Heimskringla - 17.04.1890, Síða 2

llEmMKKIXULA, WIXXlPEtí, JIAX., 17. APRIL 1890.
„HeiisIriBila,”
an Icelandic Newspaper.
Publishedeveiy l'nursday, by
Thb Heimskringi.a Printing Co.
AT
35 Lombard St........Winnipeg, Man.
Subscription (postage prepaid)
One year.........................$3,00
6 months......................... 1,25
3 months........................... 75
Payable in advance.
Sample copies mailed free to an>
address, on application.
Kemur át (að forfallalausu) á hverj-
um fimmtudegi.
Skrifstofa og prentsmiðja:
35 Lombard St.........Winnipeg, Man.
Blaðið kostar : einn árgangur $3,00;
hálfur árgangur $1.25; og um 3 mánuði
75 cents. Borgist fyrirfram.
Upplýsingarum verð á auglýsingum
„Heimskringlu” fá menn á skrifstofu
blaðsins, en hún er opin á hverjum virk
um degi (nema laugardögum) frá kl. 9
f. m. til hádegis og frá kl. 1,30 til C e. m.
Á laugardögum frá kl. 9 til 12 hádegi.
tyUudireins og einhver kaupandi blaðs-
ar sjerstakrar aldar—sízt fornaldar- ur er bókin vel p>ess virði setn æskt
innar—nje heldur neinnar ákveðinn- er fyrir hana. Og er J>ví vonandi
ar andastefnu. Það er samsafn frá j að almenningur hlynni að þessari
öllum öldum og úr ölluin áttum. j einstöku og einstæðu konu, með
Um skáldlegt gildi bókarinnar, j I>vi að kaupa bókina. Og f von um
eins og skálskapur hefur ahoennt
verið skilinn hjá oss íslendingum,
geta orðið deildar skoðanir. Sumir
munu álíta hana ^káldsögu, af pví
hún er frumhugsuð saga. Aðrir
munu ekki vilja viðurkenna að hún
sje skáldskapur, af J>vi hún getur
ekki heitið skáldleg-t snildarverk.
En hvað er hún J>á, ef hún er ekki
skáldskapur frá almennu sjónarmiði?
Hún hlýtur að vera J>að, pvf hún er
sköpunarverk höfundarins. Annað
mál er J-að J>ó sagt verði, að hið
skáldlega gildi tEldingar’ verði lítið
í samanburði við verk Shakespeares
eða annara höfuðskálda heimsins.
ins skiptir um bústað er hann beðinn a« ; Fyr;r pe m me„a nú fle;r; en höf.
senda Kina breyttu utanáskript á skrif-j ,
stofu blaðsins og tilgreina um leið iyrr- ! u®ldingar hnegja sig djúpt.
oerandi utanáskript.
Utan á öll brjef til blaðsins skyldi j
skrifa: The Ileimskringla Printing Co.,
1». O. Ilox 305.
Hinn skáldlegi söguþráður l>ók-
arinnar er ástalíf Þorleifs kristna,
| I>órdísar Toddu og Helgu döttur
j Vilberts, hins fróðasta manns, er
sagan getur um; J>að er príj>ættur
J>ráður, en stórmenni 10. aldarinnar
Ier J>essum veika söguj>ræði,
bjóða nú útg. uHkr.” þaú sem eptir . stendur í andlegu trúarstrfði, sem
eróútkomiú af þeuum árgangi (en að nafninu tU endar með þv[ að
Ffrir $1,25
þaö eru £ árgangsins) og aÖ AUKI
það, sem EKKI ER UPP-
GENGIÐ at fyrstu blöðum ár-
gangsins.
Þetta boð gildir því að eins, að
nýir áskrifendur borgi umsamda
ugphœð
FYRIR FRAM.
Frá þeirri reglu verður ekki vikið.
IV. ÁR. NR. 16.
TÖLUBL. 172.
Winnipeg, 17. apríl 1890.
TORFHILDDR P. HOLM,
„ELDDÍG”
Söguleg skáldsaga frá 10. öld.
Heykjavík.
