Heimskringla - 18.11.1886, Blaðsíða 3

Jeg gat ekki lokitS setningunni.
GóiSlega, lireinskilnislega andliti'S hans
varS svo náfölt, og á því sá jeg ljóst,
hve miklu meira þetta samtal fjekk a
hann heldur en mig, því mjer fannst
sannast aiS segja viss TonumtiskuT
yndisleikur vitS þa‘5. Mjer þotti aptur
vænt um hann.
„HeyrSu”, sagSi jeg „vi* komust
aldrei neytt áfram me« þessu lagi. Jeg
sje a'S hvorugur okkar vill láta undan
af frjálsum vilja. Forlögin verSa a'S
skcra úr.”
„ Forlögin”?
„ E*a hlutkesti, ef þú vilt þaS heldur.
Jeg ætla a* kasta þessum peningi niSur.
Ef konungsmyndiu verSur ofan á, þá
hefur þú unniS; ef letriS—”
„GerSu þaS”, hvíslaSi hann. „pó
þaS væri failegra—”
„Viltu segja mjer til þegar jeg á
aS kasta?”
„ KastaSuI”
Peningurinn fjell til jarSar. Jeg
beygSi mig niSur í myrkrinu, sem vi'S
stóSum þarna í, til þess aS vera viss
um hvort upp kæmi.
„ Hvort er ofan á? ” heyrSi jeg
hann nöldraSi, þar sem hann hallaSi sjer
upp aS dyrustafnum. Sjálfur porSi
hann ekki gæta aS aS því. „ Bastel ” sagSi
jeg, ”jeg get ekki aS því gert. LetriS
er ofan á. pú skilur, aS pegar maSur
hefur einu sinni skotiS máli sínu undir
úrskurS forsjónarinnar—”
Hann hrærSi sig ekki, og ekkert
hljóS kom út af vöruni lians. pegar
jeg rjetti mig upp og leit á liann, sá
jeg aS hann hafSi lokaS augunum, og
stóS eins og hann vissi livorki í þennan
heim nje annan.
„ Taktu þetta ekki svona nærri þjer”,
sagSi jeg. „Ilver veit nema jeg kunni
aS koma eptir tvo til þrjá daga og
segja pjer, aS mjer falli hún ekki, aS
nú getir þú komizt aS, Og aS—”
„ GóSa nótt ” hvísiaSi hann allt í
einu, og þaut á staS í einu hendings-
kasti.
Jeg beiS þar ekki eptir nema eitt
augnablik. ViS þennan skyndilega
skilnaS fjell hreistrið frá augum miuum.
Jeg var mjer þess meðvitandi að til-
flnningum minum fyrir þessari leyndar-
dómsfullu veru var ekki jnfnandi sam-
an viS hans, og að þaS vær illmennska
af mjer, ef jeg notaSi mjer þennan
heimskulega úrskurS hlutkestisins.
Jeg þurfti ekki aS hlaupa nema svo
sem tíu faSma til pegs aS ná honum,
og jeg varS aS Ilafa mig allan viS, til
þess aS geta haldis honum aptur, því
hann vildi fyrir iivern mun komast
burtu.
„HeyrSu mig”, sagSi jeg, „mjer
hefur snúizt hugur. pú verSur aS
hlusta á mig, annars fer jeg aS halda,
aS þjer hafl aldrei veriS alvara meS
vináttu þína ,viS mig. Jeg sver þaS
hátíSlega, Bastel, aS jeg rými úr vegi
fyrir þjer. Jeg sleppi algerlega og til
eilífrar líSar öllu tilkalli til liennar,
hverri einustu ósk, liverri einustu von
um hana. Jeg sje þaS allt ljóslega.
þú næSir þjer aldrei aptur, ef hún tæki
mig fram yflr. Jeg—já hversvegna mjer
skyldi snúast hugur ! pú veizt aS maSur
deyr ekki af því, enda þótt þaS verSi
ekki ávextir úr öllum vorum draum-blóm-
um. Rjettu mjer höndina, Bastel, og svo
skulum viS ekki tala eitt einasta orS
um þetta framar.
