Fjallkonan - 22.08.1901, Page 3

FJALLKONAN.
3
peningastofnanir vorar þurfi engra umbóta við.
Dr. Jónassen var hátalaður um það við 1. um-
ræðu í e. d. í bankamálinu, að hér væri nógir
peningar, og að bankiun fullnægði þörf-
um landsins. Sjálfur hóf landshöfðingi umræð-
urnar í e. d. á því, að !ýsa yfir vanþekkingu
sinni í bankaraáíum. Hann var hræddastur
um, að þeir Arntzen og Warburg mundu hafa
tekið upp á þcssari bankastofuun af því að
þeir ætluðu að græða á því, og þótti honum
það auðsjáaniega mjög athugavert. —
Fjárlögin vóru til 2. umræðu í gær í e. d.
Var þar mælt með og móti ýmsnm af þeim
mörgu breytingum, sem nefndin í því máli hafði
gert á frv. neðri deildar, og margar breytingar
fram komnar. Einhver helzta þeirra var frá
G-uðjóni á Ljúfustöðum um að landsjóður skyldi
leggja fram 10,000 krónur til að kaupa Ólafs-
dalsskólann, ef s. og v. amtið legði til þ&ð sem
vantaði. — Mörgum þótti eiuna skemtilegast,
að heyra ræðu ö-uttorms, sem stóð fast að
klukkutíma. Meðal annars mælti hann fram
með 400 kr. styrk til Halldórs Briems til að
gefa út kenslubók í sögu handa unglingaskól-
um og aiþýðuskólum. Hann taldi honum það
sérstaklega til gildis, að hann væri „kennari í
veraldarsögu við búnaðarskólánn á Möðruvöll-
um“ og hefði gefið út kenslubækur, sem kend-
ar væru i latínuskólanum íKeykjavík. Var að
sjá sem sumir í þings&lnum yrðu forviða á
þessum hamskiftum Möðrnv.-skóla, enda mundu
fæstir að ö. var þar kennari í búnaði fyrsta árið.
Tolllög fyrir ísland. Einhver helatu lögin,
sem alþingi hefir nú samþykt, eru tolllögin,
og eru menn beðnir að villast ekki á því úr
frumvarpinu, sem stendur í Þjóðólfi.. 1. gr.
laganna er þannig:
Þegar fluttar eru til ísiands vörur þær, er
nú skal greina, skal af þeim gjöld greiða til
landssjóðs þannig:
af öli alls konar .... 5 au. af
— brennivíni með 8° styrk-
leika eða minna . . . 40
— brennivíni yfir 8° og alt
að 12° styrkleika . . . 60
— brennivíni yfir 12° styrk-
leika 80
Af 16° vínanda, sem að-
fluttur er til eldsneytis
eða iðnaðar og gerður ó-
hæfur til drykkjar undir
umsjón yfirvalds, skal
engan toll greiða.
8. — öðrum brendum drykk-
jum, svo sem roinmi, kog-
naki, arraki, whisky og
öðrum samskonar drykk-
jarföngum með 8° styrk-
ieika eða minna ... 60 au. &f pt.
— yfir 8° og alt að 12°
styrkleika...............90--------—
— yfir 12° styrkleika . . 120-----------
4. — rauðvíni og sams konar
borðvínum hvítum, svo
og messuvíni . . . .15 — — —
5. — öllum öðrum vínfðngum 60 — — —
6. — bittersamsetningum, sem
ætlaðar eru óblandaðar til
drykkjar.................75------------
7. — öðrum bittertegundum
(bitteressents, elixír o. fl.
þess háttar) .... 100 — —peia
eða minni ílátum. Eftir
sama hlutfalli skal greiða
toll, sé varan aðflutt í
stærri ílátura
Sóu vörutegundir þær,
sem taldar eru undir tölu-
lið 3., 4., 5. og 6., fluttar
í ílátum, er rúmi minna
en 1 pott, skal greiða
sama gjald af hverjum
3 pelum, sem af potti í
stærri ílátum
8. — tóbaki alls konar, hvort
heldur reyktóbaki, munn-
tóbaki (rullu) eða neftó-
baki (rjóli).............50 — — pd.
9. a, af vindlum .... 200 ------—
b, — vindlingum (sígarett-
um)....................100-------------
Tóbaksblöð, sem aðflutt
eru undir umsjón yfir-
valds, og ruotuð til fjár-
böðunar, eru undanþegin
aðflutningsgjaldi
10. af kaffi og kaffibæti alls
konar . .10
11. — sykri og sírópi . . . . 5
12. — tegrasi
13. — súkkulaði ....
14. — öllum brjóstsykur- og
konfekttegunduin . . .30
Fyrirlestur um veradun fornmenja hélt dr.
Finnnr Jónsson í Fornleifafélaginu 19. þ. m.
— Hann gat þess, að þó ísland væri hið sögu-
ríkasta land, væri það ekki auðugt af forn-
menjum, af því bygðin í landinu væri svo ung,
ekki nema rúmlega 1000 ára gömul. Af þess-
um 1000 árum væri að eins rúmt 100 ára bil,
sem Ieift hefði oss fornmenjar, heiðna öldin.
Híhs vegar kvað hann Danraörk vera eitthvert
auðugasta land af fornmenjum, og Dani öðr-
um þjóðum fremri í rannsókn fornmenja; hefðu
aðrar þjóðir farið að dæmi þeirra og haft þá
að fyrirmynd. Frá Dönum væri runnin sú
greining, sem fornfræðin gerir á þremur aðal-
öldrum mannkynsins, járnöld, eiröld og stein-
öld, og fyrir rannsóknir Dana væri steinöldin
nú rakin um m&rgar þúsundir ára og honni
skift í marga kafla.
