Heimskringla - 01.04.1891, Page 2

HKinMKKI»l(>LA. WISiXlPKi; JIAX.. 1. APBIL ISiH
J)
kemur út á hverj-
um miðvikudegl.
(íXlUilUMU.XXUg,lU j
An Icelandic News-
paper.
Published e v e r y
Útgkfendur : Wednesday by
The Heimskringi.a Printing & Publ. Co’y
Skrifstofa og prentsmiðja:
151 Lombard St. - - - Winnipeg, Canada.
Blaðið kosta-:
Helll árgangur........... |2,00
Hálfur árgangur........... 1.00
Um 3 mánufli.............. 0,65
Skrifstofa og prentsmiðja:
151 Lombard St.....Winnipeg, Man.
HTUndireins og einhverkaupandi blaðs
tns skiptir um bústað er hann beðinn að
senda hina breyttu utanáskript á skrif-
stofu blaðsins og tilgreina um leið fyrr
earandi utanáskript.
Upplýsingar um verð á auglýsingum
í „Heimskringlu” fá menn á afgreiðslu
stofu blaðsins.
RITSTJORI (Editou):
(iestur Pálmon.
Hann er að hitta á skrifstofu blaðs-
Ins hvern virkan dag ki. 10—12 f. h.
BUSINES3 MANAGER:
Þorateinn Þórarineson.
Hann er að hitta á afgreiðslustofu
blaðsins hvern virkan dag kl. 9 til hádeg
is og frá kl. 1—6 e. m,
Utannskript til blaðsins er:
TheHeimskringla Printing&PublMingCo.
P. 0. Box 305
Winnipeg. Canada.
V. ÁR. NR. 14.
TÖLUBL. 222
Winnipkg, 1. aprí! 1391.
TIL
L 0 G /.’ E R G S.
II.
!>að var svo sem auðvitað, f>eg-
ar systurblað vort h'ögberg fór að
gera pólitikina í uHkr.” að um-
talsefni, pá mundi blaði voru ekki
valin orðin af betri endanum. Það
var heldur ekki gert. Það var svo
sem auðsýnilegt, að Lögbergi fannst
|>að ^iiin mesta fífldirfska af uHkr.”
að vera að gefa sig við pólitík móti
Lögbergi. Ef uHkr.” hefði farið í
kjölfar Lögbergs, tekið undir sömu
lofgjörðarsálmana, sem [>ar stóðu,
um allt, sem uliberalt” nefndist,
hvort heldur pað var liberalt í raun
og veru eða ekki, pá hefði allt far-
ið vel oo- ekkert rifrildi orðið. En
O
pegar Lögberg sá að uHkr.” hafði
aðra stefnu í pólitíkinni, pá var svo
sem ekki að sökum að spyrja. Þetta
uergelsi” í Lögbergi bjó til yms
nýstárleg illkvittnisleg orð til 4Hkr.’
svo sem að uHkr.” sýndi pá rögg
af sjer, að fara að tala um pólitík—
pó öllum sje vitanlegt, að uHkr.”
hefur flutt langtum lengri, fleiri og
ýtarlegri greinir um pólitfk íslend-
inga vestan hafs, en Lögberg með
öllu montinu og sjálfbyrgingsskapn-
um—og að uHkr.” hefði Udubbað”
sig upp—orðinu udul>bað” stolið frá
.1. Ó. og af honum svo margbrúkað
að nú rýkur pað ekki í höfuðið
mema á litlu heilunum” af Lög
bergs-lesendum—allt satnan til að
sýna á hvaða óumræðilega háu póli
tisku fjalli Lögberg stæði, meö
stóran hóp í kringum sig, par sem
uHkr.” er bara einstæðingur á jafn
sljettu. Já, víst stendur Lögberg
hátt, alvptr á satna hátt og uJeppe
á Fj tlli” hjá Holberg tneðart hann
var barún. JÞað er bara ímyiidun,
umadama Lögberg”, eigin ímyndun
og ekkert annað öll pessi mikil-
rnennskal
berali flokkurinn, ef hanti kæmist!
að völdum, gengi að hverju eiuu,
setn Bandaríkjastjórn fari fratn á.
