Heimskringla - 26.05.1887, Page 2

kemur <ít (aS forfallalausu) á hverj um
fimmtudegi.
Skrifstofa og prentsmiðja:
16 James St. W.........Winnipeg, Man.
Útgefendur: Prentfjelag Heimskringlu.
BlaðiS kostar : einn árgangur $2,00 ;
hálfur árgangur $1.25; og um 3 mánu'bi
76 cents. Borgist fyrirfram.
Smá auglýsingar kosta: fyrir 1 þl.
í mánuö $2,00, um 3 mánuSl $5,00,
wm 6 mánuSi $9,00, um 12 mánuSi
$15,00.
Þakkarávörp, grafminningar og eptir-
mæli kosta 10 cents smáleturslínan.
Auglýsingar, sem standa i blaSinu
skemmri tíma en mánuS, kosta: 10 cents
línan í fyrsta skipti, og 5 cents í annaS
og þriSja skipti,
Auglýsingar standa í blaSinu, þang-
a« til skipaS er aS taka pœr burtu,
nema samiS sje um vissan tíma fyrir
fram.
Allar auglýsingar, sem birtast, eiga
í nœsta blaíi, verSa aS vera komnar til
ritstjórnarinnar fyrir kl. 4 e. m. á laugar-
dCgum.
Skrifstofa blaSsins verSur opin alla
virka daga frá kl. 11 til kl. 12 f. h. og
frá kl. 1 til kl. 2 e. h. nema á mrBviku-
dögum.
ASsendum, nafnlausum ritgerðum
rerður enginn gaumur gefinn.
LAOAÁKVARÐANIR VIÐVÍKJANDI
FRJETTABLÖÐUM.
1. Hver maSur, sem tekur reglulega
mótí blaSi frá pósthúsinu, stendur í á-
byrgS fyrir borguninni. hvort sem hans
nafn eSa annars er skrifaS utan á blaSiS,
•g hvort sem hann er áskrifandi eSa
ekki.
2. Ef einhver segir blaSinu upp,
verSur hann aS borga allt, sem hann
skuldar fyrir þaS; annars getur útgef-
andinn haldiS áfram aS senda honum
blaSiS, þangaS til hann hefur borgaS
ailt, og útgefandinn á heimting á borg-
un fyrir allt, sem hann hefur sent, hvort
sem hinn hefur tekiS blöSin af pósthús-
inu eSa ekki.
3. þegar mál koma upp út af blaSa-
kaupum, má höfSa máliS á þeim staS,
sem blaSiS er gefiS út á, hvaS langt
burtu sem heimili áskrifandans er.
4. Dómstólarnir hafa úrskurSaS, aS
þaS aS neita aS taka móti frjettablöSum
•Sa tímaritum frá pósthúsinu, eSa flytja
hurt og spyrja ekki eptir þeim, meSan
þau eru óborguS, sje tilraun til svika
(pr\m*b facie of intentional fraud).
FISKIVEIÐA-DRÆTAN.
Dessi þræta milli Canada og
Bandaríkja hefur til p»essa verið. ill
viðureignar og verður liklega fram-
vegis, eptir stíflyndi beggja máls-
parta að dæma. t>egar hvorugur
vill poka hið minnsta og hvor um
sig pykist hafa rjettari og betri
málstað en hinn, þá er ekki við
samkomulagi að búazt. Nú orðið
eru f>ó miklu friðsamlegri horfur á
málinu heldur en var um tíma í vet
ur er leið, enda er f>örf á J>ví, ef
prætan á að lykta friðsamlega. Út-
litið var allt annað en friðsamlegt í
vetur, pegar málið var rætt á f>ing-
inu í Washington; f>að var f>á ekki
annað sýnna, en að herlið yrði kall-
að út f>ann og f>ann daginn, |til að
vaða inn 1 Ontario og Quebec fylk-
in og brenna allt hvað fyrir var. Dá
átti og að veita yfir 100 milj. doll.