Aðalútsala í bókaverzlun SigfúsarEy-1
mundssonar. Prentsmiðja Sigf úsar Ey- \
mundssonar 1890.
kristni er lögtekin, en ásatrúin úr
lögum numin. f sambandi við J>etta
er margt mjög sögulegt, fróðlegt og
eptirtektavert f bókinni. T. d.: erkafl-
inn um erfidrykkjunaf Dal að mörgu
leyti góður og eitthvað af hinu skáld-
legasta ísögunni; skálinn og ræða
Runólfs sýnist ná tilgangi Iiöfund-
arins, og sama er að segja um mik-
ið af J>ví sem fer fram á alpingi og
hugsað er og talað J>ar sumarið sem
kristni er í lög leidd, sumt af J>vf
er ákjósanlega gott. Á hinn bóg-
inn líkist frásögnin J>jóðsögum og
æfintýrum meir en fornsögum eða
nokkuri skáldsögu.
Það gegnir furðu, hve höfundur-
inn hefur verið lftt hrifinn af náttúru
Það getur varla heitið að
(Niðurlag).
Auðvitað liefur pað nú samt ekki j fslands.
verið áform höf. að skaj>a neina yf- hún reyni nokkra vitund til að gera
irnáttúrlega paradís, heldur hitt, að skáldlega lýsing af henni. Allar
sýna náttúrlegann mannheim með lýsingarnar eru að eins í sundur-
öllum sínum göllum, oftrú, hjátrt,
vantrú, hjegiljum og hindurvitnum.
En enofu að'síður mun lesarinn hvað
að liöfundurinn lifi lenc’i og haldi
áfram ritstörfum, óskum vjer að
henni auðidst að leysa af hendi r>t-
verk, sem hún á með rjettu hrós
fyrir. Eptirmáli bókarinnar sýnir
að hún er í vissum greinum vel
pennafær. Og afkastameiri er hún
enn allar aðrar íslenzkar konur.
Það er vonandi, að hans dæmi verði
til J>ess, að framkvæmdir manna í
J>ilskipa útvegavaxi.
Gestur Pálsson.
Flt J E T T A - K A F L AR
ÚR BYGGÐUM ÍSLENDINGA.
BRJEF FRA REYKJAVIK.
Reykjavík, 25. niarzmán. 1890.
Það er eins oof vant
©
margar nje verulega
er hvorki
markverðar
frjettir úr höfuðstaðnum okkar eða
frá íslandi yfir höfuð.
Eptir J>vf sem gera er, má veðr-
áttufar heita gott, útlit um skepnu-
höld sömuleiðis og að endingu er
að minnsta kosti hjer syðra fremur
útlit fyrir, að hin nýbyrjaða vertíð
verðigóð. Aföllum J>essum ástæð- Bækur hafa engar komið út, sem
um Döur okkur hjer heima fremur vert sje að nefna> nema prýðisfall_
vel og J>að eru tæplega líkindi til, egur sögupáttur frá Vesturheimi ept
að vesturfarir hjeðan af landi verði ;r Einar Hjörleifsson, 44Vonin”
miklar að sumri, nema ef hafís kem- ,Nefnn mA líka ^Eldinguna” eptir
ur og vorið verður hart, pví pá frýs öll frA Torfhildi Holm. En J>ar hefur
ánægja með land og líðan og menn kona pesg;5 pó hún gáfuö sje og að
eru fúsastirmargirhverjir til að kveðja mörgu leyti vel menntuð, reist sjer
landið fyrir fullt og allt, ef einhver sýnilega hurðarás um öxl, J>vf við
fæst kaupandi að rollunum, svo1
hægt verði að komast vestur yfir liaf-
ið—J>. e. a. s., ef allar rollurnar eru
ekki dauðar úr hor.
Um pólitikina er fátt að segja.
börnunum hafi verið enn J>á minni
en hjá sóknarbörnuin sjera Stefáns
Sigfússonar fyrir sínum presti, eða
kannske öllu rjettara virðingarleysið
og virðingarskorturinn enn pá rót- j
grónari og meira rökstutt. Sain- |
kvæmt tillögunj biskupsins veik svo t
landshöfðingi sjeraStefáni Halldórs-
syni frá embætti eins og áður er
sauft.
