Fjallkonan - 01.03.1901, Blaðsíða 3

FJALLKONAN.
3
Vilma lét nú húsbóuda Harkers vita þessi
gleðitíðindi og eftir nokkra daga var hann
kominn í klaustrið og Barrington með honum.
Barrington kvaðst hafa komist að ýmsum
leyndarmáluro; sig vantaði að eins nokkra smá-
þætti í flókna vélabendu, sem hann hefði nú
að mestu getað greitt úr, og mundi Tómas
Harker geta leyst úrþvísemá vantaði. Honum
varð því hverft við, er hann heyrði, að Harker
hatði mist alt minni frá þeim tíma sem hann
dvaldi hjá greifanum, og að það var því til
einkis að spyrja hann.
Hawkins gamli, húsbóndi Harkers, talaði
iengi við hann. Hann áleit að hanu væri orð-
inn heill heilsu, og héit að minnisbrestur hans
mundi bætast, af þvi um svo stutt tímabil væri
að ræða. Hann sagði Vilmu, að hann hefði
arfleitt Tómas og hana að öllum eigum sínum,
og yonaði að þau reistu bú í húsi sínu. En
fyrir alla muni vildi hann að þau frestuðu ekki
hjúskapnuro, og hafði hann því í för sinniensk-
an prest frá Budapest og lögfræðing frá enska
konsúlatinu þar í borginni, sem átti að vera
vígsluvottur með Barrington.
Vígslan fór fram daginn eftir, og síðan kvöddu
hjónin nunnurnar, sem þótti fyrir að skilja
við þau. Þær glöðnuðu þó í bragði við það,
að Hawkins gamli gaf klaustrinu talsverða
peninga.
Þau héldu svo heimleiðis í hægðum sínum.
í Vín Ieitaði Vilma til frægs taugalæknis, og
kvaðst hann vona að manni hennar mundi
smámsaman batna. Þó þótti honum ólíklegt
að hann fengi aftur minni sitt um síðasta tíma-
bilið áður en hann varð sjúkur. Læknirinn af-
réð að spyrja Tómas nokkurs frá því tímabili.
11. kap. Heimkoman.
Eftir langa ferð komu þau Ioks heim til
Englands. Þar frétti Vilma lát Lúsíu vin-
konu sinnar, og fekk sköniuiu síðar bréf frá
hollenzka lækninum Van Heísing, sem hafði
stundað hana. Arthur hafði veiið veikur frá því
hún dó, og átti hann að bera Vilmu kveðju hans.
Læknirinn kvaðst viija finna hana og kvaðst
þá mundu segja henni fleira.sHún svaraði hon-
um aftur og bauð hann velkominn til sín.
Hann kom skömmu síðar og spurði margs um
háttu Lúsíu þann tíma, sem þær hefðu síðast
verið saman. Hann færði Vilmu dýrindis de-
mantshring, sem hann sagði að Lúsía hefði
borið, en hann bað hana að gera það samt
fyrir sín orð, að bera hann ekki. Hann fýsti
mjög að vita um, hvernig Harker iiði, og sagði
að sig langaði til að vita um heilsufar hans.
Viku síðar en hér var komið dó fyrverandi
húsbóndi Harkers, Hawkins gamli, af hjarta-
sjúkdómi. Hann hafði verið búinn við dauða
sínum og hafði ráðstafað eigum sínum. Hann
hafði arfleitt ungu hjónin eins og hann hafði
ráð fyrir gert.
Hawkins var graflnn tveimur dögum síðar í
Lundúnum eins og hann hafði ákveðið í erfða-
skrá sinui. Ungu hjónin vóru við jarðarförina.
En þegar þau vóru á ieiðinni frá jarðarförinni
gengu þau sér til hressingar í Hyde-park. Á
heimleiðinni til hótellsins, sem þau gistu í, lá
leið þeirra um Piccadilly, og mætti þeim þar ung
dama, mjög fríð. Hún var í Ijómandi vagni
með gráum hesturn fyrir og með henni þjónar
í einkennisbúningi. Hún var óvenjulega íríð
og glæsileg, en klæðnaðuriun var nokkuð yfir-
lætislegur. Vilmu varð starsýnt á hana, en
rétt í því fann hún að Tómas kleip í handlegg
hennar og rak upp iágt hljóð. Hún leit við
og sá &ð hann var náfölur og að hann hvesti
augun í einhverju óeðlilegu æði fram undan
sér. Hún sá að hann horfði á mann sem var
að tala við dömuna. Hann var hár vexti og
tígulegur að sjá, en nokkuð einkennilegur
útlits.
Vilmu varð hverft við, því hún sá að þar
var kominn baron Székély, sem hún hafði kynzt
í Whitby. Henni varð þó fyrst fyrir að hugsa
um Tómas, og náði sér því samstundis í létti-
vagn handa þeim, og óku þau svo sem hraðast
til hótelsins.
