Fjallkonan - 01.02.1898, Blaðsíða 3

1. febr. 1898.
FJALLKONAN.
19
borið þá fregn, að 2 menn væru
hönduin teknir, sem grunaðir vóru
um að sitja um líf keisarans.
FriðrÍDn milli Tyrlija og Qríkkja
er nú unairritaðr.
Fossarnir á íslandi.
í norsku blaði „Yerdens Gang“ erþess
getið, að frakknesk tímarit skýri frá
nýju landi, sem vert sé að veita athygli.
Þetta land er ísland. „Hið gamla
söguland11, segir blaðið, „er ákaflega auð-
ugt af ám og fosaurn. Vatnsaflið í
ánum og fossunum er nægilegt til þess
að framleiða ljós og hita handa íbflunum,
ef það væri notað, og meira en það. —
Þeir 3 fossar, Álafoss(!), Gullfoss og Goða-
foss geta til samans framleitt meirikraft
heldr enn hinir stærstu fossar í Norðr-
álfunni, Allr sá vatnskraftr, sem finst
á eynni, getr reiknast til þflsund miljóna
hesta-afla. Jafnvel þó strykuð væru í
burt tvö öftustu nfillin, er af miklu að
taka. Reykjavík gæti fengið ljós og
hita, sem hún þarf með, frá árfossi,
sem er ð kilómetra frá bænum. — Þar
að auki eru eldfjöllin á eynni rík af
verðmætum steinefnum, sem mætti vinna
og færa sér í nyt með hjálp rafmagns-
ins. ísland er einnig ágætr staðr fyrir
veðrathuganir, sérstaklega ef það stæði
í fréttaþráðarsambandi við Norðrálfuna.
Það gæti verið mikilsvcrt, að fá þaðan
vitneskju og viðvaranir um storma, og
vísindin mundu fá uýtt þýðingarmikið
efni, að því er veðrfræðina snertir, til
að rannsaka. Athuganir um jarðskjálfta
gætu orðið greiðari, og norðrljósin eru
þess verð, að þau væru athuguð“.— Grein
þessi hefir einnig staðið í dönskum blöð-
um og vakið athygli manna á Islandi,
sérstaklega að því er fossana snertir
og þann mikla auð, er þeir hafa í sér
fólginn.
S. S.
Prestr með
uppreistar-anda.
Að slíta ísland frá Þanmörku.
(Eftir dönsku bl. „Tidens Krav“ 29. des. f. á.)
Frá Kristiania er ritað 18. þ. m. til
„Frankf. Zeitung“:
„Hér hefir verið í nokkra daga íslenzkr
prestr [Jfllius] Þórðarson, sem virðist
vera hingað kominn til að komast eftir,
hvernig Norðmenn mundu taka þvi, ef
íslendiugar vildu segja skilið við Dan-
mörku og ganga í samband við Noreg.
Séra' [Jfllíus] Þórðarson segir, að Norð-
menn séu mjög hlyntir íslendingum.--------
íslendingar lesa mjög bækr eftir norska
höfunda, og skilja vel norska bændr,
enn eiga mjög erfitt með að skilja hugs-
unarhátt Dana. — Hinar nýju íslenzku
bókmentir eru mjög auðugar; af hinum
íslenzku skáldum er Stgr. Thorsteinsson
fremstr. — í engu landi eru jafnmörg
blöð að tiltölu sem á íslandi. ÍEeykja-
vík koma flt 8 blöð [á að vera 14]“.
Octavius Hansen
og
íslenzka stjórnarinálið.
Frá Octavius Hansen, málaflutnings-
manni í hæstarétti og ríkisþingsmanni,
hefir Fjallk. fengið bréf þetta: —
Til ritstj. Fjallk.
llér hefir verið bent á, að í ýmsum
blöðum í Reykjavík, og þar með yðar
heiðraða blaði, hafi staðið langir útdrætt-
ir af umræðum. sem urðu i „Studenter-
samfundet“ í Kaupmannahöfn í nóvember
í vetr eftir fyrirlestr, sem dr. Yaltýr
Guðmundsson hafði haldið um stjórnar-
mál íslands. Þar sem ég tók þátt í þess-
um umræðum, verð ég að segja, að mér
kom ekki til hugar, að orð mín nytu
þeirrar virðingar, að verða sögð i fit-
drætti í íslenzkum biöðum. Það er ekki
veDja, að þessar kveldræður yfir toddy-
glösum í „Studentersamfundet11 sé gerð-
ar almenningi kunnar. Ég tók að eins
þátt í umræðunum af því, að mig fýsti
að verða vísari um það hjá dr. (Valtý)
Guðmundssyni, hvernig íslenzku stjórn-
ardeilunni væri háttað nfl sem stendr.
