Heimskringla - 24.10.1889, Side 1

3. ai*.
Winnipeg, IVIan- i* 1. Oktober 188».
Nr. 43.
ALMENNAR FRJETTIR
FRÁ ÚTLÖNDUM.
ENGLÁND. Rannsóknarrjettur-
inn í Parnells-málinu kemur saman
aptur í dag (24. olct.). En af f>ví
Parnell sjálfur er húinn að yfirgefa
hann, og hans hlið á málinu par af
leiðandi ekki dregin fram, verður
rjettarhaldið ekki langvarandh Ef
polanlega vei gengur, er gert ráð
fyrir að pví verði lokið snemma í
desember næstk., og að vitnisburð-
urinn geti orðið prentaður og kom-
inn í hendur þingmanna til umræðu
á f>ingi fyrir lok marzmán. næstk.
Það er haft eptirChamberlain, að
Salisbu.ry muni leggja fyrir næsta
f>ing stjórnarfrumvarp, er gangi í
líka átt ogfrumv. Gladstones áhrær-
andi stjórnarbætur á írlandi. Þyk-
ir mörgum sennilegt að svo verði,
af pví annar vegur sje Salisbury-
stjórninni naumast opinn til að verja
sig falli. Aptur eru aðrir, og peir
eru fleiri, sem ekki búast við neinum
pvílíkum umbótuni frá Salisbury.
í London- Times er nú prentað
skorinort brjef frá skipstjóra af einu
skipinu, er í sumar hefur verið bönn-
uð selaveiði í Behringssundi. Skor-
ar hann f>ar á almenning að heimta
af stjórninni rjettarverndun pegna
sinna í pessari prætu, og dregur
hlægilega mynd af ráðsmennsku
Breta við vesturströnd Ameríku.
Ef pessu haldi áfram, segir hann að
skammt verði pess að bíða, að Cana-
damenn verði algerlega útbolaðir af
sundinu, en að Bandaríkin nái al-
gerðu valdi yfir pví.
Um 60 manns biðu bana við
kolanámaslys f StafFordshire á Eng-
landi 16. f>. m.
Nokkur af blöðum Enirlands
c5
hafa pegar aðvarað stjórnina að hafa
gætur á gerðum verzlunarmála
pingsins, sem nýsett er í Washing-
ton.
Frá Londan kemur nú sú fregn
að veikin sem pjáir prinzinn af
Wales sje Hrights Uisease og að
læknar hans hafi sagt honum að [>að
væri óvíst að hann lifði ári lengur.
ÞÝZKALAND. Ekki dvaldi
Rússakeisari nema 2 sólarhringa í
Berlin. Engir vita hvað peir töl-
uðust við keisararnir og Rússakeis-
ari og Bismarck, en allir hlutaðeig-
endur pykjast hæst ánægðir með úr-
slitin. Og vinsamlegar voru athafn-
ir peirra keisaranna, svo mikið er
víst. Segja frjettirnar að [>eir hafi
ufaðmast margopt” á vagnstöðinni
pegar f>eir kvöddust, en ekki er
f>ess getið að Bismarck hafi orðið
nokkurra kossa aðnjótandi, [>ó hann
stæði hjá og horfði á. Ekki fjekk
Bismarck samt f>á Ósk sína uppfylta
að leiða Ferdinand í Búlgariu fyrir
keisarann. Hann hafði pó ætlað
sjer pað, og í pví skyni skotið pví
að Ferdinand, að hann skyldi ferð—
ast til Þýzkalands og verða á vegi
keisarans. Svo reyndi karl til að
fá keisarann til. að veita prinzinum
móttöku sem allra snöggvast, en
pað var ekki viðkomandi, enda ekki
við f>ví að búast.
Rússlands-blöðin öll láta vel
yfir viðtökum keisarans á Þýzkalandi
og spá pví, að afleiðingarnar af
pangaðkomu hans verði góðar. En
jafnframt gefa f>au pað í skyn, að
sje Þjóðverjum annt um framhald
friðarins, sje nauðsynlegt að peir
hætti að dafla í Austurríkis málum.
