Heimskringla - 07.10.1886, Blaðsíða 2

kemur dt (að forfallalausu) á liverjuin
fimmtudegi.
Skrifstofa og prentsmiðja:
35 og 37 King St. Winnipeg, Man.
Eigandi og ábyrgSarmaður:
Frímann B. Anderson.
liitstjórn : Frímann B. Ander*jon.
Einar Hjörleifssou,
Eggert Jóhannsson,
Blaðið kostar : einn árgangur $2,00
hálfur árgangur $1.25; og um 3 mánufii
75 cents. Borgist fyrirfram.
Auglýsingar í blafiinu kosta :
einn dálkur um 12 mánuði..........$200
_______________6 ................. 120
3
75
dálkur um 12 mánufii.......... 120
_______:_______6 ................. 75
_______*-------3 ................. 40
úr dálki um 12 mánuðí......... 75
_______________0 .......... ...... 40
_____________— 3 ...... ....... 30
Minni auglýsingar kosta: fyrir 1 þl.
um 1 mánuð $2,00, um 3 mánuðl $5,00,
um 6 mánuði $9,00, um 12 mánuði
$15,00.
Auglýsingar, sem standa í blaðinu
skemmri tíma en mánuð, kosta: 10 cents
linan í fyrsta skipti, og 5 cents í annað
og priðja skipti,
Auglýsingar standa í blaðinu, pang-
að til skipað er að taka pcer burtu,
nema samið sje um vissan tíma fyrir
fram.
Allar auglýsingar, sem birtast eiga
í nœsta blaði, verða að vera komnar til
ritstjórnarinnar fyrir kl. 4 e. m. á laugar-
dögum.
Skrifstofa blaðsins verður opin alla
virka daga frá kl. 10 til kl. 11,30 f. h. og
frá kl. 2 til kl. 4 e. h. nema á miðviku-
dögum.
stök p>örf á a« geyma inni á vit- p>á veitti oss eigi af, afi koma
lausra spítala, aS menn fá meiru á- i S n a « a r m á 1 u m vorum í eitt-
orkaS í samvinnu en á sundrungu, i hvaS betra horf, en |>au eru nú í.
aS p>aS vinnst meira meS litlu átaki, ÞaS er einkennilegt, að enginn
par sem allir eru saintaka, en meS íslendingur skyldi hafa neitt að
miklu, par sem hver rembist sína sýna á sýningunni, sem var pessa
dagana í St. Boniface. Það var
stungið upp á p>ví í sumar í uFratn-
farafjelaginu” hjer aS fjelagið reyndi
til að fá íslendinga til p>ess aS taka
stundina.
Ef hver einstakur ætlar sjer
að geta komið nokkru til leiðar
verSur hann aS slá sjer saman viS ... T,
fi'' 1 -gt Og eitt iva® Þátt * p>essari syningu. En
aSra; p>að er
paS virSist óneitanlega vera meiri
ástœSa til pess, aS ísl. fylgist aS
innbyrðis, en aS peir sjeu í nánum
fielagsskap viS annara pjóða menn. . ,
Þeir eru til, sem þykir það undar-
þaS þó var. Allt strandagi a sam-
hvergi var út um nýlendurnar neitt
fjelag, sem menn gætu snúið sjer til,
og hvergi var von á neinuin samtök-
um. Það varð svo ekkert úr því
legt. En þaS er nú samt svo.
Og vegna hvers ? Af því fyrst
og fremst, aS þeir skilja liver ann-
an. Það er fjöldi íslendinga hjer,
sem ekki skilur annað í ensku en
yes og no, en íslenzku skilja þeir
heilmikið í, þó J>eir venjist fljótlega
á að tala hana eins og fábjánar,
það þó
takaleysinú.
Það hefur verið bent á það hjer
1 blaðinu, hver þörf væri á v e r k a-
mannafjelagi. Vissir menn
í u Frainfarafjelaginu ” liafa verið að
berjast fyrir því í suinar að fjelagið
hlynnti eitthvað að þeim erfiðismönn
um, sem í því vildu vera. Það hefur
02 hafi aldrei kunnað að skrifa
_ . ,, . fengið íróðar undirtektir hiá öllum
Þeir sem ekki | 0 0 4
nokkurt orð rjett.
kunna önnur mál en íslenzku, verða .