Þar næst talaði hann utn verndun fornmenja.
í Danmörku væri fornmenjar verndaðar; fornir
h&ugar væri þar heilagir og mætti ekki
við þeira hreyfa að nauðsynj&Iausu. Forngripa-
safn Dana hefði einka-heimild til að láta grafa
í þá, og þegar því verki væri lokið, væri haug-
urinn aftur luktur og gengið svo frá honum,
að hann liti út sem áður.
Hann skoraði á íslenzka Fornleifafélagið að
gangast fyrir því, að islenzkar fornmenjar yrðu
verndaðar á líkan hátt.
Fyrirlesturinn var fróðlegur og vel fluttur.
Póstskipíð „Ceres“ (kapt. Jacobæus) kom
hingað til bæjarins að morgni 21. ágúst.
Yeðrátta mjög rigningasöm sunnanlands í
alt sumar; þó hafa enn ekki orðið miklar
skemdir á heyjum. Norðanlands og austan
lands og vestan miklu betra surnar.
Brunnin hvalveiðistöð. Hvalveiðiverkstöð
H. Ellefsens á Önundarfirði brann 9 þ. m.
Sprakk gufuketill. Bálið eyddi húsunum á
svipstundu, því ekki skorti eldsneyti (lýsi o.
fl.). Húsin sem brunnu vóru vátrygð fyrir
250,000 kr. — íbúðarhúsin brunnu ekki.
Frá útlöndum.
Dáin er á Þýzkalandi Victoria keisaraekkja
snemma í þ. m., og fór Vilbjálmur keisari
sonur hennar þegar heim frá Noregi, er hann
frétti um veikindi hennar. Játvarður Engla-
konungur og Alexandra drotning hans vóru
við jarðarförina.
Síðustu fregnir segja, að þegar sendiherrar
stórveldanna ætíuðu &ð rita undir samninginn
við Kína um skaðabætur fyrir ófriðinn, hafi
sendiherra Englendinga skorast undan að
rita undir hann.
76
Bergsteinn málafærslumaður hafði keypt Skógarkotið á upp-
boðinu eftir leðursalann og síðan varð Pétur skóari eigandi að því.
Þau Pétur og koas hans sátu við vinnu sína það kveld, sem
hér er komið sögunni, þegar barið var að dyrum og inn kom ó-
kunnugur maður í víðii kápu.
„Þekkirðu mig Pétur Hoft?“ sagði hann og kastaði af sér
kápunni.
„Velgerðamaður minn!“ sagði Pétur, og stóð upp. „Þetta
er maðurinn, sem bjargaði mér úr dauðanum og gerði mér unt að
eiga þig“, sagði hann og leit til konu sinnar.
„Það er gott að þú þekkir mig. Eg sagði þér þegar við
fundumst fyist, að verið gæti að eg bæði þig einhvers síðar. Nú
er eg kominn í þeim erindum“.
„Biddu okkur hvers sem þú vill“, sagði Pétur og kona hans.
„Eg verð nú að biðja ykknr að misvirða ekki, þó eg geri ykk-
ur dálítið ónæði. Eg verð fyrst að biðja ykkur að leyfa mér að
gauga hér um hús, hvort sem er á nótt eða degi. í öðru lagi
verð eg að biðja ykkur, að þegja eins og steinar um mig og það
sern eg hefi gert fyrir ykkur, því þið hafið líklega gizkað á að
þar var enginn annar en eg, sem hjálpaði ykkur í síðustu vand-
ræðunum. Eun fremur verð eg biðja ykkur, að láta ykkur ekki
bregða við, þó ykkur sýnist eg koma og hveifa alt í einu, eins
og eg væri andi, því þið ættuð að geta skilið, að eg er ekki i
eðli mínu sem aðrir menn. Loks verð eg að krefjast þess, að'þú
bragðir aldrei brennivín framar, Pétur; mór er sagt þú sórt hneigð-
73
„Eg gef yður hönd mina upp á það, að eg skal sogja sann-
leikann. Og hvað á eg svo að gera“?
„Lát á engu bera við undirforingjanu og taktu við signetinu
hjá honum, og bíddu þar til við finnumst næst“.
Að svo mæltu skildu þeir.
10. í Skógarkotinu.
Pétur Hoft skósmiður og kona hans bjuggju í litlu húsi upp
við skógarjaðarinn. Það var bygt upp við þverhníptan klappar-
vegg, og hafði byggjandinn með því móti sparað sér annan gaflinn.
Þegar komið var inn úr dyrunum var komið inn í dagstofuna, og
sat húsbóndinn þar við verk sitt, en þar innar af var stórt her-
bergi við klapp&rvegginn. Öðrum megin forstofunnar var lítið
herborgi og hafði beiningamaðurinn, sern fyrr er getið, búið þar
nokkura mánuði.
Pétur skósmiður var um þrítugt. Það var auðséð á svipnum,
að hann var kænn og ibyggiun, enn hann gaut svo lymskulega
augunum, að fáir urðu til að treysta honum. — Kona hans var
upplitsdjörf og góðleg og bauð góðan þokka.
Fyrir nokkurum árum hafði Pétur ratað í raunir; hann hafði
lengi legið rúmfastur, og þegar hann komst á fætur aftur, var
hann svo máttfarinn, að hanu gat ekki unnið, og enda enga
vinnu fengið og hafði ekkert á að lifa. Hann leitaði til nágranna
sinna og kunningja, en enginn vildi Iiðsinna honum. Hann lét þá
alveg hugfallast, og lagði árar í bát. Hann ásetti sér að ráðasér