Fjallkonan - 19.07.1907, Blaðsíða 3

FJALLKONAN
115
usárbrú; þaðan farið kl. 5. Kl. 7 komið
að Arnarbæli.
Miðvikudaginn 7. ágúst kl. 8 um morg-
uninn farið af stað frá Arnarbæli. Farið
af baki undir Kömbum. Kl. 12—l'/a dag-
verður á Kolviðarhól. Farið af baki aust-
anvert við Sandskeið. Við Hólmsá kl. 4.
Kl. 6 */a komið til Keykjavikur.
Ungmennafélögin
Og
Alþingi.
»Samband Ungmennafélags Islands«
sækir um styrk í sumar til alþingis
til þess að geta starfað af kappi að
áhugamálum sínum: að efla ment ís-
lenzkra ungmenna, andlega og líkam-
lega; og fil þess að geta náð sem
allra fyrst takmarki sínu: að Island
verði bráðasta skipað hraustum, ment-
uðum og áhugasömum æskulýð.
Hvern veg alþingi tekur i beiðni
þessa, er eigi hægt að segja fyrirfram.
Er það þó allmikilsvert atriði, þar eð
undirtektir þess hljóta að takmarka
og ákveða skilning þess og álit á
þjóðarþroska þeim hinum nýja, sem
hafinn er hér á landi með »Ungmenna-
félögunum.«
Hér skal aðeins bent á það, sem
flestum þingmönnum á að vera kunn-
ugt, og er því farið fljótt yfir sögu.
Ungmennafélögin norrænu eru
sprottin upp af lýðháskólunum, —
þeim jarðvegi, sem hollastur og bezt-
ur hefir reynst til þjóðþrifa hvívetna.
Það er stefna sú, sem endurreist hefir
Danmörku og gert að fyrirmyndar-
landi á marga vegu, og þarf eigi
annað en að benda á það, sem ritað
hefir verið um lýðháskóla á vora
tungu þessu til sönnunar. Enda segja
og viðurkenna Danir það sjálfir.
í Noregi hafa ungmennafélögin um
langan tima verið vakandi samvizka
þjóðernis og ættjarðarástar, er varið
hefir og verndað alt þjóðlegt starf,
sem stefndi landi og lýð til heilla.
Hefir starf þeirra blessast svo, að með
sanni hefir það að miklu leyti verið
þeim þakkað, að Norðmenn stóðu sem
einn maður gegn Svíum, er um dýrustu
þjóðareign þeirra var að ræða: frelsi
þeirra og fult sjálfstæði. .— Þjóðar-
samheldi og ættjarðarást hefir þar gróið
upp af starfi ungmennafélaganna.
Ungmennafélögin islenzku eru nýr
kvistur á þessutn norrænu greinum,
og virðast þau ætla að verða bæði
væn og fjölmenn. Enn er félags-
hreyfing þessi að eins hálfsannars árs
hér á landi, og munu þó þegar á
legg komin milli 15 og 20 ungmenna-
félög.
Það hafa ungmennafélög vor fram
ýfir erlend félög samskonar, að hjá
oss er bindindisheit gert að skilyrði,
þar eð vér álítum það nauðsynlegt til
þess að stefna beint að takmarkinu:
hraust mentaþjóð. Einnig ætla ung-
mennafélög vor að iðka allra handa
íþróttir af kappi miklu. Að hér fylg-
ir hugur máli, sést bezt á frægðarför
þeirra ungmennafélaga Akureyrar, Jó-
hannesar Jósfessonar og Jóns Páls-
sonar, sem eftir tiltölulega stuttar
æfingar tókust ferð á hendur kring-
um land alt og sýndu iþróttir, er
nýstárlegar þóttu jafnvel þeim, sem
séð hafa vel tamda útlendinga. —
Svo langt áleiðis hefir U. M. F. A.
komist á einu ári. Sýnir það bezt
áhugann, og er alls eigi hægt um
hann að efast.
Glimurnar lifna á ný um land alt.
Skiðaferðir eru í aðsígi; eru þær að
nokkru leyti lífsskilyrði fyrir íslend-
inga. — »Ungm.fél. Rvíkur« gerði
tilraun í þessa átt í vetur, og er flest-
um kunnugt, hvern árangur hún bar.
Og þó stöndum vér afarmiklu ver
að vígi hér í Rvík en nokkursstaðar
ella á íslandi. Því hér er hvorki
snjór néLrekkur, svo nokkru nemi.
»Ungmennafélögin« hafa þegar sýnt,
að þau hafa einbeittan vilja og áhuga,
og að starf þeirra hefir líf og þrosk-
unarskilyrði í sér fólgin. Þau brenna
af áhuga að ná höndum saman við
allan æskulýð. Islands og mynda stór-
an, öflugan flokk, er starfa vill með
eldheitum áhuga og æskuþreki fyrir
ættjörð sína.