FRAKKLAND. uFöðurlands-
vina-fjelagið” á Frakklandi vill ekki
skilja við Boulanger enn f»á, pó
hann liggi nú á lágri skör. Hefur
pað nú sent mann gagngert yfir á
Jersey-eyjar frá Paris með ávarp frá
fjelaginu, par sem lofað er áfram-
haldandi Irúrri vinnu að pví verki,
sem hann hefurunnið að.—Ekki ból-
ar á að hann sje farinn að safna
her á Normandy-ströndinni enn.
Hinn 13. p. m. var í Paris af-
hjúpaður minnisvarði yfir Gambetta,
til minnis um pað, er hann slapp í
loptbáti út úr Paris um haustið
1870, pegar Prússar höfðu umkringt
bæinn og allar bjargir voru bann-
aðar.
Ekki verð,ur Parisar-sýninga-
skálanum stóra læst fyrr enn á mið—
vikudaginn 6. nóv. næstk., en pá er
ákvarðað að af pví verði.—í ritgerð-
um fjárhag sýningarinnar telur blað-
ið Temps í Paris, að 26milj. manna
hafi í sumar sótt sýninguna.
Stjórn Frakklands sendir innan
skamms nefnd manna til Panama, til
að yfirlita skurðinn og útbúa greini-
legt áiit. Þykir pað sönnun fyrir
að hún innan skamms ætli eitthvað
að hreifa við pví máli.
ÍTALÍA. Allt af smámsaman
koma paðan fregnir um pað, að páf-
inn mogi til fyrr eða síðar að flytja
úr Rómaborg, og pá náttúrlega út
yfir takmörk Ítalía. Er pað hvort-
tveggja að hann álítur bústaðinn
orðinn ópolandi vegna stjórnar-
valdsins, og hitt, að stjórnin vill
hafa hann burtu, eða að öðrum kosti
svo undirgefinn, að hann láti ekkert
á sjer bera. í ræðu í veizlu í vik-
unni er leið sagði Crispi ráðherra-
forseti, að páfanum liðist eno-inn
yfirgangur, engin völd, og að engar
hótanir, hvorki frá innlendum eða
erlendum mönnum gætu unnið á
skoðun stjórnarinnar í pessu efni.
Rómaborg hefði verið til áður en
páfavaldið var til og hún mundi
halda áfram að verða til, pó pað
hyrfi og pó páfinn flytti burt. Er
mælt að aðal-ástæðan til pess að
páfinn er ekki farinn að brjótast 1
burtflutningi af Ítalíu sje engin önn-
ur en ótti kardínálanna, að kapólska
kirkjan klofni upp tr svo snöggum
breytingum, að ítalir mundu ekki
lengur viðurkenna páfann, heldur
kjósasjer innlendan alsherjar kirkju-
formann, er rjeði öllum kirkjumái-
um á Ítalíti.
1 1RKLAND. Nýlega klög-
uðu hinir kristnu íbúar Armeníu-
hjeraðsins hjeraðshöfðingjann fyrir
manndráp og allskonar ofsóknir og
svívirðingar auðsýndar kristnu fólki.
Málið var rannsakað í Konstantino-
pel, og pó öllum virtust sakirnar
sannaðar var hann dæmdur sýkn.
í Konstantinópel er nú mikið
um dýrðir og mikill’ undirbúningur
til að taka sæmilega á mótf Vil-
hjálmi keisara uvíðförla” , sem pang- j
að kemur að vændum 2. nóv. næst-
komandi. Meðal annars er á að
syna honum eru 60000 hermanna, úr-
valalið úr öllum her Tyrkja, er eiga
að ganga fram hjá honum og sold-
áninum. t>rjú skrautbúin skip eiga
að mæta honum úti fyrir rnynninu á
Hellusundi.
PORTUGAL. Þar urðu honunga-
skipti um síðustu helgi Louis kon-
ungur I. ljezt hinn 19. p. m. 51 árs
gamall. Degi síðar var sonur hans 26
ára tekinn til konungs undir nafninu
Karlos I. í ávarpi sínu til pjóðar-
innar kveðst hann ekki ætla að
skipta um ráðaneyti, en æskir að
allir ráðgjafarnir sitji í embættunum.
FRA AMERIKU.
