Alþýðlegt fréttablað - 29.07.1886, Blaðsíða 3

Úr manna munnum.
I.
Blöðin.
Um dagiim, þegar eg var á ferðinni suð-
ur í Hafnarfjörð, varð maður á leið minni
sem gaf sig á tal við mig, og spurði eins
og vant er: hvaðan ertu, heitir hvað o. s.
frv. Þess þarf eigi að geta að eg leysti úr
spurningunum eins og mér þótti við eiga.
Yið töluðumst við um stund, og meðal ann-
ars spurði hann mig, hvort eg þekkti þenna
nýja blaðstjóra í Reykjavík (því svo mikið
vissi hann, að eg átti þar heima; en eg komst
að því, án þess að spyrja hann í þaula, að
hann væri at Álptanesi). Eg svaraði því, að
eg væri honum dálítið kunnugur.
Álptnesingurinn: Er það nokkur maður?
Er hann lærður ?
B.: Jú, maður held eg hann verði að
heita, þó hann sé ekki lærður maður; enda
er það varla skilyrði fyrir því, að hann geti
gefið út „Alþýðlegt fréttablað“.
A. : Betra held eg að það sé, að sá mað-
ur viti eitthvað, sem ætlar að gefa út blað.
Þeir eru lærðir, blaðamennirnir í Rvík, og
þykja blöðin þeirra ekki of góð samt.
B. : En það er aðgætandi að „blöðin“
eiga ekki sainan nema naínið. Blöð geta
verið svo margskonar sem þau eru mörg.
Ritstjórinn þarf að vera vaxinn því að full-
nægja tilgangi blaðsins, eða tímaritsins, hvers
efnis sem það á að vera. Það þarf t. d.
vísindamenn til að standa fyrir vísindaleg-
um tímaritum í hverri grein sem er; og blöð
sem geía sig mest við stjórnmálum og öðr-
um almennum þjóðmálum, geta því að eins
verið leiðandi, að ritstj. þeirra séu fjölhæíir
og fróðir um hagi landsins. Að vera „lærð-
ur“ táknar í almennu máli: að hafa gengið
í gegnum lærða skólann. Og það er of al-
menn alþýðutrú, að það sé skilyrðið fyrir því,
að vita nokkuð. Þekkingu geta menn þó
náð á annan hátt, og það er altítt, að ólærð-
ir alþýðumenn hafa reynzt íullt eins holl-
I vitrir í alþýðl. málum vorum, eins og hinir
j lærðu menn. Til að gefa út „Alþl. frbl.“
I þarf að hafa vit á að taka eptir gangi við-
! burðanna, lesa fréttir í öðrum blöðum, og
j einkum að taka fréttirnar rétt eptir viðburð-
unum eða almennum rómi, en laða þær ekki
! of mjög í sinni eigin löð. — Einn af ritstj.
í Rvík (ritstj. (Fjallk). er ekki skólagenginn,
! og þó gengur blað hans út eigi síður en hin.
Á.: Þetta getur nú verið. En til hvers
er að gefa út blað ofan í öll þessi ósköp af
blöðum, sem við höfum, og í þessu árferði,
þegar alt ætlar að veslast út af í eymdar-
skap hjá okkur ? Eg held að menn gerðu
annað þarfara við efni sín en að leggja þau
í léleg eða ónýt blöð.
B.: Þar tók á kýlinu ! — Þetta er við-
kvæðið hjá flestum, og á því skeri strandar
líklega þetta „Alþl. frbl“. — Það mun hafa
vakað fyrir manninum, að það ætti að ganga
í alt aðra stefnu með útgáfu blaða hér á
landi, en nú er. Hingað til hafa verið gef-
in út 6—7 blöð lík að efni, stærð og verði.
Þau hafa verið keypt því nær jöfnum hönd-
um um land alt, eptir efnum og áhuga kaup-
endanna: sumir eitt, sumir fleiri, sumir öll,
en margir að eins V-2, Vs> i'annig, að
margir kaupa eitt bl. saman og láta það
| flakka á milli sín (eða flakka sjálfir eptir
j fréttunum). Blöð þessi liafa öll gefið sig við
als konar málum, og flutt ritgjörðir um margt,
sitt um hvað, sitt í hverju, eptir efni, mála-
vöxtum o. fl. kringumstæðum, suin alt í
hræringi. Til þess að geta séð ástæðurnar
með og móti og geta skoðað málefnin frá
öllum hliðum, þarf því að kaupa flest eða
öll blöðin, sem kostar um 20 kr., sem flest-
um ofbýður, en hafa að eins eitt blað, eflir
hlutdrægnisandann, því hver kaupandi dregst
að skoðunum síns blaðs með tímanum. Und-
ir slíkum kringumstæðum geta blöðin eigi
orðið svo hollur næringarstr.aumur þjóðarand-
ans sem æskilegt væri. Fréttirnar eru opt-
ast fluttar í ágripum, samhengislaust, ogþví
optast ógreinilega. — Til að ráða bót á þessu,