til herskipasmíðis, herskipakaupa og
landvarnar. En f>egar sannleikur-
inn kom í ljðs, pá sást að herbún-
ingur hafði aldrei verið meining
stjórr.arinnar og pví siður meining
hennar, að byrja á óeirðum. Allt
petta mikla umtal um styrjöld var
uppspunnið af fáeinum blaðurhálsum,
sem áttu sæti á pinginu, og sem
vildu gjarnan ná hylli hins mikla
grúa af óupplýstum skríl-lýð, sem
álítur háreysti og óeirðir hinn eina
sanna vott um mikilmennsku. Og
pessu líkir piltar pekkjast 1 öllum
fjelagsskap, pess konar froðukúfar
siást á hverjum smápolli. Eigi að
síður hafði vindstrokan úr pessum
fýsibelgjum sín áhrif. Hún kveikti
æsingar um gjörvallt landið í báð-
um ríkjunum, og hún framleiddi
valdið, sem forseta var gefið, til að
afnema öll viðskipti á landi og sjó
við Canada, pegar honum pætti við
eiga. Hann hefur auðvitað ekki
beitt pessu valdi enn, máske gerir
aldrei að pvl, er viðskipti á landi
áhrærir, pví pað yrði ómetanlegt
tjón fyrir bæði ríkin í verzlunar-
legu tilliti, en hann hefur petta vald
eigi að síður og getur gripið til
pess fyrr enn nokkurn varir.
Dað er um petta mál eins og
flest önnur, að ((sjaldan veldur einn,
pegar tveir deila”. Bandaríkjamenn
sýna töluverða eigingirni og práa,
par sem 'peir hvorki vilja gjalda
eitt cent fyrir aðfiska á hinumbeztu
fiskimiðum Canada, og pað inn á
fjörðunum sjálfum, nje heldur af-
nema tollinn á canadiskum fiski inn-
fluttum til Bandaríkja. Að afnema
innflutningstollinn á fiski sýnist pó
ekki vera nema meðallagi hátt end-
urgjald fyrir leyfi til að senda flota
af fiskiduggum á hin canadisku fiski
mið, inn á firði og víkur, til pess
að fiska par tvo priðju hluta ársins.
En pó er pessu boði Canadainanna
pverneitað. Sjerstaklega verður sín
girni Bandaríkjamanna augljós,
pegar litið er til pess, hvernig peir
líta á sln eigin fiskimið við strend-
ur Alaska. Dað er ekki einungis
3 mllna svæði, heldur fjörutíu sinn-
um 3 mílna svæði að minnsta kosti,
sem er fyrirboðinn staður fyrir cana-
disk fiski- og selaveiðaskip út frá
hinum yztu töngum skagans. Cana-
diska skipíð, er peir tóku fast par
í fyrra sumar, var fullar 130 mílur
undan landi, og með seinna her-
skipinu, sem var sent norður pang-
að um daginn, voru pau boð send,
að jafn víðáttumikið svæði skyldi
verndað I sumar fyrir átroðningi er-
lendra veiðimanna. Hvað mundu
Bandaríkjamenn segja, ef Canada-
menn tileinkuðu sjer tiltölulega
víðáttu mikil fiskimið fyrir austur-
strönd landsins? I>að mundi íljótt
verða sagt, að peir mættu eins vel
kallast eiga allan vesturhelming At-
lanzhafs.
En pað er ekki par með sagt,
að Canadamenn hafi verið nokkuð
betri viðureignar gegn um allar
pessar prætur. Deir hafa sýnt nóg-
an hroka og ónot, sem ekki mátti
eiga sjer stað, pegar ætlast var til
að málið hefði friðsamlegan enda.
Að taka duggur fastar og selja við
uppboð, ef pær hleyptu undan veðri
eða til að kaupanauðsynjavörursínar
inn á einhverja höfn á austurströnd-
inni, er langt frá lipurleg aðferð. Hið
sama er umað neita, að selja skip-
stjórum á duggum salt, eldivið eða
jafnvel- að fá sjer vatn. Dess kon-
ar stífni gengur næst pví að neita
að bjarga manni úr lifsháska af pvl
hann sje ekki meðborgari.
Hin siðustu boð, er Canada-
stjórn hefur gert, fyrir áskorun
Englandsstjórnar er, að Washing-
ton-samningnum (frá 1818) skuli
fylgt petta sumar út, eða jafnvel
lengur. í honum er tiltekið, að
Bandaríkjamenn hafi leyfi til að
stunda fiskiveiðar endurgjaldslaust
innan vissra takmarka fyrir landar-
eign Canada, og sjefrjálstað hleypa
inn á hafnir undan veðri og til að
kaupa eldivið, fá vatn og gera að
skipum sínum. En par eð pessi
takmörk, sem i samningnum er tal-
að um, hafa aldrei verið fastákveð-
in. Dá er gtungið upp á nefnd
manna, er samanstandi af Banda-
ríkja- og Canadamönnum og Eng-
lendingum, til að afmarka sviðið
nákvæmlega, og að pau takmörk
sjeu svo greinilega sýnd á öllum
sjóuppdráttum, sem framvegis verði
gefriir út í báðum ríkjunum, að
skipstjórar geti ekki skýlt sjer með
pví, að peir hafi ekki vitað betur,
sökum ófullkominna uppdrátta.
