Fjallkonan - 13.01.1900, Síða 1

Kemur út einu sinni
í yiku. Verð árg. 4 kr.
(erlendis 5 kr. eða l'/j
doll.) borgistfyrir 1.
júlí (erlendis fyrir-
fram).
Uppsðgn (ekrifleg)bnnd-
in yið áramót, ógild
nema komin sé til út-
gefanda fyrir 1. októ-
ber, enda hafi hann þá
borgað blaðið.
Afgreiðsla: Þing-
holtsstræti 18.
XVII. árg.
Reykjavtk, 13. janúar 1900.
Xr.
1.
Landsbankinn er opinn hvern yirkan dag kl. 11—2.Banka-
stjórnin við kl. 12—1.
Landsbókasafnið er opið hvern virkan dag kí. 12—2 og
einni stundu lengur til kl. 3 md., mvd. og Id. til útlána.
Forngripasafnið er nú í landsbankannm og opið á hver-
jum langardegi kl. 11—12 f. m.
i\áítv.rugripasafnið er í Doktorshúsinu, opið á sunnu-
dögum kl. 2—3 e. m.
Ókeypis lœkning á spítalanum fyrstá og þriðja þriðjudag
hvers mánaðar, kl. 11—1.
Ókeypis tannlœkning í Hafnarstræti 16, 1. og 3. mánu-
dag hvers mán., kl. 11—1.
FÉLAGSPREHTSIIBJA8
I REYEJiTlt
prentar Ibækur og Tblöð og hvað
sem fyrir kemur, smátt og stórt,
eins ódýrt eða jafnvel ódýrara en
nokkur önnur prentsmiðja í Rvík.
Hvað vöndun á verkinu snertir,
þá þarf ekki að taka það fram,
að Félagsprentsmiðjan hefir ætíð
prentað og prentar enn eins vel
eða Ibetur en nokkur prentsmiðja
hér á landi, með því líka hún hef-
ir bæði vandaðar prentvélar og
letur, og að það er alt annað að
prenta í Félagsprentsmiðjunni eða
þeim prentsmiðjum, sem tildrað
er upp án tillits til þess, hvernig
verkið í þeim er af hendi leyst. t>að
er sorglegt að vita, að menn hér
skuli enn ekki vera komnir svo
langt, að gera greinarmun á vand-
aðri og óvandaðri prentun.
Munið eftir því að í Félagsprent-
smiðjunni fæst prentun vönduð, eins
og bezt verður liér á landi, og að
verðið er eins og ódýrast fæst hér
á landi.
✓JS. ✓JS. " ✓þ. ✓JS. ✓Js. ✓j'* ✓JS. ✓þ " ✓þ. ✓J'. ✓JS, ✓Js, ✓p. ✓Js. "
Fjallkonan 1900.
Eg hefi ráðist í að stækka Fjallkonnna þetta
ár, eins og sjá má á þessu tölublaði. Ég hafði
helzt óskað að stækka blaðið öðruvísi, með því
að gefa það út í fjögra blaða broti, í sömu
stærð og áður, en ég hefi komist að því, að
almenningur lítur mest á það, að blaðið sé í
stóru broti, en gætir þess síður, að blað í litlu
broti með mörgum blaðsíðum getur verið eins
stórt eða stærra en blað, sem er í miklu stærra
broti.
Fjallkonan verður þannig mihlu stærri en
áður, og hefi ég því orðið að hækka jafnframt
verð hennar upp í
4 krónur.
Yerðið hækkar þá ekki nema um einn fjórða
part, og sjá allir að verðhækkunin er tiltölulega
ntii.
Ég vona «ð kaupendur blaðsins, sem lengi
hafa haldið trygð við það, taki því ekki síður
nú en áður, enda mun það nú geta orðið miklu
fjölbreyttara og skemtilegra en áður.
Það er nú farið að síga á seinni hlut „Ævi-
sögu Jóns Steingrímssonar“. Þegar henni er
lokið kemur í íslenzka sögubálkinum „Árna
saga Kínafara". Það er ævisaga víðföruls ís-
lendings á 18. öld, sem mjög fáum muu kunn,
samin af honum sjálfum og verður prentuð eftir
hans eiginhandarriti.
„Alþingisrímurnar“ hefjast í þessu blaði, og
mun almenningur kunna dável við þær. Þær
treinast að líkindum fram á vorið. í þessu
blaði kemur að eins inngangurinn.
„Palladómar um alþingismenn 1899“ byrja
bráðlega í þessu blaði og verður haldið áfram
fyrst um sinn. Þeir ættu að verða Uauðsynleg
leiðbeining við alþingiskosningar þær sem fara
i hönd á þessu ári, því reynt mun verða að
hafa þá óhlutdræga.
„Reykjavík í krók og kring“, eða lýsing
Reykjavíkur með myndum, var fyrir löngu ætl-
ast til að kæmi 1 þessum árgangi „Fjallkonunn-
ar“, en síðan hefir það orðið kunnugt, að rit-
gerð um sama efni muni koma á prent í „Eim-
reiðinni11. Þykir því réttast að láta þessa rit-
gerð í „Fjallk.“ bíða þar til ritgerðin í „Eim-
reiðinni“ er út komin, svo að „Fjallk“. hafi
þar eitthvað annað að segja en „Eimreiðin".
Pólitískar horfur.
