Fjallkonan - 08.09.1903, Blaðsíða 1
Kemur út eínu sinní í
viku. Yerð árgangsins 4
krónur (erlendis 5 krónur
eða I1/2 dollar), borgist
fyrir 1. júlí (erlendis fyrir-
fram).
BiEHDABLAÐ
Uppsðgn (skrifleg) bund-
in við áramót, ógild nema
komin sé til útgefanda fyr-
ir 1. október, enda hafi
kaupandi þá borgað blaðið.
Afgreiðsla:
Lcekjargata 12.
YERZLUNARBLAÐ
Reykjavik, 8. september 1903.
Nr. 36.
XX. árg.
Augnlæknxko ókeypis 1. og 3. þrd.
hverjum mán., kl. 11—1 í spítalanum.
I'orngkipasafn opíð md., mvd. og ld.
11—12.
K. F. U. M. Lestrar- og skrifstofa opin
á hverjum degi kl. 8 árd. til kl. 10 síðd.
Almennir fundir á hverju föstudags- og
sunnudagskvöldi kl. 8V2 síðd.
Landakotskirk,ta. Guðsþjónusta kl. 9 og
kl. 6 á hverjum helgum degi.
Landakotsspítali opinn fyrir sjúkravitj-
endur kl. 10V2—12 og 4—6.
Landsbankinn opinn hvern virkan dag
kl. 11—2. Bankastjórn við kl. 12—1.
Landsbókasafn opið hvern virkan dag
kl. 12—2 og einni stundn lengur (til kl 3)
md., mvd. og ld. til útlána.
Náttúrugripasafn, í Vesturgötu 10, opið
á sd. kl. 2—3.
Tannlækning ókeypis i Pósthússtræti 14b
1. og 3. mánud. hvers mán. kl. 11—1.
Walker’s giscuiis
Joha Walker=Glasgow
baka allar tegundir af hinum ljúf-
fengu smákökum og ódýra skipsbrauði.
Biðjið ætíð um þeirra brauð.
Aðalumboðsmenn þeirra fyrir ís-
land:
G, Gíslason & Hay, Leith,
Jónas Helgason,
organisti við dómkirkjuna og söng-
kennari, dó aðfaranótt 2. þ. m. Hann
var fæddur hér í bænum 28. febr.
1839. Foreldrar hans voru Helgi
Jónsson, trésmiður og bæjarfulltrúi,
og Guðrún Jónsdóttir, kynjuð austan
úr Flóa. Hann lærði járnsmíði í
æsku og Stundaði hana um tvo tugi
ára eða freklega það; en hneygðist
samt snemma að sönglist og tók um
1880 að gefa sig allan við henni.
Árið 1875 sigldi hann til K.hafnar
og naut þá fræðslu hjá beztu söng-
fræðingum Dana; varð hann árið
eftir kennari í söng víð barna- og
kvennaskólann í Rvík og var það til
dauðadags. Eftir lát Péturs sál.
Guðjohnsen, sem með réttu hefir
verið kallaður „faðir söngs á ísa-
mold“, varð Jónas organisti við dóm-
kirkjuna. Ungur að aldri stofnaði
hann söngfélagið „Hörpu“, sem efní-
legast heíir orðið og lífseigast allra
söng’félaga hór á landi. Auk kenslu
í barna- og kvennaskólanum kendi
hann fjölda mörgum organslátt, til og
frá ofan úr sveitum. Fór honum
kenslan mjög vel úr hendi, því hann
var manna vandvirkastur, eljusam-
astur og þolinmóðastur við störf sín.
Pann átti manna mest, síðan P. sál.
Guðjohnsen leið, þátt í útbreiðslu og
framförum sönglistarinnar hér á landi,
og samdi og gaf út hverja söng-
kenslubókina á fætur annari. Söng-
listinni helgaði hann alla krafta sína;
hann bæði vann mikið í hennar
þarfir, enda kom miklu áleiðis. Hann
var þarfur maður bæði þjóðfélagi
voru og bæjarfélagi.
í Good-Templarafélagið gekk Jónas
sál. öndverðl. á árinul891; reyndist
hann þar hinn sami nytsemdarmað-
ur sem í öllu öðru.