íslend U>e'*;a® Því orS^S, allt strandaS, eins
að leita fjelagsskapar við
eða þá flestum, en ekkert hefur enn
getað úr því orðið, allt strandaS, eins
og vant er, á samtakaleysi, þessi
LAGAÁKVARÐANIR VIÐVÍKJANDI
FRJETTABLÖÐUM.
1. Hver maður, sem tekur reglulega
móti blaði frá pósthúsinu, stendur i á-
byrgð fyrir borguninni. hvort sem hans
nafn eða annars er skrifað utan á blaðiS,
og hvort sem hann er áskrifandi eða
ekki.
2. Ef einhver segir blaðinu upp,
verður hann að borga allt, sem hann
skuldar fyrir það; annars getur útgef-
andinn haldið áfram að senda honum
blaðið, þangað til hann hefur borgað
allt, og útgefandinn á heimting á borg-
un fyrir allt, sem liann hefur sent, hvort
sem hinn hefur tekið blöðin af pósthús-
inu eða ekki.
3. pegar mál koma upp út af blaða-
kaupum, má höfða málið á þeim stað,
sem blaðið er gefið út á, hvað langt
burtu sem heimili áskrifandans er.
4. Dómstólarnir hafa úrskurðað, að
það að neita að taka móti frjettablöðum
eða tímaritum frá pósthúsinu, eða flytja
burt og spyrja ekki eptir þeim, meðan
þau eru óborguð, sje tilraun til svika
prima facie of intentional fraud).
inga, ef þeir lilja í nokkrum fje I bUglnjI1(j einkum á viljaleysi erfiðis-
lagsskap vera, því eitt af aðalskil-
yrSunum fyrir, að hann geti átt sjer
stað, er auðvitað það, að hver skilji
Auk þess er það, að íslending-
inanna sjálfra, sem einir áttu að hafa
gagn af henni.
Það er sjerstaklega ein heimska,
sem drepur allar framkvæmdir hjá
oss. • Almenningur vill sjá einhverju
ar hjer eiga sameiginleg mál, sem I mikiu afkastað, áður en hann fari að
annara þjóða mönnum koma litið taka þátt j hverjum fjelagsskap sem
eða ekkert við- er. Hvernig í ósköpunum á að af-
Vjer skulum hjer að eins minn- kasta nokkru, ef enginn vill vera
ast með fáeinum orfium á sum af með, fyrr en allt er búið ? Það verð-
þeim helztu inálum, sem vjer ís- Ur lítil uppskera, ef enginn vill sá.
lendingar verðum að vinna að í
sameiningu. Það er svo sem vita-1
Þetta iná eigi ganga svona leng-
ur. Vjer erum orðnir svo mannmargir
skuld, að það er ómögulegt að telja hjer, að vjer gætum talsverðu til
þau öll upp, eða skýra frá þeim lejgar þomið, ef samtökin væru betri.
nákvæmlega, því þau fjólga °g I Gagnið aí þeiin er hverjunt inanni
vaxa, eptir því sem mönnum ' ex I l,ersýnjlegt. l>ag sjer hver maður,
fiskur um hrygg hjer vestra.
Lhvað miklu betur vjer stæðum að
FJELAGSSKAPUR ÍSLENDINGA
í VESTURHEIMI.
Hann er harla lítill og ljeleg-
ur, fjelagsskapur landa vorra hjer
vestra ; það þarf ekki mörgum
blöðum um það að fletta. Það má
hæla íslendingum fyrir ýmislegt;
þeir hafa sína kosti, eins og aðrir
menn ; en hingað til hefur ekki náð
nokkurri átt að segja um þá að
þeir væru fjelagslyndir.
Vilji maðúr færa á betri veg
fyrir þeim, afsaka heldur en áfella,
þá getur maður sagt, að íslending-
um sje í rauninni ekki svo mjög
sjálfum um þetta að kenna. ófje-
lagslyndi þeirra er afleiðing af
gömlu ófrelsi, gömlu ábyrgðarleysi.
íslendingar þurftu ekki á ófrelsis-
árunum að koma sjer saman um neitt,
sem almenning varðaði; þeim kom
það ekkert við, það sáu aðrir fyrir
því. Svo vöndust þeir alveg af því
—og þeir hafa enn ekki vanizt á það
aptur. Ófjelagslyndi þeirra er skilj-
anlegt, er afsakanlegt, en það er
ekki til neins að neita þvi, að það
á sjer stað.
