Heimskringla - 26.06.1890, Blaðsíða 2

llKniSIÍIUXULA. WIKNlPKtt, MA\., »0. JI XI ÍWIO.
„HeiiskriaEla,”
an lcelandic Newspaper.
Publisbed eveij1 '1 uursday, by
í hb Hkimskbinola Pkixtiko Co.
ÍV. ÁH. NK. 26. TÖLL’BL. 182.
Winsipko, 26. júni 1890.
EN N M EI E I FR EST U R
er Ný-íslendingum, veittur tii ati
nema og- kaupa hinar svokölluðu
uodda”-sectionir (Oddnmnbered Sect-
ions), {>. e. ferhyrningsmílurnar rneð
stiiku tiilunni: T, 3, 5 o. s. frv.
í>egar hr. Báidwin L. Baldwins-
son var í Ottawa í vor (í apríl) bar
hann pettam&l fram og ritaði stjórn-
inni um að fá tíma nýlenduiuanna
til að nema urntalað land lengdan
frá 1. marz 1889 til 1. jan. 1892.
X>etta hefur nú sambandsstjórn veitt
rneð uOrder-in-Council” dags. 22.
mnl síðastli
i'rá pessunr tíma tii 1. jan.
1892 geta pvi Ný-fslend ingar num-
ið mntalað land sem heirnilisrjettar-
land, eða, ef peir vilja, keypt pað
gegn 'venjulegu verði á forkaups-
rjettarlandi. Að geta fengið pað
keypt hefur eiginlega pá pýðingu,
að stjórnin gefur peim, serii pegar
hafa tekið heiinilisrjettarland og pví
ekki tekið pað á ný, tíekifœri til að
kaupa viegu verði land sem kann
«ð liggja sainhliða ábýlisjðrðinni.
lír pað mikilsvirði fvrir pá, sem
ítuka vilja landeign sína.
Aðgætandi er pað saint, að land-
nemar geta ekki fengið pær odda”
sectionir, sem afmarkaðar eru til
styrktar skólum í fylkinu (sections 11
og 2Ö) nje heldur pau uodda” lot,
sem eru svo votlend að pau geta
kallast uSwamp-Lands”, pví pað
land allt er samkvæmt samningi við
sambandsstjórn eign fylkisstjórnar-
innar í Manitoba.
A pessum 18 máuuðum sem nú
eru eptir af tlmabilinu ættu Ný-Is-
lendingar að kappkosta að festa allt
paö land er peir á annað borð liafa
lóngun til að eignast, hvort hehlur
sjer sjálftim eða ættmennum síiium
til afnota. Þeir menn utan nj'lend-
unriarj sem kunna að liafa í hug að
taka bólfestu i Nýja-lslandi ættu
einnig að hafa pað hugfast, að með
pví að festa par land á pessu tíina-
hili gefst peiin freinur tækifæri til að
n& 1 bújörð rnitt I pjettri byggð. En
eptirað fresturinn er ujrphafinn verð-
nr alltaf önnur hver ferhyrnings-
mlla auð, og byggðin pá peiin mun
strjálli.
í pessu satnbandi er vert að
geta pess, að 1 tilefni af spurningum
eptir bæjarlóðum á Gimli hefursam-
bandsstjórn spurt land-agent sinn 1
Winnipeg hvað margar lóðir mundu
seljats og ‘gefiðlskyn rö hæjarstæðið
mundi tafarlaust mælt ef von vœri
til að nokkuð margar lóðir seldmt.
—Nú er pví tækifæri fyrir Gimli- !
búa að rjúka til og sýna pað, ef peim
er annt um að fá bæjarstæðið mælt.