Dessir kostir sýnast ekki vera
neitt harðir aðgöngu, en pó er al-
veg óvist ag Bandaríkjastjórn gangi
að peim. Hún hefur, en sem kom-
ið er, hvorki sagt já nje nei við
peim. Að Canadastjórn ætli að
frainfylgja pessu hálfnauðuga boði
sínu, pað hefur hún sýnt með pví,
aö senda pví samhljóóa reglur til
skipstjóranna á lögregluskipum sín-
um.
Dessi præta kemur mönnum
hjer í vesturlandinu í rauninni ekk-
ert við, hvorumegin línunnar sem
er, allt svo lengi sem forsetinn ekki
grípur til einveldisins og afnemur
allar samgöngur. En undireins og
hann gerir pað, pá fer mönnum að
koma málið við eins mikið og fiski-
mönnum eystra kemur pað við nú.
Maður getur gert sjer ofurlitla hug-
mynd um hvaða áhrif viðskipta-
sundrungin hefði, með pví að lita á
allan pann flutning, er fer með hin-
um 2 járnbrautum gegn um Mani-
toba, Dakota og Minnesota fram og
aptur á hverjuin sólarhring. Og pó
eru pessi viðskipti ekki neitt i sam-
anburði við öll pau viðskipti Cana-
daog Bandarlkjamanna, er eiga sjer
stað, í Duluth og á öðrum stöðum
við stórvötnin suðvestanverð. Enda
hafa líka bæði St. Paul- og Duluth-
búar sent áskoranir til forsetans, að
undanskilja allan vesturhluta Cana-
da (fyrir vestan stórvötn), ef hann
beitti valdi pví, er hann hefur, til
að aftaka öll viðskipti. Duluth-bú-
ar t. d. sýndu honum fram á, að
canadiskir peningar svo milj. doll.
skipti stæði par fastir í kornhlöðum,
kornverzlun og gufuskipalínum milli
Duluth og Montreal, að bæjarmenn
heimtuðu að pessi viðskipti hjeldust
áfram vegna pess, að kornverzlun í
Dulnth gæti pví að eins haldið á-
fram, að pað yrði flutt til Montreal,
vegna ódýrleiks á flutningi, að frá
Duluth til Montreal hefði I fyrra
sumar verið send yfir 8 milj. bush.
af korntegundum til útflutninga, og
að sú upphæð mundi að minnsta
kosti verða tvöfölduð á yfirstandandi
sumri.
Degar pannig væri komið, að
öllum samgöngum væri lokað, pá
færu menn hjer fyrst að sjá, að
fiskiveiða-prætan er ekkert smámál
áhrærandi að eins fáa fiskimenn á
sjávarströndinni.
JÁRNBRAUTAMÁLIÐ.
Nú er fyrst farin að koma hreif-
ing á menn í tilliti til járnbrauta-
málsins, og pað er enginn efi á, að
nú verður eitthvað undan að láta.
Á miðvikudagskvöldið 18. p. m. var
loks sampykkt á fylkispingi frum-
varp Norquays um bygging stjóm-
arbrautar frá Winnipeg suður á
landamærin. í pví efni pótti pá
mikið fengið, pví Norquay fullviss-
aði menn líka um, að brautin skyldi
bráðlega byrjuð og haldið áfram af
kappi til pess hún væri fullgerð.
Hann kvaðst ekki hirða um hvað
Kyrrah.fjel. segði eða gerði, kvaðst
tilbúinn að byggja brautina gegn
um land Kyrrah.fjel. og jafnvel yfir
pess járnbraut, ef pörf krefði, og
frá pví gæti enginn aptrað Mani-
tobastjórn. Detta allt saman frjetti
stjórn Kyrrah.fjel. í Montreal, og
pá fór nú að síga I barúnana. Svo
mikil frekja I fylkisstjórninni hjer
var ófyrirgefanleg, ogekki um ann-
að að gera en reyna að hræða hana.
