Fjallkonan - 13.08.1901, Blaðsíða 1

!
Kemur út einu sinni
í viku. Verð árg. 4 kr.
(erlendis 6 kr.eða l’/a
doll.) borgist fyrir 1.
júlí (erlendis fyrir-
fram).
Uppsögn (Bkrifleg)bund-
in við áramöt, ógild
neina'komin sé til út-
gefanda fyrir 1. októ-
ber, enda hafi kaupandi
þá borgað blaðið.
Afgreiðsla: Þing-
holtsstrœti 18.
XVIII. árg.
Reykjavík, 18. ágúst 1901.
JNr. 31.
Biöjiö ætíö um:
OTTO MONSTEDS
danska smjörlíki,
sem er alyeg eins notadrjtígt og bragðgott
og smjör.
Verksmiðjan er hin elzta og stærsta í Danmörku, og býr til óefað
hina beztu vöru og ódýrustu í samanburði við gæðin.
Fæst hjá kaupmönnunum.
Landsbankinn er opinn hvern virkan dag kl. 11—2.Banka-
stjórnin við kl. 12—1.
Landsbókasafnið er opið hvern virkan dag kl. 12—2 og
einni stundu lengur til kl. 3 md., mvd. og ld. til útlána.
Forngripasafnið er í Landsbankahúsinu, opið á mánu-
dögum raiðvikudögum og laugardögum kl. 11—12 f. m.
Náttúrugripasafnið er í Doktorshúsinu, opið á sunnu-
dögum kl. 2—3 e. m.
Ókeypis lœkning á spítaianum á þriðjudögum og töstu
dögum ki. 11—1.
Ókeypis tannlœkning í húsi Jóns Sveinssonar hjá kirkjunni
1. og 3. mánudag hvers mán., kl. 11—1.
Útlendar fréttir.
lláðaneytlsskifti í Danmörku.
Þau stórtíðindi bárust nú frá Danmörka 5. þ.
m., að þar hafa orðið ráðaneytisskiftí 24. f. m.
og eru vinstri menn teknir við völdum.
Þessir menn eru í ráðaneytinu:
J. H. Deuntzer, káskólakermari í lögum, ráða-
neytistorseti og utanríkisráðkerra;
Adler Álberti kæstaiéttarmálfærslumaður,
dómsmáiaráðkeria og íslauds-ráðkerra;
J. C. Christensen, rikisrevisor, kirkju og
kenslumáiaráðherra;
W. H. Oluf Madsen, ofursti, kermálaráðherra;
Ole Hansen, bóndi, íandbúnaðarráðkerra;
Enevold Sörensen, ritstjóri, iunamíkisráð-
herra;
F. A. Jölmlce aðmíráll, íiidamáiaráðkerra;
Kristoffer Hage, stórkaupmaður, kermálaráð-
kerrs;
Viggo Hörup, ritstjóri, saœgöngumálaráðkerra.
Þrjátíu ára stríð kefir frjálsiyndi llokkurinn
í Danmörku nú káð og sigrað að iokum.
Það er kið lyfsta vinstrimannaráðaneyti, sem
náð kefir völdurn í Danmörku síðan grundvail-
arlagabreytiugin varð þar 1866, og í rauuinni
fyrsta vinstrimannaráðaueyti þar í landi.
Mikill kefir föguuðurinn orðið ineðal vinstri
rnanna í Danmörku við þessi ráðaneyti3skifti,
og ekki er heldur annað að sjá eu kægrimenn
láti sér þau lynda.
Vinstri menu brestur orð til að tákna þau
tímamót sem þeir álíta að orðið kafi með ráða-
neytisskiftunum. Þeir vænta nú hins bezta.
Fyrir mörgum árum sagði Hörup, ritstjóri
blaðsins Politilcen, aem nú er orðinn ráðgjafi,
að það vaiðaði minstu, kve iengi Estrup sæti
að völdum, eða þó hann sæti íram á næatu öld:
hitt skifti meiru, að þegar hann íæri frá völd-
um væri D&nmörk orðiu ný og öii öanur en
þegar kann kóf stjórn eína.
Þrjátíu ára barátta Dana kefir skapað þessa
nýju D.mmörku: bændalýð, sem bæði í búnað-
armálum og stjórnmálum veit kvað gera skal
og finnur að konum vex stöðugt þróttur; öflug-
an verkamannaflokk, sem kefir áunuið sér við-
urkenniugu bæði stjórnarinnar og verkdrotn-
anna, og það undir kinni íkaídssömu kægristjórn,
og loks. og það er ekki minst vert, írjálst köf-
uðstaðarfólk, Kaupmauuaköfn, þar eem viustri
meun ráða öllu. Fyrir tuttugu árum gerðu
hægri menn gys að því, að vinstri mönnum
skyldi detta í kug, að vinna Kaupmannaköfn.
Sjálfir lortrygðu vinstri menn Kaupmannakafn-
arbúa, og köfðu lengi vanist að trúa því, að
halda að alt ilt kæmi þaðan, svo að þair áttu
erfitt með að skiija hina nýju Kaupmannahöfn,
sem var í vexti og átti að færa vinstri mönu-
um það iið, sem þeir þörfnuðust svo mjög. —- Það
hefir skift mestu — að Kaupmannahöfn hefir
orðið vinstri manna borg, bústaður borgarastétt-
ar, sem hvorki undi skriífinsku né kletkastjóra ;
að káskóiiun og aðrir iærðir menn, bókmenta-
meun og listamean tóku höndum saman móti
stjórninni og gengust fyrir alþýðlegum stofuun-
um; að vinstri menn kafa náð undir sig sveita-
stjórninni og komið á fót blöðum, aem gerðu
gys að rembilæti hægrimanna yfir því, að þeir
einir kefðu þekkiuguna og mentunina til að bera.