Ég hafði — þó skömm sé frá að segja
— ekki gert mér svo sjálfstæða grein
fyrir þessu máli, að ég gæti haft neina
ákveðna skoðun á því. Það sem mig
einkum fýsti að vita, var það, af hver-
jum ástæðum ráðgjafi íslands héldi því
fram, að ríkisráðið danska yrði sífelt að
hafa íslenzk sérmál til meðferðar.
Þá er dr. (Valtýr) Guðmundsson út
af fyrirspurn minni hafði gert grein fyr-
ir þeim ástæðum, sem ráðgjafinn mundi
hafa til að halda þessu fram, og skýrt
frá, að tillaga hans á alþingi mundi
ekki hafa í sér fólgna viðrkonning þess,
að ráðaneytið hefði á réttu að standa i
þessu máli, tók ég fram, hve æskiiegt
það væri, að Danir gætu að miklu leyti
orðið við óskurn íslendinga og einkum
vonaði ég, að hætt yrði að halda fram
þeirri kröfu, að farið væri með sérmál
íslands i danska rikisráðinu.
Við þetta tækifæri tók ég enga stefnu
í málinu, hvorki í mínu nafni og því
síðr nokkurs annars pólitísks flokks. Ég
hefi ekki að neinu leyti fallizt á pölitík
dr. (Valtýs) Guðmundssonar og mér kom
ekki heldr til hugar, að vera á móti
henni. Mér fiDSt dr. (Valtýr) Guðmund3-
son eiga þakkir skildar fyrir það, að
hann við þetta tækifæri fræddi að mun
meðal annars danska stjórnmálamennum
helztu atriðin í stjórnardeilu íslendinga.
Dönum er ekki vanþörf á upplýsingum
í þessu máli. Fyrsta skilyrði samkomu-
lags er, að menn skilji hvorir aðra. Væri
ríkisþinginu ljós ágreiningrinn milli al-
þingis íslendinga og ráðgjafa íslnnds,
mundi ríkisþingið ef til vill geta greitt
fyrir því, að hin margra ára stjóruar-
barátta yrði á enda kljáð. Þá yrði lik-
lega álitið, að þess gerðist engin þörf
vegna hagsmuna Danmerkr, að neita al-
þingi Islendinga og ráðgjafa þess um
sjálfstæð og full ráð, bæði í löggjöf
og umboðsstjórn, að þvi er kemr til sér-
mála íslands. Að minsta kosti mundu
menn geta sannfærzt um, að hér væri
engin hætta- búin hagsmunum Dana, ef
unnið væri að málinu af góðiim hug á
báðar hliðar. Ég þarf ekki að taka það
fram, að Dönum er vel til íslands og ís-
lendinga. Hins vegar væri æskilegt, að
Danir hefðu meiri áhuga á íslenzkum
málum og þektu þau dálítið betr enu ufi
gerist. Enn ætli íslendingum sjálfum sé
þar ekki að nokkuru leyti um að keuna?
Kaupmannahöfn, 10. jan. 1898.
Virðingarfyllst.
Octavius Hansen.
Druknuu í Khöfu. Á aðfangadags-
kveld jóla druknaði í kalkbrensluköfuinni
í Kaupmannahöín Þorlákr Jónsson, stud.
mag., soar Jóns alþm. Sigurðssonar á
Gautlöndum. Hann hafði eigi sézt frá
þvi seint um kveldið, og vissi enginn
hvað af honum várð, unz lögregluliðið
fann lík hans daginn eftir. Af bréfum,
er vóru í vasa hans, þektist hann þegar
Hvernig slysið hafi til orðið, er mönnum
ókunnugt, enn sennilegast talið, að hann
hafi eigi gáð aö sér í nætrmyrkrinu, enn
gengið í ógáti í sjó fram, enn enginn
maðr í nánd á þeim tíma, og steinkampr
ióðréttr upp, svo að ömögulegt er hjálp-
arlaust upp flr að komast fyrir þann,
sem fram af dsttr. Likið var alveg ó-
skaddað, nema hruflur á hnjánum, er
hann virðist hafa fengið við tilraunir