Heimskringla - 10.06.1891, Page 2

HEIMSKRIXGLA, WL\IIPK(i, JIAS., IO. JTUXI 1»5»1.
JBlISKI'lMlil’’
kemur út á hverj- AnlcelandicNews-
nm miðvikudegi. paper.
Publiehed e v e r y
Útgefendur: Wednesday by
The Heimskringi.a Printing& Publ. Co’y.
6krifstofa og prentsmiðja:
Lombard St. - - - Winnipeg Canada.
Blaðið kostar:
Heill árgangur............ $2,00
Hálfur árgangur............ 1,00
Hm 3 mánu-Si............... 0,65
Skrifstofa og prentsmiSja:
151 Lombard St...........Winnipeg, Man.
t^“Undireins og einhverkaupandiblaðs-
ins skiptir um bústað er hann beðinn aS
senda hina breyttu utanáskript á skrif-
stofu blaðsins og tilgreina um leið fyrr-
eerandi utanáskript.
Upplýsingarum verð á auglýsingum
í „Heimskringlu” fá menn á afgreiðslu-
stofu blaðsins.
RITSTJORI (Editor):
Gestur Pdlsson.
Hann er að hitta á skrifstofu blaðs-
Ins hvern virkan dag kl. 10—12 f. h.
BU8TNES3 MANAGER:
Þorstímn Þórarinsson.
Hann er að hitta á afgreiðslustofu
blaðsins hvern virkan dag kl. 9 til hádeg-
is og frá kl. 1—6 e. m.
Utanáskript til blaðsins er:
The Heimskringla Printing& PublishingCo.
P. 0. Box 305
Winnipeg. Canada.
V. ÁR. NR. 24.
TÖLUBL. 232.
Winnifkg, 10. júní 1891.
SIR JOHN A. MAGDONALD
dó á laugardagskvöldið var kl. 10.15 e. m.
um, hver í síno landi. Báðir voru
f>eir stórvaxnir í pólitík og í raun
og veru var beggja pólitík lík að
ýmsu leyti, pó starfsvið peirra væri
eðlilega takmarkað af og lagað ept-
ir afstöðu og veldi peirra landa,
stjórnar til firslita og skar hún svo
úr 1858, að Ottawa skyldivera höf-
uðstaðurinn.
Nú kom Sir John fram með tvö
höfuðmál á dagskrá pjóðarinnar eða
sjerstaklega konservatíva fiokksins,
tollmálið ocr sambandsinálið.
Tekjur stjórnarinnar voru framúr- '
skarandi litlar, fjárhagurinn hinn
versti og iðnaður pví nær enginn.
Þá hugkvæmdist honum að auka
tollana á aðfluttum verkstæðavarn-
ingi til pess að vernda og efla iðn
að og auka uin leið tekjur ríkisins.
pess, hve óumræðilega pjóðeignin
og framleiðsla landsius hefur aukizt
og allar samgöngur uin landið svo
að segja orðið til á stjórnarárum
hans.
Það hefur einn merkur Englend-
ingur fyrir skömmu sagt, í riti einu,
að pað sjeu prír menn, sem á pess-
ari öld hafi gert sínuin fósturlönd-
uin mest gagn, Cavour, Bismarck og
Sir John Macdonald, af pví peirallir
hafi sameinað hina ýmsu og marg-
breyttu hluti sinna fósturlanda í
eina heild og tryggt pá sanieiningu
fyrir framtíðina.
Flokkstjórn Sir John’s fyrir
konservativa fiokknum var svo frá-
bær, að pað er ef til vill eins dæmi
að nokkur ping-flokksforingi hafi
getað haldið mönnum saman í
pjettri fylkingu, sem höfðu alveg
gagnstæða hagsmuni og alveggagn-
stæðan hugsunarhátt og börðust
fyrir alveg gagnstæðu takmarki.