En hitt hefur hún sngt, að Banda-
ríkin mundu ráða mestu í satnuitig-
ununi milli ríkjanna. Og við pað
stendur uHkr.” enn. Það parf
hvorki stóran mann nje sterkan,
hvað pá heldur blað með öðrum
eins pólitiskum skynsetnis-regingi
og Lögberg, til pess að sjá, a.ð
petta er sannleikur, satmleikurinn
og ekkert annað. Oll blöð Banda-
ríkjanna, allir menn sem á inálið
hafa minnst, bæði iiinan pings og
utan, Bandaríkja-megin, líta alltaf
svo á inálið sem Bandaríkin eigi að
ráða öllu nteð sattininginn við Cana-
da, svo pað er svo setn ekki gripið
úr lausu lopti pað setn uHkr.” hef-
ur sagt um petta atriði; Canada
hefur ekkert bolmagn móti Banda-
rtkjuniím. Það vita allir menn, sem
einhverja menntun hafa hlotið og
sem eitthvað vilja vita, að pegar
stór-ríki og smá-ríki setnja, pá er
pað alltaf stóra ríkið, sern hefurbæði
tögliu og hagldirnar gagnvart smáa
ríkitiu. Þetta sannar saga heims-
ins frá fyrstu byrjun allt fratn á
peunan dag. Bandaríkjamegin hef-
ur heldur ekki verið farið dult með,
hvað pað ætti að kosta, toll-afnám-
ið á Suður-landamærunum o: full -
komna verzlunar-einingu milli
heggja rikjanna, par í talið sö/nu
tollar gagnvart öllum öðruni ríkjum
og svo fulla pólitiska einingu við
Bandaríkin sem allra fyrst. Vita-
skuld hafa garparnir í liberala flokkn-
um aldrei sagt í kosningar-rimm-
unni, að svona stæði málið, skoðað
frá hlið Bandaríkjanna. Nei, pað
sem mest hefur vantað hjá peitn lí-
berölu í allri pessari kosningar-
hríð er hreinskilni. Haynaðurinn
t’ið petta tollafnám hefur verið skoð-
aður frá öllusn hliðum, honum hef-
verið lýst og úr honum gert
'triikið, en aitlrei hefur verið gerð
grein fyrir, hverniy hægt væri að
ná pessum gæðum, hvað pau kost-
uðu og hverjar yrðu afleiðingarnar.
Eitt hið merkasta blað í Canada,
óháð öllum .flokkum, hefur lýst peSs-
um afleiðingum pannig: uÞá yrði
tolltnúrinn á landamærunum (Banda-
ríkja og Canada) rifinn niður og
mun pað komast næst, að allt petta
fimbulfambur utn toll-afnámið við
Bandaríkin, Uunrestricted reciproci-
tv”, var frá hlið líberala flokksins
hreint og beint kosninyar-ayn.
Flokksforingjarnir vissu, að toll-af-
náin Ijet vel í eyrum alpýðu manna
oor að flókiu verzlunar-ocr samnintrs—
o o r>
mál stæðu langt fyrir ofan skilning
meginporra manna og auk pess vissu
peir, að sutnir inetttt hjer í Canada
litu til sameiningar, fullrar satnein-
intrar við Bandarikin, eins ou' til
fyrirheitna landsins. Allt petta fltti
að hjálpa (lokknuin til valdanna.
Lögberg sá ekki en trúði. Ert er
pað nú í raun og veru rjett, að láta
pólitiskan flokk kotnast upp til vald-
anna á lyga-stiga eða reisa sjer há-
satti úr tómu hútnbugi til að setjast
á og stýra frá stóru ríki 'í Oss fyrir
vort leyti finnst pað ekki rjett. Ef
foringjar flokksitis hafa ekkert ann-
að haft á hjarta en petta fyrirhugaða
toll-afuátn—og annað heyrðist svo
setn ekki nefnt á nafn í kosnincra-
O
hríðinni—-, ef peir hafa ekkert stór-
virki haft fyrirstafni, ekkert til pess
að veita Canada-veldi meira lífs- og
framfara-afl og einstaklitigunutn par
meiri hamingu, ja, pá fór vel, að
peir urðu undir í kosningunum, pá
höfðu peir engan rjett til að kornast
til valdanna.
