Heimskringla - 28.10.1891, Page 2

HEmSKRIN&LA, WINWIFUU MAN., 28. OKTUBEEt IH'H
scpmur út á hverj- An Icelandic News-
am miðvikudegi. paper.
Published e v e r y
ÚrGEFBNDHR: Wednesday by
fhe Heimskkingla Printing & Publ. Co’y.
Skrifstofa og prentsmiðja:
Lombari St.-----Winnipeg ''Hnada.
Blaðið kostar:
Heill árgangur.............. $2,00
Háifar árgangur.............. 1,00
Um 3 mimrSi.................. 0,65
Skrifstofa og prentsmiöja:
151 Lombard St.........Winnipeg, Man.
arUadireins og einhverkaupandi blaðs-
íns s> iptir uin bústað er hann beðinn ati
senda hina breyttu utanáskript á skrif-
stofu blaðsins og tilgreina um leið fyrr-
ttrandi utanáskript.
Aðsendum nafnlausum greinum verð-
Hr ekki geflnn gaumur, en nöfn höf-
undanna birtir ritstjórnin ekki nema
með sampykki peirra. En undirskript-
Ina verða höfundar greinanna sjálflr að
til taka, ef peir vilja að nafni sínu sje
leynt. Ititstjórnin er ekki skyidug til
atS endursenda ritgerSir, sem ekki fá rúm
í blaðinu, nje heldur að geyma pær um
lengri eða skemmri tíma.
Uppiýsingar um verð á auglýsingum
í „Heimskringlu” fá menn á afgreiðslu-
stofu blaðsins.
UppsÖgn blaðs er ógild, sain-
kvæmt hjerlendum lögum, nema að
kaupandinn borgi um leið, að fullu,
skuld sina við blaðið.
BUSTNESa MANAGEIl:
Þorstemn Þorarinsson.
Hann er að hitta á afgreiðslustofu
blaðsins hvern virkan dag kl. 9 til hádeg-
is og frá kl. I—6 e. m.
Utar áskript til blaðsins er:
The 11 eimskringla Printing& PublishingCo.
P. 0. Box 305
Winnipeg. Canada.
V. ÁR. NR. 44 TÖLUBL.‘255.
Winnipeg, 28. október 1891.
Dpplai .Heiskrájlf
frá byrjun sögunnar:
UPÓLSKT BLÓД
höfum vjer orðið að stækka, sökum
kaupenda-fjölgunar og sjáum oss
pví fært, að bjóða nýjum kaupend-
um, sem borga fyrirfram næsta
árgang uHkr.”, blaðið ókeypis frá
byrjun sögunnar fram til nýárs.
Þessu boði fylgir og að sjálf-
sögðu, hluttaka í dráttum um muni
J>á, sem auglýstir eru áfyrstu síðu
uHkr.”
Næsti árg. verður eigi meira
en $2, enda þótt blaðið stækki.
*
* *
Það er satt bezt að segja, kæru
lesendur, að vjer liöfum haft svo
pung útgjöld í sumar, eins og J>jer
allir vitið, að vjer höfum orðið að
kljúfa prítugann hamarinn, til að
friða verkamenn vora, pangað til
vjej' sæjum oss tiltækilegt að minn-
ast á borgun útistandandi skulda.
Nú vitmri vjer, að allir vinir vorir
geti sent oss [>að, sem ólokið er, af
verði uHkr.” Og óskum vjer vin-
samlega að allir geri J>að sein fyrst.
—Heimskringla Jiarf ekki meira, til
J>ess henni líði vel og iiún verði hress
1 anda, en einungis [>á peninga, sein
vinir hennar hafa lofað að senda
henni fyrir pessa árs göngu. Svo
lofar uHkr.” pví, að finna fólkið
aptur sjálfsagt fimrntíu og tvisvar
sinnum á næsta ári og pakka peim
hjartanlega fyrir skilsemina, sem nú
greiða úr kröggum hennar.
Vjer viljum ekki vera að gera
óparfa-kostnað ng átroðning með
tagenta’-sendingum í allar áttir, til
að skrapa saman 2 og 2 dollara hjá
löndum vorum. Vjer vituin vel, að
peim er pað ekkert (lGrettis tak”,
að senda frá sjeraðraeins smámuni,
bara pegar hveitið er koinið í pen
inga og verka-launin í vasann.
Búið oss vel undir næsta ár,
landar góðir. Svo skuluð pjer eiga
pað víst, að ((Hkr.” færir yður marg-
ar frjettir, hjer og hvar af hnettin-
um og kemur líka með eitthvað
nýtt frá eigin brjósti heim til yðar,
að minnsta kosti ftmmtlu og tvis-
ar sinnum á árinu.