Það er almennt álitiðað með pess-
um afsetningum eigi að byrja nýtt
tímabil f kirkjusögu íslands, að pví
er eptirlitið með prestunum snertir,
og að eigi verði látið við petta sitja
með presta afsetningar, heldur verði
haldið áfram með að setja af, pangað
tíl prestastjett landsins megi telja
hreinsaðaaf hneyxlanlegri ofdrykkju.
Hjer í höfuðstaðnum er nú sem
stendur blíðviðri, enda hefur veðr-
áttufarið í vetnr mátt lieita ágætt,
lítið um frostog lítið um hríðir. Ver-
tiðin er byrjuð og farin að veiðast
stöku rauðmagar og J>egar frjettist
til hrognkelsanna, J>á fer nú fyrst
reglulegur vor-andi að færast yfir um vinna a Þeim til samans ekki færri
en 1700 manns. En hjer eru heimilis-
fastir ekki nema um 400, svo aðkomend-
ur á sumrum eru um 1300 og eru þeir nú
að koma að í hópum, því sumarvinnan
byrjar með apríl og helzt til nóvember-
loka. Vinnulaun við múrsteinsgerti eru
$1,25—1,50 á dag og er þat? fremur lágt
þegar athugað er, að vinnutíminn er
11-12 kl.stuadir á dag.
aljiýðuna í höfuðstaðnum. Um and-
legt líf eða fjör er lítið að segja.
pá bók er sannast að segja allt lje-
legt nema stærðin, hún ein er fram-
úrskarandi. Iðjusemi og J>rek J>ess-
arar konu er aðdáunarvert, alveg
einstakt hjá íslenzkuin konum, en
Núna með nýjárinu kom heunar timi j f*a^ g^eti reyndar verið mikið efa-
lausum molum.
Mjög lítið er um skáldlega fyndni
og spaug f bókinni ogJ>á sjaldan J>ví
eptir annaðreka sig á eifthvað, sem I bregður fyr;r ver8ur ekkert úr pvt
hann getur ómögulega sannfærzt
um að hafi nokkru sinui getað átt j ■
vegna alvörunnar. Álfur Oddsson seg
ir: ltÞá er eg hefi... gengið á land
sjer stað. T. d. er oss ómögulegt hefi eg a]dre; geng;ð 8vo framhj4
að trúa pví að Þorleifur og Hösk-: hálf-útsprunginni rós eða blóinjurt
uldur hafi verið ltlengi sumars að aðeghafieigi hjálpað náttúrunni til
villast í hafi, án J>ess að finna land, að opna hana”. Og svo opnar hann
frá }>ví peir Ijetu í haf úr Reyðar- munninn á ambáttiuni og hún bftur
firði og J>ar til J>eir lentu í Holta- hann. (1Hið unaðsamlegasta við tafl
vatnsósi, og enn sfður ertrúlegt, að |>etta er að sitja við ldið J>fna og
[>eir hafi verið jafnánægðir y'íir að ! sj4 spjekoppana vera að fæðast og
vera komnir |>ar að landi^eptir sextan deyja á vönguin [>jer með hverju
til að falla í dá, ef allt feraðvanda,
eins og jeg skrifaði seinast, og
vakna svo ekki aptur úr [>ví dái fyr
en rjett fyrir næsta J>ing. Og pað
hefur líka sára-lítið bólað hjer á
pólitík síðan á nýárinu. Helst mun
J>ess háttar hafa átt sjer stað í Eyja-
fjarðarsýslu, J>ví [>ar liggur nú fyrir
f júnítnánuði í vor að kjósa nýjan
alpingismann í stað Jóns Sigurðs-
sonarsál.; [>ar erumörg þingmanna-
efni á boðstólum, svo mörg, að aldrei
hefur víst eins mikið verið um [>ess
háttar vöru í nokkru öðru kjördæmi
landsins. Helstu garparnir [>ar eru
[>eir Einar umboðsmaður Ásmunds-
son í Nesiog Skúli sýslumaðurThor-
oddsen á ísafirði og peir munu hafa
allan porran af kjósendunum með
samt, hvort [>ví f>reki og J>eirri iðju-
semi væri eigi eins vel varið til að
prjóna eittlivað gagnlegt og J>arf
legt sem til [>ess að semja ljelegar
skáldsögur, J>ó stórar sjeu að vöxt-
unum til.