í því skini er nú stofnað til »Sam-
bandsþings Ungmennafélaga íslands«
að Þingvöllum við Öxará 2., 3. og
4. ágúst næstk. A þar að koma á
sem nánustu sambandi milli félaga
þeirra, sem þegar eru á stofn sett,
og ieggja á ráðin um starf félaganna
út um land alt.
I því skyni er sótt um styrk til
alþin'ús.
Er það ætlun sambandsins að starfa
meðal annars á þann hátt, að senda
hæfa menn út um land til að halda
fræðandi og hvetjandi fyrirlestra fyrir
æskulýðnum, gefa út »Ungmenna-
blað,« smárit um íþróttir o. m. fl.
Vér vonuin fastlega, að alþingi sé
fyllilega ljóst, hve . mikilsvert starf
»Ungmennafélaganna« getur orðið
landi og lýð. Það hefir bæði erlend
og íslenzk reynsla sýnt og sannað.
Og ungmennafélögin eru einmitt fé-
lagshrefing sú, er oss hefir sárast
vantað um langan tíma. Félagshreyf-
ing, er safnar öllum æskulýð íslands
undir merki sitt í samhuga fylkingu
•— með heilbrigða sál í hraustnm,
stæltum og vel tömdum líkama. Og
einkunnarorðin:
Alt fyrir ísland.
Eelgi Valtýsson.
„Laura8
kom í fyrrinótt frá útlöndum. Með-
al farþega voru lögfræðiskandidatarnir
Kristján Linnet, Magnús Guðmunds-
son og Sigurjón Markússon, guðfræð-
iskandidatarnir Bjarni Jónsson og
Guðm. Einarsson, stúdentarnir Arni
Arnason og Konráð Konráðsson. Þar
að auki margir aðrir farþegar, ferða-
menn, starfsfólk til konungsmóttök-
unnar o. s. frv.
Próf
í guðfræði við Hafnarháskóla hafa
tekið Bjarni Jónsson frá Mýrarholti
Reykjavík og Guðmundur Einarsson
(frá Flekkudal í Kjós) með II. betri
einkunn.
Um hrossaútflutiiing
bera þeir upp frumvarp, Ólafur
Briem, Magnús Andrésson o. fl., bann
við því að flytja á útlendan markað
yngri hross en 4 vetra né eldri en
11, né skjótt, glaseygð eða glámótt,
né með öðrum verulegum lýtum eða
göllum, né mögur eða illa útlitandi.
Hrossaflutningsskip séu hæfilega út-
búin; og má ekki hafa hross á þilfari
milli landa. Skipa skal eftirlitsmenn
með hrossaflutningi í útflutningskaup-
túnum landsins.
Erlendar ritsmafréttir
til Fjallkonunnar frá R. B.
Khöfn 12. júlí kl. 11 sd.
Sœsíma sliti ð fyrir norðan Hjalt-
land lagað i kveld.
Keisarinn lagði d stað héðan til
Norvegs 5. júlí.
Jdrnsteypa hrundi i Philadelphíu
og varð 40 mönnum að bana.
Loftfarsskdli Wellmans á Spits-
bergen hefir skemst í ofviðri.
Bandaríkjastjórn (N.-Am.) hefir af-
rdðið að senda 16 h er s k ip vestur í
Kyrrahaf; látið i veðri vaka, að það sé
gert i hertamningarerindum.
S t ó r þ ing i ð hefir hafnað með 63 :
60 atkv. nefndartillögu í móti stjórninni
um lögun á bökkum vatnsins Mjörs.
Herm an Trier lagt niður for-
mensku i bœjarstjórn Khafnar. Tilefn-
ið er klofningur framfaraflokksins í
sporbrautamálinu. Misklíð i þvi máli
milli bæjarfulltrúa og borgmeistara
skotið til ráðaneytisins.
Rhófn 18. júli kl. 5 sd.
Konungur leggur á stað á sunnu-
daginn síðdegis.
Sk emtib át hvolfdi i nótt i Gauta-
borgarskerjum i ofviðri, og druknuðu
þar 14 manns.
Yfirráðgjafinn í Kóreu hefir skorað
á keisarann að segja af sér.
Lögsókn er hafin gegn 169 þingmönn-
um frá fyrsta rikisþinginu i Péturs-
b 0 r g, þeim er rituðu undir Wiborgar-
ávarpið.
Fallbyssa sprakk i höfuðorustudrek-
anum Georgíu frá Bandarikjum. Þar
biðu 5 menn bana.
Sáttatilraun gerð i dag í sáttanefnd
Khafnar milli A. T. Möller <£• Co. og
Thor E. Tulinius stórkaupmanns út af
ýmsum meiðyrðam i qrein frá Tulinius
í Dannebrog. Möller fór fram á hegn-
ing og ómerking og Tutinius skyldaðan
til að greiða i skaðabœtur 50 þús. kr.
Sátt komst ekki á og var málinu visað
til dóms og laga.