(Framh.).
leggi seflla sina undir eins og þeir hafa
borgað þá með peningum? Þur til ber
nú fyrst og fremst sú grundvnllarregia,
að ekkert skuldabrjef getur hljóðað upp
á fleiri peninga en ákvseðisverð pess til
nefnir. Þar næst pað, að bankar, sem í
alira bezta lagi eru, hafa að eins peninc
fyrir peningsvirði hvert sem ákvæðís-
verð skuldabrjefa feirra hljóða upp á.
En enginn þeit'ra heflr tvo, prjá, fjóra—
EINKENNILEGAR SÁLAR-
GÁFUR.
Þegar jeg las í 9. nr. aukaútg. Fjall-
konunnar ritgerðina: Vísindaiegar rann-
sóknir um sálarlíflð, ()g \ [ðtumi 7. bitidi
ritger'Sina um Dáleiðslit ogsvefngöngur,
þádatt mjer i hug maður nokkur, er jec
eða óendanlega marga peninga fyrir j ætla að skýra frá, sem jeg þekkti heima
hvert peningavirði í ákvæðis upphæð
skttldabrjefa sinna.
á Fróni í sveit þeirri, er jeg flutti seiti
ast úr, sem mjer finnst afi hafi yfirnáttúr-
lega sálar-lífs-eiginieika, sem heyri und-
ir þær vísindalegu rannsókuir, sem þar
er talað um.
fratn að skynsemi, í veraldlegu, í með-
aliagi, en hefur náms- eða sálargáfur í
betralagi, er áreiðanlegasta og bezta hjú.
G. E.
En afialatriðið er þetta: Sje seðlar
leystir inn fyrir peninga holt og bolt, o:
eptirlitslanst, og gefnir út aptur á sama
hátt, þá veit bankinn aldrei ltvaS mikiK
hann kann að borga út fyrir faisatSa seNla
fyrst og fremst, og, i öðrtt lagi veit aldrei
sitt rjtíkandi ráð um það, livað mikla .
sktild si útgefnir seðlar búi á hendttr ! aMn; hann ,alar uFpdr svefni og syngur
honum—liann sigldi stvrisiaust í strand- 1 uiidir rjettum uótum, þau sem hann
Maður þessi heitir Jóhannes og er
Jónsson, á að gizka milli 20 oa 30ára aö
laust liaf ófyrirsjeðra skulda.
Ntí er þatf sagt, er jeg vildi sagt hafa,
áðttr en jeg held áfram hinni grátlegu
finanz-sögu íslands þaðan sem jeg hvarf
frá áðan. Þegar stjórn íslandser búin að
láta landssjóð, tapa lOOpc. á innleystum
skuldabrjefum sínum fra Ríkissjóði;—
hvað lætur hún þálandssjóð gera við þau?
1D£1
NAAIÍ
frfl. Eiríki Maynúseyni
til G, sem greininaá í Hkr. 15. þ. m.
[Vjer minnum iesend tr (1Heims-
kringlu” á, að undir ((Raddir frá alinenn
ingi” er það ekki ritstjórn blaðsins, sem
talar. Hver malSur getur fengið færi á
að láta þar í ljósi skoðanir sinar, þótt
þær sjeu alveg gagnstæðar skoðunum
ritstjórnarinnar, en menn verða að rita
sæmilega og forfiast persónulegarskamm-
ir; auk þess verða menn afi rita um
eitthvert það efni, sem almenning að
eiuli verj uleyti varðar].
færður á útjaðra beggja ríkjanna.