Nú fer Jón Ólafsson af landi burt
með J>essu póstskipi á leið til Vest
urheims. Þessa hina síðustu daga
hefur ekki á öðru gengið hjer í bæn-
um en veizlum fyrir honum, morg-
unverðum,miðde£risverðuin otrkvöld-
verðum, og f>að er eins og allir,
jafnvel [>eir, sem slíkt hefði kunn-
að að virðast ólíklegast um áður,
vilji nú gera allt til að heiðra hann
og tjá honum í opinberum ræðum,
hve mikill missir íslandi sje að hon-
um. Það er J>ví að vonum mælt,
sjer> pd flestii* telji líklegast, að; j>egar Jón Ólafsson, í einni veizl-
Einar gainli verði hlutskarjiari. Það unni, sem honnm var haldin, sagði
er lfka einkennilegt við Eyjafjarðar- að sjer væri svo nýtt um, að gert
sýslu-kjördæmi, að þar eru báðir
flokkarnir allsterkir, miðlunarflokk-
urinn og gamli stjórnarskrárflokk-
væri tlstáss af sjer”. En pað
heldur enguin ofsögum sagt, að J>að
er stór-mikill missir að Jóni Ólafs-
urinn, J>ó flestir ætli, að miðlunar- syni; fyrst og fremst er víst um [>að,
Úr brjefitrdSayreville, A'. ./. 1. apr'd.
„I (lag ljezt bjer stúlkan Kristín Vil- j
hjálmsdóttir, sem þjá'Sst hefur af brjóst-
veiki nú í full 2 ár, eins og um hefur
verið getitS í „Hkr.” áður.
Iljereru 75—80 ísl.allsog líður þeim
flestum heldur vel; karlmenn flestir vinna
að einhverju leyti að múrsteinsgerK.
íslendingar fluttu hingati fyrst 1886 og
þatS ár aðeins ein familia. Alls hafa
flutt hingað 140 íslendingar, af þeim
hafa 15 dáitS, 10 flutt til íslands aptur og
aðrir til ýmsra staða í Ameríku. Á tima-
bilinu hafa farið fram 14 hjðhavígslur
og 9 börn hafa fæðst.
Staður þessi er um 30 mílur í suð-
vestur frá borginni New York, og er að-
alatvinnan múrsteinagerð. Þau verk-
stæði eru hjer 12 á 3 mílna löngu svæði
meðfram SivSurá (South Hiver) og á sumr-
Tíðarfar er hjer mjög gott, frost- og
snjólítið á vetrum,'en rigningasamt. Þá
þrjá vetur, er jeg hef verið hjer, hefur
frost sjaldan náð 20 stigum fyrir neðsn
zero. Á síðastl. vetri hom hjer hvorki
frost nje snjór, að heiti, fyrr en í byrjun
marsmán. að fjell 4—5 þuml. snjór og
kom 4. þuml. þykkui ís á tjarnir”.
flokkurinn vcrði ofan á, einsíEyja-
fjarðarsýslu og á íslandi yfir höfuð í
fraintíðar pólitíkinni.
að sæti pað, sem hann skilur autt
eptir á aljungi, verður að öllum lík-
indum seint fullskipað að harla
Eg gat J>ess á dögunum, að búið mðrSu l*7tl Þar. næst er Good'
Templar-Reglan hjer i bænum og
væri að víkja sjera Stefáni Sigfús-
syni*, presti að Hofi í Álptafirði, frá
hjer í landi, sem átti í honum sinn ó
vikna sjóvolk’
og eiga [>ó eptir að fara ur
[ brosi”, sagði Þorleifur við Þórdísi.
haustiö | p>að geta sumir liaft gaman af svona
til Noregs. Það er líka ótrúlegt að löguðum setninguin, einkum [>eir
Hallgerður og liergpóra—eins og sem liafa spjekojipa í kinnum.
