Heimskringla - 04.04.1889, Síða 1

3- :ir
Winnippg, Man. 4. April 1880.
Nr. 14.
ALMENNAR ERJETTIR.
FHÁ ÚTLÖNDUM.
ENGLAND. Jón gamli Bright,
hinn víðfrægi málskörungur og
sstjórnfræðingur A Lnglandi 6r hnig-
inn í valinn, eptir að hafa legið
veikur af og til siðan í október síð-
nstl. haust. Hann ljezt að morgni
liins 27. f. m., að heimili sínu í
Bi.mingham. uAllt England syrgir
pennan mikla mann” segja blöðin;
pykir öllum, að par sje uskarð fyrir
skildi”, og andvígismenr. hans—meii-
mælendur stjórnfrelsis & írlandi—
minnast lítið eða ekkert á pað mál í
sambandi við æfiminning hans.
Blað O’Briens, The United Irland,
í Dublin, segir einungis að
kinn eginlegi John Bright hafi dáið
fyrir 3 árum siðan. Að öðru leyti
hælir pað honum engu minna en
mestu meðhaldsblöð hans á Englandi
gera. Á pingi var fráfalls hans
minnst með verðugu hrósi, og ein
bezta ræðan er flutt hefur veria á
pingi Breta, var sú er Gladstone
flutti um petta efni.
John Bright var á 78. ári; var
fæddur 16. nóvember 1811, að Green-
hank nálægt porpinu Rochdale i
Lancashire hjeraði áEnglandi. Skóla-
menntun fjekk hann ekki nema ó-
fullkomna og pegar hann var rúm-
lega 15 ára gamall gekk hann í fje-
lag með föður sínuin og bræðrum,
er áttu ljereptsverkstæði i Rochdale.
Strax á unga aldri tók hann pátt í
hjeraðsmálum, bindindismálum og
flðrum. Var pað árið 1839 að hann
fyrst vakti eptirtekt almennings og
▼ann sjer frægð fyrir framkomu
sína i pólstiskum málum. Hann
gerðist pá meðlimur pess flokks, er
striddi af alefli gegn kornlögunum
Hiidir forustu Richards Cobdens.
i.ri« 1843 sótti hann fyrst um ping-
mennsku fyrir Dorham kjördæmi, en
▼arð undir í sókninni. Litlu síðar
kærðu fylgjendur hans gagnsækj-
andann fyrir mútugjafir, gekk pað í
mál og varð sannað að hann hefði
keypt atkvæði. Var pá kosningin
gerð ónýt og stefnt til nýrra, og i
pað skipti mátti Bright betur.
Flutti hann sína fyrstu ræðu á pingi
hinn 7. ágúst 1843, er gekk út á að
nerna úr gíídi kornlögin, og átti
hann ekki svo lítinn pátt í pví að
kornmatur fluttur til landsins varð
tollfrí. Árið 1868 gerði Gladstone
hann að ráðgjafa sínum; fjekk hon-
um verzlunarstjórnina til umsjónar,
en pví embætti hjelt hann að eins 2
ár. Varð að segja af sjer vegna
heilsuleysis 1870.—Hinar frægustu
pingræður hans eru taldar pær, er
hann flutti gegn Krímstríðinu.—
Hann var tvlgiptur og varð 7 barna
auðið; átti 4 syni og 3 dætur.
Victoria drottning var afi ferg-
ast um Spán í sítsastl. viku og heim-
eótti Kristínu ekkjudorttningu.
DÝZKAl.AND. Dar eru i smíg-
um undir tilsögn Bismarcks ný
hegningarlög, sein pykja ærig tak-
markandi persónulegt frelsi manna,
pa« svo ats blaSi-g Cologne Gazettc,
sein venjulega heldur taum stjórnar-
innar aí meira e{5a minna leyti,
flytur skorinorga grein utn frum-
varpift, segir vonandi ag pingmenn
sem persónulegu frelsi unni leyfi
pví ekki ati komast í gegn og ná
Lptir frumvarpinu varf$-
ar 3 ára fangelsi a« æsa menn til
flokkadráttar, a« setja sig á móti
keisaravaldinu, vigtekinni trú o.
pvl.. ög frjettablög sem tvisvar
verga fundin sek í nokkru pessu á
einn e5a annan hátt, eru rjettlaus
0g fá ekki útkomuleyfi. Sjerstak-
lega er pafi greinin blögin áhrær-
andi, er Gazette finnur a«. Segir
pag hræSilegt ef stjórninni vergi
fengift aiina® eins vopn í hendur til
ag beita gegn öllum frjálslyndum
blöSum, lögin í pví efni sje full
ill nú.
