Fjallkonan - 07.09.1906, Blaðsíða 2

162
FJALLKONAN.
f langdeginu.
Ljúfa sól min! Sendu yl þinn
sumarlangan daginn þangað,
sem að þreytan þungum gráti
þýðleg augu sífelt laugar.
Mest er þörfin, þegar syerfur
þungt að fijarta myrkrið svarta.
Mest er gleðin,þegar þaðan
þokunni sviftir birta’ að lokum.
Turdus.
fór eg ásamt einum þeirra í dag til
þess nákvæmar að akoða hellana.
Höfðum við með okkur stórt ljósker
og ágæt, stutt og digur 8 aura kerti
frá Zimsen, mælivað og 60 faðma
snæri. Mældum við nákvæmlega insta
hellinn. Hann er 61 fet á lengd, og
nokkuð jafnbreiður allur, er breidd-
in 8—10 fet og hæðin 4 fet minst
og liðug 5 fet mest. Innst inni er
hann íhvolfur og er hvelfing yfir hon-
um öllum, skreytt smágervu drop-
steina-útflúri. Hellirinn er ekki ósvip-
aður hvelfdum gangi í kjallarakirkju;
gólfið er slétt og fast og lítið sem
ekkert er þar lausagrjót inni. Svo
er hann fallegur, að erfiðleikarnir við
inngönguna í gegnum 3 glufurnar og
stórgrýtið í framhellunum gleymist,
þegar inn er komið. Lengd alls hellis-
ins frá botni þess insta og aftast í
þann fremsta er rétt að segja 300
fet. í innri hellunum eru engin
merki þess að menn hafi þar fyr
inn komið. —
Við vorum hálfan annan tíma að
skoða hellana og var sá tími helzt
of stuttur til þess að geta séð alt
til hlítar. Hellinn kallaði egHvats-
helli eptir félaginu, er fann hann,
og þykir mér félagið eiga þá sæmd
skilið fyrir göngudugnað sinn og
og eftirtekt. Þessi eru nöfn félags-
manna: Sigurbjörn Þorkelsson, Helgi
Jónasson, Skafti Davíðsson og Matth-
ías Þorsteinsson. Þrír af þeim eru
verzlunarmenn og einn (Sk. D.) tré-
smiður.
Unglingar hér í bænum ættu að
læra af þeim að nota frístundir sum-
arsins með líku móti og þeir hafa
gjört í sumar.
Hvatshellir liggur nálægt Selvogs-
vegi upp með Setbergshlíðinni skamt
frá vörðu þeirri, er mælingamenn
herforingjaráðsins hafa hlaðið og
merkt tölunni 27. Sú varða er á
vinstri hönd, er upp eftir veginum
dregur, og spölkorn þar fyrir ofan er til
hægri handar fallegur grasgróinn
hvammur; í honum er hellismunninn.
Mjög falleg og greiðfær leið þang-
að er að ganga upp frá Kópavogi,
og framhjá Vífilstöðum, þar upp
með hinni fögru hlíð, er meðfram
hrauninu liggur, síðan yfir hraunið
og Setbergsásinn, þar til er komið
er á Selvogsveg; mundi það vera 3
tíma gangur frá Bvík. Um Hafnar-
fjörð má líka fara.
Taki dú ungir menn til fótanna
og skoði Hvatshelli. En Ijósfæri
verða þeir að hafa með sér.
Eítaö 3. sept. 1906.
Fr. Friðriksson.
Hjðnavígsla.
Þ. 1. þ. m.: Egill Jacobsen kaup-
maður og frk. Sigríður Zoéga, dóttir
E. Z. hótelseiganda.
Staur í Drápulilíðaríjalli
fann kaupmaður Björn Kristjánsson
í Reykjavík nýlega, um 800—1000
fet yfir sjáfarmál, og kom með dá-
lítinn bút af honum, sem brotnað
hafði af honum, þar sem hann
Iá. Staurinn er steingjörfingur og
stendur á ská inn í leirskriðu skamt
fyrir neðan efstu hamrana á fjallinu
og gat B. Kr. með fylgdarmanni
sínum, búfræðingi Guðbrandi Sigurðs-
syni á Svelgsá, grafið moldina ofan
af nálægt 4 álnum af staurnum.
En vegna áhaldaleysis þar á staðn-
um og af því að B. Kr. varð að
flýta sér í veginn fyrir strandferða-
skipið hafði hann ekki tíma til að
sækja áhöld til bæja til að grafa of-
an af öllum staurnum. Staur þessi
getur verið mjög langur. Grafið
var ofan af 4 álnum, hérumbil 1
alin var fallin af honum — sá bút-
ur hafði staðið út úr moldinni, og
8Va þuml. var hann á breidd og
leit út fyrir að breikka.
