Fjallkonan - 09.07.1900, Blaðsíða 1

Kemur út einu sinni
í viku. Verð árg. 4 kr.
(erlendis 5 kr. eða ll/3
doll.) borgist fyrir 1.
júlí (erlendis fyrir-
fram).
Uppsögn (skrifleg)bund-
in við áramðt, ógild
nema komin sé til út-
gefanda fyrir 1. oktð-
ber, enda hafi hann pá
borgað blaðið.
Afgreiðsla: Þing-
holtsstræti 18.
XVII. árg.
Reykjavík, 9. júlí 1900.
Landsbankinn er opinn hvern virkan dag kl. 11—2.Banka-
stjórnin við kl. 12—1.
Landsbókasafnið er opið hvern virkan dag kl. 12—2 og
einni stundu lengur til kl. 3 md., mvd. og ld. til útlána.
Forngripasafnið er í Landsbankahúsnu, opið á mánud.,
miðvikudögum og laugaidögum kl. 11—12 f. m.
Náttúrugripasafnið er í Doktorshúsinn, opið á sunnu-
dögum kl. 2—3 e. m.
Ókeypis lœkning á spitalanum á þriðjudögum og föstu
dögum kl. 11—1.
Ókeypis tannlœkning í Hafnarstræti 16, 1. og 3. mánu-
dag hvers mán., kl. 11—1.
Hér með auglýsist, að stjórn Landsbank-
ans hefir hœhkáð ársvexti frá 1. þ. m.
af sparisjóðs innlögum upp í 3 kr. 60 a.
af 100 kr., svo og ársvoxti af lánum gegn veði
saman, eða jafnvel árum saman. Bretar eru
neyddir til að hafa meiri hlut af her sínum í
Afríku, ef þeir ætla að halda áfram ófriðinum,
þótt það geti komið sér illa, af því þeir þurfa
í fleiri horn að líta.
Stjórn Óraniu hefir nú aðsetur í bæ þeim er
Bethlehem heitir; það er norðaustan til í land-
inu. Það er sagt að mestur styrkur af Búaliði
sé í Óraníu, og þeir sem fyrir ráða heita de
Villiers og Hermann Steijn, bróðir forsetans,
sem líka er þar í flokki með.
Kriiger gamli hefst við í Alkmaar; það er i
fjöllunum austur af Pretoríu, og þangað hafa
verið færðar helztu falibyssur Búa.
Ýmsar smáskærur hafa orðið með Búum og
Bretum, en engar svo sð kveði. Síðast er
fréttist höfðu Búar tekið járnbrautarlest, sem
var með póstflutning til Englendinga.
Xr. 26.
miljónum íbúa. — Þegar Li Hung-Chang var
landstjóri, lét hann rammlega víggirða Taku og
fekk þangað Krupps-kanónur. Þetta vígi hefir
síðan verið álitið lykiliinn að Peking og Tients-
in. Þar hefir nú orðið orrusta milli Kínverja
og stórveldanna, og vörðust Kínverjar vel, en
eftir 7 tíma skothríð gátu stórveldin náð víginu
og höfðu beðið talsvert tjón.
Síðar hefir landher, mestmegnis herlið frá
Rússlandi og Ameríku, barist við Kínverja i
nánd við Tientsln, en ekkert orðið ágengt.
Kínverjar hafa verið liðfleiri og berjast frækn-
lega. Bráðlega von á miklu meira liði frá stór-
veldunum, og sagt að 20 þús. Rússa séu á leið-
inni til Peking. Þess er til getið, að stórveld-
in muni ekki vilja láta sér nægja minna en
taka bæði Tientsin og Peking.
í fasteign upp í 4 kr. 50 a. frá 1. oktober þ.
á. að reikna.
Vcðdeild Landsbankans, sem stofnuð er með
lögum dags. 12. jan. þ. tekur til starfa 14.
þcssa mánaðar.