ÞaS er fast ákveSiS ag Vil-
hjálmur keisari íari í kynnisferS yfir
til Englands í næstk. júlímán.
FlóS í Vistula og öSrum ám í
austurhluta Prússlands hafa gert
stórtjón urn undanfarna viku.
FRAKKLAND. Loksins er nú
svo langt komi® a® stjórnin hefur
afráSig a« höfga mál gegn Boulanger.
En eptir er aS vita hvert af pví get-
ur or«i« pví hún er nauðbeygS til
a$ biSja pingis um leyfi og um
vald til pess, og er ekki ólíklegt
a« út af pví spinnist hargar og lang-
ar deilur áSur en gengiS vergur til
atkvæSa. Hvaga helzt sakir stjórn-
in ætlar a® bera á hann er óljóst
enn, en sjálfsagt vergur allt til tínt
sem hann hefur talag, ritaJS og
framkvæmt verklega, snertandi opin-
ber mál, nú um undanfarin 2—3 ára
tíma.—SííSari fregnir segja aíS sækj-
andinn fyrir hi® opinbera neiti aíS
hefja málig af pví sakargiftir sje
svo óljósar og ag öllu leyti ónógar.
SAMOA-EYJARNAR. ÞatJan
koma fregnir (yfir Nýja Sjáland)
um stórkostlegan skipa og mann-
skaga í stórviðri fyrir fáum dögum
sigan. Á höfninni í Apia lágu
mörg lierskip bætsi ensk, pýzk og
Bandaríkjaskip pegar upp úr purru
skall á ógurlegt stórvigri, er sleit
sundur allar festar og hrakti 6 her-
skip upp á sker svo pau brotnufSu i
spón og fjöldi manna drukknatsi.
Af pessum 6 skipum áttu Banda-
rikin 3, er hjetu Trenton, Vandalia
og Nipsic, og drukknugu af peim
um ega yfir 50 manns. Hin 3 skip-
in áttu DjóJSverjar og hjetu Nher,
Adler og Olga og drukknutSu af
peim uin etSa yfir 90 manns. Alls
fórust pvi um 150 manns. Herskip
Breta komust af og er getitS til atS
pag hafi veritSað pakka meiriæfingu
sjómannanna og pví atS skipstjór-
arnir hafi sjejS atS stormur var í nánd
og haft sig burtu og út á rúmsjó
AtSur enn vetSritS skall á. öll pessi
Bandaríkjaskip voru heldur lítil,
hitS stærsta, Vandalia, bar 3,900tons.
FllÁ ameriku.
BANDARÍKIN.
Ekki vergur Depew riki í New
ríki í New York erindriki Banda
ríkja á Englandi framvegis, eins
og sagt var í siJSasta blat5i. For-
setinn vildi at5 hann færi og baut5
honum embættitS, en járnbrautar-
stjórnin hjelt honumföstum. Depew
er sem sje forseti stórra járnbrautar-
fjelaga í austur ríkjunuin og hátt
standandi metSstjórnari annara. En
nú hefur Harrison kjöritS Robert
Todd Lincoln, son Abrahams Lin
colns forseta hins gót5a, til at5 gegna
pessu embætti. EnglandsblötSin
fagna yfir pangatS ko'im Lincolns,
en hjer í latidi er meining blatSanna
talsvert blandin. Eru pau ekki fá,
sem segja atS honum hafi veriti bojSÍtS
petta embætti einungis af pví hann
væri sonur föjSur síns! Dau hrósa
honum sem manni, en pau virjSast
fleiri skojSa hann sem tilkoinulitinn
stjórnfræjSÍng.—Lincolu verjSur 46
ára 1. ágúst næstkomandi. Hann
er lögfrætsingur og til lieimilis I
Chicago. VijS opinber störf hefur
hann aldrei viljatS fást, neina hvaiS
Garfield sál. neyddi .. i >1 atS ger-
ast einn af rAtSgjöfum sinuin. Tók
hann pá vijS hermftlastjórn Banda-
ríkja árijS 1881 og hj• ■ 11 pví embætti
til pess Cleveland t<>l< ' iS forseta-
embættinu.