Og par sem Bandaríkja-tollurinn
er mikið hærri en vor tollur, pfl
pýðir pað toll-luekknn hjer í
Canada úr 30 í 60 pct”.
Vjer skulum nú taka fyrir helztu
atriðin.
Fyrst er nú pað, að Lögbei
segir, að ((Hkr.” haldi, að pegar
Bandaríkin og Canada fara að semja
um toll-afnámið, pá verði pað
Bandaríkin sem ein ráði öllu og
komizt líberali flokkurinn að völd-
um, pá ætli hann að ganga að
hverju einu, sem Bandaríkin fari
fram á.
Hkr.” hefur aldrei sagt, að li-
Lögberg hefur reyndar sagt, að
pað væri ekki liætt við, að líberali
flokkurinn tæki neinum afarkostum
frá hlið Bandaríkjanna. Getur vel
verið. En pví var pá flokkurinn
að halda fram pessu tollafnámi við
Bandarlkin ejitir að Blaine sjálfur
aitk allra manna annara setn utn
tnálið töluðu i Bandaríkjiiuum og
allra Bandaríkja-blaðanna var bú-
inn að segja alveg skýlavst, að petta
toll-afnám á sttð ir-latidamærunum
fengist ekki, nema Canada gengi í
algerða verzlunar-eining við Banda-
ríkin, eða með öðrum orðum, að
toll-afnámið fengist ekki nema með
aJarkostum‘i Bjuggust peir við
Laurier og Sir Richard Cartwright
að snúa Blaiue og Bandaríkjastjórn-
inni, eða hafði Lögberg von utn, aö
Bandaríkja-stjórnin mundi láta bug-
ast, ef Lögberg legðist á eitt mál
með peim Laurier? Nei, sannleik-
urinn er, að líberölu foringjarnir
yáta aldrei haft nokkra voti um,
að pessir samningar við Bandaríkin
tækjustsvo, að Canada hefði nokkurn
hagnað af pví. Oss dettur ekki í hug,
að ætla, að Lögberg hafi ritað á
móti betri vitund í pessti toll-máli.
Oss pykir meira að segja ofboð
sennilegt, að það hafi ekki vitað
betur. En vjer vonum, að Lögberg
fyrirgefi oss, pó vjer ætlum Laurier
og Sir Riehard meira pólitiskt vit
en pví. Sannleikanum í pessu máli
Með þessu brjefi var þá ríkissjóður
látinn taka í borgun fyrir ávísanir, sem
hann galt út í rikismynt, við ógjaldgeng-
um eyri, við þvísem lionum var einskis-
virði. Auðvitafi var, að hann mtindi
reyna, að verða skaðlausá kaupinu. Allt
var ttndirbúi'Sáður en bankitin var opn-
aður. Seðlarnir voru skuldabrjef lands-
sjóðs, ríkissjóður varð handhafi þeirra,
og úr því landsstjórnin liafði, hvort sem
var með leyfi lians efia óleyfi, sett skulda-
brjefi’t upp á hann, þá var auðvitað, að
hún mundi hafa ráðið um leið að borga
honum þau i sömu mynt og hann hafði
borgað þau út sjálfur o: jafngildi þeirra
ávísaDÍrnar. Ríkissjófiur fór því mefi
skuldabrjefin til landssjófis, lagfii þatt inn
i haun og fekk fyrir þau það gull sem
þau hljóðuðu upp á.
Nú liaffii iandssjóður látið úti and-
virði skuldabrjefanna, gullið, en sat uppi
með skuldabrjefin sjálf, og hafði tapað
á kaupinu 100pc., eins og hver sjóður
hlýtur æfinlega að gera, þegar hann er
látinn leysa inn skuidabrjef, með þvi, afi
út úr honum fer í peningum hundrað
fyrir hvert ltundrað sem á skuidabrjefin
er skrifað efia prentað, að það hljófii upp
á. Þessi skuldabrjef landssjóðs voru þá
búin að renna þafi skeið tilgangs síns á
enda sem þau voru gefin út fyrir, en al-
veg ólöglega, löngu fyrir tímann fram.