Jónas sál. var enginn áhlaupamað-
ur; en það munaði um hann, hvar
sem hann snéri sór að. Hann var
góður liðsmaður, fastur í fylkingu og
traustur í hverri raun.
Útlendar fréttir.
(Eftir nýjustu enskum blöðum frá
24., 25. og 26. f. m.).
Látinn er 22. f. m. Hatfield Salis-
bury lávarður 73 ára að aldri, fædd-
ur 13. febr. 1830. Hann var ein-
hver mesti stjórnmálaskörungur Breta
og ráðaneytisforseti frá 1895, er
Rosebery ráðaneytið fór frá, og þang-
að til nú fyrir ári síðan, er Balfour
varð ráðaneytisforseti. Meðlimur
parlamentisins var hann fyrst 1854
sem þingmaður fyrir Stamford. í
efri málsstofuna komst hann 1869,
þá 39 ára að aldri.
Uppreistin í Makedóníu breiðist
meir og meir út. Daglega eru vopna-
viðskifti milli uppreistarmanna og
Tyrkja og bera uppreistarmenn þar
oftast lægra hlut. Fara hvorirtveggju
um með hinni mestu grimd. Þessa
síðustu daga hafa Tyrkir rænt og
brent hvert þorpið á fætur öðru, en
drepið konur, börn og gamalmenni.
Sagt er, að foringjar uppreistannanna
hafi ákvarðað að leggja eigi til or-
ustu við Tyrld næsta háifan mánuð,
nema þá tilneyddir af þeim, en hefja
síðan uppreist af alvöru um gjör-
valla Makedóníu. Er sagt, að þeir
sóu vel birgir af öllum hergögnum.
Stórir herflokkar úr Búlgaríu hafa
komið til liðs við uppreistarmenn.
Uppreistarmenn eru að búa af
stað sendinefnd til Rússakeisara tii
að beiðast hjálpar.
Yflrheyrslu í Humbertsmálunum
lauk laugardaginn 23. f. m. Kvið-
dómurinn dæmdi þau, Humberts-
hjónin, í 5 ára varðhald og hundrað
franka sekt fyrir fölsun og notkun
falskra skírteina og umboða 0. fl.;
en þá Emile Daurignac í 2 ára og
Romain Daurignac í 3 ára fangelsi.
Humbertshjónin hafa skrifað undir
áfrýjun á máli sínu til æðri dómstóla,
en þeir Emile og Romain Daurignac
hafa neitað að skrifa undir.
Yictor Emanúel, Ítalíukonungur,
kemur til París dagana 12.—16. okt.
næstkomandi, og verður parlament-
inu, er átti að byrja 13. okt., frest-
að um viku vegna heimsóknarinnar.
Vesúvíus heflr nýlega gosið eldi,
700 fet í loft upp, og eldstraumur
rennur nú niður að rústum Pompej.
Fólk, er býr í nánd við fjallið, er
orðið mjög órótt, sem von er, eink-
um þar sem náttúrufræðingar, er
séð hafa gosið, álíta það að eins
upphaf annars meira.
Maður nokkur, Anton Hanslian, er
að reyna að ganga umhverfis jörðina;
hann lagði af stað frá Wien 12. sept.
1900 og kom til Edinborgar 22. f.
m. og hafðijlþá gengið 10,000 mílur.
Ekki er svo vel, að hann sé laus og
liðugur, heldur ekur hann konu sinni
og barni í stól fyrir framan sig.
Hann fær 2000 sterlingspund fyrir
ferðina, ef hann heflr lokið henni
fyrir árslok 1906.
Lækni einum í New-York heflr
tekist að gefa stúlkubarni einu, er
steinblint heíir verið frá því á 3.
ári, nokkra sjón aftur. Barn þetta
er frá Austurríki, 11 ára gamalt.
Skömmu eftir tilraunina ók læknir-
inn með barnið heim til sín, og er
annar vagn keyrði fram hjá, kallaði
hún upp, að hún hefði séð eitthvað
fara fram hjá. Enn fremur gat hún
greint rafmagnsljós, er voru á leið
þeirra. Síðan heflr hún getað sagt
til, ef eitthvað fer fram hjá henni,
þegar hún er úti á strætinu.
Yið tilraun þessa notaði læknirinn
X-geislana.
Ákaft regn í París 23. f. m. Stræt-
in litu út sem stöðuvötn og umferð
um tíma lítt möguleg.