F UII Ð U IIK U R .T Ú XI
ÓLAFSSYNl
er hann nú farinn að verða pessi ]
nýi friflarins og sameiningariniiar”-
postuli, pessi makalausi Jón, sein
keyptur var til aðstoðar (!) uLög-
bergi”. Hin helztu blaðamennsku
einkenni hins fyrnefnda Jóns—kæru-
leysi og ósvífni—gægist svo mjög
út á tnilli Ifnauna í nokkrum síð-
ustu blöðum J.ngb.’, að pau sverja
pennan endurfædda Jón í ættina
við (Gönguhrólfs Jón, tSkuldar Jón,
Etc. Etc., sem alræmdur er á fslandi!
landshomanna á n.illi. Kornist pað
nú inn i hOfuðið áfólki, að pessi Jón
og hinn Jóninu sjeu einn og hinn
saini Jón, ein og hin sama útgáfan
með peim eina mismun að seiniíi út-
gáfan er þrykkt i Vesturheimskri
pfessu. Komist petta inn í höfuðið
á fólki, pá er hcett við að átrúnað-
urinn á hann seni friðarboga veiklist,-
hætt við að hann verði settur ásama
bekk og flestöll önnur allra-meina-
iióta-lyf, að hinar glæsilegu auglýf-
inir’ará uinbúðunum verði álitnar verð-
n
meiri sein augnagaman en lyfin sjálf
sem heilsubætir.
Auk pess sem hann i 23. nr. i
Lrigb.’ p. á. skrifar urn Ilkr.’ 3
ritgerðir sjerstaklega, slettir hann I
haná sopa í að minnsta kosti einni}
annari. Iíúmleysis vegna getum
vjer ftkki athugað að gagni pessar
greinir hans í petta skipti og láturn
pvf sitja við að ininnast stuttlega á j
pað atriðið seni bráðast krefst athuga-
semda. Petta atriði er í hinu maka-
lausa brjefi hans til íslands, par sem
liaun í frjettaskyni segir meðnl aunars
Hkr.’ áhrærandi, að áskrifendur
hennar muni tvel í lagt', vera "900 —
‘ 1000’ að tðlu. l>að iná vel vera að
pegar hann lítur á kaupendafjölda
(Lögb.’ geti hann ekki hugsað sjer
j hærri tölu á kaupenduni annars
blaðs, en pá, er liann nefnir. Eigi
1 að síður sýnir pað ósvffni mannsins
og algert kæruleysi uni pað, út í
hvaða ófærur liann flanar, að hann
ekki hikar við að leggja paunig dóm
á málsatriði sem liann veit allsendis
ekkert um, sem enginn veit um
fyrir neina vissu nema útsendinga-
; maður Heimskringlu einn. Við
slfku frumhlaupi, ódrengilegu frum-
; hlaupi, mundu allir veigra sjer, sem
' ekki er alveg sama hvort peir fara
: með sannleik eða lýgi-
Utaf pessum ummælum hans
! sern einkum í hagfræðislegu tilliti
I hljóta að skoðast ineiðandi fyrir
i blaðið, býður prentfjelag Jleirns-
i kringlu’ honnm tvokosti, sem fylgir:
TILIiOÐIÐ.
Herra Jón Ólafsson, Business
\ Managerfyrir prentfjelag tLögbergs’
skal tilnefna einn umboðsmann,
prentfjelag tHkr.’ einn umboðs-
mann og peir tveir menn skulu svo
i tiluefna hinn priðja urnboðsmanninn
I til pess sameiginlega að yfirfara
áskrifendabók og telja nöfn kaup-
enda tHeimskringlu’. Ef pessir um-
boðsmenn pá ekki fiima fleiri nöfn
bona fi.de kaupenda en I .(KKI, skal
I prenifjelag tIIeiinskringlu’ greiða
■ eitt-púsund dollars (♦1,000) í < V>/-
í lege-sjób liins ev. lút. kirkjufjelags
Isl. í Vesturheimi. Aptur á rnóti,
finnist par fleiri nöfn kaupenda en
' 1,000, skal hra. Jón ólafsson greiða
I fyrnefndan sjóð einn dollar (#1 )
fyrir nafn hvers eins bona fide kanp-
anda tIlkr.’ fram yfir 1,(KH>.
Saindæcurs orr áður en umboðs-
mennirnir taka til starfa skulu ináls-
aðilar afhenda 2 J>ar til kjörnum
mönnum til geymslu pangað til um-
; boðsmenn hafa gefið úrskurð sinn
og pað fje er greitt. sem í sjóðinn
! ber að gréiða, eitt-hundrað dollars
! (8100) hvor, til tryggingar pví
að allir skilrnálar verði uppfylltir.