BANDARÍKIN.
í Washington var settur fundur
hinn 16. p. m. til að ræða um all-
flest pau málefni, er að sjóferðum
lúta. Fundur pessi er allsherjar-
fundur eða ping að pví leyti, að
par eru samankomnir sendiherrar
allra ríkja í Evrópu að undanteknu
Portúgal-ríki; paðan var enginn
sendur. Er petta pví hinn fyrsti
allsherjarfundur til að ræða um
sjómennsku og sjóferðir. Fundur-
inn heldur áfram pangað til í lok
[anúar næstkomandi, og par fundur
á að vera á hverjum virkum degi
til pess tíma er auðsætt að mörg
málefni verða rædd. Alls eru fund-
armenn 50. Meðal helztu málefn-
anna verða, að hafa allstaðar sams-
konar vitaljós, svo að litur peirra
og hreifing pýði allstaðar pað
sama, ennfremur að merki sje all-
staðar hin sömu, svo að sjómenn á
tveimur eða fleiri skipum á hafi úti
geti með merkjum talað saman, pó
hvorugir skilji annars tungumál.
Dar verður og talað um að skýrteini
skipa og skipstjóra ættu að vera ein
og hin sömu hvað búning snertir
hjá öllum pjóðum. Um skiprek og
burtflutning skipafleka af almennum
skipaleiðum á hafinu verður og talað.
Er helzt ráðið að skipta hafinu í deild-
ir og að hverju hinna stærri rfkja
verði síðan afhent einhver ákveðin
deild til umsjónar, til að halda
hreinum, svo að skipum sje engin
hætta búin af skipsflökum, sem eptir
kunna að vera hvort heldur ofan
sjávar eða í kafi.
Á hinu nýbyrjaða fyrsta rikis-
pingi Suður-Dakota-manna sitja
170 pingmenn, 125 í neðri og 45 í
efri deildinni. Og um afl repúblíka
í pvi riki má dæma af pví, að á
pinginu eru 150 repúblíkar af 170
mðrinum talsins. í sjálfsforræðis-
lögunum frá pjóðpingi, er svo að
orði komist,, að kosningaskýrslur,
stjórnarskráin og önnur lög áhrær-
andi stofnun ríkisins skuli send for-
seta Bandaríkja, og að ef hann finni
ekkert athugavert, pá sje pað í
hans valdi að auglýsa ríkið formlega
stofnað samkvæmt grundvallarlög-
uui Bandaríkja. Fyrri en petta er
um garð gengið getur pingið ekkert
gert á löglegan hátt, og enn er
ekki búið að inn kalla allar kjör-
skýrslurnar, pví síður að senda pær
til Washington, pó pingið hafi í
millitíð verið kallað saman.—Hið
fyrsta verk pingsins eptir að pað er
löglega stofnað, er að kjósa 2 ráð-
nerri^ í efri deild pjóðpingsins.
Þrír dómarar sækja um pað embætti.
Samsæri til að múta tylftar-
dómnum tilvonandi í Cronins-morð-
málinu í Chicago er nýkomið upp.
eru í pað flæktir mjögmargir menn
og nokkrir peirra málsmetandi
menn. Tilgangur fjandmanna Cron-
ins læknis er, að banamenn hans
verði fríkenndir hvað svo sem pað
kostar.
í New York er nú talað um að
byggja brú, sem að öllu leyti verð-
ur tvöfalt meiri en er hin mikla
Austur-árbrúin. Þessi brú sem nú
er talað um er ytir Hudsonfljótið
sjálft, til að samtengja New York
og Jersey City, en sem hingað til
hefur }>Ótt óvinnandi verk nema með
jarðgöngum undir fljótið, og sem nú
er verið að grafa. Brúin verður
7,000 feta löng eða nærri 1£ míla,
að brúarsporðunum meðtöldum.