Jóhannes Jósefsson, glímu-
kappinn frá Akureyri, glímdi í Kaup-
mannahöfn nýlega og sýndi frækleik
sinn með þvi að fella tvisvar, eftir 7
og 4 mínútur, í grisk-rómverskri
glímu bezta glímukappann í aflrauna-
félaginu »Hermod«. Blaðið »Politik-
en« skýrir frá þessu og fylgir þar
með mynd Jóhannesar og sagt, að
hann hafi unnið léttilega.
Sýnir þetta, að íslendingar eru eigi
öðrum þjóðum óhæfari til þess að
iðka aflraunir og fimleika-íþróttir. —
Dáðust Danir mjög að vexti glimu-
kappans íslenzka, og dönsku konurn-
ar líta hann hýrum augum á götum
»kóngsins Kaupinhafnar«.
Til ÞorskaJjarðar vestur er
Bogi nú farinn í kynnisför til frænda
sinna.
Nætur-hraðlestiii.
Saga eftir F. Clemens.
---- Frh.
»Hún er hér,« svaraði ókunni maður-
inn og dróg fram vopnið. »Auðvitað
hef eg hana meðferðis, með því að
oft hefir verið stolið á járnbrautunum
siðustu vikurnar, og eg er oft á ferð
með stórar fjárupphæðir. Og af
ásettu ráði hagaði eg svo til, að hann
mætti sjá hana, svo að hann skyldi
eigi halda. að hann hefði varnarlaus-
an mann fyrir sér. Eg hafði gefið
því mjög góðan gaum, þegar haun
tók upp rýting eða veiðihnif og skoð-
aði hann.«
»En þér stóðuð þó,« æpti »verzl-
unarráðið,« »þétt fyrir framan mig,
þegar eg svaf, með dúk í hendinni,
sem einhvern undarlegan þef lagði
frá.«
»Eg var hræddur um, að eg ætlaði
ekki lengur að geta veitt svefninum
mótspyrnu. Þá ætlaði eg að ganga
úr skugga um, hvort þér svæfuð i
raun og veru eða hvort það væri ein-
ungis uppgerð. Um leið og eg lét
sem eg ætlaði að lita út um glugg-
ann til hinnar hliðarinnar, kom eg svo
nærri yður, sem eg mátti. Mér virt-
ist þér sofa. Eg beygði mig dálítið
yfir yður — og hélt eg af tilviljun
á vasaklútnum mínum í hendinni.«
»Sýnið þér mér klútinn,« sagði
stöðvarstjórinn.
Ókunni maðurinn tók hann upp
úr vasanum.
Og hafið þér þá engan annan klút
á yður?«
»Nei.«
Hann lofaði góðfúslega að láta leita
í vösum sínum. Hann hafði einung-
is þenna eina klút.
»Að vísu andar sterkum þef úr
honum,« bætti hann við, »en engum
slíkum þef, er nokkuð geti líkst
klóróformi. I dag seinni hlutann
hafði eg ákafa tannpínu og reyndi að
lina hana með kreósóti, og úr vasa-
klútnum eimir ofurlitið eftir af því.
Reynið þér, hvort unt sé að deyfa
svo mikið sem flugu með þessum
klút.
Þeftaugarnar sannfærðu alla um
það, að staðhæfing hans var rétt.
»Eg er hræddur um, að hvor mað-
urinn um sig hafi orðið hræddur við
hinn,« mælti þjónninn brosandi. —
En til þess að ganga alveg úr skugga
um þetta, getið þér ekki komið með
nokkurt sönnunarskírteini ? Er engin
í eimlestinni, sem þekkir yður?«
»Enginn, að þvi er eg veit.«
»Ekki heldur nokkur, svo að eg viti
til.«
»A hvaða járnbrautarstöð erum við
eiginlega?,« spurði verzlunarráðið. —
»Ef við erum ekki lengra frá Berlin
en —.«
»í Júterbogk.«
»Jæja, þar á þó Hertig umsjónar-
maður heima. Hann þekkir mig
ágætavel,« sagði Bömer glaður í bragði.
Hertig umsjónarmaður? Hann kann-
ast líka við mig,« mælti yfirstjórnar-
ráðið.
Stöðvarstjórinn bauð að sækja um-
sjónarmanninn tafarlaust. Hann var
í biðstofunni, og sat ennþá við bjór-
drykkju i minningu þess, að hann var
laus úr þjónustunni og stöðvarstjór-
inn hafði tekið við af honum. Hann
skundaði til og heilsaði furðulostinn
báðum þessum mönnum, sem hann
þekti.
»Ennþá ein vitleysan,« möldraði
Börner utan við sig. Þér eruð þá í
raun og veru herra yfirstjórnarráð v.
Elbing?« .
»Og þér þá líka herra »verzlunar-
ráð« Börner?«
»Og eg héltyður vera skálkinu, sem
gerir það hættulegt, að ferðast á járn-
brautum í þessari sveit.«
»Já, hann var nú tekinn fastur í
gærkveldi í Stettin,« sagði umsjónar-
maðurinn hlæjandi.
Hinir þjónarnir glöddust með yfir-
boðurum sínum, og að lokum hlógu
báðir ferðamennirnir líka.