Heimskringla - 28.04.1887, Blaðsíða 1

1. ar
Winnipeg, >1nn. í>». Aprll, 1887. IVr. 18.
ALMENNAR ERJETTIR,
Fra l'tlömlum.
ENGLAND. t>að hefur verið
róstusamt á þingi Breta um undan-
farna viku. Rósturnar byrjuðu fyrra
föstudag, og var tilefni þoirra [>að,
að einn af Salisburys-sinnum sagði
f ræðu sinni: að f>að væru glæpa-
menn, udynamiters” og morðingjar
fyrir vestan Atlanzhaf, sem mest-
megnis hjeldu lífinu í pjóðfjelagi
íra; og að gagnbekkingar sínir,
pingmenn íra, væru f fjelagi með
mönnum, sem peir vissu að væru
morðingjar. Þetta var eins og að
hleypa eldi f sinu. Healy, pingmað-
ur fyrir Cork-kjörhjeraðið á írlandi,
stóð pá upp reiður, og kvaðst ekki
hika við að segja Saunderson (svo
hjet kærandinn) ljúga, ef hann ætti
við sig. Forseti skipaði Healy að
aptur kalla pessi orð, en hann neit-
aði. Nefndi pá forseti nafn hans,
og samstundis gerði Smith, forvígis
maður neðri-deildar, pá uppástungu,
að Healy væri sviptur málfrelsi.
t>á stökk annar íri á fætur, og kvaðst
einnig segja Saunderson vera lygara.
Samstundis var sampykkt með 118
atkv. gegn 52, að Healy skyldi
sviptur málfrelsi; gekk hann pá lir
pingsalnum, og á ekki apturkvæmt
pangað fyrr en eptir viku. Eptir
að Healy var á burt, var deilunni
haldið áfram jafn-grimmri og f upp-
hafi. írar heimtuðu að Saunderson
skyldi einnig knúður til að taka
aptur orð sfn eða að öðrum kosti sæta
sömu hegningu og Healy, en for-
■eti ljet sjer nægja ílækjusvör hans,
er engýi var von á.apturkalli orð-
anna.
Annað atvik1 sem vakið hefur
ekki minni æsingar meðal íra, er
ákæra blaðsins Times gegn Parnell.
t>að prentaði fyrra mánudag brjef,
er pað segir vera frá Pamell til
Egans, forstöðumanns frska pjóðfje-
lagsins í Vesturheimi. Brjefið er f
pá átt, að Parnell hafi orðið hissa,
að vinur Egans (ónafngreindur)
skyldi reiðastsjer. Hann hánn hefði
pó átt að sjá ftð pað var eini vegur
inn fyrir Pamell að álasa morgingj-
mn Cavendish og Burkes, og að gera
pað undireins var nauðsýnlegt.
Hann kveðst sjá eptir, hvernig Ca-
vendish fór, en f sannleika hafi Burke
ekki fengið önnur laun en hann átti
skilið. Þetta brjef, segir Times, að
sje ritað af ókenndum manni, en
undirskriptin sje Parnells eigin.
Þetta brjef hefur kveikt geysi
miklar æsingar, og allur fjöldi
manna álftur pað ritað af einhverj-
um fjandmanni Pamells, og að blað
ið hafi prentað pað, vitandi að pað
var falskt, einungis til að staðfestá
framburð Saundersons, að frsku
pingmeunimir, jafnvel sjálfur for-
inginn vissu, að fjelagar peirra og
samverkamenn voru stórglæpamenn
og morðingjar. Blaðið Pall Mall
Gazette heimtar að ritstjóri Times sje
hnopptur f fangelsi fyrir jafn-ósvífin
áburð og petta er; segir blaðið leyfi
sjer að svívirða Parnell vegna pess
hann sje írskur, og ímyndi sjer pess
vegna að paS geri ekkert, hvernig
»in hann sje talað.
Annað frumvarp er fyrir pingi
Breta, sem írum er engu minna
ógeðfellt en pvingunarlagafrumv.,
en pað er frumv. til hegningarlaga.
