Fjallkonan - 22.02.1910, Blaðsíða 3

FJALLKONAN
23
sý*lu eins og hann er nn, og eykur
það efa vorn í þes?u tilliti, að hlut-
falltlega mikill hluti fundarmanna
var úr Borgarneii og úr grendinni,
þaðan »em hægast var að sækja
fundinn."
Borgarnesi 31. jaD. 1910.
Jóhann Þor*tein*»on, prófaatur.
Gí*H EinariíOD, preitur.
Búi Áigeirsson, borgari.
Jón Guðmundsson, hreppitjóri.
Hallgr. Níelison, bóndi.
Magnús Jónsion, barnakennari.
Einar Sórensen, verzlunarmaður.
Jón Þórðarion, lauaamaður.
Guðm. H. Jónatansion, bóndi.
Jón Björnsion, bóndi.
Ólafur GuðmundiiOD, lausam.
Einar Guðmundsson, bóndi.
Jón Samúelsron, bóndi.
Þorkell Gilsion, bóndi.
Audrés Gíilason, lausam.
Teitur Jónnon, kaupmaður.
Guðni Jónsson, bóndi.
Þorbergur Pétursaon, bðndi.
Magnúi Sigurðsson, lausamaður.
Guðjón S Sigurðison, bóndi.
Jóhann Magnúiion, bóndi.
Þórður Pálison, læknir.
Einar Magnúiion, verzlunarm.
Auk þess bafa Hraunhreppingar
sent mótmæli þau er hér fara áeftir
og von á aamkonar mótmælum úr
Álftaneshreppi og fleirum hreppum.
Vér nndirritaðir■ lysum því hér
með yfir, að vér mötmælum tillögum
meiri hlutans á Borgarnesi-fundinum
31. Janúar þ. á enda er það skoðun
vor, að um bankamálið geti ekki al-
þýða manna dœmt að svo stöddu.
Hraunhreppi Mýrum 2—4. febrliar 1910.
Audrés Guðmunduon Ánaitöðum.
Guðmuudur Jónison Hindaritapi.
Benedikt Guðmundsson samast.
Benedikt Þórðarion Hólmakoti.
Jón Jónison Seljnm.
Eggert Magnúison Hjörsey.
Jón Jónitannon sama«t.
Helgi Guðmundiion samast.
Eiríkur Ágúit Jóhannesson Hamra
endum,
Gísli Gíslaion Skálanesi.
Guðmúndur Runólfsson Skálanesi.
Árni Bjarnason Vogi.
Sigurður Jónsaon Lixárholti.
Jón Sigursðon Ökrum.
Helgi Jakobsion ísleifsstöðum.
Sigurður Jóhannesion Ökrum.
Eiríkur Kúld Jónsson Ökrum.
Jón Einarsson Hömrum.
Jóhann Kr S'gnrðison Skíðiholtum.
Sigurður Sigmundison samast.
Sigmundnr Guðmundnon Stóra-Kálfa-
læk.
Pétur Þórðarson Hjörsey.
Sigurður Þortteinsson Stóra-Kálfalæk.
Pétur Runólfsson Litla Kálfalæk.
Jón Jónsson Skiphy).
Jón Sd. Norðfjörð Lækjarbug.
Bogi Helgason Brúarfoisi.
Stefán Jónsion preitur Staðarhrauni.
Guðmundur Runólfsson Mel.
Sigurður Jósepsson Einholtum.
Sigurður Jónsion Fíflholtum.
Guðmundur Eyjólfiion Einholtum.
Það er víst og áreiðanlegt að
meiri hlutinn í Mýraiýslu er óinú-
inn bæði í bankamálinu og sam-
bandimálinu og vill ekkert með
aukaþing hafa, þrátt fyrir undirróð-
ur sýslumannsins og hans Jiði.
Sinnaskifti.
Svo nefnist leikur sá, eftir rúss-
neska skáldið og níhilistann S. Stepni-
ak, er leikfélagið sýndi í gærkveldi i
fyrsta skifti.
