Heimskringla - 27.10.1887, Blaðsíða 1

ar
Winnipeg, Man. 37. Oiitoher, 188'
]>ír. 11.
ALBENNAR FRJETTIR,
# f ••
l'ra Utlondmn.
ENGLAND. Gladstone gainli
flutti langa og snjalla ræðu um á-
stand íra og stefnu stjórnarinnar í
pví máli á allsherjar fundi Liberal-
flokksins í Nottingham í vikunni er
leið, ákærði hann stj órnina grimm-
lega fyrir illa meðhöndlun írska
málsins, og lagði sjerstaka áherzlu
á, að menn skyldu muna eptir
Michelltown-upphlaupinu. Á pess-
um fundi talaði hann svo skörulega
og djarft, að andvígismenn hans
undruðust, og viðurkennaað í sögu
Englands sje ekki til annar eins
maður í tilliti til preksins, að pola
jafnmikla vinnu og hann leggur á
sig, maður 78 ára gamall. Á pess-
urn fundivarí einu hljóði sampykkt
að flokkurinn skyldi vinna að pví
af öllum mætti framvegis, að eng-
inn einn maður hefði meira en eitt
atkvæði.
Land Xeagme-miinnum á ír-
landi hefur drjúgum aukist hugur
síðan um daginn að lögreglupjón-
arnir voru dæmdir morðsekir. Halda
peir nú fundi einn eptir annan, en
brögðum purfa peir náttúrlega að
beita til pess lögreglan frjetti ekki
til peirra. Láta peir venujlega upp
skátt, að fundur verði haldin í pess-
um eða hinum staðnum á tilteknum
tíma, og narra með pví heila hópa
af lögreglupjónum til að fara pang-
að, en á meðan halda peir fundina
ú allt öðrum stað.—Á einum fund-
inum um daginn hafði O’Brien með
ferðis eitt skjalið, par sem stjórnin
fyrirbýður fjelaginu að hafa fundar
samkomur, las hann pað upphátt,
kveikti svo í pvl, og hjelt á pví,
meðan pað var að brenna.
Báðir flokkarnir á Englandi eru
byrjaðir á fundahöldum og fyrir-
lestrum um pólitísk mál um landið
pvert og endilangt, og sækja eins
hart fram eins og kosningastrlðið
væri byrjað. Þykir mönnum pað
benda til pess, að á næsta pingi
verði pað rofið og stofnað til nýrra
kosninga.
FRAKKLAND. Dað er kom-
ið illa fyrir Boulanger. Fyrir fljót-
færni sína að áfella hermálastjórann
um daginn hefur hann verið hnept-
ur í 30 daga fangelsi. Dykir petta
»vo mikil niðurlæging fyrir annan
eins mann, að pað er búist við að
hann ségi af sjer herstjórninni og
allri herpjónustu pá og pegar. Lít-
ur nú helzt út fyrir að hald hans
& Þjóðinni sje pá og pegar tapað,
en aptur á móti er Jules Ferry stöð-
ugt að vaxa í augum alinennings.
peir, sem mest lialda með Boulan-
ger, ætla að petta uppnám sje sam-
særi af hálfu hermálastjórans, Jules
Ferrys, og fleiri peirra fjelags-
Præðra, sem vitanlega hata Bou-
langer og vilja troða hann niður í
skarnið, er peim líka virðist ætla
að takast—Dað voru ekki einungis
gakir um að hafa opinberað launung-
armál stjórnarinnar, sem bornar vorií’
á Gaffarel hershöfSingja um daginn,
hehlur einnig pær sakjri ag hann
hefði í fjel^gi með fleirum (par á
meðal er Wilson tengdasonur
Grevy forseta) selt, hverjum sem
hafa vildi, heiðursmerkið: Legion of
Jrlonor krossinn o. s. frv, einungis
ef nógu mikil upphæð var goldin
fyrir. Er sagt að aðferðin hafi ver
ið sú: að pegar inilligöngumaðurinn
»em var kona ein að nafni Limo-
HBÍn kom til Caffarels eða Wilsons
með ósk um að fá keypt petta eða
hitt heiðursmerkið, pá neituðu peir,
en gengu rjett á eptir að spegli,
önduðu á hann og rituðu svo með
fingrinum á móðuna upphæðina, ér
peir vildu fá fyrir markið. Fá-
um dögum síðar sendi kaupandinn
peningaupphæð í umslagi, er sam-
svaraði upphæðinni er til var tek-
in á speglinum, og fjekk aptur
merkið. Dannig átti kaupunum að
hafa verið lokið án pess eitt orð
væri talað eða eitt orð ritað á blað.