Grants sál. hershöftsingja og fyrr-
verandi forseta, hefur af Harrison
forseta verig kjörinn rátiherra
Bandaríkja í Austurríki um næst-
komandi 4 ár.
Harrison forseti hefur kjörits
Murat Halstead, frá Ohio, fyrir
rájsherra Bandaríkja á Þýzkalandi.
Rátiherradeildin vildi ekki hafa hann
af pví hann hafgi opt ritatS gegn
stjórnarstefnu DjótSverja.
Wanamaker póstmálastjóri hef-
ur kunngert fylgismönnum sínum,
atS pajS sje pýgingarlaust fyrir pá,
atS klaga póstmeistara fyrir ofmikla
flokksrækslu. Hversu stífir demó-
kratar sem peir sje geti hann ekki
álititS pati næga sök til at> svipta pá
embætti, peir vertSi ag koma metS og
sanna ajjrar sakir.
Bandaríkjastjórn hefur útskýrt
skipun sína um selfangabannitS í
Behringssundi. Segir hana ekkert
hættulega, einungis endurtekning
annara pvílíkra, er útganga frá
Washington á hverju vori. DajS á
atS vera fyrir ortsbreytingar einungis
ajS hún sýnist vera svo skatsleg fyrir
sjófarendur sem ekki eru Banda-
ríkjamenn.
Efrideildarnefndin á pjótSpingi,
sem á atS rannsaka viiSskipti Banda-
ríkja og Canada leggur af stajS frá
Chicago pessa dagana og fer metS
Northern Pacific-brautinni vestur aji
hafi, og patSan aptur metS Cankna
Kyrrahafsbrautinni austur, allt til
Montreal og patSan heim aptur til
Washington.
af og til nú í prjú til 4 ár etSa
lengur.
Tíu Arabar komu til New York
í fyrri viku og vildu fá landgöngu
sem innflytjendur, en eptir ajS hafa
veritS viku í haldi á Castle Garden
voru peir allir sendir til Evrópu
aptur.
Ómerkt taska, sem enginn af
farpegjum kannatSist vitS, fannst ný-
legaí fólksvagniáatSal-vagnstötSinni 1
New York. Yar hún svo opnutS og
fannst pá í henni hraust sveinbarn
mánatSargamallt í vel frá gengnum
reifum og steinsofandi, og fullur
mjólkurpeli vitS hlitS pess.
^essu sama máli. Er hugmyndin
að láta prætuua falla niður og gleym-
ast pað allra fyrsta.
Sampykkt hafa verið 3 frum-
vörp til laga, gefandi 3 járnbrautar-
fjelögum leyfi til að byggja járn-
brautir um Norðvesturlandið. Ef
allar pessar fyrirhuguðu brautir yrðu
bygðar iunan næstu 2—3 ára, yrðu
engin pröng á járnbrautarvinnu, en
pað er lítil von um að pað verði
gert, ef dæmt er eptir fyrri ára
reynslu.
öll stærstu kolanámafjelögin í
Pennsylvania hafa skipatS atS hætta
vig kolatekju um 6 vikna tíma.
YitS patS missa atvinnu um 10,000
manns.
Frederick D.
, iniit..
Konsúll Bandaríkja á Panama-
eiðinu hefur nýlega sent Blaine ut-
anríkisstjóra pá fregn að allri vinnu
við Panamaskurðinn sje nú hætt, og
segir peninga pröng inikla og fá-
tækt par hvervetna. Frá byrjun
marzmánaðar til pess 16. höfðu
yfir 5,000 svertingjar framan af
West-India-eyjuin farið af eiðinu
og heim til sfn. Tvær tilraunir
höfðu veri'S gergar til atS brenna upp
bæinn Colon og eru allslausir verka-
menn grunagir aS vera valdir atS pví.
Frá Hayti-eyjunni eru ný-
koinnar fregnir til New York, er
segja ag grimmasta orusta orusta
hafi veriS hafin par hinn 10. f. m.