Hvernig ffokkstjórnin tekst fram-
vegis, eða hvort pað yfir höfuð reyn-
izt unnt að halda flokknum saman
sem peir áttu fyrir að ráða. Það
ar stórleiks-hugmyndin, sem vakti eins verið befur—ja, pað sýnir
fyrir peim báðum. Beaconsfield | framtíðin. En ef pað tekst, pá er
pað einungis að pakka peim grur.d-
velli, sem Sir John hefurlagt.
vildi gera Stórbretaland hlutsamt
um stórmál heimsins og efla veldi
pess enn frekara en pegar var orð—
ið með landaukningum. Um landa-
viðbót í Evrópu gat eptir eðli sínu
J. A. MACDONALD.
Sir John Alexander Macdonald
fæddist í Glasgow á Skotlaiidi 11.
janúar 1815. t>egar hann var 5 ára
gamall, fluttu foreldrar hans til Vest-
urheims og settust að í Kingston í
Ontario. Snemma pótti bera á frá
bærum hæfileikum Sir Johns og var
móðir hans vön að segja, að uhann
Jón sinn yrði eitthvað meira en
fólk er flest”. í skólanum bar hann
mjög af sambekkingum sínum og
pegar skólanáminu var lokið, nam
hann lögfræði í fimm ár hjá mála-
flutningsmanni einum. Síðan gerð-
ist hann málaflutningsmaðurog vann
sjer mestu frægð, pegar hann varði
uppreistarmanninn von Schoultz. Sir
John hverfði svo málinu, að von
Schoultz, sem talinn var sjálfsagður
til dauðahegningar, var dæmdur
sýkn saka. Eptir pessa frábæru
málsvörn, var fastlega skorað á Sir
John að leita pingkosningar og
varð hann pingmaður undir merkj-
um konservatíva fyrir Kingston 1854.
Aðgangurinn varð harður við kosn-
inguna og sýndi hann pá fyrst, hve
frábærlega hann kunni að tlkasta
olíu í æstan sjó” og stilla öldugang-
inn. Þegar ping kom saroan komst
hann strax f föstu nefndina í stjórn-
inni. En skömmu síðar 1847 varð
hann tlReceiver General” og strax
par á eptir varð hann formaður fyr-
ir stjórnarlands-deildinni og pótti
hann gera par miklarog bráðar bæt-
ur. Ár\ síðar var ping rofið og pó
hann sjálfur næði strax endurkosn-
ingu, gekk flokksbræðrum hans illa.
Uröu peir að eins 19, par sem hin
nýja stjórn hafði 65 atkvæði. Árið
1854 voru flokkarnir fl, er sóttu til
kosninga. Þegar svo ping kom,
saman var enginn flokkurinn svo
liðsterkur, að hann hafði meiri hluta
á pingi. Þá sameinuðust peir líber-
ölu og konservatívu og mynduðu
stjórnina og eptir skamma stund
komst Sir John í hana og varð brátt
helzti maðurinu par. Um pað leyti
hófust deilur um, hvar höfuðstaður-
inn skyldi vera. Um pann heiður
sóttu 4 bæir, Toronto og Kingston
íEfri-Canada og Montreal og Que-
bec í Neðri-Canada. Kingston var
höfuðstaður 1841-48, síðan Mont-
real eitt ár. Og par á eptir voru
höfuðstaðirnir 2, Toronto og Que-
bec, og átti pingið að koma saman
sitt árið í hvorum staðnum. En
loks var málinu visað til Englands-
ekki verið að taia, nema hvað
irögí
tók töluvert frá Tyrkjum. En pað var
Tollskoðun hans.náði pó ekki föstu
, . . . 0„0 . , ». | Beaconsfield með brögðum og ofríki
formi fyr en 18/8, pegar hann gerði & °
4/1. l’.rwlrí 11 rn Tfn V9P
tollmálið að aðaimáli við kosning-
arnar og vann pá frægan sigur.
Svo var sambands- eða samein-
ingarmálið. Svo vár mál með vöxt-
Með honum hverfur til moldar
mesti stjórnvitringurinn, sem Cana-
da hefur átt til pessa dags.
um, aðEfri- og Neðri-Canada kom
hið versta saman, pegar fram liðu
stundir; i Efri-Canada voru nær pví
allir protestantar af enskum og
skotzkum ættum en í Neðri-Canada
voru nálega allir kapólskir og af
frakkneskum ættum. Til pess að
leysa úr pessum rig-vandræðum
taldi hann bezta ráðið, að sameina
alla hina brezku Norður-Ameríku í
eittríki undir einni sambandsstjóin.