En engin pessi ákæra hefur enn
verið sönnuð.
DÝZKALAND. Eptir allt sam-
an kvað nú vera fengin vissa fyrir
að peir Rússakeisari og Þýzkalands-
kcisari ætli að hittast pessa dagana
og pykir pað undravert eptir pað,
sem á undan er farið, nefnil., fund
peirra Bismarcks, Crispi og Kal-
nokys og par af leiðandi prénning-
ar samband. En sönnunin fyrir að
fundiirinn verður er sú, að Rússa-
keisari fjekk um daginn boð um að
kon.a heim frá Danmörku tafarlaust
og kunngerði hann pá, að hann ætl-
aði að fara heim gegn um Dýzka-
land og koma við i Berlin. Og í
sömu andránni og hann kunngerði
petta af rjeði Vilhjálmur keisari að
'halda heim til Berlinar frá Baden-
Baden, par sem hann l.efar veriö að
undanförnu. Ætla menn að pessi
sinnaskipti Rússakeisara komi til af
pví, að hann treysti sjer tiú betur á
fund Bismarcks eptir að hafa hvílst
svo vel frá öllum störfum og lifað
óhræddur um líf sitt í Danmörku
nú æði langan tíma. En hann nátt-
úrlega viðurkennir pörfina á að hafa
I>jóðverja svo vingjarnlega sem auð-
ið er. l>að má og vera að hann
óttist að Þjóðverjar láti verða af
pví, er peir ráðgerðu um daginn,
en pað var, að endurreisa konungs-
dæmið Pólland, ef Rússar hjeldu á-
fram eins og að undanförnu í Balk,-
anskagamálinu. En sem nærri má
geta mundu Rússar allt annað kjósa,
par peir annaðtveggja yrðu að sleppa
öllu tilkalli til síns hluta af pessu
fallna ríki með öllum pess íbúafjölda
eða búast við sífeldri styrjöld, auk
pess sem pað ríki yrði pá líka óá-
rennilegur pröskuldur ábraut Rússa
suður um landið. Hvað svo sem
kann að gerast á fundinum, pá er
pað víst, að um langan tíma liafa
blöðin á Þýzkalandi og Rússlandi
ekki verið jafn andvíg hver öðrnm
eins og nú um nokkurn undanfarin
tíma.
Ekki kvað krónprinzinum batna
kverkameinið, enda eru menn nú
almennt farnir að telja hann frá fyr-
ir fullt og allt, en eru í pess stað
að telja upp kosti og lesti elztason-
ar hans, Vilhjálms, sem nú er álit-
inn sjálfsagður að taka við stjórn-
inni, pegar karl afi lians fellur frá.
SPÁNN. Stjðrnin par hefur
rjett nýlega fengið fullgert hið hrað-
skreiðasta herskip, sem nokkru sinni
hefur verið hleypt af stokkunum og
er að láta smíða 4 til með sama
lagi og sömu stærð. Þetta skiji,
Jiegina Jiegente, var reynt um dag-
inn, og án pess nokkuð væri hert
á vjelunum gekk pað 21 mílu á
klukkustund, sem er meiri ferð en
nokkurt liinna hraðskreiðu verzlun-
arskipa getur gengið með sama gufu
punga. Er mælt að með meðal
gufupunga gæti pað farið frá
Queenstown til New York á 17 kl.
stundum skemmri tíma heldur en
Etruria eða TJmhria, sem nú eru
talin hraðskreiðust skip á Atlanz-
hafi.—Þetta skip var siníðað við
Clydefljótið á Skotlandi, par er og
verið að smlða hin 4.