Það er rótföst grundvallarregla í öll-
um viðskiptum manna um allan heim,
að sá, sem liefur borgað skuld sína e i n u
s i n n i, verði aldrei aptur um hana kraf-
inn—geti hvorki nje eigi afi borga hana
optar, ef lianu skal óræntur vera. Af
þessari grundvallarreglu leifiir það, að
menn, um allan heim, þar sem sjálf-
skuldsbrjef eru þekkt, eyðileggja þau
undir eins og þau eru borguð; með því,
að þau eru alsendis ónýt blöð og ekkert
annað.
Allir bankar t. d., sem gefa út inn-
leysanlega sefila, eyðileggja hvern einasta
sefiil, er þeir leysa inn fyrir gull, og verja
til þess miklu og nákvæmu starfi. ((Þjóð-
viljinn” flytur mönnum með vorinu ná-
kvæma lýsiugu af því hvernig ((Bank of
England” fer að í þessu efni, og hefir hún
sjer það til ágætis, að hún er frá fyrstu
hendi, eptir hátt standandi embættismenn
við bankann.
Þjóðbankinn í Khöfn fer sömu reglu
fram, eins og allir aðrir bankar í þessu
efni. Hjá þeim banka nam háyfirdómari
íslands bankafræði. Yar hann þarleynd
ur þessari megingrundvallariegln? eða
leynir hann stjórn íslands henni? eða
leggur sú stjórn bankaþekkingu hans
svo lágt, að sinna henni ekki?
Hví halda menn nú að bankar eyði-
Ifún lætur liann cefa þau út undir
eins ajitur oghann liefir borgað þau! og
ltvað þýðit' það?
Hún lætur landssjóð si búa til á hend-
ur sjer sömu skuldina, sem hann á sama
augnabliki hefirb o r g a ð; og þetta, ekki
einu sinni, tvisvar, þrisvar, heldur í hifi
óendanlega, og þó er það að gefa aptur
út sama skuldabrjeflð upp á -jálfiln sig,
sem tr.afiur rj»tt hefir, í satna augnaliliki
svo að segja, borgað, er: að borga einum
og satna handhafa þess, eina og sömu
skuld tvisvar, og að því skupi opt, sem
skuldabi jefið er opt útgefið ásama liátt.
Á þenna hátt var landsstjórnin búin
að láta landssjófi liorga í árslok, 1889—ef
trúa má H. Jónssyni í Lögbergi, 16. okt.
1889, og skýrslu þeirri sem Páll Briem
kom með í Þjóðólfi 9. ntai þ. á. (og átti
afi vera útdráttur úr reikningsbók ráð-
gjafa íslands fyrij 1888, útdráttur, sem
Páil hafði fengið frá landshöfðingja sjálf
um, því hann Nelleinann serdir honum
Páli ekki þess konar útskriptir eptir hend
inni)—yfir 12,000,000 kr. í peningum fyr-
ir skuldabrjef upp á sjálfan liann (lan'ds-
sjóð), sem aldrei námu á þeim tíma nema
svo sem 350,000 kr.: jeg geri ráð fyrir að
árið 1888—9 liafi viðlika miklu verifi á -
vísað eins og árið áður gegn seðlum:
Þetta þýðirað búið var þá að láta lands-
sjóð borga fjórum sinnum hvert einasta
skuldabrjef. sem hanu hafði gefifi út á
sjálfan sig. Hjerum bil öll þessi skulda-
brjef keypti landssjóður :>: leysti inn úr
ríkissjóði árið 1886. ðll átti hann að eyði
leggja þau jafnóðum, eptir heilbrygðri
skynsemi ogháttum siðaðra manna. Þá
hefði landssjóður aldrei tapað meiru en
þessari apphæð. Því að hefði stjórnin
farið að með ráðvendni siðaðra manna,
þá hefði hún orðið að leggja lagafrumv.
fyrir þing, um nýja útgáfu seðla. Þá
hefði hún orðið að.skýra frá þvi hvafi
orðið væri af fyrstu útgáfunni, samkvæmt
fínanzreglum siðafis mannheims, og þá
liefðu menn vaknað.