Það ætti ekki að þurfa langa
ritgjörð til þess að koma því inn
í menn, að íslendingar mundu geta
haft gott af meiri fjelagsskap. Það
veit hver einasti maður, sem er orð-
inn fullorðinn, og sem ekki er sjer-
Vjer þurfum fyrir hvern mun rigi, ef t. d. þessuin málum, sem
að' fá b æ k u r. Það er sjálfsagt hjer hefur verið minnzt á, gæti orðið
vel í lagt, ef vjer segjuin að þriðj- framgengt. Og það er inargt fleira,
ungurinn af íslendingum hjer vestra sern vjer gætuin unnið að, en sem
geti lesið enskar bækur sjer til vjer látum óumtalað í þetta skipti.
nokkurs gagns. Hinir verða að Auk hinua sjerstöku nl&ia er
hafa eitthvað að lesa. Það dugar pegs gæta> ag ef hjerlendir menn
þjóðflokkur að kirkjumálum sínum
Og þeim tókst aðkoma svona fjelag
á. Samvinna vor íslendinga, eða
rjettara sagt þörfin á samvinnu
vorri, er eigi bundin við trúarbrögð
in ein ; vjer höfum í mörg fleiri
horn að líta. Ur því kirkjufjelagið
komsl á, ætti þetta fjelag, sem vjer
nú tölum um, ekki að vera óhugs
andi.
Það ætti því síður að vera óhugs
andi, sem það þarf þó ekki að byrja
þennan fjelagsskap öldungis frá
rótum. Sumstaðar eru fjelög til,
sem að eins þarf að styrkja og fjörga.
til þess þau geti orðið að mjög miklu
gagni. Vjer viljum þar sjerstak
lega minnast á uFramfarafjelagið”
hjer i Winnipeg, sem þegar er orð
ið gamalt fjelag, sem opt hefur kom
ið tiltölulega miklu til leiðar, og sem
hefur um mörg ár notið álits og
hylli margra manna, bæði íslenzkra
Og innlendra. Það mun vera sterk-
asta fjelagið í þessa átt, sem nú er
íneðal íslendinga hjerna inegin hafs,
og því væri það eðlilegt, að það
einkum og sjerstaklega tæki að sjer
að koma þessari samvinnu á. Tæk-
ist það, hefðu íslendingar hjer vestra
að líkinduin stigið stærra framfara-
stig, en nokkru sinni áður.
Það er eigi úttalað um þetta
mál í blaði voru, þó vjer látum hjer
staðar numið í þetta sinn. Vjer vilj-
um vinna að því af öllum mætti, að
þetta geti komizt á. Ritstjórnin
tekur með miklu þakklæti inóti öll
um greinum í blaðið, sem að ein
hverju leyti snerta þetta málefni.
ÍSLENZKT PJÓÐERNI
í VESTURHEIMI.
(Nlðurlag.)
ekki hð menn venjist af að lesa;
menn verða þá að flónum. Þess
vita, að vjer vinnum saman, að vjer
fylgjumst að í velferðarmálum vorum,
vegna er oss bráð-nauðsynlegt að skoga peir oss sem val(1) og taka
ná f íslenzkar l.ækur. í hverril ^ grehm g0m j)j(5öflokk. Ef
íslenzkri nýlendu ætti að vera dá- hver einangrast út af fyrir sig( þá
lítið bókasafn. Til þess þarf sam' verðurekkert úross. Að undantekn-
ttik. um auðnum, er það ekkert sem
Svo framarlega sem útflutning- Amerikumenn taka eins mikið til
ar haldi áfram frá íslandi—og það greina eins og fjöldann. Og það er
eru öll líkindi til þess—verðum I eðlilegt, því bak við fjöldann stend-
vjer að geta tekið á móti ur vinnu kraptur og atkvæði, og á
þegar þeir hvorutveggju þarf að halda hjer í
Ameriku.
löndum vorum,
koma að heiman. Það er hrapar-
legt, hvernig það hefur gengið fyr-
irfarandi. Hve nær sem stór hóp-
ur hefur komið heiman að, hafa
einstakir menn hjer beðið stórtjón,
af því allt hefur verið óundirbúið.
Svo vjer að eins minnumst á síð-
astliðið sumar hjer í Wimnipeg, þá
voru það engin smávegis útgjöld
nje lltilfjörleg fyrirhöfn, sem lagð-
ist á þá Eyjólf Eyjólfsson, Árna
Friðriksson, Sigurð Jóhannesson,
Jón Björnsson, sjera Jón Bjarna-
son Ármann Bjarnason, Jón
Júlíus, Jón Ólafson og inætti
þó tilnefna fleiri. Þetta má
ekki svo til ganga lengur. Vjer
verðum að gera allt sem vjer getum
til þess, að það opinbera ljetti meir
undir með mönnum, meðan þeir
eru nýkomnir, en hingað til hefur
•verið gert; og bæði fjárframlög og
önnur hluttaka í því máli verður að
verða iniklu almennari hjer eptir.