Og á fimtudagsmorguninn var sendi
Sir George, forseti fjelagsins, heil-
langt brjef með hraðfrjettapræði til
Norquays, og Kunngerði honum par
I, að dauðinn og gröfin væri Win-
jipeg vis, ef hann dirfðist að byggja
jbraut suður á landamærin og hleypa
jNorthern Pacific-brautinni og Grand
jTrunk inn i Manitoba til að keppa
Ivið sína braut, að fjel. á augabragði
Isvipti niður öllum sínum verkstæð-
um í Winnipeg og flytti pau til
|Port Artliur, er að öllu leyti væri
hentugribær fyrir verkstæði; og jafn
vel brautin sjálf, eða rjettara sagt,
iaðalstöðvar hennaryrðu fluttar burtu
úr Winnipeg til Selkirk, að til pess
purfi ekki annað en byggja braut
frá Portage La Prairie til Selkirk
og brúa Rauðá par. Detta eru heit-
ingar að gagni, pví Sir George tók
pað fram, að petta væri alvara, en
ekkert spaug. En Winnipegmenn
óttast pær ekki svo mjög; vita að
bæjarstjórnin heldur skuldbinding
fjelagsins undirskrifaðri af Sir Ge-
orge og með innsigli fjelagsins dag-
settri 10. október 1881, par sem
fjelagið bindur sig til að hafa öll
verkstæði, sem purfi fyrir brautir
pess innan Manitobafylkis um allan
aldur í Winnipeg. Fyrir petta lof-
orð gaf bæjarstjórnin fjelaginu $200
púsund í peningum, er borgast eiga
20. sept. 1901, og 40 ekrur lands í
bænum, og skuldbinding um að all-
ar eignir fjelagsins í bænum tilheyr
andi járnbrautinni skyldu um aldur
og æfi vera skattfríar. Og auk pessa
hefur bæjarstjórnin frá peim degi
leyft fjelaginu að brúka járnbraut-
arbrúna yfir Rauðá endurgjaldslaust,
en hún kostaði upphaflega $270000
og síðan hefur verið kostað upp á
hana I pað minnsta $30,000.—Þá er
og pess að gæta, að fjelagið á ekki
með að breyta legu brautarinnar eitt
einasta fótmál, án sampykkis sam-
bandsstjórnarinnar, og pa<5 mun ó-
hætt mega fullyrða, að sambands-
stjórnin porir ekki að láta flytja að-
alstöðvar fjelagsins burtu frá Winni-
peg. Hinsvegar er ekki nema lík-
legt, að fjelagið fyrr eða síðar byggi
pennan brautarstúf og sendi eptir
honum vöruflutning, sem fari pvert
yfir landið i lokuðum vögnum, pví
pað er peningasparnaður fyrir fjel.,
en gerir Winnipeg ekkert til.
Dá eru og sendimennirnir æst-
ir út af ávítunum, er peir hafa feng-
ið hvaðanæfa. Og til pess að sýna
almenningi fram á að peir sjeu hafð-
ir fyrir rangri sök, ætla peir að
halda almennan fund hjer í bænum
á miðvikudagskv. 25. p. m., og hafa
beðið alla sveitastjórnaroddvita I
fylkinu að mæta par til að heyra
skýringar peirra á málinu.
0
Verxlnnarmal.
ITveitiverzlun er engu liflegri en
verið hefur að undanförnu. Á korn-
markaðinum i Chicago er hveiti,
sem selt verðurí júni og júlí næstk.
aðeins 83-85 cents bush. og er pað
allt annað en álitlegt, pví pegar
fram í júlí kemur, er vanalega far-
ið að bjóða hærra í hveitið sökum
purðar á vörunni. En eptir pessum
boðum að dæma vopast hveitikaup-
menn efalaust eptir áframhaldandi
lágu verði.—Á Lundúna markað-
inum stendur pað alveg í stað;
Indlands hveitið er par stöðugt boð-
ið fyrir lægra verð en hið amerík-
anska.—Hjer i Manitoba stendur
hveitiverzlunin alveg i stað. Bænd-
ur hafa nú um langan tíma ekki
flutt eitt einasta bush. til markaðar.
Og i kornhlöðunum liggur pað
óáhrært, en nú verður farið að flytja
pað austur, par eð stórvötnin eru
nú islaus fyrir tveimur vikum síðan.
Almenn verzlun stendur í stað og
prísar haldast líkir og að undan-
förnu. Kaffi er sú eina vara, sem
einlægt heldur áfram að stiga upp.