LÁN OG LANTOKUR.
VESTUR-ÍSLENDIFGA.
Niðurl.
Meiri hluti fullorðins fólks, sem
hingað flytur frá íslandi, eru eldri
og yngri bændur eða fólk, sem að
mestu leyti hefur vanist búskap og
sveitalífi. Það er svo sem auðskilj-
anlegt, að ekki muni vera meira, en
ef til vill einn af hundraði, sem bet-
ur væri fallinn til verzlunar en bú-
skapar, sem betur sJcildi kaupskap
en búskap. En eins og vjer höfum
áður drepið á, eru pað talsvert
margir, sem láta sjer sjást yfir, að
velja pann veginn, er peir pekkja
betur, og höfðu gengið frá barnæsku,
Innflytjendur verða eptir í bæjun-
um, fá sjer eitthvað að gera, sjá
að pað kerrur dollar og dollar í
lófann, sem reiknast svo svo margar
krónur á íslenzka vísu. E>eir venj-
ast á, að kunna allvel við sig. Það
er eitthvað svo hlákulegt í borgun-
um. Það glansar fyrir angum, hljóm-
ar fyrir eyrum og hvíldin er líka
allgóð með köflum. Vinátta er
sjálfsögð í öllum skilningi. Kaup
maðurinn, klerkurinn, fyrirlesarinn,
perlarinn, samkomustjórinn, (ticket’-
salinn: allir agentar guðs og manna
bjóða opinn faðminn, bjóða eitthvað
girnilegt fyrir öll skilningarvitin—
dollarinn dvelur í vasanum hjá landa,
((0, pað er bezt, að láta prælinn
fokka, jeg er ekki lengi að vinna
fyrir öðrum”, hugsar sjálfsagt inarg-
ur, pví dollarinn fer. Einn, tveir,
prír—peir fara allir, áður en maður
veit af og stundum fyrir lítið, sára
lítið, ef til vill, fyrir eintóma—iðrun.
Og hvað á svo að gera, pegar vetur
er kominn og vinnan líka protin?
Ja, pað má til að taka lán, pví nú
parf að fara að hugsa um lífið. Og
upp á pær spítur sitja sumir ár frá
ári í bæjunum. Værðin er svo bless
uð. Það er svo hryllilegt að heyra,
að hveitiræktin hafi brugðist ((út á
landi”. Menn eru skelfdir með sög
um af hinni pungbæru bændavinnu
og hvað pessi og pessi hafi átt örð-
ugt uppdráttar, pó hann sje n ú ögn
að koma til. En petta ((nú” er pó
betra seint en aldrel. Sumir landar
viljar miklu heldur taka fæðis-lán,
hjá vinum sínum og vandamönnum
eða alls óviðkomandi mönnum, er
lifa ærlegu og forsjál.u lííi—og sem
auðvitað er m e i r i hlutinn—heldur
enn að yfirgefa bæina. Þeir reikna
pað svona út: ja, pó jeg liggi nú
uppi og skuldi ((BC>arding”-húsinu
í vetur, er jeg ekki lengi að vinna
pað af mjer með vorinu. Og sjálf-
§agt eru svoddan hreystyrði stund-
um efnd, en opt, opt ekki. Sumir
taka svofeld lán ár frá ári, án pess
nokkuð að ráðfæra sig við samvizk-
una um b or g u n. Tíðum eru pað
fullhraustir og einhleypir menn er
svona breyta. Og aldrei vex dag-
launapeningurinn, aldrei margfald-
ast hann, nema heima hjá sjer—í
höndum pess, sem með kann að fara.
E>að er komið í viðsjált horf
með lántökuna, pegar lántakandi
hefur ekkert æðra augnamið með
henni, en að eta og drekka lánið
upp pað allra fyrsta hann getur.
£>að er ekki einungis, að hann svipti
lánardrottinn sinn, opt og tíðum,
öllum rjetti til hans eiginlegu eigna-
vaxta, heldur eigninni sjálfri eða
allri upphæð lánsins.
