita kveyking-
arjárnið („lóðboltann“) og halda honum við lokið;
þá bráðnar tinið, og má þá losa lokið með hnífi, eða
lokið er þakið glóandi kolum, og svo er dálítið
blásið á þau, svo að þau hiti betr lokið; bráðnar
þá tinið, svo að stinga má borðhnífi inn undir lok-
ið. Til þess að dósirnar verði hreinar innan og
matvælin tolli síðr við þær, er gott að setja þær í
volgt vatn áðr enn þær eru opnaðar.
Kjöt er soðið niðr á þann hátt, sem hér hefir
verið sagt. Það er fyrst soðið og steikt, og síðan
látið í dósirnar og flotinu og seyðinu af því síð-
an helt yfir. Af beinunum, sem kjötið er skorið
utan af, má sjóða seyði, sem er gott að láta i dós
imar.
Á sama hátt má sjóða niðr kjötsnúða, steik, fugla-
kjöt (brjóstið og beztu partana), fisksnúða o. s. frv.
Alt á að vera soðið eða steikt á undan, og á að
láta það sjóðandi í dósina, og hella síðan yfir seyði,
svo að borðið verði eins og áðr er sagt, og loka
dósinni í sömu svipan.
Ef botn eða lok á dós bung&r út, er það merki
þess, að annaðhvort hefir dósin ekki verið hrein
eða hún er ekki loftheld. Skal þá, ef ætla má að
dósin sé óskemd, stinga gat á lokið og kveykja
aftr fyrir það og sjóða síðan dósina upp aftr.
Eyðibýli á Hreppamanna-afrétt
(Eftir jarðabðk Árna Magnússonar).
(Niðrl.). Þessa bygð segia men eyðilagða vera
í plágunni stóru, ecke þeirre síðustu (það er að
segia þeirre sem geck 149. [1498], heldr þeirre, sem
fyrre hafe vereð, og mun það eiga að vera sú 1350,
þvi Vilkins máldagi getr ei þessara kirkna, en bafi
er elldre en sú plágan 1401.
í austur-landsuður frá Stangarnese, svo sem hálfa
bæiarleið, heiter Diáknadyngia eður Diáknadys, er
stór húsrúst, og þar hefur fundist smelltur kopar,
jarna molar, brýni og annað þess slags; item nockr-
ar raftölur eða þess slags, eir nokkuð þunt, líteð
látúns stycke. Smiðiusindur er þar í mergð, og
eru munmæle, að þar hafe smiður búeð einmana,
aðrer segia einn sem hafe smellt rauða, því skógur
hefur þá nógur vereð. Skamt frá þessare rúst
hallda men han grafen vera, þar sem siáe til leið-
es. Men hafa grafeð í fyrnefndre rúst, en óveður
fiell á, svo ecke varð ender á verkenu, og síðan
hefur þar ecke vereð viðhrært.
Á Flóamana afriett fyrer norðan Laxárdal skal
bær hafa staðeð og heiteð Miðfell. Þar fyrer norð-
an Arnórsstaðer. Þar en þá fyrer norðan Grímstaðer.
Þar en þá fyrer norðan aðrer Grímsstaðer.
Vestur undan þessum Grímsstöðum, hinu megen
Stóru Laxár, liggur Hrunakrókur; þar sier en nú
til stórra girðinga, og skyllde það styrkja þá Rela-
tion, að þar hefðe staðuren fyrrum staðeð, og segia
men þessa bæi hafa átt þangað kirkiusókn.
Kjötsala í Noregi. Nú um langan tíma hefir
útflutningsbannið á fenaði frá Norðrlöndum til
Englands staðið. Nú er bannið afnumið af því er
Noreg snertir. — Norðmenn hafa haft ábatasama
sölu við Englendinga á lifandi fénaði. Ferðin er
stutt og kostnaðrinn ekki mikill. Síðan b&nnið
kom hafa þeir verið neyddir til að slátra fénaði
sínum heima hjá sér, og er þeim það ábataminna enn
að selja það til Englands. Af þeirri ástæðu hafa
þeir keypt minna af íslenzku kjöti enn þeir eru
vanir, og hefir það eflaust haf't nokkur áhrif á verð-
lækkun verzlunarvöru þessarar. Þó hefir verðið á
íslenzku kjöti síðan í vor verið afarhátt í Noregi.
Nú, þegar útflutningsbannið er afnumið, þá má
telja vist, að íslenzkt kjöt gangi enn betr út í
Noregi, því Norðmenn þurfa mikið af kjöti til
skipastóls síns. Það eru því engar líkur til að ís-
lenzkt kjöt falli þar í verði. Sennilegra væri, að
Norðmenn gæfu meira fyrir það enn í sumar. Það
er vonandi, að kaupmennirnir íslenzku taki tillit
til þess í haust, þegar þeir kaupa kjötið, að horf-
urnar i Noregi eru betri nú enn í fyrra fyrir sölu
á íslenzku kjöti.
Yefnaðr úr gleri. Nú er farið að búa til vefn-
að úr glerþráðum. Þráðrinn er mjórri enn silki-
þráðrinn, sem silkiormrinn spinnr; vefn&ðrinn er nærri
eins mjúkr og silki, voðfeldr eins og ullarvefnaðr
og gljáfegri enn dýrustu málmar. Þar að auki er
miklu hægra að þvo föt úr glervefn&ði enn önnur
föt, og þarf ekki nema vatnið tómt til þess. Œer-
vefnaðr getr ekki brunnið, og ekki vinna heldr sýr-
ur á honum. Loks er glervefnaðrinn svo hlýr, að
hann er jafnvel heitari enn bezta ull.
Spánardrotning skipaði svo fyrir nýlega, að
laun sín væri lækkuð, vegna þess að þar í landi
áraði svo illa. Öll konungmennin á Spáni fylgdu
síðan dæmi hennar og þar næst allir hinir æðstu
embættismenn. Þetta mæltist mjög vel fyrir af
öllum þorra manna; þó var ein stétt alveg á móti
því, og það vóru blessaðir prestarnir.
Ný jökulför yfir (xrænland. Hinn danski flota-
foringi Th. V. Q-arde er i sumar á rannsóknarferð-
um um Grænland og hefir farið víðsvegar um jökl-
ana í miðju landi. Hann hefir einnig gert nýja
uppdrætti af einstökum hlutum landsins, og er talið
víst, að rannsóknir hans séu mikils virði fyrir vis-
indin.
Hljóðriti sem prestr. í sumar dó prestr einn í grend
við New York, og kona bans var dáin skömmu á undan honum.