Önnur mál voru fyrirliggjandi, er
samkvæmt reglunum áttu að af-
greiðast fyrst, en háyfirdómarinn á.
leit að undir pessuin kringumstæð-
um væri sjálfsagt að láta anarchista
málið ganga á undan. Forvígis-
maður málsins, Roger A. Prior, hef-
ur sýnt dugnað mikinn í að undir-
búa málið á svona stuttum tíma,
enda kom pað öllum á óvart, að
svona snemma yrði byrjað á pví. •
t t
Fra Ameriku.
Bandankin.
Chicago anarchista-málið var
hafið hinn 21. p. m. fyrir hæsta
rjetti Bandaríkja í Washington.
Bayard, utanríkisstjóri, ber
fastlega á móti að sjer hafi nokk-
urntíma komið í hug að gera verzl-
unareining við Canada að skil-
yrði fyrir úrslituin fiskiveiðamálsins,
jafnvel Óvíst að hann minnist nokk-
uð á pað mál í pví sambandi.—
Dað er ráðgert að nefndirnar taki
til starfa í inálinu um miðjan næsta
mánuð.-—Það er almennt álit í
Bandaríkjum að Chamberlain hafi
skemmt fyrir sjer með fundahaldi
sínu á írlandi um undanfarin hálfan
roánuð. Er óttcst, að hin írsku at-
kva ði í Bandaríkju nim hafi pau á-
hrif að Congress pori ekki að stað-
festa samningana pó nefndunnm
kynni að ki ma sáman, svo að öll
fyrirhöfnin verði til einskis ein-
ungis fyrir hugsunarleysi Chamber-
lains í að ílytja ræður á írlandi
gegn Gladstone og Parnell og peirra
vinnu fyrir íra.
pool fyrir sama verð og til New
York eða annara hafnastaða.
Forsetinn kom heim aptur hinn
22. p. m. Þessi ferð hans hefur
mátt heita sigurför. Hefur honum
verið fagnað eins vel og hann gat
bezt kosið á öllum sínum áfanga-
stöðum, og liafi hann ekki persónu-
,lega unnið sjer hylli allra er mættu
ihonum, pá hefur kona hans gert
pað hvervetna. Il^uin og hans
meðmælendur munu pví treysta á,
að hann fái mörg atkvæði á næsta
hausti við forsetakosningarnar, sem
hann hefði sjálfsagt ekki fengið, ef
hann hefði ekki farið í pessa ferð,—
í Memphis, Tennessee vildi pað til
að yfirdómari, sem í fjarveru ríkis-
stjórans var kosinn til að flytja for-
setanum fagnaðarræðuna, fjell niður
aflvana, yfirkominn af hita, á ræðu-
pallinum rjett um pað bil, er for-
setinn var að enda við sína pakkar-
ræðu, og ljezt rúmum klukkutíma
síðar. Kastaði petta tilfelli skugga
á glaðværð manna og gerði veru
forsetans í borginni pögullí en
annarshefði verið.
Robert Garrett forseti Baltimore
& Oliio fjelagsins sem var, er að
sögn að rita sögu pess fjelags og sölu
í hendur Jay Goulds. Hann hafði
selt nauðugur og hefur í kyggju að
velgja Gould, með peim ásetningi
að sundra samningunum. Er sagt
að hann muni geta sýnt fram á, að
hann hafi ekki vitað hvað málinu
leið fyrr en allt í einu, að honum,
sem forseta var kunngert að fjelagið
væri selt og um ekkert annað fyrir
hann að sjera en staðfesta samninn-
0 &
Fjórir kóleruveikir farpegjar
voru á gufuskipinu Britannia, er
kom til New York í vikunni er leið
frá Naples og Marseilles. Af pví
stjórnin vissi hvaðan skipið kom var
pví ekki leyft beint inn á höfnina,
heldur var pað stöðvaö utarlega og
látið bíða sólarliring. Dagina eptir
fundust pessir 4 veiku farpegjar,
svo allir farpegjar og skipverjar
voru settir á land á Swinburnseyju.