Leikurinn hefst nieð því, að kaup-
maður nokkur, Murinov að nafni,
oddborgari og eiðsvarinn háskrílnum
rússneska, er að leitast við að fá
dóttur sína, Katíu, til að giftast her-
foringja einum, Volkov, mesta var-
menni og bófa. Volkov þessi er
skyldur að frændsemi ýmsu stór-
menni svokölluðu, svo sem Mentirov
greifa, er um þessar mundir gerist
yíirráðgjafi. Kaupmaður telur sér
mikla sænul að tengjast þessum
mönuum og hefir heitið Volkov stúlk-
unni, en vill þó víkja málinu til henn-
ar sakir kurteisi sinnar. En hún
þverneitar að giftast honum. Katia
hefir kynst skoðunum níhilista og
aðhylst þær. Henni finT lífið vera
þjáning innan um auðinn og aðgerða-
leysið í föðurhúsum, og hugurinn leit-
ar út — út til smælingjanna; í þarfir
kúgaðrar alþýðu vill luin starfa og
deyja fyrir hana, ef þvi er að skifta.
llt af þessu verður Murinov hams-
laus af gremju til dóttur sinnar og
telur hana hafa eyðilagt lít sitt og
framtíð ættarinriar.
Kalia hverfur nú að heiman og
veit enginn annað en hún sé dauð.
Foreldrarnir halda að hún hafi týnst
í Nevafljótinu. En þá er hún geng-
in í flokk mhilista. En lögreglan
verður þeirra vör og flokkurinn tvístr-
ast. Katía kemur heim í vinnukonu-
gervi og biður þau Murinov að taka
sig í vist. Þau færast undanogvísa
henni loks á brott En í því tekur
hún af sér skýluna og þekkja þá for-
eldrarnir týnda barnið. Þegar hér er
komið hefir Murinov gefið mikinn hluta
eigna sinna til liknarstofnunar í minn-
ingu dóttur sinnar. Katia er nú hjá
foreldrum sínum um tíma á laun, en
eitt sinn sér Volkov liana út í glugga,
jiykist þekkja hana og veður inn í
luisið til að fullvissa sig um gruninn.
Hann er orðinn lögregluþræll þegar
þetta gerist. Murinov, sem litlu siðar
kemur heim, þrætir fyrir að þessi
stúlka sé dóttir sín, heldur því fram að
hún sé dauð, en getnr þó ekki leynt
tilfinningum sínum og játar loks hið
sauna. Volkov veltir því fyrii\sér,
hvort hann eigi nú heldur að ofur-
selja Katiu strax i hendur Iögreglunn-
ar, eða heimta fyrst peninga til lausn-
ar af Murinov, reita af honum síð-
asta skildinginn, og svíkja þau svo.
Niðurstaðan verður sú, að Murinov
greiðir 50 þúsund rúblur til frelsis
meynni, en Volkov þykist þurfa að
kveðja Katiu um leið og hann fari,
og gerir sig líklegan til að framkvæma
það, en sú tilraun kostar hann lífið,
þvi að Murinov skýtur hann þá með
skammbyssu. Að því búnu selur hann
sig lögreglunni í hendur. Frú Muri-
nov verður svo mjög um þelta, að
hún deyr af hjartaslagi.
Síðasti þáttur segir frá því, er
fanginn Murinov kemur til að kveðja
dóttur sina. Hann hefir fengið leyfi
fangavyrðar til þess. Eftir fáa daga
á ha»^i að fara til Síbiriu. Katia ann
hugástum níhilista einum, Norov, en
hún staðræður með sér að yfirgefa
unnustann og málefni þeirra og fylgja
föður sínum í útlegð. En þá eru
sinnaskiftin orðin. Muriuov lýsir
yfir þvi, að hann sé sjálfur orðinn
níhilisti. Leikurinn endar með því,
að hann gefur málefninu dóttur sína
og kveður hana í síðasta sinn.
Þetta er aðeins fátt af mörgu, sem
gerist í leiknum.