Það, sem sérstaklega er athuga-
vert við þannan fund, er það að
viðurinn í staurnum er af sama tægi
og vesturheimskur girðiviður, eða
tjörufura, segir hr. B. Kr. Staur
þessi hlýtur þvi annaðhvort að vera
rekatré, sem rekið hefir um það leyti,
sem sjór stóð svo hátt við Drápu-
hlíðarfjall, eða trjátegund þessi, sem
óþekt er í surtarbrandslögum hér,
hefir vaxið hér á þeim tíma, er lofts-
lagið hér var alt annað en það er
nú.
Jarðfræðingur vor, Helgi Péturs-
son, getur sennilega eitthvað skýrt
það mál.
Valurinn,
hið nýja frálslynda blað ísfirðinga,
sem hr. Jónas Guðlaugsson stjórnar,
er komið hingað, og fer vel á stað.
Ekki svo að skilja, að vér vildum
skrifa undir alt, sem stendur í þeim
tölublöðum, sem komin eru. Til
dæmis að taka er það sagt um
Framsóknarflokkinn, að það hafi að
lokum orðið ofan á hjá honum, „að
minsta kosta hjá dr. Valtý, að Hafnar-
búsetan væri hið eina æskilega".
Vér minnumst þess ekki, að þetta
hafi nokkuru sinni komið fram í
nokkuru orði, hvorki hjá Framsókn-
arflokkinum nó dr. Valtý. En hvað
sem því líður í blaðinu, sem ekki
hefir verið sem vandlegast íhugað
af ritstjóra, er það fjörugt og fjöl-
breytt og líklegt til góðs gengis.
Blaðið vill „fullkomið drottinvald
hinnar íslenzku þjóðar á borð við
Dani“, en er mótfallið skilnaði við
þá.
Verð á ísl. smjb'ri.
Með sæsímanum hefir komið til
Seyðisfjarðar og þaðan með hval-
veiðaskipinum „Barden“ hingað til
konsúls Jes Zimsens skeyti frá L
W. Faber & Co. í Newcastle
dags 27. f. m. þess efnis, að
íslenzkt smjör hafi síðast selst á
89—100 kr. pr. 100 pd. fob., og að
ekkert íslenzkt smjör sé þá fyrirliggj-
andi, en talsverð eftirspurn og von um
hærra verð.
Eiríkur Kjerulf
cand. med. þjónar Eyrarbakka-lækn-
ishéraði í vetur í fjarvist héraðslæknis
Ásgeirs Blöndals.
Flagg íslaads.
Talsvert hefir verið ritað og rætt
í blöðum vorum um undirlægjuskap
vorn við Dani, og óvinsælt er það
orð hjá íslenzku þjóðinni. En hvað
ber ótvíræðari vott um und;rlægju-
skap vorn en danska flaggið? Það
táknar aldanskt þjóðerni.
Enginn útlendingur, sem siglir á
íslenzkar hafnir, verður annars var,
en hann sé við landsteinana í Dan-
mörku, að því leyti sem danska flagg-
ið flaksar á hverri stöng á landi, rétt
eins og þar „heima.“ Norðmönnum
þótti tilvinnandi að heyja harða
baráttu að eins fyrir því að afnema
sænska sambandsmerkið úr horninu
á flaggi sínu, því þeim þótti það bera
vott um undirlægjuskap við Svía.
Er þá ekki fyrir því hafandi fyrir
okkur íslendinga að hugsa um að
eignast Iöggilt flagg? Hvort sem
meun heldur kjósa fálkann í blám
feldi fremur en Fjallkonuna í fann-
hvítum feldi, — hvorttveggja getur
farið einkar vel; en fult svo einkenni-
legt yrði hvíta flaggið eins og það
bláa langt til að sjá. En hvaða lit
sem flaggið hefir, fara menn líklega
ekki að prýða neitt hornið á því með
danska flagginu; við erum nógu lengi
búnir að nota það samt.
Vill þjóðin ekki taka þetta mál á
dagskrá og koma því inn á næsta
þing?
Gaulverjabæ 31.ágúst 1906.
Jón Pálsson.
Símastöðvar
eru ákveðnar á þessum stöðum:
Reykjavík, Kalastaðakoti við Hval-
fjörð, Grund í Skorradal, Norðtungu,
Sveinatungu, Stað í Hrútafirði, Lækja-
móti, Blönduósi, Sauðárkróki, Urðum
í Svarfaðardal, Akureyri, Hálsi í
Fnjóskadal, Breiðumýri í Reykjadal,
Reykjahlíð, Grímsstöðum á Fjöllum,
Hofi í Vopnafirði, Egilsstöðum á Völl-
um, Seyðisfirði, Eskifirði.
Mæliugameimirnir
dönsku lögðu á stað með Tryggva
kongi þ. 5. þ. m. Þeir hafa mælt
í sumar austurhluta Rangárvallasýslu,
vestur að Þverá og Skeið og Flóa.