Tómas var sve utaa við sig, að hann vissi
varla hvað gerðist. Smámsaman hailaði hann
höfðinu að öxl Vilmu og sofnaði. Hann vakn-
aði aftur rétt áður en þau hjónin komu heim
til hótelsins, og hafði þá gleymt því sem síðast
hafði fyrir hanu borið.
Daginn eftir fór Vilma að raða ýmsu ciður
heima hjá sér, sem ekki hafði verið komið í lag
þegar þau fluttu í húsið. Meðal annars fór
hún að skoða í ferðatösku þeirra, sem þau
höfðu komið með frá Sjöborgalandi. í botnin-
um á töskunni fann hún böggul, sem var vaf-
inn innan í kirkjutíðindi klaustursins. Það
vaktrót þá upp fyrir henni, að systir Agatha
hafði sagt þegar þær kvöddust, að hún hefði
lagt dótið í töskuna, en hún hafði sagt henni
í annað skifti, að Tómas hetði haft á sér eitt-
hvað smávegis og einskisvirði, þegar hann var
fluttur til klaustursins.
Vilma varð því mjög forvitin, þegar hún fór
að skoða böggulinn. í honum var ekki annað
en talsaband með messingarkrossi og dagbók
Tómasar með hraðritun, sem stendur i fyrra
hluta þessar sögu. Hún ias á fremsta blaðinu
nafn sitt.
Þegar Tómas var sofnaður um kveldið, fór
Vilma að lesa í dagbókinni, og hún varð bæði
lirædd og forviða þegar hún las hana. Það
sló jafnmiklum óhug á hana, af því að lesa
hana fyrir það, þó hún héldi að það væri ekki
annað en hugarburður, sem þar var skrifað.
Henni fór að detta í hug, að Draculitz greifi
og Székély barón mundi vera sami maður.
Tómas var lasiun næstu daga; hann gat
reyndar gegnt störfum sínum, en var mjög ut-
an við Big. Á nóttunni talaði hann upp úr
svefninum, og mátti þá heyra á orðum hans,
að hann dreymdi um vistina hjá greifanum.
Raddir almennings.
[Þetta blað lieíir áður haft meðferðÍB greinir frá almenn-
ingi undir þessari fyrirsögn, og ber ritstjórinn enga
ábyrgð á slíkum greinum nema lagalega, ef svo ber undir].
Gjöld bænda o. fl.
Eftir Breiðfirðing.
Nú eru þá kosningarnar fyrir nokkru um
garð gengnar, og var „róstu samt í Rifi“ víða
um þær mundir. Mjög hefir fjölgað á þingi af
hinum vasklegu sýslumönnum okkar. Vonandi
er að þessir nýju þingmenn, sem hafa sumir
Iagt mikið kapp á það að komast á þing, sýni
nú í orði og verki, að þeir h&fi einlægan
liug á að efla hag almenniugs, eada eigum við
heimtingu á, að þeir séu trúir og duglegir
verkamenn okkar. Eg efast t. d. ekki um, að
Björn sýslumaður Dalamanna muni af fremsta
megni reyua að koma því fram, er hann álítur
að almenningi sé til heilla eftir framkomu hans
í héraði að dæma, euda er hann virtur og
elskaður af sýslubúum sínum. Á Lárus sýslu-
mann Snæfellinga skyldum við einDÍg setja
öfluga von, eftir því að dæma, er hann hafði
haldið fram í ræðu, er hann hafði flutt í Stykkis-
hólmi kosningardaginn í haust, enda mun hann
hafa marga góða þingmanns hæfileika, ef hann
vantar ekki viljann til að efla hag alþýðu, sem
eg skal ímynda mér að ekki sé. Það er eink-
um landbúskapurinn, sem þarf að fá góða að-
hlynningu, ef hann á ekki alveg að fara í
hundana. Það sem einkum þjáir bændur nú
er fyrst hin mikla vinnufólksekla, einkum vinnu-
mauna, sem stafar af hinum sívaxandi þilskipa-
fjölda og þarafleiðandi eftirsókn útgerðarmanna
eftir sjómönnum, og það er sú atvinnugrein er
greiðir lasdsbúskapnum það högg, er einkum
dregur úr honum máttinn, enda er mátturinn
lítill. Bændur hafa engin efni á að keppa við
útgerðarmenn með að bjóða vinnumönnum jafn-
hátt kaup, og verða þeir því að standa uppi
einir, og geta ekki framleitt það sem þeir þarfn-
ast. Mér virðist því alt stefna að því, að land-
búskapurinn eyðileggist og að allur þorri bænda
verði verkamenu hjá stórríkum útgerðarmönn-
um, ogef tilyill verksmiðjueigendum, og leiðir
tíroinn í Ijós, hvort það verður heppilegra fyrir
fjöldann.