Innan 0 daga frá pví staríi uin-
! boðsmannapna er lokið, skai sá
: er til pess er skyldur, greiða að
fullu upphæð J>á er honum ber
að greiða, samkvæmt ofanrituðu, í
i fyrnefndan sjóð, og skal móttöku-
! vottorð peninganna auglýst, bæði í
tHeimskringlu’ og tI,ögbergi’.
Gangi hra. Jón Ólafsson að
pessu boði skal hann kunngera pað
prentfjelagi tHeimskringlu’ ekki
seinna en á hádegi á priðjudaginn 8.
júli næstkomandi. Neiti hann pessu
boði skal pað álitin fullkomin viður-
kenning pess, að sögn lians um
kaupendatölu tHeimskringlu’ sje ó-
sönn, og sknlu pau orð hans pá, án
frekari ransókna, álltastsem dauð og
ómerk. I're.nlfjel. uI/kr."
HDGSDNARHÁTTDRINH
. í f S L A X I) I
—á—
17. og 18. öldog endurfieöing hnns d vorvrn
tímum.
F Y R IR 7, E S T U R
haldinn í Ktádeotafjelaginu i Rvikti.des. 8!)
— af—
PÁLI RRIFM.
I að eins níð, en kvæðin sutn, sem jog j og undir eins illmannlegt, pegar af
! hef talað uin, eru ekki betri og sann- ‘ einu eða fáum dæmuin misjöfnum
1 arlega liafa menn verið gjörspilltir á 1 eru rök dregin til að fella eða. ó-
landi voru, ef pau eru sönn lýsing frægja heilt fólk”. En síðan fer
á mömium. hanri að hvetja liug maiina, og læt-
En paueru alveg ósönn; petta var ur ísla,,<1 skora á hi'’r" síu> aÖ l,rista
að eins tfzka orðin hjá mö.inum að af sJer doðann °S Geyfðinii.
; tala pannig. l>að væri líka undar-
leg pessi eilífu apturför, en undar-
legast, að ajiturförin skuli vera mest,
ttGuð minn gamli faðir
gipti mig lieilli pjó”,
víst lians vilji pað er
vaknið börnin góð!
Sólin lýsir loptið breitt,
liugsið aldrei að liandaverk
lians verði ekki neitt.
Barátta Eggerts móti volæðisanda
! pegar mest er gji’irt til að bæta og
! mennta pjóðina. Aldrei er kvartað
eins umspillinguna og eptir siðabót-
ina og pegar Guðbrandur biskup er
búin að gefa út meira en 80 guðs
orðabækur; ef meiin telja kvartan- fslendinRa kemllr pó fraln i
irnar ásönnu byggðar, pá yrði af- Búnaöflrbálki. hann spottar volæðið
leiðingin, aðsiðabótin og starf Guð- og segir að pvivakli i!lir an(lar.
} brands hefði ! niuninni liaft siðspill- ^jer valdið {>ví) en engir aðrir)
ing 1 för með sjer. ()g pvf segir
i.Tón Sigurðsson í ritgjörðinni, sem j
jeg hef áður nefnt: (tEf menn |
! fýlgdu hugsunum peirra lengra,,
! fram, pá yrði heiðindómurinn á ís-„ j
Islenzkir sýta nótt og dag”l )
en pó bætir liann við.
ellegar svefninn endalaus
nmgirðir peirra dofin lians”.
Hann bendir mönnum á, liversu
kveinið og volið lýsi vanpakklaíti
við guð:
tlMatvæii pegar pverra fara
peir kenna guði sultarstúr
S góðum árnm aldrei spara,
enn sfður liafa næstabúr;
heldur farga til fánýtis
fyrir óparfa snap og glys”.