Reglugjörð veðdeildarinnar verður send öllum
sýslumönnum og öllum hreppstjórum landsins
með strandferðabátunum i þessum mánuði, svo
að mönnum gefst kostur á að kynnast þeim
reglum, sem þar eru settar. Sérstáklega skal
leiða athygli almennings að 8. gr. reglugjörðar-
innar um virðingargjörðir.
Landsbankinn 5. júlí 1900.
UfrtjggYÍ fpunncirsson.
»♦++♦****++++♦++»+********»*****+*
ÍTtlendar fréttir.
Búa stríðið.
Það er fyrir löngu kunnugt orðið, að Eng-
lendingar hafa tekið Pretoríu, en þar með er
ekki Búa-stríðið til lykta ieitt. Forsetar beggja
þjóðveldanna, Transwaal og Óraníu, þeir Kriiger
og Steijn, virðast vera alráðnir í því, að láta
ekki bugast fyrir veídi Englendinga og ofur-
efli.
Louis Botha, yfirhorshöfðingi Búa, og aðrir
hershöfðingjar þeirra, halda áfram áhhupa-
hernaðinum raeð hinum sama dugnaði og áður.
Allar Evrópu þjóðir, að Englendingum undan-
skildum, eru Búum velviljaðar, en það er ekki
meira enn orðin tóm. Allir kannast við það, að
Búar berjast af því drengskapur þeirra liggur
við, og meira að segja, af því frelsi þeirra og
sjálfstæði er bani búinn. Því enska stjórnin,
sem að öllu leyti er í taumbandi utanríkisráð-
herrans Chamberlains (á Lundúna máli borið fram
stjembsrhn), fer með þjóðveldin í Afríku sem
hernumin lönd. Englendingar hafa þegar gleypt
í sig Óraníu-ríki og sömu forlögunum verður
Transwaal að líkindum að sæta.
Með þessari landvinningapólitík neyðir enska
stjórnin þe3sa litlu þjóð, Búana, til örþrifráða,
og til þess að halda áfram þessu stríði með
lausum herflokkum, sem nota hvert tækifæri til
að vinna Englendingum það ógagn, sem þeir
geta, meðan nokkur af mönnum þeirra stendur
uppi. Meðan meiri hluti af íbúum Kapnýlend-
unnar er hliðhollur Búum og Óraníumönnum,
getur svo farið, að ófriðurinn standi mánuðum
TJpphlaup í Kína.
Þaðan eru meiri tíðindi að segja, og haía
átt sér all langan aðdraganda. Flokkur sá í
Kiua, sem „Boxarar“ eru nefndir, og eru rammkín-
verskir i anda og íhaldsmenn, hefir gert upp-
reist móti útlondingum i Kína og eiukum trú-
boðunum. Það er mjög eðlilegt, að kínversk-
um föðurlandsvinum sé illa við trúboðana, þvi
þeir troða undir fótum hin eldgömlu trúarbrögð
og venjur Kinverja, og því láta nú uppreistar-
menn hefnd eína dynja fyrst yfir þá. — Út-
lendir kaupmenn fara og illa með Kínverja;
svíkja þá á ýmsan hátt í viðskiftunum; og því
eru þeir alment illa þokkaðir meðal Kínverja.
Þetta hatur þjóðrækinna Kínverja hlýtur að
hafa raagnast nú á síðustu tímum síðan Rúss-
ar, Englendingar og Þjóðverjar eru farnir að
taka með valdi landflæmi í Kína handa sér,
sem kallað er að þeir taki á leigu hjá Kín-
verjum. Það má geta nærri, hvernig þjóðrækn-
nm mönnum í Kína verður við það, er þeir
heyra að stjórnmálamenn og blöð Evrópu og
Ameríku eru sífelt að tala um skifting Kín-
lands.