Framkvæmdarráð allra stór-
járnbrautanna í Bandaríkjum og
Canada kom samau á fundi 1 New
York í síðastl. víku og sampykkti
að hækka um einn fimmta flutnings-
gjald á öllum vörum, er flytjast eiga
til útlanda, Með pessu móti er
bundinn endi á oð verzlunarfjelög
geti framregis sent vörur til Liver-
Af pví sampykkt var á Vinnu-
riddarapinginu í Minneapolis um
daginn að fjelagið í heild sinni
skyldi vinna að bindindismálum að
svo miklu leyti sem orðið gæti,
sagði ein deild frá Wisconsin sig
úr fjelaginu samstundis. 1 peirri
deild eru um 1,200 manns og allt
beykirar.
Kvennmanna deild Vinnuridd-
arafjelagsins kom saman á alls-
herjar fundi í St. Paul í fyrri viku
Gengu umræður mikið í pá átt að
heimta jafnrjetti kvenna. — Það
virtist og vera álít peirra að
stjórnin, með öðrum orðum alpýða,
ætti sjálf að eiga allar járnbrautir í
landinu offlytjafólk og varningfyrir
vissa verðupphæð hvert heldur veg-
urini> væri langur eða stuttur. Það
væri vitanlega eins hægt að koma
pví á, eins og pví hefði verið komið
á að sendibrjef blöð o. s. frv. eru
flutt fyrir sarna gjald hvert heldur
eina mílu eða til ystu endimarka
ríkisins. Við góðum lögum og
jafnrjetti kvenna sögðu pær ekki
væri að búazt á meðan siðferðið
væri ekki á hærra stigi en pað enn
pá er. t>að væri ekki að búazt við
góðum lögum pegar karlmennirnir,
er sætu við að semja pau, væru svo
ölvaðir að peir væru ekki ferða fær-
ir. Fvrsta og eina skilyrðið fyrir
endurbót sögðu pær væri að upp-
lýsa almúgann, sem ætti að hafa ráð-
in á hverjir gegna hinuin ýmsu op-
inberu störfum pjóðarinnar.
fjandmaður Merciers æðsta ráð-
heira, og geta sumir til að hann
liafi verið kosinn til starfans til
pess að stríða gegn stjórn fylkisins
í öllu sem hann getur. Hann
var viðriðinn stjórnarstörf í Quebec
frá 1874 til 1880 að hann sagði af
sjer pingmennsku til að gegna
dómaraembættinu. Um eins árs
tíma (1875) var hann æðsti ráð-
herra fylkisstjórnarinnar.
Hinn 16. áasfundur bankastjóra-
fjelagsins var settur í Pittsburg,
Pennsylvania í fyrri viku. Hið
fyrsta mál, er tekið var til umræðu á
fundinum var, um hættuna er vofði
yfir bönkum landsins, vegna fjár-
samdráttarins i fjehirslunni í Wash-
ington, og hvernig sá söfnuSur vrði
hindraður.
Almennur fundur var haldin í
Peoria, Ulinois í vikunni er leið, til
að ræða um að fá grafin skipgengan
skurð frá suðurenda Michiganvatns
til Misissippifljótsins, svo djúpan að
stórvatna-bátarnir geti gengið eptir
honum og suður eptir íljótinu allt
til New Orleans.
Stjórnin hefur auglýst að Max-
wells-morðmálið í St. Louis, verði
tekið upp í hæsta rjetti Bandaríkja,
prátt fyrir að meðmælendur Max-
wells, er skutu málinu fyrir pann
rjett, hafa ekki fje til að ábyrgjast
málskostnað.
t>að er fullyrt að Northern
Pacific fjelagið ætli ekki að láta sjer
nægja með eina braut norður að
línunni, pá til Pembina. t>að er nú
fullyrt að pað sje um pað að byggja
brautargrein norður og norðvestur
frá Grafton, er á að fullgerast svo
langt sem verður komist í haust.
t>essi braut leggst annað tveggja
gegn uin íslenzku nýlenduna eða
rjett með fram henni og á að koma
að landamerkjunum 16—18 mílur
fyrir vestan St. P. M. & M. brautina.
Er fyrirhugað að tengja pá braut við
Morden í Manitoba, sem liggur við
syðri Suðvesturbrautina og eitthvað
12—14 mílur frá landatnærunum.
Canada.