Til þess þarf samtök.
En hvemig á þá að snúa sjer í
þessu máli ? Hvernig eigum vjer að
hagafjelagsskap vorum ? Vjer getum
sagt vort álit í stuttu máli.
Það er eigi nóg þó vjer reynum
að vera í fjelagsskap í hverju byggð-
arlagi út af fyrir sig. Það er vita-
skuld, að það er miklu betra en
ekkert, ef það væri gert með nokk-
urri alvöru og áhuga. En vjer
höfum eigi átt því að fagna enn—og
það væri heldur eigi einhlýtt.
Þaðþarf að komastsjer-
stakt fjelag áí hverri ein-
ustu íslenzkri nýlendu I
Ameríku, ogsvo þurfa öll
þau fjelög að sameinast í
eitt allsherjarfjelag.
Þeir hafa sjeð það fyrir löngu,
þeir menn, sem stofnað hafa kirkju-
fjelagið Islenzka, að það var þörf á
svona fjelagi, ef íslendinger áttu
j nokkuð að geta unnið saman sem
Hvernig getuin vjer *i«-
haldið þjóðerni voru? f einu
orði, með þvi a« efla framför á meí-
al vor. Með J>ví að útrýma því illa o'g
halda því góða. Vjer ver’Sum að afsníða
það spillta, svo hið heilbrygða geti lif-
að. Verðurn að bæta úr því, sem að er,
og láta oss fara fram. Hvað er það ?
Ó r j e 11 v í s i og v a n þ e k k i n g. Til þess
vjer getum borið bót, þurfum vjer að sjá
gallana, þurfum að iíta einnig á vora
verri lilið.
Vjer stöndum enn á lágu
stigi. Tilflnningarnar eru grófar, þekk-
ingin lítil. Menn gleðjast af því sem
er illt. hæðast að því sem er gott
ieita þess illa og kenna ósannindi.
Er það ekki satt, að til sjeu þeir menn
sem leika sjer að lýginni eins. og tafli,
og sitja á svikráðum hvar sein færi
gefst, sem með fagurgala smegja sjer sem
höggormar inn i góðra manna fjelag,
og eitra það, sem sundra I stað þessað
sameina, sem brúka flærð þegar megn
vantar og undirferli þegar þrek skortir.
Menn sem öfunda meðbróður sínn í stað
þess að samgleðjast honum, sem niðra
í stað þess að heiðra, og reyna að draga
aðra ofan í sina egin forargröf, í stað
þess að lijálpa þeim áfram, menn, sem
hata það sem er gott, en elska það sem
illt er.
Eru ekki til menn, hverra þ e k k i n g
nær litið útyfir þeirra daglega verka-
hring, sem sjá í erflði að eins armæðu
í stað hlnna lífgandi áhrifa vinnunnar,
og í örðugleikum að eins tálmun í 'stað
þess að þeir eru tröppur fyrir þá, sem
klifra, sem sjá lítið undravert í hinum
óteljandi hlutum sem í kringum þá eru,
og skoða lítið og hugss enn minna um
hinn margbreytta og óendanlega heim,
sem vjer lifum í, menn sem ganga áfram
blindir þó þeir sjái, og dauðir |>ó þeir
íifl. JpP
J>að eru til verkamenn, sem varla
kunna einföldustu vinnu, og eru anægð-
ir með það; bændur, sem ekki kunna að
yrkja jörðina, en nenna ekki að læra,
iðnuðarmenn, sem ekki kunna að hag-
nýta sjer öfl og efni hlutanna í iðn sinni
og hirða ekki um það, skólagengnir
menn, sem liafa aðeins dálitla þekkíng
af einhverri vissri greín og hugsa sjer J
ekki hœrra; kennarar, sem ekki vita
hvað þeir kenna.
pað er sárt að sjá menn dag eptir
dag ganga áfram eins og ráfandi skepn-
ur, sem ekki hafa neitt augnamið; að
sjá menn eyða lífl sínu i iðjuleysi, ónýta
gáfur sínar með ofdrykkju eða öðru
illu, stytta lifsstundir sínar með synd,
visvitandi drepa sjálfa sig, og snúa
himnaríki í helvíti. pnð er átakanlegt,
að sjá fögur ungmenni, góðum gáfum
gædd, alast upp sem villidýr, án lær-
dóms og góðra siða, að sjá fuiltíða
ómenni fyrirlýta ærlega vinnu, siðferði
og þekking, og aldraða vesalinga hniga
löstum hlaðna í fyrirlitna gröf.