Þetta mál gekk allt tregt í fyrstu,
endavoru flokkarnir, hinir konserva-
tívu og liinir líberölu, svo jafnir að
flokkstyrk á pingi, uin pærmundir, að
ýmsir urðu ofan á. Þá var pað, að Ge-
orge Brown, forvígismaður líberala
flokksins, sýndi pað drenglyndi, að
gangainn í stjórnarráð Sir Johns með
tveimur af sínum liðum. I>á var
enginn sá nýlendublettur til í víðri
veröld, sem Beaconsfield hefði ekki
augun á og fiota Englendinga til
[\Tjer minnum iesend ir <(Heims-
taks, ef eitthvert færi gæfist. Sama krin,flu” «> undir ( Raddir frá almenn-
íngi er það ekki ritstjoru blaðsms, sem
stórleiks-hugmyndin vakti fyrir Sir
John, pó á öðru og minna verk-
svæði væri. Hann vildi gera allt Can-
talar. Hver mafSur getur fengið færi á
að láta þar í 1 jósi skoðanir sínar, þótt
pær sjeu alveg gagnstæðar skoðunum
ritstjórnarinnar, en menn verða að rita
ada að stóru og voldugu ríki, búa | sæmilegaog forðast persónulegar skamm-
ir; auk þess verða menn atc rita um
til eina stórkostlega ríkisheild úr öll-
um pess ólíku efnum og halda
Canada alveg óháðu og 6-
bundnu við Bandaríkin. Honum
fundust auðsuppsprettur laridsins svo
ríkulegar, landrýmið svo framúr-
skarandi og hinii ýmsu pjóðflokkar
ríkisins svo prekmiklir og efnilegir,
að honum pótti full vissa fyrir, að
Canada gæti staðið föstum fótum,
frjálst og óháð, við hliðina á Banda-
eitthvert (.'að efni, sem almenning að
einhverjuleytivarðar].
FINANZM4L ISLANDS.
eptir
Eirík Magnússon.
Yfirlit yfir finanzniiil Islands.
rfkjuuum. Þess vegna ganga llest
af stór-fyrirtækjunum á stjórnarár-
um hans út á pað, að reyna til að
sameina alla pjóðflokka landsins í
eitt, og gera petta ógurlega flæmi
biörnin unninn og hin brezku lönd í s
J ° | að einm heild með samgöngum, 1
| láta engan trúarflokkinn í landinu j h°num fengið í hendr fje landssjóðs að
, , „ vinnameð. Enn af pví fje skyldi bank-
bera anuan ofurliða og auka og efla
Norður-Ameríku sameinuðust í eitt
Canadaríki 1867.
Svo hafði Sir John iiarizt saing(3ngurnar við útlönd, bæði til
drengilega í pessu allslierjar stór- , jmgSmuna fyrir landsbúa og einnig
máli og svo hafði hann sýnt roikla {il pegg) að sýna heiminum, að til
staðfestu og viturleik í p\f, að all- væri rll{i {Ameríku, annað en Banda-
ir pökkuðu honum mest allra manna rikinj n)ikið og væniegt og efni f
I. SAMBAND LANDSSJÓÐS OG
BANKaNS.
§ 1.
Eptir bankalögunum 18. sept. 1885
var stofnaðr banki í Reykjavík til að
greiða fyrir peningaviðskiptum í iandinu
oghjálpa við atvinnuvegum landsins.
§ 2.
Til að ná þessum tilgangi, skyldi
úrslitin og allir voru á eitt sáttir |
um, að honum einum bæri sá heið-
ur, að verða fyrsti forsætisráðherra
í sambandsstjórninni.
voldugt ríki. Sambandinu viðBret-
land hjelt hann fast fram, af peirri
einföldu ástæðu, að hann sá, hvílík-
ur hagur pað væri fyrir ríki, sem
Frá peim tfma sat Sir John að enn væri f bernsku, að standa í
völdum til dauðadags, nema hvað | sambandi við voldugasta ríki heinis-
hinir liberölu komust eitt sinn að j ins, sem verndað gæti pegna pess
völdum og sátu i sessi frá 1873—78. og hagsmutii um heim allan, alveg
Starf hans á pessum árum, frá að útgjaldalausu fyrir Canada.