Loksins er pá búið að binda
enda á prætuna út af fylkisstjóra-
embættinu í Quebec, sem einlægt
hefur staðið yfir síðan snemma í
vor er leið. Stjórnin hefur nú loks
tekið uppsögn Massons gilda og
sett fylkisstjóra yfir fylkið, en pað
er yfirdómari við fylkisrjettinn,
franskur maður August Real Angers
að nafni. Hann er rammur conserva-
tive 1 stjórnarmálum og grimmasti
Eins og til stóð var fylkisstjóra-
fundurinn settur I Quebec á fimtu-
daginn 20. p, m. Mercier sjálfur
setti fundinn, en stakk svo upp á að
Oliver Mowat, æðsti ráðherra frá
Ontario, væri kosinn forseti fundar-
ins, er sampykkt var í einu hljóði.
Fundurinn fer fram fyrir luktum
dyrum, svo greinilegar fregnir ber-
ast ekki út af pví sem par gerist.
Ræða Merciers var prentuð og
fengu allir viðstaddir frjettaritarar
eintak af henni, en pó hún fengist,
pá er ekki fengin áreiðanleg upp-
lýsing um hvaða mál verða rædd á
fundinum. I>ó er nokkurnvegin.
víst að pau helztu verða: um afnám
á neitunarvaldi landsstjóra, um nið-
urjöfnun á tillagi úr sambandssjóði
til fylkisstjórna, um takmörkun á
valdi sambandsstjórnar til að kjósa
dómara fyrir yfirrjetti fylkjanna,
um endurbót á landamerkjum fylkj-
anna, svo engum ágreiningi geti
valdið hvert petta fylkið eða hitt
hefur umráð yfir ákveðnu svæði,
og uin að fría fylkisstjórnirnar við
gjaldeyri fýrir flutuing á brjefum og
skjölum sín á milli, í hinum ýmsu
deildum. Þessi mál verða efalaust
rædd eg ef tilvill mikið fleiri. Það
er og búizt við að ráðherradeild
pingsins komi til umræðu á fundin-
um, sem sumir vilja nema burt al-
gerlega; álíta hana einungis auka-
bágga á herðuin almennings. En
ekki er liúizt við að fundurinn
heimti afnám peirrar pingdeildar,
heldur pá breytingar, að sambands-
stjórnin kjósi ekki mennina í hana
lengur, en að annaðtveggja alpýða
kjósi pá eða hinar ýmsu fylkisstjórn
ir. [Ráðherradeildin á sambands-
pingi er sem sje steypt í sama móti
og efri deildin á pingi Breta. Sam-
bandsstjórnin kýs mennina, og peir,
sein eitt skipti eru kosnir til pess
embættis, halda pví síðan alla æfi,
pó peir á pví tímabili missi bæði vit
og mál, sjón og heyrn. Þeir halda
áfram að vera ráðherrar eigi að
síður].
Á fundinum mæta engir full-
trúar frá Prince Edward eyju eða
British Columbiu, en frá hinum öll-
um eru par fulltrúar. Það hefur
oröið uppskátt, að undir eins eptir
að fuiulurinn var settur stóð Nor-
quay upp og flutti stutta, en sköru-
lega ræðu. Veik liann Þar á viður-
eign sína og sambandsstjóriiarinnar
í tilliti til Rauðárdalsbrautarinnar,
og var að sögn ekkert mjúkmæltur-
um sambandsstjórnina. Hinir aðrir
fundarmenn undruðust yfir ræðu
hans, par peir höfðu ekki búizt við
öruggu fylgi hans.
Bæirnir Montreal og Ottawa
voru tengdir með málpræði (Tele-
phone) í síðastl. viku, svo nú geta
verzlunarmenn í Ottawa setið heima
í húsi sínu og talað við stórkaup-
manninn í Montreal eins og fara
gerir. Þráðurinn liggur sunnan-
megin Ottawa-árinnar, er 120 mílur
á lengd og kostaði með tilheyrandi
útbúnaði $18,000.
Fluttningar eptir Kyrrahafsbraut-
inni eru svo miklir nú um tíma, að
pó 5 fullgerðir flutningsvagnar hafi
komið frá verkstæðum fjel. í Mont-
real á hverjum degi uin undanfar-
inn mánaðar tíma, pá er ^inlægt
skortur á vöruflutningsvögnum á
brautinni.