þetta verður að breytast, Menn
verða að reyna að afmá hið iila en efla hið
góða, að leita rjettvísinnar og þekking-
arinnar.að gera gott. Hver einstakur
verður að gerá sem mest gagn, og
leytast við á allan hátt að hjálpa
öðrum. Sameginlega verðum vjer að
vinna í sömu átt, að efla þekking og
gott siðferði, og vinna að almennings
heill. En til þess að efla menntun
og t ramfarir, þurfum vjer að sameina
kraptana, þurfum fjelagsskap. Vjer
þurfum fjelög til að betra atvinnuveg-
ina. til að efla nýlendur varar, til að
hjálpa innflytjendum, og liðsinna nauð-
stöddum ; þurfum fjelög til að útbreiða
menntun og framfarir í iðnaði, búnaði,
lærdómi og góðu siðferði. Vjer þurf-
um að hafa fjelög, kirkjur skóla góð blöð
og bækur. Verðum að liafa ísleuzkar
menntir á meðal vor. Sem þjóðflokkur
verðum vjer að reyna að sýna oss
dugandi, menntaða og góða menn,
menn, sem segja satt og breyta rjett,
menn, sem þora að gera allt hættulegt,
reyna allt mikilsvert virða það háleita
°g elska það góða. • Menn, sem fylgja
því rjetta og aðhyllast það sanna og
ávallt keppa áfram.
íslénzkt vort einkenni sje,
Verum Islezkarhétjur í stríði,
Gerumst að göfugri þjóð.
Getum oss heiður og frægð.
Enn lifir frelsi og frægð
Og f egurð ennbrosir við hreysti;
Enn varir þróttur og þrek,
bjóðást og maunelsku hreiu.
Enn skín hið eilífa ljós,
1 ást til hins sanna og góða;
Leyptrar enn logandi fjör,
Lífsins í skapanda straum.
Heitust hvar orrustan er,
Og brattastar brautir upp liggja;
þar sem að þrautin er mest,
porum að keppa sem 1 engst.
ísþakta eldkrýnda Frón,
Og unngirta blómskreytta Vínland,
Ljómi sem lýðveldi fræg,
Lifi vor íslenzka pjóð.
Frímann B. Anderson.
AKURYRKJU OG KVIKFJÁR
SYNINGIN.
það viðraði ekki vel þá daga í vik-
unni, sem leið, þegar hin venjulega haust
sýning var haldin i St. Boniface. Fyrsta
daginn (þriðjud.) var kalt veður og frost
um morguninn, á miðvikud. steypiregn,
á fimtud. regn framan af með ofsaveðri,
og gekk í snjóveður um kveldið, svo að
gránaði rót. Á föstud. var gott veður,
sólskin og hiti. pann dag var og aðsókn-
in geysi mikil, frá því snemma um morg-
uninn, og þá dubbaði frjettaritari
ulleimskringlu” sig líka upp og fór
austur yflr ána, til að sjá þær umbæt.
ur, sem gerðar höfðu verið, bæði á garð-
inum og byggingunum, jafnframt öðru,
er þar var að sjá.
Aðal- sýningarhöllin ' hefur verið
stækkuð um þriðjung; hafði verið
byggt vestan við hana. Allt um það, er
hún langt of litil enn, gangarnir eru sí-
feldlega svo þjettskipaðir af fólki, að all-
ur helmingur manna, er borgar fyrir inn-
gönguna, hefur ekki f ull not af að koma
þar, nema með því, að vera þar allan
daginn, og fara margar umferðir fram
og aptur. Auk aðaihallarinnar hefur
hveiti- og korntegundahúsið verið stækk
að, svo og fugla, sauða og svína húsin,
og byggt nýtt hús, 65 feta langt og 30
feta breitt, þar sem ekki er sýnt annað en
blómstur.- Akbrautirnar umgarðinn hafa
verið bættar að mun, og allur undirvið-
ur hreinsaður úr skóginum, og ekki
lengur hætta á að menn hnjóti um smá-
stofna í rótinni. 8vo hefur og verið bor-