Hann sýnir inönmnn fram á unað
eytt villu páfans Ó<r bjátrú. Lútli’ j nílltf'r,,,,nar’ °g talar ,,m hversn vo1'
ierska öldin, sem menn kölluðu,, ] æft|ð °g brvggðiu sje á mótiguðs
i usiðabót”, varð pá allra lökust, og„ 'ilJa'
hefði allt verið eins og pessir guðs-„ ttSkoðaðu guðs í verkum veru
i menn lj'sa pví, |-á liefði inátt segja,, vill hann ei pfnahvers dags hrygð;
, með sanni, að áíslandi byggji pjóð,,: full af inndæli llest pau eru;
sem væri verri en skrælingjar, ein-„ fjekk hann pjerípeim miðjmn bygð”.
tómir ueiturormarog nöörukyn”se.n„ ^Manni.n.m er pví ekkert betra.
var rjettilega lagt undir mannafæt-,,
! ur, og hvorki gat haft nokkuð sjálfs,,
I forræði njeátt pað skilið.—(Ný fje-„
1 lagsrit 1864 bls. 2—3).
í landi beztur ogheiðingjarnir í fom-„
i öld njenntaðastir og ypparstir menn,,
enda pó pessir sömu höfundar kaRi„
stunduin heiðingja ráfa í hinum yztu„
! myrkrum; pá yrði hin kristna öld„
. með páfatrúnui svona i meðallagi:,,
j lakari nokkru eu heiðindóniurinn,,
j en pó nokkuð skárri eu lútherska,,
öldin, enda pótt menn á liverjum,,
j sunnudegi lofuðu guð fyrir hið„
sanna evangelíi Ijós”, sein hefði,
Eins og jeg hef tekið fram, pá
j var petta að eins ímyndun og trú, j
sern er fyrirgefanleg af pví menn I
j vanlaði söuule<ra niei.ntun. Ueir ; frain f oðrll]n kvæ0mn:
en afnu lífi kætast í,
matar og drykkjar sinna setra
sjálfur yðjandi neita frí;
guðs úr hendi sú gleðin fer,
gáfa drottins liún jafnan er”.
I>essar sönnu upphvatningar og
vonir nm betri framtíð komn einnig
l.aiulsins
liöfðu eigi pessa inenntun og gfttu lukku” ufs]ands sælu>', ^Mánamál-
! tæplega sjeð hið sanna. Menn höfðu um» ((g miirgum (|eiri.
. pað að eins sem trúarskoðun, að ,
„ r. i n Islendinefar hafa aldrei verið eins
; oUu væri að Fara aptur. Porkell
i 5,- báíjstaddir, eins ojj sfðari liluta 18.
ir skoði., "
\ Fjelsted segirl781, að inargir
aldarinnar, pví að pá fyrst komu af-
leiðingar volæðisandans fyrir alvöru
fram á íslendi ngum, og aldrei hafa
dunið vfir landið eins liörð Ar, en
samt er pessi tími eigi hinn dapr-
íslandi engrar viðreisnarvon; pað
sje eins ogeyðisker með ónýtu gras-
lendi og stopuJum fiskiveiðum.
ttPessar kenningar”, segirhann tthafi
gilt eins og óyggjandi sannindi 17. ,
,, • io ii • „ ,, . asti í sög-u landsins, bvíaðbarseni
j og í byrjun 18. aldarinnar 1). Petta \ 1 1
I,”,,..., , » . . , j inenn á 17. öldinni höfðu fleyo-t sier
j leiddi til pess, að menn misstu hug j , Jp ■'
! , ,, , , ,, a ! í duptið fyrir íitlenda valdinu od-
og dug til allra endurbota og urou 1 . J n
, ... , . ! beyjrðu sig undir hið harðasta verzl-
volaoir og jafnvel sorgbitmr í lniga. Jb &
unarok ineð Jmlinniæði og harmatöl-
Gunnar I Alsson orti ínóti hinni um> j>fl vóru nú beztu inenn lan<ls-
illorðu Varúðarvfsu, en pað sást ins a0 reisa höfuð sín; J.eir fylltust
hversu possi skoðun var rík í huga hngrekki, urðu vongóðir mn framtíð
manna, að fjöldi inanna reis upp til iandsilis Cg fóru að vi.ina að fram-
að vrkja um J.etta. Sumir með og fr,rum j,ess.—Jeg J.arf að eins að
sumir mót. Á landsbókasafnii.u er nefna Skúla M«gllússon, Jón Eiríks-
í Pftls safni (213 8vo) ýmsumaf pess- son< I>orkel Kje|steð, Haunes Finns-
um kviðlinorim safnað sarnan otr
o o
heita kvæðin ýmsum nöfnum t. a. in.