|>ær vortt skapi farnar—eptir allan
[>ann fjandskap, er peirra vará milli
—og |>að áður en Hallgerður Ijetstela
Sky'ringarnar aptan viðbókina eru
mjög víðtækar og fróðlegar, en á
, stöku stað munu [>ær ekki vera ná- mus
úr Kirkjnbæ, sem auðsjáanlega er ■ , . . .. . .
kvæmlega ryettar, t. d. er Jungstað-
um garð gengið áður en gihlið er í • , , , , ,
urinn form í í ljótsdal nefndur
Dal . að J>ær heff u nokkurs staðar, . . ,» • „ ~ ,
r ! ((lvirk]ufeilsping' , en J>að á að vera
....... C ! 1 «r i 1 I f omn.
embætti og jeg skýrði nokkurn veg- trauðasta, einlægasta og bezta for-
,, , , , „1, . , r... í vígismann. En l>að sorglegasta við
inn ýtarlega fra Ollu J>ví máli. ötór- & " o &
tíðindi mega pað heita hjer á landi, t>urtfðr JÓnS er Þó, Það’ að lslaud
’ skuli ekki vera komið svo langt í
menningu, að [>að geti haldið slík-
um mönnutn fóstum. Þar sem eins
að mánuði síðar, eða 22. [>. m., var
öðrum presti á Austurlandi sömu-
leiðis vikið frá embætti. Það var
sjera Stefán Halldórsson, prestur I
Hoftegi á Jökuldal. Þegar sjera
Jón Bjarnason frá Winnipeg hjelt
hjer í bænuin síðastliðið haust fyrir-
lestjr sinn um (ýslenzkan nihilis—
gat hann um drykkjuskap
sjera Stefáns Halldórssonar og
nefndi nafn lians. Það er sagt, að
biskupinn hafi út af J>essum ummæl-
um sjera Jóns farið að leita sjer upp-
’ j Kiðjafellsping. Reyðarfjall er ekki lýsingar að austan og árangurinn af
an otr hvíslast á, að Hallgerður hefði I. TT,, ,, , _ j . , P c •», ac ic
n s j lnð saina og Hólmafjall, og kaupstað- j J>vi hah venð sá, að hann hah sann-
ur var lengi norðan við Ileyðarfjörð, j ^ærzt um> sjera Stefán væri
| margra hluta vegna lítt fallinn til
j en ekki á Búðareyri; en svona lag-
aðar villur munu vera fáar.
farið að segja við Bergpóru: ((Þetta
er gersemis piltur”. Vjer getum j
heldur ekki hugsað oss, að Iiall-1
ur af Síðu liafi verið sá ein- j
feldningur að fara að pússa pau Álf
Oddson og Ilelgu ambátt í lijóna
bxnd, eins og liann er látin geri
hofiuu í Teigi—al'eg óbeðinn.
Fyr má nú vera mannúðleg ei
feldni en svo sje.
En Þrátt fvrir [>að þó að flest! vísdómur hans eitthvaB ^leitur við
J>ess að vera andleg og siðferðisleg
fy'rirmynd safnaðar. Vitaskuld er
Efnið í bókinni er svo mikið að 1 J>að, að sjera Stefán Halldórsson hef-1
stendur á og hjer á landi, að svo að
segja allt liggur ekki að eins ó-
gjört, lieldur líka óhugeað, [>ar er
tjónið svo stórkostlegt, [>egar maður
missist, sem skarar fram úr öðrum að
andlegu atgerfi.
Verklegar framkvæmdir eru ekki
miklar hjer í bæ; fyrir nckkrum ár-
um, rjett eptir 80, var lijer allmikið
um húsabyggingar, einkum hjá sjó-
mönnum og handiðnamönnum, nátt-
túrlega allt eða mest með lánsfje.
jÞegar svo aflaleysis árin komu og
menn gátu ekki staðið í skilum, var
gengið að húsunum og J>au seld
hrönnum sainan, optast nær fyrir
hálfvirði og stundum ekki J>að. Af
Úr brjefi frd Duluth, Mtnn. 10. apríl.
„Veturinn virðiat nú vera uin garð
genginn, að því er tíðarfarið áhrærir. Um
sítSastl. mánatSamót, skipti um það, og
hafa síðan verið hlúkur og blíður á degi
hverjum. Snjór er allur horfiun, nema
rjett í giljum, og vatnið—sem aðeins var
frosið í fjórtán daga í vetur—ér nú alautt.