Skeytingarleysi íslendinga með
lántökur fer í almætti sitt, pegar
sögunni er komið hjer vestur yfir
hafið. Enda er pað að mörgu leyti
eðlilegt. Auðveldleiki til að fá lán,
er meiri en heima. Þau eru opt
boðin. En hættan, með útlán og
lántökur, er í inörgum tilfellum
langtum meiri, en vjer pekktum í
gainla daga par í norðrinu. Þar
vorum vjer, sem sagt, mestu blessuð
börn í öllum gróðabrögðum, öllum
verzlansökum, stóðum að mestu ut-
an við viðskiptaríkið og voguðum
ekki miklu. Peningarnir voru sjald-
fengnir og lítt pekktir vextir af
peim almennt. Þeir voru geymdir,
pegar peir náðust, tímunum saman,
íeinhverju hylki, pangaðtil að eitt-
hvert tækifæri kallaði á mann, að
grípa til peirra, t. d. kot í boði, klár
til sölu eða uppboð í námd á ein-
hverju dóti, pá átti náttúrlega að
reyna til að vaxta peningana sem til
voru í stöku stað. Aptur á móti
má heita, að íslendingar, sem starfa
hjer, handleiki daglega dollarinn og
ættu, pess vegna, að gera sjer annt
um, að pekkja sem bezt pýðingu
hans og náttúru. En vjer erum
hárvissir um, að landar vorir, hinir
yngri, eru teljandi, sem petta at-
huga nógu rækilega. í stað pess,
að taka megin-part daglaunapen-
inganna—vjer meinutn sjerstaklega
pá, sem ekki hafafjölskyldu—í hvert
skipti, sem peir koma í lófann og
leggja pá á vaxta-stað, dreifa menn
centum og doiluruin fyrir hvern ó-
parfann sem á vegi verður og slegið
er upp af kátri kaupmannslund, svo
sem vín, vindla, epli, öl, sóda vatn,
sætindi og dýr skartklæði, sem bera
snauðan mann ofurliða. Ýmsir eru
dauðsólgnir í, að tilheyra sein allra
flestum fjelögum, svo að þau geti
nú ljettvasann. Ekki svo að skilja,
að einn maður geti gert stórfelt
gagn í heilmörgum fjelögum, sem
enu ef til vill gagnstæðra skoðana og
alveg óliks eðlis. Nei, maður verð-
ur par eins og meiningarlaust merki-
kerti. Ekki til annars, en borga
yfirdrifin tillög meðan buddan er
ekki alveg tóm. Þá parf nú að
fara á öll möguleg (pic-nic’, hversu
leiðinleg sem pau annars eru, koma
á leikhúsin og m. fl., er allt stefnir
í sömu áttina, að: tapa sjálfum sjer
úr góðu og gildu mannfjelagi. Vel
vitum vjer pað, að margir heiðraðir
borgarar geta, sjer að meinalitlu,
tekið pátt í svona margvíslegum at-
höfnum, og löstum vjer pað ekki, pó
efnaðir menn leiki sjer, með pví líka,
að gamanleikirnir geta margopt ver-
ið stofnaðir til að hjálpa áfram nyt-
sömum fyrirtækjum. En pegar að
menn, sem ekki e i g a centin sem
peir kasta fyrir glingrið, láta pannig
hlaupa pindarlaust á reiðanuin, er
von að manni pyki nóg um. Það
er sannarlega viðurhlutamikið, að
sjá menn vera að dansa með 1 á n s-
fje, hvern óparfa-hringinn á fætur
öðrum, menn, sem ekki hafa svo
mikla fyrirhyggju fyrir lífi sínu, að
peir geti ærlega legið einn dag í
rúminu, í kvefi eða ljettri landfar-
sótt, pví síður d á i ð sóinasamlega.
Að vjer ekki tölum um, að peir
borgi b o r ð i ð sitt eða aðrar 1 í f s-
parfir. Venjast par til og með á,
að ((slá fyrir dollarnum”, hvar sem
hægt er, og endurgjalda Ijeðan pen-
ing tneð lygi og skömnium og læð-
ast yfir 1 í n u n a pegar fokið er í
öll skjól—pað er ekki um skör fram
að minnast slíkra seggja, öðrum til
varúðar, að fylgja fótsporum peirra.
Svona ljót dæmi eigum vjer til af
löndum vorum, en pví betur—færri.
En hver verður svo afleiðing
óreiðunnar? Hún eyðileggur fyrst
og fremst pær sálir, er stunda hana.
Riflingurinn níðist á peitn sem fæða
hann, svíkur pá í tryggðuin, ef hann
borgar ekki; fæðissalar geta ekki
borgað kaupmanninum, er lánaði
peim matinn; kauptnaður sá hefur
ennfremur fengið vörursínar að láni,
hjá öðrum stœrri verzlunarmanni,
er hann getur pví að eins staðið í
skilum við, að hann fái sínar skuldir
borgaðar. Þannig ganga lánin lið
frá lið og lán-svikin lið frá lið. Siná-
syndir ráðleysingjanna, sem margar
koma niður á einum stað, geta svo
hæglega sett afar-stórann k: upmann
á höfuðið.