pví sameiningin komst fyllilega á j Pólitík Beaconsfields var kölluð
fót, var einkum pað, að efla sam-Ikeisaradoemis-pólitlk, af pví að hann
göngur Og auðsuppsprettur ríkis- vi 1Hi láta bera svo mikið á Englandi
ins. Þar má fyrst og fremst nefna ( heimspólitíkinni og sjálfur kall-
hina miklu Canada-Kyrrahafs-járn- agj Sir John sína pólitík þjúðar-
braut, járnbrautir ýmsar og skip- pSlitlk, af pví að hann vildi láta
genga skurði um austurhluta ríkis-
ins, svo að pann hluta ríkisins ir.á
nú eflaust telja einhvern hinn sam-
gönguríkasta f heimi. — —
Allir peir, sem sjeð hafa myrid
af Sir John Macdonald og af Beac-
I onfield lávarði (Disraeli) veiða al-
Canada-menn kannast við, að peim
væri heppilegast og affarasælast, að
vera ein sjerstök pjóð, sem stæði á
sínum eigin föstu fótum og sem
heimur allur ætti að bera virðinsju
fyrir sem slíkri.
inn aldrei greiða landssjóði aftr annað
eða meira, enn einn af hundraði í árlega
vöxtu eftir fimm ár; pví fje pað, er lands-
sjóðr lánaði honum, mefl þessum kjör-
um, skyldi vera hans æfinlegt vinmtfje.
Endrgrei-Ssia þess fjár til bankans af
hálfu þeirra, er iána hjá honum hefir
ekkert við landssjóð að gjöra, meðan
bankinn stendr, nema ný lög ráðstafi
öði uvísi.
peninga markatiinum ganga kaupum og
sölum, eru þnr gjaldgengr eyrir, eins og
seðlar íslands eru ati löguin í peninga-
markatii þess. En þessara þjóðskulda-
brjefa Islands og ríkisskuldabrjefa Dana
var gerðrsáfársfulli munr :—1., aðlands-
sjótir var ekki látinn selja sín brjef fyrir
peninga, eins og rikissjóðr Dana gerir;—
2., ati brjef landssjóðs voru gerð gjald-
geng í landssjóti, en ríkisskuldabrjef Dana
eru ekki gjaldgeng íRíkissjóð. Með pess-
ari ákvörðun lagauna varð pví komiti í
kring, að landssjóðr tæki pær tekjur, sem
honum guidust í setilum, undir sjdlfum
sjer, tæki pær i eigin skuldum, sínum, o:
fengi með þeim innborgi.num alls engar
tekjur. Ef reikningar landfógeta sýna,
semteljainá efalaust, hvað mikið hefir
árlega goldizt landssjóði í peningum og
hvað mikið í seðlum, pá er auðfundið,
hvati miklu hann hefir tapað á þessum
innborgunum.
En hið fina í pessu fyrirkomulagi er
pað, að þó landssjóðr sje látinn taka skuld-
irsinar uppitekjui, pá vertirhonumekki
að dæmum alinennra mannlegrB við-
viðskipta, að Skuldir hans rjeni hið
minnsta við það! Allt annað! Tekju-
greitislum til lians er fyrirkomið á pann
hátt til pess, að hann geti varið hinum
eiginlega tilsvarandi peninga-tekjum sín-
um til að borga allsendis óvitikomandi
skuldir sutSr í Danmörku. Hjá sett tafla
sýnir petta ljóslega. Mönnum til skiln-
iugsauka gjöri eg í dæmisskyni, að árs-
tekjur landssjóðs sje, eftir fjárlögum,
400,000 kr., og að lándssjóðr taki við 300,
OOOkr í setilunum, sem hafa verið látnir
borga postávísaniruar á ríkissjóð. Það er
ekkistærð, heldr sambönd upphæðanna,
sem hjer skiftir aðalmáli.
tO l-i I
L, 3
7?
O
3
= 2 —■ ■
Cfl — C:
^ .-•
3 a
.r- TT ** J- Í5* s*
% 2 = £ SS
—• D Ch 28 - ^

O* g Cs.
5 ~

3
3
o» S.s
* 7T
• ^ as 7T 7?
; CL D
5 D D
D O*
• U* OX b
• o D
-l • crq -TT n> 7T
• S5 fÞ O
; 3 m c* 3
: o* D*
5. a> O* D æ 5*

O,'1
3 _ »
n »
a> 7r 5

,__C-‘(o •
a> B 'z’: •
1p
Pj 3.