Heilsufar hefur nú um tíma verið í
bezta lagi.
Almenn vinna, bæði við húsabygg-
ar, stræta og skurðagerð, er nú rjett að
byrja, og útlit á að hjer verði mikið til
að gera í sumar.
Líðan íslendinga hjer i þessum bæ,
mun yfir höfuð að tala vera fremur gó’S.
Þeii herrar Sigmundur Steffansson og
Ásgeir .1. Pjetursson, fóru í síðastl. inán.
upp í nýlendu fsl. í Lyon Co, Minne-
sota. og keyptu vagnhiass af kúm. Þeir
voru vikutíma í ferðinni fram og til
baaa; þeir Ijetu mikið vel af viðtektum
meðai landa sinna þar, og vellíðun þeirra
yfir höfuð.
Tólf til fjórtán ísl. eru nýlegakomn-
ir hingað til bæjarins, flest ungir og
efnilegir menn; þeir kt#iu frá Minneota
og nýlendu íslendinga þar í grend. Þeir
er gera allir ráð fyrir að setjast hjer að, og
flestir í West Duluth.
Þeir herrar Sigurjón Arngiímsson
og Þorvaldur Bjarnarson sem ((Hkr”.
getur um að farið hafi hingað í þeim
erindagjörðum að byrja verzlun, hafa
leigt búð á hornina á Grand and Second
Ave. í West Duluth og ætla að byrja
matvöruverzlun seint í þessari viku.
Þeir hafa nú þegar pantað um $1000
virði af vörum. Vjer ísl. erum glaðir
í anda yflr siíku fyrirtæki á meðal vor,
og óskum þairn af heilum huga til lukku
með fyrirtækið.
Verzlunarnafn þeirra fjelaga er: J. S.
Anderson & Co.
Enn fleiri íslendingar úráðurnefndu
plássi, eru væntanlegir hingað áður en
langt um liður”.
I pað liefði verið meira en nóg í 3
j skáldsögur eins stórar og [>essi saga
| er, og [>að hefði farið margfalt betur
_ I að skrifa sjerstaklega um útlönd; að !
j minnsta kosti er [>essi Vilbert og
FÁEIN ORÐ UM FLOKKASKIPTING
ÍSLENDINGA í ÞESSU LANDI.
Einhver heiðvirður landi lætur til
sín heyra í 9. blaði ((Lögb.” þ. á., með
fyrirsögninni: (IIverjireru me'S’. Greinin
erólík mörgum öðrum, erbirtast í blöð-
um vorum, aS því leyti, aS hún er ekkert
kák. Ilöfunduiinn kemur fram sem
strangur vinur ((Lögb.”, en óvinur ((Hkr.”
Mjer kemur ekki til hugar að rýra hið j
allra minnsta rjett ljöf. til að láta skoð-
un sina i ljósi, sem liann án efa gerir af
beztu sannfæringu, en jeg ætla að taka
betur sjet! en að bæfti blöðin sly Sji þau
eptir ýtrustu kröptum. Þau að vísu
brúka ekki alveg sörnu orð eða hug-
myndir, því viívikjandi, en þungamitljan
verður hin sama, nefnil., að hrinda þjóð-
inni áframtil menntunar og velgengni.
Því hefurverið hreiftá'Sur, að blötS-
! in ættu að vera sammála. Sumir af vor-
í um lærðustu mönnum liafa gripið til
j peunans og komizt að þeirri niðuistöðu,
að þetta einingarmál gæti ekki átt sjer
stað, það væri ekkert annutS en lopt-
byggingar og hugarburttur liins sistarf-
andi mannnl. anda, er myudi halda sig i
loptinu um aldur og æti, þegar um al-
menningsmál væri atS ræða. Blöðin eru
mannaverk og hljóta að hiýða sama lög-
máli, enda fæ jeg ekki betur sjeð, en að
það sje einmitt eitt hið nauðsynlegasta
að blöðin senni um vor velferðarmálefni.