í Pvf er dómurum gefið nærri ótak-
naarkað vald. Ef peir hafa gran um
a8 pes«i eða hinn sje sekur 1 ein-
hverju lagabroti, getapeir látið taka
hann og hneppa f fangelsi. Og par
fflá hann bfða til pess tfma, er dóm-
wanum pykir hentugur til að hefja
™nnsókn 1 málinu. Svo er og 1
pví fmmvarpi tiltekið, að par sem
ekki virðist mi’igulegt að fá saman
pá dómsnefnd á írlandi, er dæmi
manninn sekan, pá má flytja fangann
yfir til Englands, ásamt öllum vitn-
um, og dæma par í málinu.
í vetur hefur sinámsaman verið
ýtt við leiguliðum Lansdowns, lands-
höfðingja í Canada, og peim kunn-
gert, að ef peir ekki gerðu sig á-
nægða með afföll pau á landskuld-
unum, er boðin voru í haust (25—30
prc.) og borguðu hana, pá yrðu peir
að vfkja. Og f vetur voru 1—2
menn reknir frá öllu sínu. Svo varð
hlje á sókninni um tfma, en nú ný-
lega er tekið til aptur. Tók O’-
Brien, ritstjóri blaðsins United
Ireland, pá pað ráð, að skrifa írskum
pjóðfjelögum f Canada og segja
peim málavöxtu. Dessi brjefaskipti
höfðu pann árangur, að fjelögin bæði
í Montreal, Ottawg, Toronto og víð-
ar sendu O’Brien áskorun að koma
til Canada og halda fyrirlestra um
petta efni, og fór hann af staS í pá
ferð á sunnudaginn var, 24. p. m., og
einn af leiguliðunum, sem útbyggt
var, með honurn.
ÞÝZKALAND. Sú fregn kem
ur frá Berlín, að stjórn Þýzkalands
hafi nýlega lokið heimulegum samn
ingum við Svíakonung um samvinnu
gegn Rússum.
Ekki batnar um byggðarlagið
í hinum frönsku fylkjum Þjóðverja,
Alsace-Lorraine. Menn eru hneppt-
ir í fangelsi hrönnum, setuliðið par
er aukið um priðjung eða nær pví,
en nú orðitS um 37,000. íbúar pess-
ara fvlkja. gefa og tilefni til grun-
Semi um ótrú, pegar peir ganga eins
langt. og nokkrir nýsveinar við her-
inn nm dagiuiT gerðu. Þegar peir
f bræði sinni tóku hinn pýzka fána,
tættu hann sundur og tróðu undir
fótum sjer.—í vikunni sem leið var
tekinn fastur franskur járnbrauta-
stjóri og pað að orsakalausu; hið
eina er honum var borið á brýn var
pað, að liann væri ineðliinur hins
svonefnda föðurlandsvina fjelags.
Ein skipan Bismarcks er pað, að
framvegis skuli ekki kennarar nje
lærisveinar á skólunum brúka annað
mál en pýzku. Hann hefur og beð
ið vin sinn, páfann, að leyfa sjer að
lögleiða lög um að prestar f pessum
fylkjum framvegis prjediki einungis
á pýzku, jafnvel pó í frönskum
söfnuðum sje.
Thyre, hertogafriiin af Cumber-
land, dóttir Kristjáns 1 lanakonungs,
erbrjáluð. Hún kvað lengi hafa
verið utan við sig, en um daginn
pegar systur hennar, keisarafrúnni
á Rússlandi, var veitt banatilræði,
missti hún algerlega vitið. Hún er
nú á heimulegum spitala, og sögð á
batavegi.
FRAKKLAND. Það eru all-
ar horfur á, að Goblet-stjórnin verði
neydd til að leggja niður völdin inn
an skamms. Astæðan er sú, að
stjómin hækkaði til muna tollinn á
aðfluttum kornmat f fyrra mánuði.
E>ar af leiddi, að brauð hækkaði í
verði frá priðjung til helmings. Og
slðan sendir lýðurinn látlaust klögun
arskjöl til stjórnarinnar.
Meðal hinna mörgu umbóta á
herbúnaði Frakka, má telja pað, að
fyrir skömmu ljet Boulanger pað
boð út ganga, að framvegis skyldu
allir hershöfðingjar hafa ineð sjer
greinilega uppdrætti yfir Frakkland
og önnur nærliggjandi rfki, er sýni
nákvæmlega alla pjógvegi, brýr yf-
ir vatnsföll, vfggirðingar og vega-
lengd frá einum stað til hins.