Brúin verður hengibrú, en af pví
breyddin er svo ógnamikil á fljótinu
verða auk endastólpanna hvorumeg-
in 2 stólpar í fljótinu til að hvíla
járnreipin á, og á milli peirra eptir
miðju fljótinu verður aðal farvegur
stórskipaog verður hann 2,650 feta
breiður. Frá yfirborði vatns pegar
fljótið stendur hæst upp að gólf-
bitunum í brúnni verða 140 fet, og
kemur pá farvegur járnbrauta yfir
brúna 85 feta breiður og verður par
lagður sex-faldur sporvegur, en upp
af honum kerour aptur akvegur og
vegur göngumanna til hliðar. Á
ætlað er að brú pessi kosti $40 milj.
°g er pví nokkurnvegin víst að
kostnaðurinn verður nær $60 milj.
um pað hún er fullgerð, eða fjór-
falt meiri en var kostnaðurinn við
Austur-árbrúna.—Verkfræðingur að
nafni Gustaf Lindenthal er höfundur
pessarar hugmyndar um brúna, er
enginn verkfræðingur áður hefur
treyst sjer að gera. Og er hann nú
að smíða brúna heima hjá sjer. í
pví sýnishorni sv'nir hann hvað eina
er brúnni tilheyrir og hvernig pað á
að gerast. Takist honum að full-
gera brúna á pennan hátt er fjelag
manna tilbúið að leggja fram fje og
brúa fljótið, enda líklegt að hún
borgi fljótt kostnaðinn, pó til pess
purfi miklar tekjur á ári, pegar lit-
ið er á að allar járnbrautir sunnan
fljótsins stranda í Jersey City, en
farpegjar og allur flutningur verður
að flytjast á ferjum yfir fljótið og
inn í aðalbæinn, hefur pað lengi ver-
ið talið að standa New \ ork fyrir
prifum.
Mið- og Suður-Ameríku full-
trúarnir á verzlunarpinginu f Wash-
ington hafa pó stigið fæti innyfir
landamæri Canada, pó ekki hafi
peir mök við Canadamenn, í pessan
ferð sinni á annan hátt. Erastus
Wiman hjelt peim öllum veizlu í
porpinu Clifton, Canada megin við
Níagara-foss, hinn 13. p. m.. Og
svo reiddist Blaine gamli á eptir, af
pví peir fluttu pólitiskar ræður á
sunnudag.
í Terre Haute í Indianaríki var
í vikunni er leið seldur veðhlaupa-
hestur fprir $105,000; er pað hið
mesta hestverð, er sögur fara af.
A kjörfundi f Northern Pacific-
fjelaginu f New York hinn 17. p. m.
sampykkti hin nýkjörna fjelags-
stjórn að aðhyllast uppástungu hra.
Villards, er sampykkt var síðastl.
sumar af pá verandi stjórn, um að
sameina allar skuldirfjelagsins í eina
skuld og að auka hana, svo að hún
að öllu samtöldu verði $160 milj.
peir menn voru og kjörnir stjórn-
endur er Villard vildi.
Byrjað er á að leggja strætis-
vagnasporveg milli Minneapolis og
St. Paul, og eiga vagnarnir á peim
sporvegi að knýjast með rafurmagni.
Lengd brautarinnar verður um 10
mílur og fargjaldið 10 cents hverja
leið. Með járnbrautunum er far-
gjaldið 30 cents hverja leið.
I'ekjur Northern Pacific-fje-
lagsins á síðastl. fjárhagsári pess
voru $19,707,460. t>ar í eru tekjur
pess fyrir rúinlega £ milj. ekra af
landi er pað seldi á árinu. Land-
eign pess fjelags er enn pá 39,720,010
ekrur, auk pess sem pað á svo tug-
um púsunda ekra skiptir í bæjarlóð-
um meðfram öllum brautum sínum.
Af landeign sinni—gjöf frá Banda-
rfkjastjórn—er pó fjel. frá upphafi
búið að selja yfir 7 milj. ekra. í
samanburði við petta, er landeign
Canada Kyrrahafsfjelagsins smáræði
eitt, og hefur pó ekki ósjaldan verið
klagað yfir að gjafmildi sambands-
stjórnar í pvf efni sje framúr öllu hófi.
Skaðaveður gekk yfir sjóar-
ströndina frá New York norður fyrir
Massachusetts-ríki í vikunni er leið,
og grandaði skipum.
C a n a d a .