Þrjú herskip stjórnarinnar voru pá
atS eySileggja kauptún á eynni par
sem uppreistarmenn hjeldu til.
ForstötSumönnum Grand Trunk-
járnbrautarfjelagsins í Canada hefur
veriS stefnt fyrir rjettarhald flutn-
ingslaganefndar Bandaríkja. Eiga
peir aS mæta í Washington fyrir
rjettinum hinn 4. p. m. (i dag).
Fjelagig er kært fyrir ag flytja varn-
ing um Bandaríkin og út úr peiin,
fyrir lægra verg en tiutningsgjald-
skrár pess ávísa.
í New York er nýmyndatS fje-
lag, sig er kallar uEiriksons van.ar
(landvarnar) fjelag”. BitSur patS
rfkisstjórnina uin leyfi til atS byggja
landvarnarbáta og skip, smftSa byssur
I og atSrar vjelar iandvörn tilheyrandi.
En höfutSstóll pess er ein 1250,0(X),
svo patS kemur aldrei mjög miklu í
verk f pessu efni.
í fyrri viku ráku Bandarikja
hermenn yfir 100 hvíta menn
út yfir landainæri Indíánalandsins
fyrir sunnan Kansas. LofutSu menn
pessir liátíglega atS peir skyldu
vertSa fjölmennari innan skamms og
gera pá öllugri tilraun a® taka sjer
Iand metSal Indfána, hvatS svo sein
hertnennirnir gera. Aunars er bú-
ist vitS atS Harrison forseti muni
innan skamms opna petta hjerag til
landiiáins og panuig binda enda á
I ófritsinn, sem búinn er aiS haldast
Rjett eptir hádegitS einn dag f
vikunni er leitS gekk maJSur inn í
banka í Denver, Colorado og inn á
skrifstofu bankastjórans, beindi atS
honum hlatsinni skammbyssu ogsýndi
honum flösku er hann sagtSi fulla af
sprengiefninu Glycerine og sagtSi
honum atS gefa sjer $21,000 á
augnablikinu ega hann hleypti af
byssunni, ogsprengdi svo upp bygg-
inguna metS öllu sem í var. Banka-
stjórinn portSi ekki annatS en gera
eins og ræninginn bautS, er atS pví
búnu lypti hattinum kurteislega og
gekk burtu. Jafn djarfur ræningi
og pessi hefur atS líkindum ekki
veritS uppi sítSan á dögum peirra
James brætSra.—SítSan petta gertSist
hefur matSur veriiS gripinn í Denver,
sem grunaiSur er atS vera ræninginn
Harrison forseti hefur nú aug-
lýst ats eptir 22. p. m. skuli prætu-
landinu, Oklohama, innan Indíána-
landsins sutSur fra Kansas, slegitS
opnu fyrir innflytjendur. Þrætan
út af pessu landi er pví um sitSir á
enda.
C a n a d a
Þá er nú rifrildinu lokið, að
pví er pingið snertir, um Jesúíta-
landsmálið. Stjórnin neitaði að nema
Quebec-lögin úr gildi, kvaðst ekki,
samkvæint stjórnarskránni, hafa
vald til pess. Þessari skoðun fram-
fylgdi og meginhluti reformflokks-
ins. Um má’ið var rætt 2 daga
samfleytt, miðvikudag og fimtudag,
pangað til kl. nærri 2 á föstudags-
nóttina. Var pá gengið til atkvæða
og greiddu atkv. með stjórninni
188, en á móti 13, og af pessum
13 andstæðingum voru 7 conserva-
tívar og 6 reformers. Meðal pess-
ara 6 andstæðinga úr reformflokkn
um var gamli Alex. McKenzie,
fyrrum stjórnarformaður. Þó hrum
ur sje orðinn beið hann fram yfir
miðnætti, en sem hann hafði ekki
gert um mörg ár, og gekk inn í
pingsalinn um leið og kallað var
eptir atkv., enda var honum mætt
með miklu fagnaðarópi frá báðum
flokkutn jafnt.—Talað er að Thomp
son fjármálastjóri, sem er kapólsk-
ur og par af leiöandi óiatur að
fylgja Jesúítum, liafi flutt hina beztu
ræðu, er lengi hafi heyrzt i ping—
húsinu. Hann er ungur í stjórn-
inni og óreyndur að mælsku, og
kom pví öllum á óvart.—Um áhuga
manna eystra fyrir málefninu má
ráða af pví, að fólk svo púsundum
skipti flykktist til liöfuðstaðarins
með sjerstökum vagnlestum úr öll-
um áttum i Ontario og Quebec og
sat par til pess málið var útkljáð.