Varúðar-plástur, Varúharteppa, Var-
úðarlausn, Varúðarslagur o. s. frv.
son, Magnús Stephensen.—Allir
J.eKsir ínenn sýndu fram á hversu
verzlunin var skaðvænleg fyrir land—
ið. Hannes Finnsson sýndi frain á,
Það var Gunnar Pálsson, se.n orti | að árferðið var engll sfðra en j forn.
JV.
Jeg sagði áðan, að pegar Varúfl-
arvfsan var prentnð 1757 hefðiniönn-
um verið nóg boðið, og er pað ein-
kennilegt, að andmælin komu frá
presti, en [>að var líka einn af lærð-
ustu mönnuin á íslandi. Pessi mað-
ur var síra Gunnar Pálsson f Hjarð-
arholti, vinur Eggerts Olafssonar;
hann reis nú upp og orti: ttVarúð-
argadu til varúðarvísu” og ljet
prenta haiia í K.höfn 1759. Sjera
Gunnar varði einkum prestastjettina
og fer hanu mörgum og fögrum orð-
um um, hversu vísan í Varúðarvísu
sje ranglát gagnvart jirestastjettinni
hjer á landi og, hversti ósæmilecrt.
petta níð sje. Jeg skal pannig tnka
upp eina vísu úr kvæði iians:
t(Enginn fyr Isleudinga
—c*i get jeg inunað betur
liefur um alla æli
annað nfð pvílíkt smfðað.
Illt var pað einum gjöra,
en meira pó um íleiri:
um stjett heila og stanil svo tala
stríðir mót allri prýði”.
Sjera Gunnar segist ei mnna ann- I
pessa vísu:
Ef menn vildu ísland,
eins með fara og Holland,
beld jeg varla Holland
liálfu betra en ísland.
Auðugt nóg er ísland
af ýinsu er vantar Holland
eða hví vill Holland
hjálpa sjer við ísland?
Petta sýnir, að einhver annar andi
er kominn inn hjá pjóðinni, að eitt-
hvert mikilineuni mun vera komið
upp hjer á Islandi og er }.að orð og
að sönmi, pví að pessi niaður yar
Eggert Olafsson.—léað er hann,
sein mest og best hóf hardagann
móti volæðisandanuin og reyndi til ,nenn aðeins kunna að nota J.au, og
að kveikjalmg og dug hjá inönnum Pað hefur ekki verið fyrir gýg, að
og gjöra [>á glaðu f anda. 'skáhlið, Jónas Hallgrímsson hefnr
Þetta kemur J.egar frain í kvæð-
inu t4ísland”, sem er fremst, f kvæða- j
bók Eggerts, J.ar er auðfundið að
kominn er nýr blær á skáldskapinn j
og nvr andi.
öld. Þorkell Fjeldsteð sagði, að
haglendi væri á íslandi* framúrskar.
andi gott og fiskiveiðar eiuhverjar
[>ær beztu í heimi 2) og gat hann vel
borifl um pað, J.ar sem liann liafði
rannsakað ísland, en lifði í útlönd-
um í norðurliluta Noregs, par sem
menn lifa mikið á fiskiveiðum, og
pannig mætti nefna fleiri.—Fræði-
inennirnir og skáldin liafa, síðan A
dögmn Eggerts Ólafssonar, haldizt
í hendur til J.ess að hvetja hug og
dug matiiia. Pað liefur ekki verið
fyrir gýg, að fræðimennirnir hafa
sýnt og sannað, að á íslandi láti
náttúran í tje ríkuglég gæði, ef
kveðið:
ttVei( J.á engi að eyjan hvfta
á sjer enn vor, ef fólkið porir
guði að treysta, Idekki liristn,
lilýða rjettu, góðs að bffln;
Eggert lætur lslaml segja æfi-
sögu sína, og forðast hann J.arjafnt
liið lieimskulega oflof mn ttpá fvrri
tíð” sem liið íje<ín<larlausa last um i
fagurer dalur og fyllist skógi
ogfrjálsinneiin, J.egar ahlir renna,
1) í öðru kvæði tll m leiða míns föð-
urlnmls” segir Iihiiu nð sje ltútlenzkri
samtíðina.—Ilann talar að vísu um j bjnú>> aú kemm.
lesti saintfðarinnar, en segist. ekki
heina }>vf að öllmii.
