Fjallkonan - 14.07.1898, Blaðsíða 3

14. júlí 1898.
FJALLKONAN.
107
Upp skal hug vorn yngja
endurminning sú,
að sama málið syngja
synir Ingólfs nú,
guðs í græuurn haga
gieðihátíð á.
Blessuð sé þín saga,
Bvauni, ýtum lijá!
Gtiðm.
Níels skáldi.
Fjallkonan heflr fyrir iöngu lofað þætti af Níeis
skálda með myad af honum. En sá sem ætiaði að
rita þáttinn brást, og ég hefi ekki getað fengið nægi-
legt efni til hans enn þá; verður hann því að bíða
fyrst um sinn. En af því mörgum mun vera for-
vitni á að sjá mynd af Níeis skálda, sem var mjög
einkennilegur maður og kallaður sérvitrÍDgur mikili,
þá kemur hér myadin af honum. Hann er þar í
búningi, sem sumir gamiir mena báru framan af
þessari öld: bolur og skotthúfa á höfði. Myndin er
gerð af Sigurði málara GuðtnundSvsyni, áður enn hann
fór utan, og upphaflega krotuð á stein.
Níels skáldi var vel greindur en rajög eínrænn.
Hann hafði í ungdæmi sínura lært eitthvað í latínu,
enda var hann mjög drjúgur af lærdómi sínum og
„lesningu". Eftir hann eru einkum mörg hálf-heim-
spekiieg kvæði eða guðfræðiiegs efnis; eitt af þeim
er „Næturfæia", sem hann orkti á rnóti Njóiu Bjarn-
ar Guuniögssonar, er houum þótti fara með villu-
keaningar. En ekki varð „Næturfæla" vinsæi og
enda pre3tar urðu til að yrkja á móíi henni. Rímur
orkti hann af Franz Döaner (pr. í Yiðey), Flóres og
Blansiflúr (pr. á Akureyri) og Tístran og Iudiönu.—
Hann setti og saman sögu af Eiriki Loftssyni. Hann
átti oft í höggi við ýms öannr aiþýðuskáld og var
þá oft níðskæidinn í meira lagi. Einna kannust er
viðureigu hans við Bóiu Hjáim.>r og Gaðmuad Ketils-
son.
Island að blása upp.
í fjall-lendi því eóa fjallgarði, sem er milii Qrafnings og
Ölfubhreppa vórn allar brekkur og dalir vaxnir víði og lyng't
fram að 1820. Víðirinn var rojög mikill víða, avo að yfir 10
hestburðir vðru í mörgum runnum. Þetta land hefir smámsam-
an gengið af sér, bvo að nú sést ekki ein hrísla á öllu þessu
svæði, og lyngið er líka að mestu horfið. Jaínframt hafa mjög
margar grasspildur alveg eyðst á þessu timabiii. Deasi eyðing
staíar ekki áf fénaðarbeit eða annari notknn, enda liggur fjall-
lendi þetta undir sujó frá veturnóttum til 7 vikur af sumri, eða
83 vikur og oft lengur. Mér flnst líka að snjórinn liggja lengra
fram á sumat nú enn i ungdæmi mínu fyrir 35 árum. — Menn
sem hafa búið lengi við þetta fjall-lendi, kvarta lika um að sauð-
fé sé ekki eins vænt og það var fyrir morgum árum. — Dað
sem hér er sagt um fjall-lendi þetta Btyðst við frásögn tveggja
áreiðanlegra og kunnugra manna, sem bjuggu hér allan sinn ald-
nr (Magnús Gíslason bóndi að Viilingavatni, fæddur 1813, og
Ingimundur Gislason bóndi á Króki, fæddur 1805).
Sömu menn sögðu mér, að rnjög mikið hefði minkað skógur,
gráviðir, víðir, fjalldrapi og beitiiyug í Grafninginum um þeirra
tíð í heimalöndum. Af því má ráða, að erfiðara er með beit nú
enn áður. Engjarnar eru hér mest vali-iendi og ganga þær
einnig sifelt sér fyrir skriðuhlaup og fi.
Búskapurinn er nú líka kraftminni hér i sveit heidur enn
fyrir 25 árum og er margt sem að því styður fleira enn það
Bem nú var talið.
Hér eru þó atorkumenn, sem hafa mikinn áhuga á búnaði
og jarðabðtum.
Grafningshr. í júní 1898.
Gísli Magnússon.
*
* *
Aths. ritstj. Dað er sjálfsagt rétt, sem þessi heiðraði
höf. segir, að GrafnÍDgtsfjall-lendið hafi blásið upp á þessarí öid.
Dað er heldur ekki hægt að bera á móti því að skóglendi hefir
víða eyðst stðrkostlega á þessaii old, t. d. Hafnarskógur í
Borgarfirði og skógurinn í Hnjóskadal austanverðum, enda
segir sagan, að iandið hafi verið skðgi vaxið milli fjalis og fjöru
í öndverðu. — Dar sem skógurinn eyðist, má vænta meiri land-
spella á eftir, þar til nýr gróður kemur í staðinn. — Eu það
er venjuiega bðt í máli, að Dýr grðður kernur nftur þar sem
upp hefir biáBÍð, þótt það verði ekki fyr enn eftit langan tima.
ÍSLENZKR SOGUBÁLKR.
Æfisaga Jóns Steingrímssonar,
prðfasts og prests að Prestsbakka.
[Eftir eiginhandarriti. Landsbókas. 182, 4to].
(Frh.)
Ég braust um sem ég orkaði og svaraði þessu: „Værihér
nú Jóhanna þá munduð þið sjá mig í friði:“ Við þetta orð
hættu þær og gpurðu, hvwt ég væri skyldur henni;égjátaðiþvi
mér til frelsis, hvað þó ekki var. Fornam ég þá að hún væri
ei heima, heldur fram í seii á aurunum, so þá ég slapp varð
eg alls hugar feginn að hitta hana. Hún tók í allra bezta máta
á möti mér; fortaldi eg henni alt hvernig farið hafði um mig
síðan í Hlíðina kom. Sagði hún þess væri von, því þær væru
vestar þar af öilum er ég hefði fyrir hitt.-Daðan fór ég
að Holti og heilsaði prófaati frænda mínum; tjáði honum af
minni fyrírtekt og ferð, hvar með eg hefði og tvo hesta, er móð-
ir mín hefði beðið hann að hjálpa mér og sér um fÍBkæti upp
á, hverju hann yfrið stuttlega tók og sagðist ei geta það af
sjálfsefnum, og hlyti eg til þeirra efna að fara út í Vestmann-
eyjar; skyldi hann þegar með mér skrifa þangað og biðja vin
sinn, er hann þar ætti, Bem hét Dorsteinn Dorkelssou, að skaffa
mér fisk upp á þær vörur sem ég kafði; værtl hjáleigu menn
sínir ferðbúnir þangað og skyldi eg strax með þeim fara. Hana
skrifaði bréfið með hasti og fékk mér það. Ekkert anr.að gagn