Af pví að einstaklingurinn
gleymir peirri góðu og göfugu
skyldu, að ávaxta peningana sína
og borga hverjum sitt, verður hann
sjálfur farlama og styður að skip-
broti margra annara.
Yjer erum ekki vissari í neinu
en pvf, að smærri og stærri lántökur,
Óframsýn hagtæring peirra og einn-
ig margur peningur gefinn út í gá-
leysi og ljettúð, er ekki mjósta rót-
in til pess, að löndum vorum miðar
seint áfram hjer J efnalegu tilliti.
Og landinu má ekki ætíð um
kenna, framar en Uguði um allar
sóttir”.
Víst má telja flestum íslending-
um pað til maklegs hróss, að péir
eru ótrauðir til vinnu og fnrðu seig-
irog polgóðir að afla peninga og svo
má ekki gleyma pví, að margir eru
drengir góðir, skjótir til hjálpar og
sjá ekki eptir efnum sínum í parfir
nauðstaddra. En göfuglyndið hefur
stundum svo opinn faðminn, að góða
verkið verður að hneyxli. Sá, t. d.
sem alveg takrnarkalaust bruðlar út
fje sínu, gefur, lánar, að vjer ekki
tölum um pann, sein algerlegagleym-
ir að láta fje sitt nokkurn tima á
vöxtu, meðan ekki endilega parf að
brúka pað til daglegs viðurværis—
sá maður er minna virði og óheiðar-
legri borgari, en hinn, sem enda er
all-naumur og getur sjer færri vel-
gerða-sögur um dagana, en stendur
frómt í lögboðnum skilum. Stjórn-
leysi í peningasökum, í viðskiptalif-
inu, er náttúrlega sami löstur, sama
drep í allri mannfjelag^^^erð, eins
og hvert annað stjórnleysi í heimin-
um. Það er skýrast talandi vottur-
inn stundum, pegar fjölskyldufaðir
deyr. Ýmist er uppi á teningnum:
dálitlar reitur, dálítill arfur, pægindfi
til nánustu ættingja eða pá eintóm
ar sökkvandi, pómpandi skuldir.
Skuldheimtumenn syngja kröfu-tónn
langa lengi yfir dánarbúinu eða bú-
leysinu, yfir helköldum óláns-bein-
unum í gröfinni. Ekkjan er særð
holundum, mergundum, ofan á maka
missirinn. Barna sakleysingjarnir
hýma, hljóða, og tárast nakin og
nöturleg. Arfurinn er: hrópandi
grátífndi, koldimmur vonarvölur.
Hvernig standa bú landa vorra
ástundtim, pegar peir, heilsugóðir og
í broddi lífsins, falla frá í bæjun-
um? Hvað hefur ekkjan? Hvað
erfa börnin? Hvar sjást ávöxtuð
strit vinnu launin eða fje lánar-
drottnanna?
Lesendur vorir geta, ekki síður
en vjer, lagt svör til spurninganna.
Engan veginn svo að skilja, að
oss sýnist landar vorir peir einu,
er athugalitið fara með peningana.
Nei, langt frá. En vjer tölum sjer-
staklega um pá, af pví oss er annara
um pá, heldar en aðra fjærskyldari
menn og svo eru peim, mörgum
fremur, varnaðir ýinsir lífs vegir í
landinu, tjæði fyrir ókunnugleik og
skort á pjóðniábnu. Þeir verða pví
mjög mikið á eptir öðrum, ef peir
ekki gera sjer verulegt far um, að
skoða og skilja pýðingu peninganna.
Og pví vilduni vjer mega segja:
E f landar vorir endilega vilja taka
lán, pá verji pví sein flestir til pess,
að ná í góðar bújarðir. En svo er
mjög mikið athugavert við landkaup-
in og lántöku pá, sein við pau er
bundin. Það er ekki alveg sama,
með hvaða skilyrðum maður teR-
ur lán til landkaupa og pví síður að
einu gildi, hvar lánið er tekið.
Reyndar ætti enginn einn einasti
íslendingur, sem heilsugóður er, að
purfa að bindast lánsfje, til pess
að festa sjer laglega ábýlisjörð, pó
hann komi blásnauður hingað. $10
er allt, sem maður parf að byrja
með. Það er 5 daga meðalmannskaup.
Einn góðan atvinnu ínánuð getur
landi aflað sjer drjúgum til bús og svo
fer hann að vinna að sínu og tegja
sundur efnin og á pau s j á 1 f u r, á
sig s j á 1 f u r og tilheyrir engu láns-
fjelagi.