Pað væri illt o<r apaleu't;
guð á margan góðan mann,
sem girnizt dyggð og spekt”.
Og pessu bætir hann við neðan-
máls: l(En J.að er allra glóplegast
t.Kr t'a'S satt, sem nr.kkrir teija mjer!
ahfrei glatt íslen/.knm verði hjer,
sofnir dofnir sí og íb
seiji peir heldur
ómennskunnar fýhifræ
frá eg því veldur;
útlen/.k þiólf þá villu styðnr
drengjamóð drejmr svo niílir”.
1) Om en ny ITandelsindretning Kh. ; 2) Oin en ny Ibindels indretning Kli.;
1784 bls. 5. ! 1784 bls. 7.
skáldið hnígur og margir i moldu
með liomim húa, en J.essu trúic'!’"
Petta hefur ekki verið unnið fyr
ir gýg, pvf að sá vesældarandi, sem
| jeghef talað um f kvold, hefur ver-
| ið kveðinn niður hjer á landi pví
nær alveg og að mestu leyti útlæg-
! ur gjör af lancli voru, lijá ölluin
: inenntuðmn niönnum.
.1 6 N F ÍNANZI.
Hin afskræmislega logna skýrsla
Jóns Olafssonar í I.öghergi um rit
j mín f bankamálinu 21. maí er of
; löng. til J.ess eg geti ætlast til að
Heiniskringla ljái mjer rúm til að
i hrekja liana. En J.ess skal eg
j geta, að pað var Jón Olafsson
i sjalfur, sem blaðstjóri Þjóðólfs, er
i birti á prenti inótmælalaust pær rit-
gerðir eptir mig um bankamálið, sem
hann nú hrópar gffurlegast og rang-
hverfir. Það er ofur náttúrlegt, að
spár niíiiar um fall seðlanna hafi ekki
ræzt á pann liátt sem eg gerði ráð
j fyrir. Pví eg talaði mn J.á eins og
óinnleysanlega seðla og [>að
vita allir, að eptir bankalögunum
1 eru seðlarnir óinnleysanlegir.
Að pau lög vrðu brotin og seðl-
arnir <jerðir innleysanlecrir í ríkis-
s jóð Dana, gat nijer aldrei dottið f
! him fvrirfram o<>- bar stend e<r f
• > •> r> i r*>
j flokki með mörgmn góðmn mörin-
j um og mörgmn vondum líka. Eii
j spár minar hafa nú ræzt langt mn
fram sjálfar sig fvrir pví; J>ví allir
seðlarsem á veltu voru í landi 1880 -
88 voru stráfeldir prisvar sinnum
og prisvar innleystir af landssjóði
! fyrir gull. Vari Jón sig að neita
nú; {>ví sönnunin er í bakhömlinni-
Að porri manna lieima álíti rök-
leiðslu infna í bankamálimi ekki
annað en lielbera vitleysu g<>t eg
frætt Jón Olafsson nni að er stað-
; laus skreytni. Klíkunni, soin á
liann Jón Olafsson sem stendur,
i verður sú von að leiðri flóna paradís
að lokurri. En að liún og liann
i segi mig fara með J>ví nieiri vit-
leysu, sein eg færi frarn fleiri óhrekj-
anleg rök fyrir sannleika, sern lion-
um og henni er háskalegur, J>að er
hlutur sem allir geta gert sjer grein
fyrir með sjálfmn sjer. Að hún og
hann gangi um fslenzkan blaðaheim
j ljúgahdi og faisandi facta og data,
segi pau lygi, Jx*gar [>au eru sönn
sögð og gangi síðart fyrir livers
jmanns dyr að biðja pá fyrir alla
j tnuni að pegja urn rnálið, pað er
frarnganga sent segir betur eptir
j sjer en [>ó menn hjeldu hmidrað
mælskar ræður u m liana.