SUÐUR-AMERÍKA. Kólera
er farin að útbreiðast um allan suður
hluta landsine; er oríin all-inannakæC
í Argentinu lýðveldinu. Síðan í
febrúar héfur hún banað 200 manns
að meðaltali á dag.
Ófriður er komin upp milli Breta
og Venezuelu-marina út af landa-
merkjaprætum milli Venezuelu og
brezku Guiana. Gullnámur funduzt
í prætulandinu, og par af reis præt-
an. Undireinsog gullið fanzt mynd
aðist brezkt fjelag, er kostaði ærnu
fje í gullgraptar-vjelar o. p. h., en
er pað ætlaði að taka til starfa fyrir-
bauð Venizuelu-stjórn pví að leita
gullsins. Fjelagið fór pá skömuiu
sfðar á höfuðið.
Frá Ameriku.
Bandarikin.
Umræður um tiskiveiðamálið
verða að vonum endurnýjaðar á
Washington pinginu pessa dagana.
t>aS hafa komið boð frá Salisbury
um endurnýjung fiskisamninganna.
Ákveðið boð er pað að vísu ekki,
en pað sjezt gjörla, að Salisburys
meming er, að halda vináttu Banda-
ríkja óhaggaðri. Hann segir f brjefi
um petta mál til hinns brezka ráð-
herra í Washington, að pessi prái
Bandaríkjastjórnar komi að líkindum
til af pvf, að hún hafi póttzt verða
fyrir skaða síðast, pegar hún mátti
borga 11 milj. dollars, að nokkru
leiti, sem skaðabætur og að nokkru
leyti í launaskyni fyrir leyfið til að
fiska við strendur landsins til pess
1885. Þessvegna býður hann nú
svona óbeinlfnis, að ef stjórnin vilji
afnema toll af innfluttum. fiski frá
Canada, pá muni Bandarikjamönn-
leyft að fiska við strendur Canada
alveg endurgjaldslausl.-^-Eptir orð-
um innanrfkisstjóraiís að dæma
pykir mjög óvíst að stjórnin vilji
sæta pessum kostum.
Stjórnin fer að komast að raun
um, að nýju flutningalögin verða ill
viðureignar pegar kemur til að fram-
fylgja peim rækilega. Það líður
ekki svo dagur að ekki komi klögun
úr einhverri átt, svo og áskoranir um
að breyta einni greininni, eða helzt
að strika hana burtu, en pað er
greinin um flutningsgjaldið fyrir
langan og stuttan veg. Þverbrauta
fjelögin öll segja pað sje ekki um
annað að gera, en afnema pessa gr.
úr lögunum, ella tapi pau megin-
hluta flutningsins frá hafi til hafs.
Eitt brautarfjelagið frá New York
hefur ákveðið innan fárra daga, að
selja leikfjelagi farseðla með braut-
um sínum fyrir sama verð og áður
var, priðjungi ininna en venjulegt
fargjald.—Ætlar pað með pessu að
hleypa sjer f mál gegn stjórninni og
reyna hvert lögin eru mótstríöandj
grundvallarlögum ríkjanna eða ekki.
Ilegning fyrir að selja farseðla með
niðursettu fargjaldi er, samkvæmt
pessum lögum, fangelsi fyrir bæði
seljanda og kaupanda farbrjefanna.
■ Skýrslur um nautn áfengra
drykkja, er lagðar voru fyrir pingið
um daginn sýna, að frá 1840 til
1886 hefur nautn brennivfns stfgið
upp frá 43 milj. til 72 milj. gallons;
vfn frá 4J milj. til 22 milj. gal; óg
öl (allar tegundir) frá 23 milj. til
642 milj. gallons. Skýrslurnar .sýna
að allt petta vín kostar 700 milj.
dallars, að tala peirra manna, er
drekka vfn var 1886 14,925,417, og
að par afleiðandi koma í(45,90 á
hvern peirra að meðaltali, ef gert er
rá<5 fyrir að engir fleiri kaupi nokk-
urntíma vín. í pessum skýrslum er
pess getið, að síðan 1882 hafi nautn
hinna sterku drykkja, brennivfns o.
s. frv. farið minnkandi, og að hin
fínu vlnin sje heldur ekki drukkin
eins mikið nú og fyrir 6—7 árum
síðan, en f pess stað, að öldrykkjan
fari árlega í vöxt. Kafli drykkjan
hefur á síðustu 5 árum farið mjög í
vöxt" svo nemur meira en pundi á
mann í ríkinu á ári og er pvi pakkað,
að víndrykkjan fer minkandi, meira
en nokkru öðru.