Enn fremur hafa þeir og gert mæl-
ingar á uppsveitum Arnessýslu, í
Kjósarsýslu, Borgarfjarðar og Mýra-
sýslum, Dalasýslu og Snæfellsnes-
sýslu.
Gizkað er á, að mælingum alls
landsins muni lokið á nálægt 20 árum.
Þær byrjuðu árið 1900.
Sjálfsmorö.
í Hafnarfirði drekti sér maður á
sunnudaginn var, Kristján Jónsson,
sem lengi hafði verið á Hliðsnesi, en
rak síðast smáverzlun í Hafnarfirði,
steypti sér í sjóinn út af bryggju-
sporði. Hann hafði verið geðveikur.
Vestanlands.
hefir hvarvetna verið góð tíð síð-
ari hluta sumarsins. Miklir þurkar
víða seinustu vikurnar. Lítið um
aflabrögð fram eftir á sumum fjörð-
unum, en eru nú að aukast. Eink-
um í Arnarfirði, að því er fréttist:
mokafli, þar sem róið er, núna um
rúman hálfsmánaðartíma. Engum
vélabát er enn þá haldið þar til
róðra, en þeir eru farnir að tíðkast
í mörgum fjörðum þar í grend.
Landsyfirréttardómar.
Þrír dómar hafa verið dæmdir í
yfirrétti, síðan er Fjallk. færði frétt-
ir þaðan síðast.
Eitt málið var milli Weyergangs
timbursala í Mandal (Eggert Claesen
fyrir hans hönd) og Jóns Jónssonar
fyrv. kaupmanns í Reykjavík, sem
sumarið 1902 hafði haft með hönd-
um umboðssölu á timbri fyrir W.,
og var risið út af eftirstöðvum, sem
W. gerði kröfu til hjá J. J. Með
bæjarþingsdómi hafði J. J. verið
dæmdur til að borga W. kr. 700,83
með 5°/0 vöxtum frá sáttakærudegi
til borgunardags og 20 kr. í máls-
kostnað. Yfirréttur staðfesti bæjar-
þingsdómurinn, og bætti við 30 kr.
í málskostnað til E. C.
Hin tvö málin voru frá Akureyri.
Annað var milli H. B. Fogtmanns
Eftfl. í Kaupmannahöfn (St. Stephen-
sen umboðsmaður fyrir hans hönd)
og Kristínar Arnadóttur, erfingja
Arna heitins Péturssonar kaupmanns,
og var risið út af skuldaskiftum
Fogtmanns Eftfl. og Á. P. Kristín
Árnadóttir var dæmd til að greiða
kr. 848,50 ásamt 6°/0 vöxtum af
nokkurum fjárhæðum um tiltekin
tímabil. Málskostnaður fyrir undir-
rétti og yfirrétti látinn falla niður.
Hitt Akureyrarmálið var milli H.
Jensens bakara og J. Y. Havsteins
konsúls og kaupmanns. Jensen hafði
í apríl 1904 ráðist til að hafa með
höndum brauðgjörð í brauðgjörðar-
húsi Havsteins á Oddeyri; og átti
að hafa í kaup 50 kr. um mánuðinn
auk fæðis og húsnæðis; samningi
þeirra mátti segja upp með árs fyr-
irvara á báðar hliðar. 28. júlí 1904
sagði Jensen stöðu sinni lausri frá
1. ág. 1905, en 4. júlí 1905 skipaði
Havsteen honum að fara úr þjónustu
sinni næsta dag. Jensen höfðaði
mál. Og Havsteen hefir bæði af
undirrétti og yfirrétti verið dæmdur
til að borga Jensen 165 kr. með 5°/0
vöxtum frá sáttakærudegi til borg-
unardags. Málskostnað lét yfirrétt-
ur falla niður fyrir báðum dómum.
Greiniu um skilnað
ríkis og kirkju á Frakklandi er,
að efninu til, tekin úr norska tíma-
ritinu „For Kirke og Kultur“. í
framhaldi hennar kemur ágrip af
efni skilnaðarlaganna.
Til þess að girða fyrir misskilning,
skal það tekið hér fram, að hún er
ekki prentuð hér í neinu öðru skyni
en þvi að fræða menn um þetta
stórmál á Frakklandi, sem svo mikla
athygli hefir vakið um allan heim,
og að Fjallk. flytur hana ekki með
neinni hliðsjón á ágætum skóla, sem
haldið er uppi hér í bænum af ka-
þólsku fólki.
Kaþólskur merkismaður hér í bæ
hefir tjáð oss, að Fjallk. eigi von
á athugasemdum við þessa ritgjörð.
Hún verður tekin með ánægju, þeg-
ar þessi grein verður öll komin út
í blaðinu.
Höfnin.
Bæjarstjórn samþykti í gærkveldi,
eftir tillögum norska hafnarstjórans,
að láta mæla dýpi hafnarinnar, rann-
saka botniun með borum og fá á-
höld til þess.
Bæjarbryggjuna var samþykt að
hækka um 1 alin.