Alt sem Jón færir nú fram á
hendur mjer stendur á [>essuin orð-
uni: (tPegar homrm (.>: nijer) er
bent á að hankalögin skyl<li alla
j tlopinbera sjóði” til að taka við seðl-
um, pá tínmtr hann (•>: jeg) upp á
peirri lýgi (sem fámn inuiidi annars
til liugar komið hafa), að segja, að
póstsjóðurinn fslenzki sje grein af
rfkissjóði Dana”.—Það vita allir,
i sem lesíð hafa ritgerðir mínar, að
j livorki stafur nje orð eptir mig styð-
ur pessa vísvitandi fölsun Jóiis.
Pað sein jeg lief sagt, og segi enn,
og Jón Ólafsson Klíkufóstri alclrei
fær hrakið, cr [>að, að sfi grein
jríkissjóðs sem í Reykjavik er,
sem erhinn danski póstsjóð-
ur, taki við seðlunurn fyrit* póstá-
visanir. l>essuttr sjóði og reikning-
mn hans er ráðstafað samkvæmt aug-
lýsingu 26. sept 1872 frá f j á r ni á 1 a-
stjóra og d ó m sm á 1 as t j ór a
Dana; petta lagahoð nefnir fyrst
póstávísanir inilli íslands og
Danmerkur á nafn, og tilskilur ber-
um orðmii í 17. og 18. greimmi að
reikningar [>essa sjóðs lieyri unilir
aðalpóstmála-stof u ríkisins í
Höfn. Eg verð að biðja rnenn
j að gæta p< ss, að Jressi auglýs-
! ing kemttr út nærri 18 mán-
juðumeptir að fjárliagrtr íslands
<>g Danmerkur var aðskilinn. Nú
jspyreg hinn klíkufóstraða parfa-
grip, hvernig gat fjármálastjórn I)an-
merkirr sett póstsjóði íslands lög
átján mámiðum eptir að stöðulögin
voru búin að ['iggja alsherjar sjóð
Jands undan valdi Jreirrar stjórnar?
i Hvernig gat h ýi n farið að setja í
! pessa auglýsingu, sem einungis
; snernir póstsamband Islands við fit-
j lönd, sein allir vita að er lireint og
: beint ríkismál, ákvörðun er skyldi
póstsjóð íslands til að gefa út
j póstávísanir til útlanda, Jjegar
I stjórn íslands sjálf var sarna árið
j með tilskipun 26. feb. og auglýsiiio'
j 3. maí búin að setja ýtarleg lög um
póstmál íslands, og nefndi }>ar eng-
! an hlut af pví tægi á nafn? Held-
, ur Jón að allir vestnr- og austur-
Islendingar sje svo vitlausir, að peir
sjái ekki pegar í hendi sjer, að lýgi
hans um pað að póstsjóður íslands
í vfxli öllum seðluui sem lagðir erti
1 inn gegn póstávfsunum í gull og
silfur, er til Jiess spunnin saman, að
láta menn trúa J>vf, að J>að sje sam-
kvæmt bankalögunum og ]>ví lög-
legt, að leggja inn seðla fyrir ávís-
j anir til útlandaá pósthúsiðí Reykja-
; vík? Heldur Jón alla íslendinga
j svo steinblinda á líkama og sál, að
peir livorki geti lesið nje lesandi
skynjað útskriptina úr reikningsbók
Islands ráðgjafa, sem prentuð er i
Þjóðólfi 9. maí, J>ar . sem stendur
beruin orðum að ríkissjóður hafi i(ú t-
jborgað fyrir póstávísanir
18 88 3 4 0,492 kr.”? Jón segir,
j að pessu hafi póstsjóður íslands
j ltvíxláð í útlenda mynt”, sbr. 3. nið-
urstiiðatriði í Jiinni gikkslegu árás
i lians á Ileiiriskrincrlu í Löffberm 14.
< > O O
j maí. Hvor lialila menn að segi bjer
j satt, hann eða ráðgjafinn?!
Kn taki menn nú eptir!
Eg vil iiú gera Jóni J>að ti!
geðs, að setja svo, að J>að sje póst-
j sjóður íslands sein gefur fit og leysir
inn póstávísanirnar; og geri [>etta að
eins til að sýua rnöniium hvað pessi
jsnakknr klíkunnar ristir djúpt, í far-
j vatni fíiianslivggjunnar.