Þat! hið sama kennir almenningi að
hugsa um málHS og skoða það frá fleiri
en einni hlið, eptir þeirri röksemda-
ieiðslu, sem blöðin hafa komið fram
met! í sinni „discussion”. Þessu til stuðn-
ings vil jeg benda á fyrirlestur herra E.
Hjörleifssonar, haldinn á siðasta kirkju-
þingi. Einar er maður vel lærður og
talinn frjálslyndur; hann heldur því
fram,að þjóðina muni vanta „discussion”
og af þvi leiði, að hún sje í einskonar
móki. Hún hafl ekki tœkifæri til að
glæða skilning sinn, af þvi umræður um
velferSarmál þjóðarinnar sje meiningar-
laust kák eðaglamur eittlivaS útí bláinn,
ár eptir ár, svo þegar þetta glamur hættir
er alþýSa því sem nær litið eða ekkert
færari að skilja málið en áður en umræð-
urnar um það byrjuðu. Því er jeg herra
E. II. alvegsamdóma i þessu efni, og jeg
hef ekki sjeð þetta atriði hrakið með
nokkrum gildandi ástæðum, þá hlýt jeg
að lialda því fram, að „discussion” sje
oss eins nauSsynieg hjer eins og hún er
löndum vorum heima. Jeggetekki felt
mig við þá skoðun, að þó hjer sjeu tveir
flokkar, pá þurfi endilega annar flokkur-
inn að vera svo illgjarn og vondur, að
lianu vilji ekki annað en það, sem er oss
til ógogns og vanvirðu, en ats hinn flokk-
urinn sje svo góður og rjettlátur að hann
stríði eingöngu fyrir því, sem oss er til
sóma og velferðar. Þessi flokkaskipun
eruokkuð undarleg, og eptir þeirri þekk-
ingu og reynslu, sem jeg hef haft af lönd-
um minum hjer vestan hafs um síðastl. 11
ár, þá er mjer ómögulegt að fallast á að
hún eigi sjer stað, nema ef vera skyldi
hjá höf. sjálfum.
Að þa'S hafi verið ýmsar greinir í
j blöðuuum, er hef’Su mátt vera ritafSar
j með meiri kurteisi en þær hafa verið, og
að suinar þeirrahefðu jafnvel mátt alveg
falla burt, er mjer ekki fjarri skapi að
segja, og í þeirra tölu álít jeg grein höf.
Það er annars ekki rjett stefna er margir
taka, er rita í blöð, að níðast æfinlega á
persónunni, í staðin fyrir að ræSa mál-
efnið, jafnvel þótt ekki sje hægt að æti-
ast til að vjer ísl. sjeam vaxnir upp úr
þessari persónulegu óvild, er opt á sjer
stað, þegar um almenn málefni er að
ræíia og tveir eru málspartarnir, þvi vjer
sjáum, aS það hið sama á sjer einmitt
stað meðai innlendra blaðamanna. Að
vísu er það litil málsbót fyrir oss, þó
fleiri sýni berlega eiukenni heimskunnar,
þar tímans krafa er sú sama til vor, að
reyna eptir fremsta megni alS losa oss við
allt hatur og illgirni, en leggja saman
krapta vora og hjálpa hver öSrum í fram-
sókn til fullkoinnunar.
Hvað höf. meinar, erhannsegir, að
(lHkr,” sje málgagn verstu manna, er sem
leyndardómur fyrir mjer, eða hefur hann
nokkra ástæðu sem mannvinur til að
segja, aS ÁsgeirLindal sje vondurmaSur?