Hann kastaSi sjer í faSminn á mjer,
Mjer fannst á meSan. svo mikis um
göfugleik minn og veglyndi, eins og
jeg hefSi sleppt tilkalli til konungs-
ríkis, sem jeg hefSi veriS erfingi aS,
og geflS þaS frænda mínum í einhverri
hliSarlínu. Hver sem svo hefSi sjeS
okkur ganga einn klukkutíma og leiS-
ast, og hefSi vitaS aS viS vorum að
ráSstafa laglegri stúlku, sem aS öllum
líkindum hafSi aldrei til okkar hugsaS,
hann hefsi naumast getaS aS sjer gert
»5 hlæja ekki aS jafnóverulegu göf-
uglyndi. Jeg vildi fyrir hvern raun
fylgja bonum þú þegar aS búSinni.
Mig langaSi til as sanna paS, aS þaS væri
mjer ekki um megn, sem jeg hafði lagt í
sölurnar. „Gangi þjer vel ! “ hrópaSi jeg,
um leiS og lumn sneri snerlinum í hurS-
inni, og jeg leit glaSlega framan í hann.
Gg svo fór jeg burt og vafSi um mig
dyggS minni eins og skykkju ; hinar
hetjulegu felliugar hennar voru mjer
fullkomin uppbót fyrir allt þaS, sem jeg
hafói sleppt tilkalli til.
Jeg svaf svo vært um nóttina eptir,
aS jeg skammaSist min næsta morgun,
aS mig skyldi ekki hafa dreymt um
hana. Gat þaS skeS aS logi þessarar
„nýju ástar“ hefSi siokknaS svo skyndi-
iega, og ekki einu sinni skiliS nokk-
urn neista eptir. Jeg vildi ekki kann-
ast vis þaS fyrir sjálfum mjer, og meS
því gjöra minna úr því, hvaS tragnkt
viS liöfSum komiS í bága hvor viS ann-
an. par sem þa'S var sunnudagur hafSi
jeg nægan tima til þess aS láta ekki
truílast i mínum gloSilega sorglegu til-
finningum. Fáeinar vísur sem jeg skrif-
aSi þá um morguninn, man jeg enn þá.
Hún hnuggin er af öfund og þrútin er
af þrá
og þögul og hljóS situr eldinum hjá
hjartaS þaS kólnar, verSur aS einsaskagrá,
Og ekki er neitt sólskin í loftinu aS sjá.
Undarlegt var það, aS vináttan svo
hrein
skyldi verSa þeim til kvalar og gera
slikt mein.
Föl var hún og hálfblind af harminum
þeim
þó hafSi sama móSirin þær fætt í þennan
heim.
Sú elskaSa sig skreytir, og höfuS hátt
hún ber,
og hýrlegur roSinn á 111110001 hennar er.
Sú föla gætir hússins og byrSi þess ber,
aldrei býr hún sig til leikja, nje aS
dansi skemtir sjer.
En þogar hennar systir á kvöldin kem-
ur heim,
þá kuldalega hlær liún meS orSum þeim ;
„pó búist þú í skartklæSi’, er blóS á
þínum skó.“
Svo bægir hún frá systurinni allri hjart-
ans ró.
Og þó heldur fólk áfram meS aS
segja, aS æskan sje sælu-tími, sem eng-
an skugga beri á — æskan, sem meS ein-
tómu hugarvingli og pintingum, sem hún
sjálf flnnur uþp, lætnr svíkja út úr sjer
beztugjafir heimsins ; æskan, sem falsar
tilfinningar, til þess aS ná i ófarsældina,
og þrýstir því meS ástríSu aS hjarta sjer,
sem ómögulegt er aS ná í.
Hjer um bil liálfur mánuSur liafSi
liSiS svo, aS jeg hafsi ekki sjeS heppna
meSbiSilinn miun, nema þá allra snöggv-
ast viS sjerstök tækifæri. Af einhverri
næmri samviskusemi, sem jeg virti full-
komlega vis hann, þá hætti hann viS aS
klifrast upp stigann, sem lá upp aS
lestrarherberginu mínu, eins og hann
hafSi aSur gert, og ef vis mættumst
á götunum, þá skildum vis bráSlega meS
einu eSa tveimur algengum orSum, og
tókum ógnarlega kuldalega hvor í hönd-
ina á öSrum.
En þrátt fyrir þas varS mjer þessi
óalúS óþolandi. þegar þrisja vikan var
aS byrja. ViS vorum lausir vis skólann
um þaS leyti; paS var of heitt til lestr-
ar eSa líkamsæflnga, og jeg sá emia aS
castalíanski brunnurinn var þorna'Sur upp.