Við hyrjmn ]>á }>ar, sem bankn-
lögin eru. 4. grein peirra mælir svo
: fyrir: t(Seðlarnir skulu gjaldgengir
í landssjóð og aðra almanna sjóði
hjer á landi og eru lijer inanna ínilli
löglegur gjaldeyrir með fullu á-
kvæðisverði”.
Kf að löguin er farið getur lög-
j legur gjaldeyrir aldrei horizt
j allslierjarsjóði nokkurs lands eða
j ríkis öðruvísi en sem tekjuauki;
bvor uppliæð löglegs gjaldeyris sem
borguð er inn í allsherjarsjóðinii
eykur náttúrlega tekjur iians mn
sjálfasig. Þetta er nú svo einfalt
og svo óneitanlegt, að eg lield enda
að .Tón Olafsson fái gripið J>að, enda
liefur og Sighvatur staðhæft ]>að,
(sbr. 1 leiniskringlu 8. ma;).
Nú komum við næst á pósthús
Reykjavíkiir. Jón parf að nálgast
i frá Ilöfn hfisbúnað (eða hvaða aðra
j parfa niuni sem vera skal) fyrir
j 2000 kr. en hefur andvirðið að eins
í seðluin og tekur pví út póstávísun
fyrir pá. Póstsjóðurinn ísleuzki
(tvixlar” [jessum seðlnm fvrir Jón,
! að hann sjálfur segir, ttí útlenda
mynt”. .lá, en livernin? Ráðgjafi
j íslands svarar í Þjóðólfi, með pví, að
ríkissjóður t(útborgar póstúvísun”
| Jóns. Skilst mjerpá ekki betur, en
eptir Jóns eigin orðum sje ríkis-
! sjóflur Þana orðinn ein grein af
; póstsjóði íslands!!! Nú, nú, par er
pá ((póstsjóður íslands” búinn að
víxla seðlum Jóns í útlenda mynt.
En ekki or allt bnið par með, pví
hjer hleypur sú snurða á, að rfkis-
sjóður telur nú að landssjóðnr sje í
skc'ld við sig um Uútlendu inyntina”
sem Jón segir að póstsjóður íslands
hafi (tvíxlað” seðlunuin í (sbr. Pjóð-
ólf;. Nú fer að prána flnanzo-am-
anið bans Jóns, pví ríkissjóður
j lieiintar nú skultl sína borgaða af
; landssjóði, náttúrloga í útlendri c:
danskri rfkismvnt, og landssjóðnr
! borgar lionum Jvessar 2000 kr. i
: danskri mynt. Þá hefur nú lifis-
j búnaður Jóns kostað, fyrst sjálfan
httnii í seðlum................ 2000 kr.
par næst landss jóð í gulli.. 2000 —
samtals....................... 4Ö0Í) kr.
En landssjóðtir fa*r J>ó aptur
seðlana hans Jóns.............. 2000 —
; og J>á t ill nú svo teljast til
að lantUsjóður hafitapað. . . 2000 kr.
eða l(X-)%» <>g eg held eg verði að
ilirfast til að segja klíkufóstra að
! tapið sje í gulli. í pessu skilur Jón
í nú ekkert, og ]>ví kallar liann ]>að
\ itleysu eins og klikan hans. Því
fyrir inmiii Sighvats liins (tágætlega
j skilmerkilega” æpir hún í He>ms-
kringlu 8. maí gegn ]>essari niður-
jStöðu: ((Nei,ogpúsundsinnum nei,
og hversvegna ekki? Vegna ]>ess,
að landssjóður fær til sinna afnota
[>ær 2000 kr. sorn t(Jón” fór með á
j póstliúsið i seðlum; sjóður landsins
nykst Jiannig uin 2000 kr.” (ein-
mitt ]>að, setn hann á að gera, að
lögurn.) ITorfa iná nú framan í
pessi skilmerkileglieit snöggvast.
Sje |>an sönn, ja [>á hefur klíkan
satt að inæla í fínanzmáli íslands;
sje pau login, [>á er alt liennar ráð
fyrir borð borið og liún f vinclinn.
Pví í pessu atriði liggur aðalhnútm*