Hann er sá einasti af „vondum” mönnum,
er höf. nafngreinir, og það af þeirri á-
stæðu, að hann hefur skoSað nýlendna-
búskap vorn og annan fjelagsskap öðru-
vísi en sumir aðrir. Það sem mjer finnst
almenning varða um í þessu máli, er,
hvort Líndal liefur sagt rjett e’Sa rangt
frá. Hafi hann að öilu leyti haft rangt
fyrir sjer, hefur hanu uppkveðið yflr sjer
þann dóm, sem er maklegur. Sjeu nú
gruodvallaratriðiníframbur'Si hans sönn
ur alltaf verið filitinn góðmenni eða í [>essu liefur leitt, að menn eru orðn-
rjettara sagt meinleysisgrey, sem ! ’r liracddir við húsabyggingar, jafn-
i engum manni liefur viljitð illt gera, | vei si^an ^dr að batna í úri og hin
það lijer fram í byrjun, að athugasemdir
mínar verða alveg fráskildar sko'Sunum ! og rjett, þá virðist, að dómat þeir er upp
höf., þar jeg lít öðruvísi á tnáiefnið en !iiaia verið kveðnir yfir honum fremur
fólkið sje að mórgu leyti ónáttúr-
Yegt, er margt, som [>að hugsar og
seo-ir, niji'ig gott, ýms spakmæli og
heimspekilegar hugmyndir um liitt
o<r annað er viðkemur mannlífinu,
O
er hvergi liægt að finna á einum
Stað nema í pessari bók. En pess
konar sælgæti er ekki ávöxtur neinn- j
allt hitt.
Bókin erguði helgað verk og lofs-
verður vottur um áræði og dugnað
höfundarins. Hún hefði pess vegna
—næst Biblíunni—rjett til að vera
í skrautbandi, húsprýði á hverju ein-
asta íslenzku heimili.
Hvað sem öllum aðfinningum líð-
par sem nafni hans á Ilofi mun eig-
inlega ekki hafi haftneitt góðmennis
snið á sjer, en uin prestslega hæfi-
leika peirra til að vera leiðtogar og
fyrirmynd mun hafa verið nokkuð
lfkt á komið með peim. Sjera Stef-
áni Halldórssyni er jafnvel borið á
brýn, að hann hafi verið enn pá Ijett-
úðugri og skeytingarlausari í orðum
en sjera Stefán Sigfússon og að
virðingin fyrir lionum hjá sóknar-
*) Ritgerð um það málefni kemur í
næsta blaði.—Ritst.
síðustu ár liefur svo sein ekkert ver-
ið byggt hjer.—Með stórum fram-
kvæmdum í sjávarvegi má nefna út-
gerð G-eirs kaupmanns Zoega; hann
gerir út 6 pilskip til húkarla og
porskveiða og hefur pannig í pjón-
ustu sinni allmikinn hluta árs ná-
lægt 100 manns, eintóma íslend-
inga; slíkt er eins dæmi í voru landi,
en sýnir að slíkt borgar sig, pví pað
er almenntjálitið, að Geir kaupmað-
ur græði stórfje á útveg sínum á ári
hverju, enda hefur hann hin síðustu
árin alltaf verið að stækka hann.
liann gerir.
Höf. segir aí blöðin sjeu flokksblöð,
: ranglátlega hugsaðir,, og rniður sæmandi
menntuðum mönnum a'5 dæma svo ná-
flokkarnir sjeu tveir, annar betri, hinu í unga t
Líndal er taliun versti maSur
verri. AtS (lLögb.” sje biað sem berjist
fyrir framförum og velferðarmálum vor-
um, en ((IIkr.” leitist.viðjað brjóta þau á
bak aptur. Jeg hef nú lesið liæði blöðin
ogjeggetekki sjetS að dómur þessi um
(1Hkr.”sje rjettlátur. Það liefur mikill
meiningamunur átt sjer stat! milli blað-
anna, um ýms mikilsvarðandi málefni,
og hvernig skyldi framkvæma þettaetSa
hitt, enn fremur hafa þau nuggnð um
ýms lítilsvarðandi atriði hvort upp á sinn
iiátt. En þegar nú um velferðarmál
þjóðflokks vors er að ræða, fæ jeg ekki
—og álítur þó höf. þá marga. Hvort
þetta er svo hefur almenningur mest vald
til að dæma um, en hvorki jeg eða hinn
heiðrafSi höf. Okkar rjetti rjettur er að
eins jafn við hvers annars einstaklings og
ekkert meiri.
Jeg hygg það eigi sjer stað hjei um
bil undantekningarlaust, uð þegar vjer
komum lijer fyrst, sje oss gjarnt að líta
heldur á hina dimmu hlið hins amerí-
kanska lífs, heldur en að skotSa bæði
kosti og lesti þess í hinu rjetta ljósi, sem
vjer þó lærum að gera, þegar reynsian