Politiken segir, að konungur hafi lengi viljað
að ráðaneytið væri af viastri mönnum. Hanu
hafi íyrir löngu álitið, að hægrimanna ráða-
neytið ætti að fara frá.
Og nú kafi hann valið jafnkreint vinstri
manua-ráðaueyti sem kægrimanna-ráðaneytið var
áður. Þagar hann fói Deuntzer að mynda hið
nýja ráðaneyti, bað hann liann að eiga ekki
neitt við miðiUHgsflokka, en boinast að meiri
kiuta fólkaþingsins og þjóðarinnar. Þingstjórn-
lega kefði það verið réttara, að fela einhverjum
af foringjum viustri manna þetta klutverk á
nendur, en það skiftir uiinstu, þegar það er
ieyst svo vel af kendi, sem ráðaneytisforsetinn
hefir gert það. í ráðaneytinu hafa nú bæði
kaupstaðir og sveitir, borgarar og bæudur fuli-
trúa sína, og menn munu vera á eitt sáttir um
það, að ráðaneytið er evo skipað, að góð trygg-
ing er fyrir að það verði öflagt og Uti mikið
til sin taka, og sitji iengi að vöidum.
Hið nýja ráðaneyti virðist vera styrkt og
fast í sessi, eu það tekur við stjórninni á erfið-
um tíma, eítir margra ára stjóruarmisferli, og
kemur að tæmdum ríkissjóði. Það kefir því
þegar mikið verk fyrir köndum, svo sem
uý umbótalög: skattalög, lög um réttar-
far, skólalög (þar með aínám eða takmörkun
grísku og latínunáms) o. s. frv., sem oflangt
yrðí hér upp að telja.
Loks á ekki illa við að drepa hér á uppruna
kvers ráðherra fyrir sig:
Deuntzer, ráðaueytisforsetinn, er fæddur 1845
og sonur múrmeistara. Hann varð kennari í
löguin við háskólann 1872. Það sýnir álit
kans, að innanríkisstjórnin fól honum 1888, að
semja við sænsku stjórniaa um öreigamál, sem
Danir eiga við Svía, og að verkmenn og verk-
drotnar í Kköfn gerðu kann að formaaui gerð-
ardómsins í vinuusynjunarmálinu mikla.
Alherti, dómsmálaráðgjafi og íslaudsráðg., er
f. 1851 og er eonur yfirréttarmálfærslumanns
Alberti, sem varði lífi sínu tii að vinna fyrir
vinstri menn. Hann hefir setið 9 ár í fólks-
þingiuu, og segja hægri blöðin, að menn hafi
fremur óttast hann þar en elskað.
Christensen, kirkju- og kenslumálaráðherra,
er f. 1856 og bóndason, og er í góðu áliti.
Hage fjármálaráðherrann er f. 1848 og kaup-
mannsson. Hann er kandídat í stjórnfræði, oa
gerðist þó kanpmaður eftir föður sinn. Eftir
hann er „Haandbog i Handelsvidenskab“. Hann
hefir vorið fólksþingsmaður í mörg ár
Hansen búnaðarráðgjafi er fæddar 1855 og
hefir kann verið talinu í góðri bændaröð.
Hörup samgöngumálaráðherra er fæddur 1841.
Hann er kandidat í iögum, og kefir mikið feng-
iat við biaðamensku. Hefir verið ritstjóri blaðs-
ins Politiken frá byrjun (1884).
Jölinke flotamáiaráðkerra er f. 1837 og tré-
smiðsson.
Madsen kermálaráðkerra er fæddur 1844.
Hann er frægur stærðfræðingar og hugvitsmað-
ur; stóð eitt sinn til boða að verða yfirmaður
við Krupps-verksmiðjuna.
yS'ó'rewseniunanríkisráðk.erfæddur 1850 og skip-
stjórason. Hann kefir fengist við biaðamensku
frá því hann var 22 ára.
Alþingi.
Fjárlögunum er lokiðíneðri deild.—Umræður
orðið allsnarpar og langar sem við var að bú-
ast; fundur stóð yfir fyrsta daginn til kl. hálf
eitt eftir miðnætti, en hina dagana til kl. 9 og
11. e. m. — Auk breytingartiil. fjárlaganefnd-
arinnar lá fyrir fjöldi af breytingartiliögum
frá þingmönnum. — Allharðar deilur urðu um
ritsímann, styrk til kvennaskólanna norðan-
lands, ýmsa bitlinga til einstakra manna,
vegabótafé o. s. frv. — Þá var og allmikið rætt
um holdsveikispítalan a. Þeir Hermann Jónas-
son, Ólafur Briem og Stefán Stefánsson á Möðru-
völlum deildu um kvennaskólana.
Dr. Valtýr og Magnús Torfason lögðu móti
styrk til B. Th. Melsteðs, en landshöfðingi
mælti með og lauk svo, að feldur var styrkur
til Boga. Sigurður Sigurðsson mælti sterb-
lega á móti styrk til útgáfu nýrra bifliuþýð-
inga, — kvað slíkt þarfleysu, því fyrst væri
mjög efast um sannleiksgildi biblíunnar á síð-
ari tímum og svo væri fult svo mikil ástæða
ef ekki meiri til þess að lesa Heimskringlu,