Jeg fann aS þaS var heinlínis orSin þörf
fyrir mig, aS hafa hinn þögla vin minn
nærri mjer. Jeg þrási þaS beinlínis aS
heyra hann syngja enn þá einu sinni
meS sinni djúpu rödd : „Mjer finnst aS
á fyrri tíS‘, og mjer leiS jafnilla i ein-
veru minni, eins og F^jetri Schlemihl,
þegar hann hafsi misst skuggann sinn.
Loksins rjeS jeg af aS flnna hann.
Ilann bjó hinu megin vis Spree uppi á
lopti í húsi, sem skraddarakona eiu átti;
hún matreiddi fyrir hann, og hlynnti
aS honum aS því litla loyti, sem þurfti.
Jeg verS hjer aS geta þess, aS hann
fjekk mjög lítinn styrk frá ættingjum
sínum, og aflaSi sjer þess, sem á vantaSi
meS söngkennslu, sem honum var reynd-
ar borgaS mjög laklega fyrir.
pegar jeg kom inn i Iitla herbergiS
hans, sat hann hjá gömlu piano, sem
hann hafSi fengiS á leigu, og var að
skrifa einhverjar nótur í nótnabók á
hnjenu á sjer. Ilana stökk upp meS
ánægju-ópi, ljet bókina detta á gólfi'S,
og tók utan um höndina á mjer meS
báSum höndum. Ifann 1 jet mig setjast
niSur á harSa uofann og kveykti í vindli,
og vildi endilega, hvaS sem jeg sagSi,
láta mig drekka glas af bjór, sem Bkradd-
arakonan sótti út á næsta veitingastaS.
Fyrst sögSum við litis, eins og viS vor-
vorum vanir, en litum opt hver á ann-
an, brostum, og vorum hjartantega glað-
ir af því, aS viS skyldum verahvor hjá
öSrum aptur.
(Framhald síðar).
S A M T í N I N G U Ií.
----Hinn lengsti óskeyttur hraSfrjetta-
vír í heimi er sá, sem liggur yfir Ri-
stush-fljótiS á Indlandi. Vlrspotti þessi
er 6000 feta langur, og er strengdur
milli tveggja hæSa, sín hvorumegin
fljótsins.
----HiS stærsta stöSuvatn í heimi, meS
fersku vatni, er Efravatn i Ameríku.
paS er 400 mílur á lengd, 160 á breidd
og 200 feta djúpt. YfirborS þess er 635
fet yfir sjávarmál.
----Stáljaktin Alva, sem William K.
Vanderbilt á, hljóp af stokkunum í Wil-
mington, Del. á laugardaginn var. Hún
kostar $650,000, og þaS er sagt aS hún
sje fegursta skemmtiskip, sem nokkurn
tima hefur veriS smíSaS. Hún er 285
feta löng, 32 feta breiS, 21 fet á dýpt
og ristir 7 fet. Hjólin gegnumskorin
eru 13 fet. Hún flytur 1311 tons. Hún
er eins vel búin aS innan og skrauthall-
ir, og svo er vel sjeS fyrir þægindum
farþegjanna, aS meSal annars eru á henni
bæSi telefónar og rafurmagnsljós.
Frcgnir
Úr hinum íslenzku nýlendum.
Minueota Minn. 9. Nóvember 2886.
pá eru nú embættismanna kosning-
ar, um garS gengnar hjer um pláss, og
þar af risnar deilur og óeirSir niSur-
fallnar; hjer í Lyon Co. unnu republicar
allar liosningar meS miklum atkvæSamuu.
Um kvöldiS á undan kosningardeg-
inum, hjeldu ísl. er í Minneota bæ búa,
fund meS sjer, til aS ræSa um í hönd
farandi kosningar ; útfall fundains varS :
aS þeír skyldu allir veitast aS, voti, sem
einn maSur. Democrötum, andstæSing-
um þeirra, þóttu þær tiltektir mjög ófrjáls-
lyndar, og eigi samboSnar frjálsum þegn-
um þessa lands, eu samflokksmönnum
þeirra, sýndist rjett er þeir gjörSu. Vjer
verSum, og hljótum aS játa, aS )>aS eru
aS eins .-árfáir menn í flokki vorum
hjer í landi, sem rjett yfirlit hafa af
stjórnarmálum, og til þess, aS vjer vinn-
um sem vjer eigum aS vinna í þjóðmál-
um hjerlendum, er nauSsynlegt fyrir oss
aS fylgjast aS og aS taka leiSbeiningum
hvers annars í því efni, tii hins rjetta.