Frumvarp um hækkun vínsölu-
leyfis um allt New York-ríki var
ónýtt í vikunni sem leið. Það komst
gegn um báðar deildir, en Hill rík-
isstjóri neitaði að staðfesta pað. Faun
hann pað að frumv. að leyfið átti
ekki að vera jafndýrt allstaðar, og
að partur pess var mótstríðandi
grund vallarlögunum.
í fyrri viku brann allmikill
partur hinnar elztu borgar í Ame-
ríku—St. Agustine í Florida-—-.Með-
al markverðustu hygginga, er brunnu
var hin spænska, gamla dóinkirkja,
byggð 1793. Þar brann og dómhús
byggt um síðustu aldamót, og præla
markaðurinn. Sú bygging var all-
stór um sig, en lág, og hvfldi hið
bratta pak hennar á mörguin stein-
stólpum, en veggir voru engir. Stein.
gólf var í skúr pessum, og f pví
miðju gosbrunnur. í pessa rjett
voru hinir vesölu, svörtu prælar
reknir um hundrað ár, rjett eins og
sauðfje, og seldir til hæztbjóðanda.
Á miðju pakinu var dálítill hvolf-
turn, og í honum klukka, er hringt
var áður en uppboð á prælunum
byrjaði.—Spánverjar stofnuðu pessa
borg, byggðu hið fyrsta hús 8. sept
1565. Þeir gáfu borginni petta
nafn, af pví að paö var á St.Augus-
tinus dag, aí> peir fyrst stigu á land
f hinu fyrirhugaða bæjarstæði.
Bókasafn pýzka sagnaritarans,
Von Ranke, er ljezt í fyrra, hefur
verið keypt eins og pað er fyrir
Syracuse (New York) háskólaiin.
Safni® saman stendur af 35,000 bind-
um, og er talið hið bezta og full-
komnasta sögusafn, sem til er.
í fyrri viku var reyndur nýr
útbúnaður á farpegjavögnum í
Chicago. Sex fólksvagnar voru
festir saman eins og venjulegt er,
svo var skjaldpil slegið saman við
ytri rönd pallanna, á milli vagnanna
og pak sett yfir, svo a» hvergi var
rifa á. Teigleður er brúkað til ag
tengja pilin og pakið við vagnana,
svo pað gerir ekkert til, pó vagn-
arnir ruggi til hliða, eins og all-títt
er á ósljettri braut. Svona útbúin
lest var dregin með brunandi ferð
60 mflur fram og aptur frá Chicago
með fjölda fólks í vögnunum, er
fannst mikið kveða að pessum út-
búnaði, par lestin pannig myndar
hús undir einu paki með jafnmörg-
um herbergjum í og vagnarnir eru
margir. Þessi útliúnaður kemur og
í veg fyrir að menn detti af, pegar
peir ganga milli vagnanna.
Lieut. J. W. Danenhouer, einn
af peim fáu, er aptur kom lifandi
úr Jeanette norðurförinni um árið,
rjeði sjer bana f vikunni sem leið.
Hann var sagfcur sinnisveikur.
Lík Abrahams Lincolns, forseta
var 14. p. m. flutt úr hinum leyni-
lega geymslustað pess, og fært f
hina skrautlegu grafhvelfingu f minn-
isvarga hans í Springfield, Illinois.