Tekjur sambandsstjórnarinnar í
síðastl. septembermán. voru $3,453,
803, en útgjöldin ekki nema $1,113,
729. Á mánuðinum nam pá af-
gangurinn í rfkissjóði $2,340,074, og
er ríkiskuldin færð niður sem pví
svarar. Á fyrstu 3 mán. fjárhags-
ársins eru tekjurnar orðnar $9,909,
691, eða nær 4 milj. doll. meiri en á
sama ársfjórðungi í fyrra. Útgjöld-
in á pessum fyrsta ársfjórðungi eru
samtals $5,545,086, eð nær $1J
milj. minni en á sama tfmabili f fyrra.
Fjárhagsskýrslur sambandsstjórn-
arinnar fyrir síðastl. fjárhagsár (1888
—89, er endaði 30. júnf p. á.) eru rfú
komnar út og kvað að mestu vera
fullkomnar. Eptir peim að dæma
voru allar tekjurnar á pví fjárhags-
ári $38,772,545, en útgjöldin voru
alls $36,845,031. Afgangur í ríkis-
sjóði á fjárh. árinu var pess vegna
$1,927,514, en pað er $^ milj. meira,
en í áætlun var gert ráð fyrir.
Sem stendur er fjárhagurinn svo
æskilegur sem verður, en pegar vet-
urinn kemur og aðflutningar og par
af leiðandi tolltekjur minnka, en út-
gjöldin aukast svo mikið, einkum
vegna hálfs-árstillagsins til fylkjanna,
minnkar eflaust svo miklu nemur
hinn mikli afgangur (á 5. milj. doll.)
sem nú er í ríkissjóði.
Fregnin um að Sir John A.
McDonald sje orðinn formaður járn-
brautar deildar stjórnarinnar er ó-
sönn. Ilún er svo til orðin að skrif-
stofupjónn, er bjó út auglýsingu
peirrar deildar fyrir stjórnartfðindin,
gleymdi að skrifaorðið usettur” fram-
an við orðin uformaður járnbrautar—
stjórnardeildarinnar”.
Málmur grafinn úr jörð í Canada
á síðastl. fjárhagsári narn að verði
í>16^ milj. Þar af var flutt út úr
ríkinu $4^ milj. Inn í ríkið var
aptur á sama tímabili fluttnr málmur
er að öllu samlögbu nam áð verðhæð
$28J milj.
Ráðgert er að á næsta sam—
bandspingi verði kjörin nefnd manna
til að skera úr járnbrautaprætum.
Þesskonar prætumál eru nú orðin
svo mörg og tiókin, að stjórnarráðið
hefur ekki tíma til að ræða pau öll
og útkljá.
Nýtt deiluefni er pað orðið
eystra meðal protestanta, sjerstak-
lega f jafnrjettisfjelaginu, að prote-
stautarnir f Quebec-fylki hafa úr-
skurðað að piggja $60,000, sem
Mercier bauð peim af fjenu er hann
geldur Jesúftum.
Bráðkvaddur varð f Hamilton,
Ont. hinn 19. p. m. efri deildarping-
maður James Turner 63 ára gamall.
—Nýdáinn er f sjúkrahúsinu í Win-
nipeg efri deildar pingm. Richard
Hardisty 59 ára gamall. Bilta úr
hestavagni varð banamein hans.
Innan skamms ætlar Kyrrahafs-
fjelagið að auka ferð hraðlesta sinna
pvert yfir landið svo, að pær fari á
105 klukkustundum frá St. Johns i
Nýju Brúnsvík til Vancouver f Biit,
Col. Vegalengdin milli peirra staða
er um 3,b00 milur. \ erður pað pví
hin langmesta ferð, sem farin er á
nokkurri járnbraut f Ameríku, sv0
langait veg f spretti. Þegar frá eru
dregnar allar tafir við vagnstöðvar,
bið við að taka kol, vatn o. p. h.
verður ferðin að meðaltali yfir 40
mílur á kl.stundu.
Eptir 53 daga stöðuga vinnu
eru nú að lyktum fengnir 12 menn
til að dæma f Cronins-morðmálinu.
Alls voru kallaðir 1,115 manns, og í,
peim hópvoru 12, er nógu lítið vissu
til að skipa tylftardóm.