í þessu sambandi get jeg ómögulega
annað en látið í ljósi undrun mína yfir
því, að ritstjórn Hkr. skuli leyfa annari
eins setningu að sjást í dálkum blaðs síns
eins og þeirri, að „seðlar þeir, sem inn í
landssjóð renna, eru honum fullkomið í-
gildi gulls”. Mig furðar á þessu, vegna
þess, að G kemur með þetta í næsta tbl.
eptir það, sein flutti, í stuttu máli, endi-
lega úriausn hins síðasta hnúts svika-
millu málsins—þess nefnil., að hin sömu
skuldabrjef eru sí-útgefiu jafnhart og þau
eru borguð ríkissjóði. Svo meining G.
er, að siseti mafiur sigí skuld mefiskulda
brjefi, þá er það (brjefið) manni eins gott
og þó gull væri, skuld, er G. setur sígí,
er honum ein» góð eins og jafnhár gull-
fengur! Hann tekur ekki minnsta tillit
til þessarar greinar minnar, heldur enn
hún aldrei hefði verið skrifuð, þó hún
sje i fínanz-málinn hin þýðingarmesta,
sem jeg hefi birt; því upp að henni leiða
allar aðrar ritgerðir mínar í máliuu og
liún gerir enda allrar þrætu. G segir,
að skuld landssjófis vifi ríkissjóð 1(sje
efililega stórum farin afi minnka, síðan
fór afi batna í ári”. Hvað haldið þið hún
hafi ((minukað”? um „75.000” árið 1889,
eins og Þjófiólfur og ísafold hafa verifi
uð dynja mönnum í eyru frá því í fyrra
vor? Öldungis ekki. Heflr G ekki tekið
eptir því, að ísafold flutti mönnum þá
fregn 7. júlí árifi sem leið frá landshöf ð-
ingja sjálfum, afi þetta sama ár varfi
gjaldþurð landssjóðs heima fyrir yfir 69,
þúsund kr? Hvar er þá þessi stóra minnk-
un skuldar landssjóðs? Öll afborgun
skuldarinnar 1889—ef nokkrar reiður er
að heDda á því sem blöð Reykjavíkur
koma með eptir landshöfðingja—er þá
einar 6000 kr.! Og þessi 75,000 kr. afborg-
un skuldar við ríkissjóð þýðir það, að sá
sjóður hefir söisað til sín tolltekjur ís-
lands að þessu skapi móti því, að iands-
sjóður taki tilsvarandi tekjuþurð u adir
sjálfum sjer úr viðlagasjóði!
Ekki er nú nóg með öllum þessum
ósköpum; heldur bætist við allt þetta, afi
landssjóður tapar 100 á hverjum seðli,
sem borgaður er inn í skyldir og skatta
landsmanna, eins og jeg þegar hefl skýrt
frá í stuttu brjeíi til Hkr. til lagfær-
ingar prentvillu.
Sú kemur tíð, að sefilarnir falla og
faiia fljótt. Þá verða góð ráð dýr. En ráfi
eru þó til e n d a þá með gófium vilja.
Hitt er þó annafi, hvort þau ganga fram.
Cambridge, 30. jan. 1891.
Eiríkur Maguússon.
kann í vökunui. í svefninum segirhann
frá því, sein hann veit ekkert um í vök-
ttnni og hafa menn gefifi sigá tal við hann
sofandi, því það má fá hann til að svara í
svefni, itvenær sent vera skal og tná
spyrja liann til að mynda um tapaða j
liluti o. fl., og hefur það reynzt rjett, er
haun hefur sagt frá í svefninum; en j
stundum fellttr houuin illa að tnenn skuli
hafa verið að spyrja sig sofandi um ým-
islegt, setn honum er sagt frá i vökuuni
eu sem getur haft óþægindi fyrir aðra og
jafnvel hann sjálfan; þessu til stinnunar
skal jeg skýra frá nokkrum sögulegum
smá-atriðum, sem áttn sj°r stað þar sem
liatiu- var heimilismttður; en áður jeg fór
að heiman, var liann vinnumaðurá2 bæj-
ttm, kirkjustaðnum og öðruui bæ tll.