Enginn vafi er á því, að hér hefir
góðskáld verið að verki og auk þess
góður maður, sem fundið hefir mjög
til spillingarinnar í föðurlandi sinu
og svívirðilegs framferðis embætta-
lýðsins. — Hann fekk líka sjálfur á
því að kenna og varð að flýja land.
Það er skóggangssök i Rússlandi að
vera ærlegur maður Undiraldan í
þessum leik eru þungar stunur frá
miljónum manna, sem gjörspilt og
siðlaus yfirvöld misþyrma á alla vegu.
Rússneskir stórbokkar eru ataðir sak-
lausu blóði frá hvirfli til ilja.
Leikurinn í Sinnaskiftum er harla
misjafn.
Hr. Arni Eiríksson leikur aðal-
hlutvcrkið, Murinov kaupmann, og
gerir það samvizkusamlega og yfir-
leitt mjög vel. Hlutverkið er erfitt. Við
kynnumst Murinov fyrst sem keisara-
þræl, en síðast er hann orðinn níhil-
isti og gengur glaður og öruggur i
æfilangan þrældóm. Það lætur því
að likindum, að á þeim manni verð-
ur mikil breyting meðan á leiknum
stendur, og veit eg ekki þess manns
von hér, sem mundi sýna hanajafn-
vel og Árni gerir.
Þá er Katia, dóttir hans. Hana
leikur jungfrú Guðrún Indriða-
dóttir, og verður eigi annað sagt, en
henni takist prýðilega. —
Jungtrú Emilia Indriðadóttir leik-
ur frú Murinov með miklum skiln-
ingi á þvi sem hún á að gera, en
málfæri og útlit gera hana nokkuð
um of unglega. Volkov leikur Þor-
steinn Jónsson og skildist fált af
því sem hann sagði. En hann datt
vel, þegar hann var skotinn, og sýnir
það, að engum er alls varnað.
Gorlov embættismann, svila Murin-
ovs, leikur Friðf. Guðjónsson; hann
befir gott gervi og fer laglega með
hlutverkið, sem er bæði lítið og gott
viðfangs.
Kona hans, ungfr. Þuríður Sig-
urðardóttir, er svarkur mikill, og
held eg þó, að hún sé óþarflega tann-
hvöss stundum.
Þá kemur forsa'tisráðherrann,
Mentirov greifi. Með þaö hlutverk
fer Herbert Sigmundsson. Enginn
lifandi maður trúir því, að sá maður
sé yfirráðgjafi á Rússlandi, því að
bændaræflarnir þar komast aldrei í þá
stöðu.
Og loks er D'mitri Karov, níhilisti
og stúdent að sögn. Það er illa gert,
að fara svo með þann mann, sem
allir áhorfendur hafa samhygð með,
eins og hr Helgi Helgason gerir.
Gervið afleitt og er þó vorkunn-
arlaust að hafa það sæmilegt.
Eg hefi oft séð Helga leika svona
áður, en þá hefir hann ekki átt að
sýna góðan og ósvikinn níhilista, he d-
ur eitthvað annað. Og það fer hroll-
nr um mann allan, þegar hann ætl-
ar að fara að verða ástúðlegur.
Hann er samvizkusamur með það
að kunna bærilega, en níhilistar og
ástir eru honum ofurefli.
En vitanlega stendur þetta allt til
bóta, því jafnan eru mestar misfellnr
á leik manna fyrsta kveldið.
Vandað hefir verið til leiks þessa
eftir föngum, að þvf er snerlir útbún-
að allan. Er unun að sjá veggmynd-
ir þær, er Ásgrímur Jónsson hefir
málað. Þær eru í 1. þætti. Leik-
sviðið í 4. þætti er mjög skrautlegt:
björt tungiskinsnótt og Nevafljótið í
aftursýn.
Leikurinn fer fram í St. Péturs-
borg á Rússlandi.
Leikfélagið á þökk skilið fyrir að
hafa ráðist í að sýna þennan ágætis-
leik, og bæjarbúar ættu ekki að fara
á mis þeirrar ánægju og lærdóms,
sem þar er kostur á. Að sjá „lífið
i leik“ er hvorttveggja i senn: lær-
dómsrík og góð skemtun.
ls/9—TO.