Rússar hafa tekið föst skip frá
Japan, er voru í flskkaupum í Kamts-
jatka, fyrir ólöglega verzlun. 28
liðsforingjar eru í haldi hjá þeim, en
hinir sendir til Japan.
Búnaðarþingið.
Búnaðarþingið, hið þriðja í röð-
inni, var haldið dagana 26. ágúst til
2. september, að þeim báðum með-
töldum. Viðstaddir voru 9 fulltrúar,
en 3 höfðu tilkynt forföll, þeir Björn
Jónsson ritstjóri, Páll Briem, amt-
maður, og Sigurður Ólafsson, sýslu-
maður.
Hinir mættu fulltrúar voru þessir:
Þórhallur Bjarnarson, lector,
Eiríkur Briem, docent,
Sigurður Sigurðsson, ráðunautur,
(kosnir af aðalfundi félagsins).
Einar Þórðarson, prestur, á Hofteigi,
(kosinn af anitsr. Austuramts),
Hjörtur Snorrason, skólastjóri,
(kosinn af amtsr. Suðuramts).
Júlíus Havsteen, amtmaður,
Kristinn Daníelss., prestur á Söndum,
(kosnir aí amtsr. Vesturamtsins).
Pétur Jónsson, alþm. á Gautlöndum,
Stefán Stefánsson, alþm. og kennari
á Möðruvöllum,
(kosnir af amtsr. Norðuramtsins).
Málefni þau hin helztu, er voru
til umræðu á búnaðarþinginu, eru
þessi:
1. Breytingar á lögum félagsins.
Forseti félagsins, lector Þórhallur
Bjarnarson, hreyfði því, að breyta
lögum Búnaðarfólagsins, að því er
snertir kosningu fulltrúa þeina, er
amtsráðin kjósa, í þá átt, að bún-
aðarfólögin út um landið kysu í stað
amtsráðanna. Fékk sú tillaga lítinn
byr og var tekin aftur.
Sömuleiðis var hreyft breytingu
á 15. gr. um að ferðakostnaður full-
trúanna skyldi greiddur úr félagssjóði,
en það var felt.
Samþykt var, að fela stjórn fé-
lagsins, að leita álits amtsráðanna,
um framkomnar tillögur um að breyta
kosningu fulltrúanna.
Þá var og samþykt sú yflrlýsing,
um skilnlng á 5. gr. fólagslaganna,
að kjósa megi varafulltrúa, er mæti
í forföllum fulltrúa.
2. Búnaðarshólinn á Hvanneyri.
Lagt var fram tilboð frá amtsráð-
inu í Suðuramtinu um, að Búnaðar-
felagið taki að sór búnaðarskólann á
Hvanneyri.
Tillaga frá nefndinni í því máli
(Þórh. Bjarnars., Pótur Jónss., Einar
Þórðars.) svo hljóðandi var samþykt:
„Þó að búnaðarþingið kannist við,
að rétt stefni, að búnaðarskólar lands-
ins komi í umsjón Búnaðarfélags ís-
lands, þegar það hoflr starfskraft til
að bæta jafnmiklu við sig, sór bún-
aðarþingið sér eigi fært að taka
Hvanneyrarskólann að sér að svo
stöddu, sízt að fornspurðu alþingi,
en óskar þess jafnframt, að amts-
ráð Suðuramtsins gefi yflrlýsing um
það, hvort það vildi taka að sér
skuldir, er á skólanum hvíla, eða
leggja honum til árlegan styrk“.
3. Mjólkurskólinn.
Um hann urðu langar umræður,
en að þeim loknum voru samþyktar
eftirfylgjandi tillögur frá nefndinni í
því máli (Þórh. Bjarnars., Einari
Þórðars. og 8ig. Sigurðss.):
a. Að kensluskeiðin séu tvö. Hið
fyrra frá 1. októb. til 31. marz,
eða 6 mánuðir; en hið siðara
frá 1. apríl til lð.júní, eða 2^/2
mánuður.
b. Að skólabúið fái fæði mjólkurmeð-
ferðar nemendanna borgað rtieð
20 kr. um mánuðinn, en þar af
greiði búnaðarfélagið í styrk
nemendum mjólkurskólans 5 kr,
um mánuðinn,