Þessi „boxara“-uppreist á réttmæt upptök í
hatri kínversku þjóðarinnar gegn útlendingum,
og kínverska stjórnin sjálf er sama hugar. Það
er orðið ljóst, að keisaraekkjan, sem er hinn
eiginlegi stjórnari Kína-veldis, er „boxara“ meg-
in. Þetta má meðal annars sjá á tilskipun frá
drotningunni, sem hún hefir nýlega útgefið;
vítir hún þar harðlega hershöfðingja sinn Nieh
fyrir það, að haan hafi gert tilraun til að bæla
uppreistina niður með vopnum.
Þessi uppreist hefir verið mest í norður-Kína.
En hún hefir nú breiðst út til Peking og til
suður-Kína.
Öll hin stórveldin hafa nú orðið á einu
máli um það, að taka hér í taumana, sérstak-
lega vegna þess, að búist hefir verið við því,
að sendiherrar þeirra í Peking mundu verða
drepnir. Hafa því Bretar, Frakkar, ítalir, Aust-
urríkismenn, Ameríkumenn og Japanar gert út
sendinefnd, tæpa 1000 manna, á fund stjórnar-
innar í Pekiag til þess að bjarga stjórnarherr-
um stórveldanna, sem hafa þar aðsetur. Eftir
síðustu fregnum er þó svo að sjá, sem þeim hafi
enginn óskundi verið gerður, og var sendinefnd-
in komin þangað. í annan stað hafa Bretar,
Frakkar, Þjóðverjar, Rússar og Japanar sent
herskip til Kína. — Taku heitir smábær við ós
Peihofljótsins, en við það fljót, litlu ofar, eru
stórborgirnar Peking og Tientsin með mörgum
Ný áþján á Finnland. •
Nú er sagt að Rússakeisari hafi skipað svo
fyrir, að frá 1. júlí í sumar skuli öll bréf til
keisarans og stjórnar hans rituð á rússnesku,
en áður hafa þau verið rituð á finsku með
rússneskri þýðingu. Eftir nýár 1903 skulu
embættismenn rita einungis rússnesku í öllum
erindagerðum við ráðið, og eftir nýár 1905
skal ráðið bóka allar embættisgerðir sínar á
rússnesku.
Svo óru líka fundarfrelsinu settar nýjar
skorður.
Eftir þessu er næst að halda, að það sé ætl-
un Rússa að uppræta finskuna smámsaman;
þeir byrja á embættisbréfamálinu og síðan má
búast við sömu meðferð á kirkjumálinu og
skólamálinu.
Muraviev
utanríkisráðgjafi Rússa dó 21. júnf, og þótti
hsnn hafa staðið sæmilega í sinni stöðu
meðan hann var utanríkisráðgjafi. Hann
var hálfsextugur. Hann varð utanríkisráðherra
1897, og hafði því stjórnað utanríkismálum i
hinni rússnesku stjórn í þrjú ár. Hann studdi
mjög mikið að friðnum í Evrópu, lét afskifta-
Iaust Grikkja-stríðið, gerði samband við Frakka,
en hélt þó vináttu við Þjóðverja og Austur-
ríkismenn eftir sem áður. Ekki lét hann sig
heldur skifta Kúbu-stríðið né Búa-stríðið, en
hann hefir getið sér beztan orðstír fyrir það,
að hann gekst mjög mikið fyrir því, að friðar-
þingið væri haldið, þó árangurinn yrði ekki
meiri en kunnugt er.
Oscar Svíakonungur
hefir verið á ferð í París. Gaf hann fátækum
mönnum í hverfi því í París, sem hann bjó í,
5000 franka, og er hann þó ekki stórauðugur
maður. Fekk hann miklar þakkir fyrir það
frá yfirvöldunum þar, sem tóku það fram, að
slíkt væri óvenjuleg rausn af þjóðhöfðingjum.
Undirbúningur þingkosninga.
Undan Jökli.
Einar ritstjóri Hjörleifsson hefir haldið hér
fundi á nokkurum stöðum í sýslunni í þeim til-
gangi að gefa kost á sér sem þingmaður Snæ-
fellinga við næstu kosningar. Undirtektir munu
hafa verið fremur daufar í grend við Stykkis-
hólm, en hér i úthreppum sýslunnar mun hon-