I i
g
o
__ co
-7? 75
5 C ^
P* C* —I t
Ȓl. 1
* S
o
a=i ©
d’P
cn On
crq S.
r;
o
7?
C . .
•Sl"
co •
i:
PIO
O: >V
©: 3
;i 3
;iT5
§ 3-
Fjeð, sem landssjóðr pannig skyldi
iána bankanum, voru seðlar peir, sem of-
annefnd lög heimiluðu stjórninni að gefa
út tyrir landssjóð.
§ 4-
Þessa seðla, pó að þeir væru bank
ans verzlunarfje, skyldi hannekki skyldr
að leysa inn fyrir peninga*. ÞatS, atS
landssjóðr skyldi leysa pá inn, kemr
hvergi til orða einu sinni í lögunum.**
Seðlarnir voru því, eins og alkunnugt og
aijátað er, ÓlNNLEYSANLEGIR. Þeir
voru í þessu (óinnlausnarinnar) tilliti öld-
ungis samkynja brjef óuppsegjanlegum
ríkisskuldabrjefum Dana, sem aíS eins í
< ’/>
— 77 co
ox c o
o
3 (« 7
I
§ 5.
*) Sje pað satt, sem stjórnarblöðin í
Reykjavik fara metS, að bankiun leysi inn
| seðia hjer um bil holt og bolt, pá er slíkt
heimildarlaustí lögum, enn sem komið er.
**) Þeir Björn -Tónsson og Þorleifr Jóns-
son eru sífelt látnir staglást á pví, pegar
hinum blómlega hag bankans er lýst í
blöðum peirra, að eg hafi sagt, að pað
væri þessi Banki, er fara hiyti á höfuðið
á fyrsta iri. En peir sleppa þvi, þessir
Báðir eru peir, Beaconsiield oo (>óiagnaðir”, ati á landssjó'S var á fyrsta
, . | úri bankans svikamillulega demlit peirri
veer hissa á, hvað myndirnar eru ] Sir Jobn, með merkustu stjórnvitr- innlansn seðlanna, sein engum lifandi
líkar; f,;ið « »„„1 fvl el„. | I to.k, .tórveldínu » p^. Sir'ífltuZ.'bS.S
myndirnar væru af bræðrum, hó I arj öld. OíT Þ<5 hefur Sir John í yí<")'5r, '1 íH'.ifu?'i® fy[s,a ari, ef pað er að
J ” 1 fara a hofuðið, ats komast 1 skuld, sem
f>eir væru ekki minnstu ögn skild raun ov veru unnið sínu.fösturlandi maðr kemst ekkiúr, nema mets pví, að
„ - , , /i-i.i.i ° , rífa upp fastabú sitt til lúkningar henni.
ír. En það var langt um ileira líkt j mejra gagn en Beaconfield, f>egar “
með f>eim en f>að, hvað f>eir voru j pess er gætt, að Sir John hefur bú-
líkir í andlitsfalli. Báðir voru f>eir ið til eina ríkisheild úr lítt samrým-
foringjar fyrir konservativa flokkn-
anlegum efnum og fiegar litið er ti
Ilefði bankinn verið látinn gjöra það, sem
landssjóðr var látinn gjöra, pá heftSi hann
margfarið á höfuðið á fyrstaári. Að svika
millan hefir borgið honum og lilaðið
landssjóði, er svikamillurum sannarlega
ekki of gott að monta af.
Menn tala almennt um póstávísana-
borgauir landssjóðs pannig, að pað sja
svo sem sjálfsagtir hlutr, að liann borgi
ekki annað nje meira en pá seðla, sem
hann hefir áðr greitt í gjöld sin, standi
honum petta pví alvegásama. Það er nú
ekki ólíklegt, að einhver gangskör verði
gerð af hálfu pingsins til að rannsaka
petta mál, og þá er líklegt, að mennhaldi
fastri peirri ófrávíkjanlegu reglu, að pá
seðla, sem landsajóðr greiðir út í gjöld
sín, gefr hann út pá peniuga sem hann á
eftir í sjóði sínum, en getr aldrei gefití
pá út svo sem ígildi peirra peninga, er
hann þegar liefir borgað fyrir pá, því
seðlarnir eru dmsanir ú f je sjóðsins, sem
fyrir er í honum, en aldrei endrborgun
pess fjár, sem peir hafa úr honum dreg-
ið.— Hjer koraa nú sjerstaklega til at-
hugunar lán bankans til einstakra manna.