Fjallkonan lagði það til í sumar fyrir þing,
að réttast væri að hreyfa ekki stjórnarskrár-
málinu á þessu þingi.
Þetta var auðvitað talið Loka-ráð og undan
rifjum afturhaldsmanna.
En hver varð svo árangurinn af stjórnarskrár-
starfinu á þinginu í sumar?
Hann varð sá, að mikill hluti þingmanna lýsti
í rauninni yfir því með atkvæðagreiðslu, að
þeir vildu alls ekki fást við stjórnarskrármálið
í neinni mynd.
Þegar landshöfðingi hafði látið skýrt í ljós, að
frá stjóruarinnar hálfu væri ekkert því til fyr-
irstöðu, að þingið færi fram á ýmsar breyting-
ar á stjórnarskránni aðrar en þær sem „valtýsk-
an“ hafði í sér fólgnar, þá var eins og hundi
væri boðin heil kaka; meiri hluti neðri deildar
vildi þá ekki sinna máliuu. .
Sá flokkur þingsins, landshöfðingja-flokkurinn,
hefir, sem kunnugt er, ekki enn skapað sér
neitt „prógram“, eða ákveðna stefnu. Það
var því ekki um annað að gera fyrir hann en
að „gefa sig upp á gat“.
Sæmilegra hefði víst verið, að málinu hefði
alls ekki verið hreyft á þinginu.
Hinn flokkurinn, ráðgjafa-flokkurinn, getur
eflaust ekki gert sér von um fylgi þjóðarinnar,
nema hann fari fram á meiri umbætur en hann
enn hefir gert.
En án fylgis þjóðarinnar er engin von um
sigur.
Nú á síðustu árum hafa verzlunarvandræðin
og fjárhagskröggurnar dregið hug alls almenn-
ings gersamlega frá stjórnarskrárþrasinu, sem
líka hefir kostað landið ógrynni fjár. Miðlun-
in er dauð, benedikzkan er dauð; valtýskan
að eins hjarir.
Rætist svo úr hag landsins, sem vonandi er
að verði bráðlega, að þjóð og þing finni hvöt
hjá sér að fara fram á stjórnarskrárbreytingu,
þá verður að búa til nytt prógram.
Frá útlöndum.
Búar höfðu þegar síðast fréttist stöðugt haft
betur I ófriðinum en Englendingar. Enginn
hafði búist við, að þeir mundu geta staðist
gegn slíku ofurefli, en þeir hafa sýnt enn betur
en nokkurn tíma áður, að þeir eru bæði her-
kænir og skotmenn góðir. Enskur blaðamaður,
sem verið hefir í stríðinu, segir svo: „Hernað-
araðferð Búa er mjög ólík því sem venjulega
gerist, og er varla dæmi til slíks í mannkyns-
sögunni. Herflokkar Búa og herflokkar Eng-
lendinga eru á tvist og bast um landið í hræri-
graut. Joubert hefir sýnt, að hann er ágætur
hershöfðingi, og herforingjar Búa hafa sýnt, að
þeir kunna líka nýjustu herstjórnarlist. Búar
fara í flokkum sem ná yfir langt svæði, og
þegar þeir mæta Englendingum draga þeir
saman fylkingararmana og sækja að á allar
hliðar“.
Joubert hershöfðingi beitir sömu hernaðarlist
og Hannibal. Hann lætur miðfylkinguna síga
undan, en þá koma báðir fylkingararmarnir
aftan að óvinunum. Á þennan hátt vann Jou-
bert sigur á White (huæt) hershðfðinga 31 okt.
og féllu þá 2000 af Englendingum.
Líkt hefir gengið til í síðari orustum. Hafa
Englendingar jafnan beðið ósigur, en bardaga-
stöðvar hafa einkum verið í Natal og í Kap-
nýlendunni. Englendingar hafa samtals mist
nokkur þúsund manna og allmarga handtekna,
og auk þess hafa þeir mist vopn og vistir.
öera þeir nú ráð fyrir að auka herinn í 90,000,
sem upphaflega átti að vera rúm 40 þús.
Englendingar missa einkum fyrirliða sína; Búar
miða helzt á þá, þekkja þá á búningi þeirra.
Fyrirliðarnir eru því hættir að ganga í einkenn-
isbúningi.
V erzlunarfréttir.
íslenzkar vörur eru nú að hœkka í verði.
Ekkert útlit fyrir að fiskur lækki; saltfisk-
ur er í 63 -64 kr., smáfiskur 60— 61, ýsa 44 kr.,
æðardúnn ll1/^—12 kr., og ull komin í 65 aura
eða meira.
Bófafélagið á Sikiley.
Þetta blað hefir áður getið um bófafélagið á
Sikiley, sem nefnt er „Maffia“.
Þetta félag hefir mjög mikil völd á Sikiley,
og það seilist líka til annara landa og miklu
víðar en menn geta ímyndað sér. Það var
stofnað um síðustu aldamót tii varnar gegn
ræningjum, sem þá óðu uppi á Sikiley, en brátt
varð félagið sjálft ræningjafélag og náðl voða-
tökum á landsmönnum og stjórninni sjálfri. Fé-
lagið fremur alla glæpi, rán, þjófnað, morð, hræðir
út úr mönnum peninga o. s. frv. Félagsmenn eru
í þremur deildum: starfandi meðlimir, svo sem
þjófar, ræningjar og morðingjar, menn sem
hylma og fela þýfi, eða eru á annan hátt um-