Eitt sinn, þegar hann er sofnaður,
nefnir hann húsbóndann með nafni og
spyr liann hvort æruar liufi verifi allar í
kvöld; bóndi tekur undir og segist ekki
vita það fyrir víst, sjer hafl hálfvegis tal-
izt vanta eina. Jóh. segir, að það liggi
ær þar á engjunum; bóndi spyr hvort
nokkuð muni gattga að henni; Jóh. segir
afi hún liggi upp á þúfu afi framan, en
hann sje hræddur um að hún sje á ltálku
eða hafi orfiíð glisa að aptan. Bóndi spyr
hvort hann þekki hana; Jóh. segír sjer
sýaist þsfi vera hún Hvít hennar Mar-
gretar systir sinnar. Þetta reyndizt eins
og hann sagfii; liana átti systir hans, sem
var á heimiiinu og hjet Margrjet.
Á sama heimilinu tapaðist eitt sinn
svipa og vantaði lengi; einhver tók sigtil
að spyrja Jóh. í svefni, livort hatin gæti
ekki sagt sjer, hvar svipan væri; hann
tók því fyrst fjarri, en svo fór, að Imnn
sagði, að hún mundi vera undir grjót-
hrúgu, sem hafði verið ekið þar heitn að
iiænum; svo var farið að leita þar og kom
þá svipan þar fyrir.
Þegar Jóh. var vinnumaðurá kirkju-
staðnum, hvarf þar eitt sittn nærklæði af
konu (systir prestskonunnar); prestskon-
an tók sig eitt sinn til að spyrja Jóh. í
svefni, hvort hann gæti ekki sagt sjer
hvar nærklæfiið hennar systur sinnar
væri; hann tók því fyrst fjarri, en þegar
hún leitaði frekar eptir, fór það svo, afi
hann tilnefndi eina vinnukonuna þar, hún
niundi vera í nærklæðinu og reyndizt það
líka svo.
Á kirkjustafiinn kom eítt sinn prest-
ur, sjera H., frá öðru prestssetri; hann
tapaði peninga-buddu, sem honum þótti
ekkigottað missa; hann tók sig til eitt
sinn að reyna afi spyrja Jóh. í svefni,
hvort hann gæti ekki sagt sjer hvar pen-
inga-buddan sín væri; hann tók því fyrst
fjarri, sagðist ekki þekkja hana, en svo
leitaðiH. betur áhann, þartil hann sagði
að það væri sloppur í liúsi á bæ, sem hann
tilnefndi þar í sveitinni, þar væri peninga
budda í vasanum og væri þafi ef til vill
hún. Á þessu heimili var vinnumaður,
sem fyrir stuttu hafði verið á kirkju-
staðnum, þegar fundum prestsins og
vinnumannsins bar saman; bað hann
vinnnmanninn að fá sjer peninga-budd-
una sína, hún hefðióvart lent ísloppvasa
hans; það fór svo, að vinnumaðurinn
kom með hana.
Einhverju sinni spurði kona ein Jóh.
að því sofandi, hvort ltann gæti sjeð tiana
Aðalbjörgu vinkonu sína, spm hann
þekkti, er komin var til Ameríku, eða
hvað hún væri að gera; hann tók þv| fyrst
ólíklega, en svosagði liann, aðsjer sýnd-
ist að liann sæi liaua; hún sæti og itefði
prjóna í kjöltu sinni og værí víst eitthvafi
að itugsa. Þetta seinasta atriði er ekki
hægt afi sanna, hvort hann hefur sjeð
rjett eða ekki, en af því sem áður er sagp
þykir það líklegt. afi hann hafl sjeð þafi
rjett.