Á New York markaðinum hækkaði
pað um eitt cent pundið 1 aprílmán-
uði.—Á austurmörkuðunum I Canada
eru ljerept um pað bil að hækka i
verði svo nemur 6 af hundraði; er
pað fyrir samantekin ráð verkstæða-
eigandanna.
Varning bænda í Manitoba
áhrærandi má geta pess hjer, að
smjer peirra pykir ekki gott, enda
er pað, svona yfir höfuð, I lægra
verði en smjer í austur fylkjunum.
Hjer fá bændur ekki ineira en 10-lfl
cents fyrir pundið, en i Monteal t.
d. er lægsti prís 15 cents, og meðal
prís 18 cents. Stórkaupmenn hjer
hafa ritað austur og klagað yfir hve
óvandlega pað sje búið til, segja
pað bæði litljótt, illa hnoðað og
hvergi nærri bragðgott, og pess-
vegna gangi tregt að selja pað.
Bæjarmenn vilja heldurkaupa sirijer
flutt inn í fylkið að austan pó pað
sje 4—6 cents dýrara, en hið heima-
tilbúna. Og pó pað sje sent austur
pá selzt paö annaðtveggja alveg
ekki, eða pá seljendunum I skaða.
Sje petta satt, pá parf hjer bráðrar
aðgerðar. Það eru svo margar
mjólkur kýr nú orðið í fylkinu, að
pær ættu að gefa af sjer ekki ein-
ungis nægilegt smjer fyrir parfir
fylkisins, heldur töluvert til útflutn-
inga. Og pá ríður á, að pað sje svo
gott að pað seljist fyr tiltölulega
hátt verð og smjer selzt í austur-
hluta landsins. Dað er úti um arð
af nautpeningsræktinni um nokk-
urra ára tíma, ef pað orð kemst á,
að Manitoba smjerið sje slæmt.
Peningaverzlun er töluvert Uf-
legri nú, en hún var fyrir mánuði
síðan, en pó ganga inborganir frem-
ur tregt enn sem komið er.
Landverzlan I bænum hefur ekki
tekið neinum framförum síðan
snemma i april. Stafar pað af ó-
vissunni um járnbrautabygging suð-
ur á landamærin. Það var einmitt
vonin um að einveldið mundi verða
afnumið og að 2 eða 3 járnbrautir
yrðu byggðar inn I bæinn i ár, sem
um tíma hleypti ofurlitlulifi I land-
verzlun. En nú pegar visara pykir
að einveldið haldi áfram, heldur en
að pað verði afnumið, pá er farið að
dofna yfir verzlaninni aptur. Dó
helzt nokkur verzlun enn og mun
fljótt verða töluvert lifleg, ef sann-
anir fást fyrir aö fylkisstjórnin sjálf
ætli að takast á hendur að byggja
braut suður frá bænum, og sem í
raun og veru er almanna álit að
verði.
Nýjar IslenzJcar verzlanir. Berg-
vin Jónsson hefur opnað klæða-
verzlun á norðausturhorni Ross og
Isabel stræta, gagnvart verzlunar-
búð Guðmundar Jónssonar.
Páll S. Bardal og Vilhelm Pálsson
opna innan skams, liklega um næstu
mánaða mót, húsbúnaðar-verzlun
hjer i bænum, við City Hall-torgið
norðanvert, nálægt King St.
Ver5 á ýmiskonar matvöru o. fl. á
marka-Sinum lijer í Winnipeg, (21. mai)
Nautaket (nýtt), pd...........$0,05—0,18
“ (salta«) “............. 0,06—0,08
Kálfaket “............. 0,12—0,16
Svínaket (nýtt) pd........... 0,10—0,12
“ (reykt) “.............. 0,12-0,15
Svínslæri, “.................. 0,15—0,15
Sau-Kaket, “............. 0,15—0,25
“ 100 “............14,00-00,00
Hvitfiskur, “............. 0,08—0,00
Gedda, “............. 0,02—0,00
Gullaugu tylftin........... 0,20—0,00
Egg “ (ný)....... 0,10—0,12
“ (í umbúKum) “ ............ 0,10—0,12
Smjer, pd.............. 015,-0,25
Kartöplur bush................ 1,10—0,00
RauK (og aKrar) betur (Beete) .. 1,00—0,00
Laukur (þurkaKur) bush....... 3,00—0,00
Næpur bush............ 1,00—0,00
Ertur pottmælir............... 0,10—0,00
•Hey, ton 7,00—8,00