Láni maðr hjá herra Lárusi Sveinbjörn-
sen t. d. 10,000 kr. í seðlum til atS reisa
sjer hús fyrir, og taki út póstávísanir á
ríkissjóð fyrir upphæðinni, pálætr ríkis-
sjóðr landssjóð borga sjer ávísanirnar,
náttúrlega, með sömu u,pphæð í guili
10,000kr. Núhefir landssjótir leyst inn
þessar sínar innleysanlegu ávísanir og
sitruppimeð þær, oggetr ekkert við þær
gjört (sbr§ 19) sjer tii gagnij, neina gefa
pær út a jat'ngildi peirra í þeim pening-
urn, sem eftir eru í sjóði 10,000kr. Fyrri
10,000 kr. eru pví hreint og beint tap.
Ekki er nú líklegt, að menn vandræðist
í að koma pessu íyrir sig. En þeim, sem
í pau vandræði pykjast rekast, vil eg, til
skiluings-auka vísa á fyrsta ár seSlanna.
Þá lánaði L. Svb. út úr bankanum 350
pús. kr. í seðlum. Megin-porra þessara
seðia var ávísað, áðr en landssjóðr hafði
greitt þá í nokkr gjöld sín. Þeir, sem til
hans komu eins og inngreiðslur í tekjur,
rjeluðu úr landssjóðs hendi, o:stiuðu fré
honum lOOpc. í peningum gegn innborg- |
unaruppliæðinni (sbr §4). Þeir, sein til
hanskomo frá ríkissjóði, leystir inn fyr- |
ir gull, drógu út úr landssjóðl beint 100
pc. í peningum fyrir ekki neitt, pví hann
gatekkinotað pá, nema nroð pví, að setja
í veð fyrir peim nýtt jafngildi peirra í
peningum. Alveg sama regla gildirpann
dag í dag um innlausn settla, sem orðiti
hafa beint úrbankaláui seðil-póstávisanir
árikissjóð. Af bankalánunum stafar beint
megin peningatap landssjóðs.— Meðan sá
fársfulli misskilningr sitr fastr í mönn-
um, að innleyst ávísun sje útgefanda
borgun innlausnargjaldsins, meðan menn
ætla, að innleysanlegir seðlur sje nokkur
skapaðr lilutr annirS, enn skuldabrjef, á-
vísnn á sjóð útgefanda,—á mefian verðr
engu viti komið í fínanzmálifi.
§ 3-
Þeim frumrjetti, sem hverjumheyrir,
er ráð heflr efna sinna, að inega sjtílfr
ráða því.hvenær haun setr sig í skuld, og
hvað mikla, er hin isleuzka pjóð svift-
Hún er af öðrum sett í skuldirnar "ið
ríkissjóð, sein liann hefir komið eiustök-
um mönnum í vrS sig. En pær stafa að'
megin hluta beint af bankalánum í seðl-
um. Landsbankarinn leggr til skulda-
efni'tí, landshöfðingi og stjörnin heimila
hverjum, sem svo getr komifi ár sinni
fyrir borð, að gefa út ávísanirásjóð pjóð-
arinnar, tienni að fornspurðu og án nokk-
urs tillits til þess, hvort hún geti borgað,
eða eigi að iiorga; henni er skipað að
borga; en hún má par til ekkertsegjs.
nema já og amen!
II. PÓSTÁVÍSANAMÁLIÐ.
§ b
Brjef landshöfðingja frá 28. maí 1886,
sem skyldar póstmeistarann til a« taka
seðla íslands í borgun fyrir pÓ8távísaöirr
eins og peir væru danskir gull-og silfr-
peuingar, gjörir alla pá seðia, sem póstá-
vísanir eru keyptar fyrir, úr óinnleysan-
legum (§4) innleysanlega.*
§ 8.