Kistan var opnuö og lfkið skoðað,
og 6 menn, er pekktu Lineoln f lif-
anda lffi, gáfu vottorö sitt uin, aö
petta væri lfk Lincolns.~Svo vel
hafði Ifkaminn verið smuröur, að
hann var litið skemmdur, andlitið
eins náttúrlegt nú og fyrir 22 árum
síðan, pennan sama mánaðardag,
pegar hann var myrtur.—Árið 1876
var gerð tilraun til að ræna líkinu
úr pessu sama grafhvólfi, svo pað
var tekið burtu og geymt í leynileg
um stað undir minnisvarðanam til
pess nú, að öll hætta var úti. Og
bein forsetans, göfugmennisins, sem
engum vildi mein, en öllum vel,
fá nú að líkindum að hvíla f friði.
—Hið eina lík, sem enn er komið
í petta grafhvolf, er lík konu hans.
Hawaiian-eyja-drottningin, Ka-
piolani, ásamt Lilinokalani prinzessu
og fleiri stórmennum frá Kyrrahafs-
eyjunum, er mynda ríki hennar.
kom til San Francisco seint í vik-
unni er leið. Ferö hennar er heit-
ið til Englands; ætlar hún að verða
í London á júbil-hátíð Victoriu
drottningar f júní. Eptir pað ætl-
ar hún að ferðast um meginland
Norðurálfu, og yfirlfta mannvirki
Kákasus-kynflokksins. Hún dvelur
viku í Californiu, fer paöan til
Washington og heimsækir forset-
ann og frú hans, og eptir litla dvöl
í höfuðstaðnum fer hún til New
York og paðan til Englands. Ilún
hefur aldrei fyrr komið út yfir landa
mæri rfkis síns. — Eyjarnar, rfki
hennar, liggja rúmar 2000mílur suð-
vestur frá San Francisco.
Það er fullyrt að Northern
Pacific-járnbrautarfjelagið sje búið
að kaupa hina svonefndu Duluth &
Manitoba járnbr., er liggur frá Du-
luth til Grand Forks. Þessu til
sönnunar má geta 'pess. að Oakes,
varaforseti Northern Pacific-fjelags-
ins, segir pað sje satt, að mælinga-
menn sjeu komnir af stað til að út-
velja brautarstæði fyrir Duluth &
Manitoba-brautina frá Grand Forks
norður að landamærnm Canada, og
að Irrautin verði byggð á pví svæði
í sumar.—Það eru annars góðar horf
ur á, að ísl.* í Dakota fái nú loks-
ins járnbraut um nýlendu sína í
sumar. í brjefi úr nýlendunni til
Hkr., dags. 18. p. m. stendur: tÞað
er nú von eða jafnvel vissa um, að
grein af St. Paul, Minneapelis &
Manitoba-járnbrautiimi veröi byggð
f sumar frá Park líiver norðnr að
línu, gegn um hina fsíenzku nýlendu.
Það er nú búið að flytja 50 vagn-
hlöss af timbri að brautarendanum
við Park River, er sýnir að eitthvað
á að vinna”.—í sama brjefi er tfgin
sögö hin bezta, og sáning vel á veg
komin.
C a n a d a .
Eins og getið var um í sfðasta
blaði var sambandspingið opnað
fyrra miðvikudag. Þann dag var
ekki annað gert en að kjósa ping-
forseta; [>að emt>ætti lnaut Col. Jo-
seph Alderic Oumet, sem í fyrra
greiddi pó atkv. gegn stjórninni í
Riels-máliuu. Þessi Oumet rar
foringi franskrar herdeildar, er var
send vestur móti Riel, uppreistar-
vorið, og fjekk pá allt annað en
hrós fyrir hugrekki og dugnað sem
herstjóri.—Á fimtudaginn, daginn
eptir opnun pingsins kom lands-
höfðingi á ping og flutti sitt venju-
lega ávarp til beggja deildanna. f
pvf gat hann um liskiveiðapræturn-
ar; kvað stjórnina stöðugt hafa
brjefaskipti, petta mál áhrærandi,
við Bándaríkjastjórn, og kvaðst von
ast eptir að pað yrði leitt til lykta
á pann hátt, að báðum málspörtum
mætti vel líka. Enn fremur gerir
hann ráö fyrir, að pingið verði beö-
ið um að mynda nýja stjórnardeild,
verzlunardeild, breyta tolllögunuia
og gefa Norðv.hjeruðunum sæti f
efri deildinni. Þá gat hann pess
og, að pingið verði beðið um fjár-
framlög til að grafa skipgengan
(Framhald á fjórðu siðu.)