Svo eigi sje hægt aS segja um oss, sem
einn Marshallsbúi sagSi um Skandinava
lijer um áriS, aS þaS þyrfti að leiða þá
til kosninga, sem gripi til vatns.
Allmiklar hreyfingar eru hjer á
meSal nýlenbubúa, nú um stundir, viS-
víkjandi kirkju og safnaSamálum, fund-
ir hafa veriS haldnir í þremur stöSum,
og hefir útfall þeirra allra veriS því nær
hiS sama, sem er þaS, aS söfnuSir og
safnaSardeildir hafa rayndast, söfnuSirn-
ir eru nú þegar teknir til starfa, aS und-
irbúa sig til aS taka á móti presti á
næsta ári, til frambúSar. Sá er söfnuS-
irnir vonast eptir aS fá liingaS til prest
starfa er herra N. S. Thorlaksson.
í 5 nr. Heimsk. sagSi jeg aS hveiti
uppskera væri hjer 1 meSallagi, frá 10
—12 bush. af ekrunni, en vildi liafa sagt
frá 15—16, þaS er hjer álitin meSal upp-
skera.
tlveiti prisar í dag viS hiS sama
og áSur, milli 50 og 60 cent'
í dag er 57 stig hiti, kólgaS loft,
vindur á vestan.
FR.JETTIR FRÁ ÍSLANDI.
Reykjavik, 16. október 1886.
TIÐARFAR hefir veriS milt sunn-
anlands í haust, en nokkuS hvikult, og
Hkt mun liafa viSrað vestra og alt norS-
ur aS EyjafirSi. í pingeyjarsýslu batn-
aSi sumartíSin ekki með haustinu, og
voru )>ar sumstaSar (á Sljettu og i Núpa
sveit) óhirtar töSur í byrjun þessa mánaS
ar. par gerSi snjóáfelli mikiS 1. þ. m.,
svo fje fennti.—VíSar á útkjálkum mun
hafa viSraS þessu líkt, enn verst mun
tíSin hafa verið á Skaga (í Húnavatns-
sýslu). par heflr enginn útheysbaggi
náðzt í sumar, )>ví aS ekki hefir orSiS
s!egiS fyrir snjó, og kúin var getíS inni
um mitt sumar.
AFLABRÖGÐ hafa verið allgóS
hjer viS Faxaflóa í haust.—í Vestmanna-
eyjum hefir feriS hlaSafli.—Mestur afli
hefir í sumar veriS á VopnafirSi; fengu
þar yfir sumariS 3 menn á 1 báti 15,000
af stútungi og ýsu.—VíSast aflavart kring
um land.
DÁINN er 9. þ. m, eptir langa og
punga legu Jón Páimason bóndi í Stóra
dal í Húnavatnssýslu, einn af merkustu
bændum norSanlands. Ilann sat á al-
þingi 1863 og 1865 sem varaþingmaður
Húnavatnssýslu.
(Fjallkonau).
KAFLAR ÚR BRJEFUM FRÁ
ÍSLANDI.
Úr BreiSafirSi, 27. gept.:
„ ÁstandiS er hörmulegt, nálega
hver maSur stórskuldugur og lifir ein-
göngu af náS og miskun kaupmanns-
inns, án þess aS hafa ráS á einum
eyri. Eitt áriS hefur komiS öSrp
verra, og núna hefur sumariS veriS
hræSilega slæmt, kuldar og þurkar fram
eptir sumrinu, og svo seinni hlutann
einlœgar rigningar, og þaS litla, sem
fjekkst af heyi hefur skemmzt mikiS.
Öll islenzk vara í fjarska-lágu verSi.
Kaupmenn taka t' d. kjöt af bændum
fyrir 12 aura pundiS, og menn neyS-
ast til aS láta þaS upp í skuldir, og
sökum heyleysis.