Sá, sem tekr við seðlunuin, á póst-
iuísi Reykjavikur, úrhöndum hinna ein-
stöku ávísenda, er RÍKISSJÓÐRDANA,
enn hvorki póstsjóðr nje landssjóðr ís-
lauds. Þetta, er lilutr, sem er margsann-
aðr og engum mótmælum tekr, meðan
stöðulög, stjórnarskrá, nuglýsingin frá
26. sept. 1872 og póstsamningar Dan-
merkr ríkis viö önnur ríki og lönd eru
í gildi.
§ 9-
Gegn peim seðlum, sem ríkissjótir
pannig tekr við hjá ávísendunum á póst-
liúsinu, gefr hann út ávísanir á sjálf»tt
sig, hinar svo nefndu póstácísanir.
§ 10-
Upphæð þessara ávísana greiðir rík-
issjó'Sr ávisendum i Höfn í ríkismynt-
Með peirri upphæð ríkismyntar borga á-
vísendr skuldir, sem þeir eru i erlendis.
§ 11.
Hjer ljet nú ávisandi úti á póstlnís-
inu pað, sem i hans markaði var gjald-
gengr eyrir o: seðla íslands. Ríkissjóðr
tók vi« pví, sem í hans markaði var ó-
gjaldgengr eyrir, einskisvirði, o: seðlurn
íslands.
Ávísandi galt ríkissjóði óinnleysan-
legt skuldabrjef landssjóðs. En á sam»
auguabliki og ríkissjóðr tók við pví, eftir
landshöfðingja boðinu 28. 5.-86, varð pað
í stjórnarframkvæmdinui, af? innleysan-
legu skuldabrjefl landssjóðs; pví aldrei
var pafi meining peirra, sem a« pessU
boði stóðu, að ríkissjóflr skyidi sitja upp«
með seðlana og t-ipa lOOpc. á íslenzkum
póstávísunum. Iljer með voru pá bunka-
lögin brotin um pvert.
§ 12.
Nú fer ríkissjóðr pví með seðlana til
landsjóðs og leggr pá inn til hans, pví
nú eru peir orðnir að innleysanlegum
seðlum. Landssjóðr er látlnu taka vi6
peiin og borga þá í nkismynt, svo ríkis-
sjóðr verði skaðlaus á því, að hafa borg-
að tilsvarandi upphæð í rikismynt út, fyr'
ireinstaka Sslenzka ávísendr, í Höfn.
HEFIR LANDSSJÓÐH ÞÁBORGAP
SKULDIR HINNA EINSTÖKU ÁVÍS-
ENDA MEÐ EIGIN PENINGUM, P- e-
MEÐ OPINBERU, EÐA ALMANNA-
FJE.
§ 13.
Þessi eru hin lang-mestu útgjölú
landssjóðs áhverju ári; svo mikil og öll í
peningum, að engin önnur gjaidagreio
hans kemst par í nokkurn samjöfnuð.
§ 14.
FJÁRVEITINGAVALD LANDSlNS
HEFIR ALDREI VEUT EINN ElN-
ASTA EYRIAF LANDSFJETIL ÞESS-
AltA SKULDABORGANA FYRIR ElN'
STAKA MENN.—Þvert ámóti. Alt pað
fje, sem stjórnin liefir varið til peirrn,
samkvæint oft nefndu laudshöfðingja'
brjefi, hefir löggjafarvald íslands, kon-
ungr og alpingi, veilt til ákveðinna þjóð'
arþarfa, með fjárlögum landsins, sem ráð-
gjafi íslands og landshöfðingi eru eið"
bundnir að framfylgja ráðvandlega.
§ 15.
Fyrir pá peninga, sem laudssjóðr
3) Beri menn petta Drjef saman við er-
indisbrjef landshöfðingja frá 22. febrúar
1875, pá verðr pað degi Ijósar, að liann.
hafði ekkert vald til að gefa slíkan úr-
skurð út sem hjer rœðir um. Þaðvar
fjármála-ráðgjafa Dana eins, og einskif
manns annars, að segja, hvoit liann vild1
taka ísl. seðla í borguu fyrir ávísanir, er
hann gaf út á sjóð ríkisius, sem honum
var falinntil varðveizlu. Nú, enn haun
hefir helgað sjer úrskurfi landshöf'Singj’*
með því, uð gegna og framfylgja honum
orðalaust. Það virðist pví mega gang8
að því vísu, að úrskurðrinn sje með han3
vitund—ráðgjafa íslands svo sem sjálf'
sagt—til orðinn.