—Pegar svona urðu úrslitin vilja
menn i Montreal reyna að fá Jesú-
íta til að sleppa málssókn gegn
blaðinu Mail í Toronto, er ris út af
Sambandsstjórnin hefur ákveð-
ifS a}5 leyfa flutningsskipum a<S fara
meíS kornfarma um Welland og St.
Lawrence—skurgina á komandi sumri
meg sömu kjörum og um undanfar-
in 2 sumur.
Á sparibönkum stjórnarinnar
átti alpýtSa aíS öllu samanlöggu
$22,430,187, í lok sííSastl. febrúar-
mán. En Þag $2J milj. meira er
á sama tímabili í fyrra.
Tilraun vertSur gertS afS fá sam-
bandspingi slitig fyrir páska, en á-
litiíS aiS patS muni ekki geta látifS
sig gera. BæiSi er paiS ais enn eru
eptir órædd mörg mál stjórnarinnar
og svo á reformflokkurínn eptir, aiS
sögn, aiS koina frám meii heilan hóp
af sakargiftum gegn stjórninni, í
sambandi vig tollmáliiS o<r önnur
mál.
British Columbia—fylkispingib
hefur gefiiS fjelagi lagalega tilveru
og leyfi til aiS leggja járnbraut
frá Kyrrahafsströndinni austur um
Klettafjöll vestur af Edmonton og
á landamæri fylkisins, er par eru
austanvert viis fjöllin eins og getiiS
var um í 9. nr. uHkr.” Sagt er a«
petta fjelag ætli einnig a® bitija
sainbandsstjórnina uin leyfi til afS
byggja brautina og tengja hana
annari braat aiS austan (líklega Mani-
toba & North Westernbrautinn)
Höfugstóll fjelagsins er $50 milj.
og mælt aiS Grand Trunk standi á
bak viiS formenn pess.
1 vikunni er leifS var paii út-
hrópaS um pvert og endilangt land-
iiS, aiS Quebec stjórn væri búin aiS
taka manntal í fylkinu, og a{S pá
kæmi upp úr kafinu ag um síiiastl.
5 ár hefgi fólki-g fækkaii um nærri ^
miljónar. Jafnframt var pess getig
aiS manntalii5 nægi ekki yfir Mont-
real, Qnebec e{5a a*ra stórbæi, aiS
eins yfir smáporpin og sveitir. Nú
er paiS aptur komiiS upp úrkatínu ag í
pessa manntalsskýrslu stjórnarinnar,
sem frjettin er tekin eptir, vantar
hvorki meira uje ininna en 10 lög-
gilta bæi, sunia peirra meis nær
10,000 íbúa, og 13 sveitahjeruð, og
eru suin peirra hin fjölmennustu og
auðugustu S fylkinu, liggjandi
skammt frá Montreul, fyrir austan
fljótið.
Nýdáinn er í Montreal Dr. R.
O. Howard, einn af kennurunum við
McGill-háskólann, 67 ára gamall.
Hann var talinn einn bezti læknir-
inn í Norður-Ameríku.
ís leysti af Lawrencefljóti uir
hverfis Montreal um miðja síðast
viku og lagði hið fyrsta gufuskipi
út pa’San til Ottawa hinn 27. f. m
en pað er 32 dögum fyrr en sí?
astl. ár. ís hjelzt ekki á fljótinu
vetur nema tæpa 2 mánuði.—Skipi
ferðir til og frá Toronto eru o
byrjaðar fyrir nærri hálfum mánugi
Hinn 1. p. m. ljezt í Ottawa
John Henry Pope, járnbrautarmála-
stjóri sambandsins, 65 ára gamall.
Hann hafði lengi leigið veikur og f
2 ár pjáðzt af nýrna- og lifrarveiki
er varð banamein hans.