Svona er nú ástandiS á gamla
íslandi, aS minnsta kosti’ lijer um pláss,
og líklega enn veira er þaS á norSur-
landi, hvaS heyskap snertir í sumar.
En hvernig líSur ykkur þarna í Ameríku ?
paS væri fróSlegt aS vita. Hjer vilja
margir gjarnan komast af landi burt,
ef þeir mögulega gætu, en frjettir um
líðan íslendinga í Vesturheimi eru
mjög misjafnar.”
Úrg SeySisfirSi, 30. Sept.:
„ VoSalegt var útlitiS nyrSra, einkum
í Skagafirði og Húnavatnssýslu, þcgar
jeg fór af SauSárkróki 4. þ. m. Engir
þar voru þá búnir aS ná inn nokkrnm
töSubagga, og lá taSan víSast í flekkjum
á túnunum, auSvitaS orSin því nær
ónýt. Sýndist mjer helzt útlit fyrir
aS menn mættu þar til aS drepa hverja
skepnu í haust, sem þeir ekki gætu
selt Englendingum á fæti.
Hjer eystra er nú, sem betur fer,
,hagur manna betri hvaS hejrhirSing
suertir. Ekki get jeg annaS skiliS en
aS fjöldi manna reyni aS komast vestur
yfir aS sumri norSan aS, ef þeim verSur
unnt; en hætt er viö, aS ýmsir verSi
aS sitja eptir sökum efnaleysis.
Bindindisfjelag SeySfirSinga lifir nú
allgóðu lífi, og veit jeg ekki betur en
aS allir nú verandi meSlimir þess sje
góSir og eindregnir.
Oood 7'emplar-stúkn komst og á hjer
í sumar, en meSlimir hennar eru aSrins
18.—Nú er búiS aS fá tilhöggvinn
viS í hús handa Bindindisfjelaginu, 16
ál. langt og 12 ál. breitt; kostar hann
1500 krónur, en sjóSur fjelagsins er
naumast 800 kr., þegar frá ganga 200 kr.,
sem stóðu í sildarfjelagi nokkru í Mjóa-
firSi, er nú er komiS á höfuSiS. Og
svo er nú eptir að koma húsinu upp,
og veit jeg ekki, hvernig þaS gengur
í þessu árferSi.”
Sömuleiðis úr SeySisfirSi, 27. 8ept.:
„ Fiskafli hefur veriS hjer fremur
góSur í sumar, helzt þegar á leið, og
er enn, en síldarlaust til beitu síSan
snemma í sumar, svo atrjált hefur
orSiS um róSrana, því skel er orSin
seinfengin. VerS á fiski er líka nú
svo lágt, aS þaS hefur aldrei veriS
eins. Sama er um verS á keti aS
segja; sagt, aS kaupmenn muni ekki
bjóSa meira en 14 auraj fyrir pund af
bezta keti, og svo þaSan af lægra. Svo
útlit er fyrir, aS engin sláturtíS verSi,
því bændur vilja heldur láta skuldir
standa, en láta fjeð fyrir nærri því
ekki neitt. Aptur á móti vilja þeir
selja Englendingum allt, sem þeir geta,
ef þeir bjóSa þolanleg boð. Nú um
þessar mundir eru markaSir um allt
hjeraS. Pöntunarfjelag FljótsdalshjeraSs
ætlar aS senda eitthvaS 2,300 sauSi
fyrir eigin reikning til Englands til aS
borga meS vörur þær, sem menn hafa
fengiS lánaSar, og væri betur þaS geugi
vel. Lengst af hefur kærleikurinn miili
bœnda og kaupmanna veriS heldur
kaldur, og ekki hefur hann hlýnaS í
ár, því aldrei hefur veriS eins hart
gengiS eptir skuldum sem nú, einmitt
þegar verst gegnir. Sjer í lagi hefur
Gránuverzlan skaraS fram úr í því.
„Norska verzlan” hjer er víst að fara
á höfnSiS, og krefja þeir því nú óðum
skuldir sínar.”
Enn úr SeySisfirSi, 2. okt.:
„í dag er mesta snjókoma og var
í nótt, sem leiS, meS nokkuS hörSu
frosti. HeiSarnar sagSar ófærar
fyrir hesta og fje; svo mikill snjór er
kominn á þær. í fyrri nótt brann upp
tveggja „ etasju ”-hús á FjarSaröldu,
sem Teitur Ingimundarson átti og var
„ hótel ”, og nokkuS brann af öSru
húsi (Níelsens) þar rjett hjá; bæSi
húsin voru assúreruS. Mildi, aS
ekki brunnu öll húsin á öldunni.