Eg hafði bugsað, að heppiiegast mnndi að
þessar tvær atvinnugreinir, landbúskapurinn og
sjávarútvegurinn, hefðu haldið nokkurnveginn
jafnvægi, en hver eru ráðin ef öðruvísi fer? Þau
eru nú sjálfsagt mörg, en við verðum að velja
þau álitlegustu. G-óður faðir hlífir veiku barni
sínu við þungum byrðum, en leggur þær held-
ur á þau, sem hraustari eru, til þess að flýta
fyrir bata. Ef landsstjórnin vill því ekki að
landbúskapurinn fári alveg um koll, virðist
mér því sjálfsagt, &ð hún, meðal annars, styrki
hann með því að létta á honum sköttum, og
er þá fyrst að afnema alveg lausafjárskattinn;
mér finst ekki sanngjarnara, að bændur borgi
af kindum sínum skatt, heldur en sjómenn á
fiskiskipum borgi skatt af þeim fiski er þeir
draga. Ábúðarskattinn ætti helzt að afnema
líka; hann er mjög tilfinnanlegur fyrir fátæka
bændur á stórum jörðum, og þó einkum eyja-
jörðum, sem venjulega eru hundraða margar. —
Þennan tekjumissi ætti að bæta Iandssjóði með
tolli á ýmislegri óþarfa vöru, svo sem sumri
álnavöru, glysvarningi, tóbaki, gosdrykkjum,
súkkulaði, kaffibrauði og ef til vill kaffl og
ýmsu fleiru. Annað er það, er orðið er mjög
tilfinnanlegt á bændum, það eru hin voðalegu
sveitarþyngsli, sem víða eru í sveitum, og mér
virðist stafa að nokkru leyti, af óheppileg-
um lögum, þurfamannalögunum, sem þyrftu
að breytast í þá átt, að letingjarnir hefðu
ekki, eins og nú, greiðan aðgang að vasa
þeirra, er reyna að bjarga sér með súrum
sveita. Lögfræðiugar okkar ættu að vera fær-
astir um að breyta þeim lögum á heppilegan
hátt. Mér viíðist að helzt ættu ekki aðrir að
eiga greiðan aðgang að sveitarsjóði en börn og
ósjálfbjarga gamalmenni, og þeir sem í raun og
veru eru veikir (ekki af leti). Það hefir mjög
spillandi áhrif á hugsunarháttinn og vekur
gremju, að verða að taka þá á hrygginn, er auð-
sjáanlega hafa íarið á sveitina fyrir leti og
ómensku, og svo lifa þessir menn oft í óhófi
eftir það þeir eru komnir á sveitina. Það
virðist í fljótu bragði kynlegt, að sumir kom-
ast ekki af án styrks hér á landi, þó þeir eigi
ekki nema 1 eða 2 börn, en þegar þeir koma
til Ameríku þá geta þeir unnið fyrir 4 eða 5
börnum. Ameriku vinir munu nú segja, að
þetta sýni bezt gæða mun landanna, en eg álít
að þetta stafi eins mikið, ef ekki meira, af
því, að þar er ekki eins greiður aðgangur
að almenuum styrk. Eg hefi þekt einn bónda
hér, er bjó hér fyrst nokkur ár, átti eitt barn og
lá hér við syeit, fór svo til Ameríku og komst
það tæplega án sveitarstyrks, en síðan hann
kom þangað hefir hann átt 4 börn, og hefir þó
efnast það síðan, að hann á nú nálægt 20 naut-
gripi, en svo hefir hann lagt hart á sig, að
hann hefir t. d. sótt heyskap átta mílur veg-
ar [líklega enskar?], og orðið að draga það
heim á sleðum á veturna, og mundi sumum
þurfamönnum okkar þykja slíkt ókleift hér. Eg
hefi heyrt getið um einn sveitarliminn, að hann
hafi á sínum fyrstu búskaparárum oft ekki far-
ið á fætur á morguana fyrr en eftir dagmál og
þá var hann búinn að borða morgunmat í
rúmi sínu, og ekki nenti hann að leggja hrogn-
kelsanet, enda þótt hrognkelsi gengju nær því
upp undir túnið hjá honum. Túnið var hann
venjulega ekki búinn að slá fyrr en eftir rétt-
ir, og stundum var töðuheyið torflaust yfir
veturinn, en venjulega hafði hann þó nógar af-
sakanir til fyrir sjálfan sig; hefði hann nú
ekki átt vísan sveitarstyrk, þegar hann vildi,
mundi hann hafa unnið dálítið betur heldur en
að svelta. Það er vonandi, að Iöggjafar okk-
ar breyti nú á næsta þingi þurfamannalögun-
um á þann hátt, að letingjarnir eigi ekki vís-