Siðan þetta var rilað, hefir leikur-
inn verið sýndur nokkrum sinnum
og er um sýnilegar framfarir að ræða
frá leikenda hálfu. Sumt horfið, er
mest lýtti leikinn fyrsta kveldið.
Kolur.
Dyravöröurinn
í
Islandsbanka.
Mér varð um daginn reikað ofani Austur-
stræti hér í bænum, og af því evo stóð á að
ég hafði ekki ráðið við mig við hveru bank-
ann ég ætlaði að skifta framvegis, þá fér ég
inn í íslandsbanka, sem var i leiðinni. til
þess að grenslast eflir hvaða viðskiftakjörum
ég gæti þar sætt.
Ég fór í svokallaða biðstofu þar, vindi'inn
hatði ég í hendinDÍ, og af því ekkert vindla-
hylki var tinnaulegt i biðstofunni, til þess
að leggja vindilinn i, sá ég mér ekki ann-
að tært, en að halda á honum í hendinni,
þó svo langt kynni að reka, að ég sæi tram-
an i hina bávirðulegu bankastjórn.
Opið var úr biðstofu inní næsta herbergi.
Þar stóð dyravörðurinn sýnilega; maður
fremur hár, kringluleitur, útskeifur með mjög
svo ógöfugmannlegan og tlóttalegan yfirsvip,
Maðurinn leit út eins og hann stæði á glóð-
um Hreiðngar mannsins þegar hann snéri
við voru jafn ógcðfeldar og flóttalegar. Ég
heilsaði manninum samt kurteyslega og segi
honum hvert erindið sé, að ég óski að komast í
viðskiftasamband við íslandsbanka.
En allt i einu tútnar út alt audlit dyra-
varðar, og segir hann á mjög bjagaðri islenzku
og sýnilega yflrkominn af taugakrampa og
angist:
nEr þið til siðs að koma reykjandi inu á
skriístotur 1 banka? Hafið þér vanist því
utanlands? En sá ósiður!!“
Mér varð öllum lokið. Hætti að tala um
viðskittin og fór burt. Ég mÍDUist ekki á
æti minni að hafa kornið inu i nokkra búð-
arholu, hvorki hér né erlendis, þar sem ég hef
átt slikri ókurteysi að mæta og ég spurði sjálf-
an mig hvað eftir annað:
Qetur þetta verið dyravörður i bankai
Svona ókurteys maður?
Síðan hef ég leitað mér upplýsinga um
þetta.
Jú, það kvað vera hinn rétti dyravörður,
sem allir er við bankaBtjórnina vilja tala
verða fyrst að reka sig á.
Maður þessi kvað vera danskur,
eem frá þvi hann var drengur hefir al-
ist upp í víxlaraskrifstofu í Kaupmannahöfn,
kvað bafa lært þar bókfærslu oins og mask-
ína, en vera harla ómentaður að öðru leyti
eins og sýnir sig bezt á framkomunni.
Enginn maður með snefil af sannri ment•
un fer svoaa að því að taka á móti viðskifti-
mönnum, nema hann sé þá mesti stirðbusi og
er ég ekki fjarri því að svo kunni Iika að
vera, þvi það kvað vera alvenja að þessi
maður segi við meun, sem koma í bankann
og sem honum geðjast að einhverju leyti
ekki að: „Mér er svo illt i maganum".
„Farið þér nú út“ (Kvað hann segja i miðju
samtali) o. s. trv.
Þetta bendir áreiðanlega til jijss að mað-
urinn sé annað hvort sára-ómentaður eða ó*
venjulega ógöfug sál, og er vonandi að banka-
menn hér á landi taki hann ekki sér til fyrir-
myndar.
Af þvi ég vil íslandsbauka vel, skoða hann
nauðsynlega stofnun, þá vildi ég óska að
maður þessi vildi smásaman úr þessu