í brjefi, sem skrifaS var á SuSur
landi í síSastl. septembermánuSi voru
þær frjettir, aS tíSin væri óvanalega
hörS; bændur, sem áSur hafi veriS kall-
aðir vel efnaöir, sjeu óvissir um, hvern-
ig þeir eigi aS halda fólki sínu óskemdu
í vetur, en hjá allmörgum, einkum á
ströndinni, sje þegar fariS aS sjá á fólki
enda væri þaö engin furöa, því bændur
fengju ekkert lan hja kaupmönnum, og
þessa árs saltfiskur væri þá enu ekki
kominn upp í 30 krónur. Nú sje ekki
talaS þar um annaö en AmeríkuferSir,
og næstum því hver, sem komizt geti,
muni faraí sumar ; mörgum Reykjavikur
búum, sem áöur hafi verið mjög á móti
AmeríkuferSum, hafi nu algerlega snú-
izt hugur og eggi menn [mjög til út
flutninga. AltalaS sje, aS innnesjamenn
ætli aS senda mann á sinn kostnað gagn
gert til Canada, fyrra hluta þessa vetrar
til þess aS geta fengiS áreiðanlega sann-
ar sögur af ástandi manna hjer og lands
kostum.
Vjer getum auövitaS ekki ábyrgzt,
aS hvaS miklu leyti þessar fregnir sjeu
sanuar, en sjeu þær óýktar í brjefinu, þá
eru þær sannarlega merkilegar.
Canada.
Framhald frá fyrstu sígu.
hyggja einungis 30 mílna langa járn-
braut fram um skagann norðan vis
NíagaragiliS aS brönni, og ,þá braut er
nú veriS aS byggja af kappi.
Nefndin, sem skipuS var til aS
rannsaka orsakir til hinna sifeldu flóöa
í fljótinu hjá Montreal, og finna up)>
ráö til aS koma í veg fyrir þau fram-
vegis, ráSleggur fyrst og fremst stór-
kostlega flóSgarSa fram meS allri borg-
inni, upphækkun margra stræta, sem
liggja lágt, og aS gufuskip úr stáli sjeu
látin ganga eptir öllu fljótinu frá mynni
þess til bæjarins Three ltivers (80 mílur
austur frá Montreal), og mölva ísinn
jafnskjótt og hann myudast.
í Montreal og vestur eptir Ontario
fylki hefur veriS sleðafæri nú nærri því
viku.
Manitoba.
Uppleysing fylkisþingsins.
Fylkisstjórinn og ráðaneyti hans rjeði
loksius af aS uppleysa þingiS og stofua
til nýrra kosninga á föstudaginn var.
Kosningar eiga aS fara fram á
fimtudaginn 9. desember næstkomandi.
og atkvæðatalis á aö vera komis í
hendur fylkisstjórans 14. s. m.
Undirbúningsfundur, þar sem þing
mannaefni verSa tilnefnd, verða haldnir
í öllum kjörhjeruðum á firatudaginn 2.
desember næstkomandi.
AtkvæSa móttökumenn viS koining-
arnar í þeim hjeruðum, sem íslendingar
eiga atkvæði í, eru þessir :
í suður Winnipeg, K. N. I,. Mc
Donald, í norður Winnipeg J.B. Moore;
St. Andrews, Jolin Mac-dougall; Rock
wood, J. B. Rutherford; og í Cypress
(Argyle Munic.) George Playfair.
Grand Trunk fjelagis hefur ákve.S-
lö aS koma því í gang, aS jarðgöng verS
grafin nudir Detroit-ána milli IVindsor í
Ontario og Detroit'í Michigan. Göngin
vei-ða nokkuS á aðra milu á lengd og
nálega 1 míla undir ánni sjálfri, og er
gert ráð fyrir aS þau kosti 2—3 inilj.
dollars. þaS var mikiS rætt um aS grafa
þessi göng fyrir 10—12 árum síöan, en
vegna þess hvaS botninn er vondur í
ánni, þá varS ekkert af því. Allar lestiv