Fleiri atriði heyrði jeg sögfi þessu
lík, en sem jeg getekki sagt eins greini-
lega og liirði heldur ekki um afi tala
fleira. Það sem hjer er sagt nægir til að
sýna, hverja yfirnáttúrlega sálarlífs-eigin
legleika tjeður Jóh. hefur.—Þess heyrði
jeg getið, að þafi heffii byrjað fyrst upp
úr veikindum, og að það bæri mest á því,
þegar hann væri lúinn, að hann talaði
og syngi upp úr svefni. —Jóh. kemur
JÓN ÚLAFSSON
undir nýjum „lífs-skilyrðum” :
Upp hefurtekifi apa-sið
Unitarinn nýi.
Fyrrum karlinn vatt sjer við
og varði sig með „lýgi”.
„Líffærintt” hann iafir á.
„Lýgi’” er hann búinn að sóa.
Af varnar-gögnum hontitn hjá
helzt er þessi „rófa”.
\ örn hans síðast. varð því smá,
þó viðieitni’ hefði hiirtn nóca.
Hvernig nokkru orka á
apa-kattar-rófa?
Hold þar hvorki sjest nje sál,
—sjerhver tná það prófa—.
Ekkert vit og ekkert mál,
og ekkert nema rófa.
W. f(. P.
ΠSKAX.
Þú ástar-varma æskustund,
unt unaðsbjarta daga,
sem leiddir mig við ljúfa mund
um liljum prýddan haga,
Og brosleit eins oc blíðlynd mey
þú brjóstifi fyl’.ir kæti,
i fafinii þínnm fann jeg ei
að fallvalt mnndi sreti.
Er röðitll svás um sumartíð
úr suðri geislum stráði,
og blómin hrærðust himin-fríð
5 hægu vinda gráfii,
eg löngum þá í leiðsltt var
af lífsins hrifinn glattmi,
og breyting enga þekkti þar
sem þessum evddi draumi.
Um bláan himinboea geim
á björtum vetrarkvöldum,
er lýstu norðuiljósin heim
í logagylltum öldum,
og máninn hóf sig mari frá
á milli tignar blóma
í næði yndis nautjegþá
af náttúrunnar ijóma.
En bráfium vorið breytti sjer
og blómsturknappar frífiir,
jeg sá hve vonín svipúl er
og sæludraumar tífiir;
jeg heyrði sorgarltörpu slá
og lirœra dimma strengi,
þau harmalögin hermdu frá,
að hverfult láns er gengi.
Og margopt sá jeg mófiur tár
er minntust dáins vinar,
þá gleði sunna byrgði lirár
en birtust, myndir hinar.
Jeg hugði samt að hitta ró
en hún var frá mjer sniðin,
um munahimin myrkva dró,
þvi inorguninn var liðinn.
Þu æskustund, sem hyggur hjer,
að hitta stöðug gæði,
af beiskju heims ei blandað er
þitt blíða vöggukvœfii.
Við lífsins böl þú leikur frí
á ljettum límans bárum,
Þjer geislar ljóma gegnum ský
og gleðin initt í lárum,
Ó, þú barna saklaus sál
þig sorgir engar buga
og lífsins yflr leyni-tál
Þú lyptir frjálsum huga.
Og hvar mun friður slíknr sjást
er sigri myrkra veldi?
Og hvar mun brenna hreinni ást
á hjartans fórnar-eldi?
Ó þú kvíðalausa lund,
sem logar blítt á hvörmum,
þú finnst á lífsins fyrstu stund
i friðar vafin örmum;
hið eina lífsins ertti blórn
frá Edens sælu tíðum,
og valið hefur helgidóm
í hjörtum barna þýðum. ,
S. Isfeld.
I T li A (í I X X .
(Samtal.)
Forsjáii:
Hverertþú hretvindum sleginn
húsviltur fáklæddi sveinn,
inyrkrunna harfieflda megin
mæðir og hrekur þó einn?
Útlaginn:
Sjáðu, jeg Sannleikur heiti,
sókn mín og lög eru hörð;