Hjer í Canada eru löndin ekki
dýr. I Canada er enginn hörgull á
nýtum bú-löndum. 1 Canada horfir
enginn sjálfstæður bóndi upp fyrir
sig eða með lotningu til borgarbú
ans. Og hjer í Canada er pað frem-
ur jarðar gróði en námu-gröftur
og sjáfarafli, sem gerir pjóðina
ríka og farsæla.
Vjer felum fróðum mönnum og
hyggnum, að yfirvega málið og lýsa
pað svo, að lið verði að. Blað vort
stendur almenningi opið fyrir nauð-
synjamálin.
L.JÓSU OG DÖKKU AUGUN.
Þýtt úr Open Court,
(eptir Max Muller).
Jeg skipti vinum mínum í tvo
flokka; pá sem hafa björt augu og
pá sem hafa dökk augu. Hinir bjart-
eygu sjá einungis hið bjarta, fagra
og góða, hvert sem peir líta á :iát+
úruna eða manninn, á hið núver
andi eða hið umliðna. Hinir dökk-
eygu sjá eingöngu hið dimina,sorg
lega eða illa, hvar sem peir líta.
Mjer er raun að hinum dökkeygu
vinum mínnm. Þeir eru optlega á-
gætis inenn, heiðarlegir og sam-
vizkusamir, en prátt fyrir pað geta
peir pó verið injög ranglátir.
Hugsjónir peirra eru of hátt í lopti
fyrir pennan heim. Sýn peim fagr-
an gimstein og peir munu pegar í
stað finna einhvern galla. Sýn peim
ilmandi rós og peir munu kvarta
undan pyrnum hennar. Lýs fyrir
peim fornum trúbrögðum, fullum af
háleitum hugmyndum og peir munu
brátt finna eitthvað, er peim virðist
skrítið, vitlaust og rangt, en taka
aptur eigi eptir pví sem par er gott
og satt.
Hinir bjarteygu vinir mínir eru
að ætluu minni betri dómarar. Þeir
kunna að virða pað, sem ef t.il vill
er eigi að öllu fullkomið, ef pað er
gjört í góðu skyni. Og pegar öllu
er á botninn hvolft, er sönn dæming
eigi eingöngu innifalin í pvl að
finna gallana, en hún hefur annað
æðra mitS—og pað er að finna pað,
setn er gott, eða pað sem að minnsta
kosti er gjört í góðum tilgangi.
En auk minna bjarteygu og minna
dökkeygu vina er til priðji flokkur-
inn og hann er mjög meinlegur, en
pó að ætlun minni mjög fjölmennur.
Þessir menn sjá eigi neitt gott,
nema að pvi leyti, er pað snertir
sjálfa pá, en ekkert annað en tóma
svertu, er aðra snertir. Þeir eru
eitthvað svo andlega rangeygðir og
er að öllu óinögulegt að lítasann-
gjarnlega á nokkurt mál eða fella
nokkurn rjettan dóm.
Mjer getur eigi dulist pað, að
flestir dómar á annarlegum trú-
brögðum koma frá pessum rang-
eygðu dómendum, er að eins með
öðru auganu sjá pað, sem er gott og
satt í sjálfra peirra trú og með hinu
eigi annað en pað, sem illt og rangt
er í antiara pjóða trúbrögðum,
Þessir menn eru vanir að skipta peg-
ar í stað öllum trúbrögðuin í tvo
flokka en pað eru sönn og röng
trúbrögð; hin sönnu eru sjálfra
peirra, hin röngu eru allra aiinara.
En hjer tala jeg ekki eingöngu
um kristna dæmendur. Þessi rang-
eygði dómur á trúbrögðununi er
alheimslegur. Múhameðs-trúarmað-
urinn, Gyðingurinn, Buddhistinn,
Brahmarninn og Parsinn, peir er
fylgja Confucius og Loastze í Kína;
já, jafnvel peir er trúa á Unkulun-
kulu—allir eru peir sannfærðir um,
að aðeins sjálfrapeirra trú sje sönn,
fögur og rjett, en allra annara
manna sje auðvirðileg, röng og ill.
Nú spyr jeg: Er petta hinn rjetti
vegur lil pess að skoða og rann-
saka trúbrögðin. Yæri eigi miklu
betra að leita í öllum trúbrögð-
um að pví sem er gott og satt?
Mundum vjer missa nokkurs, pó
Búddhistinn einnig tryði einhverju
pví, er vjer líka trúum? Er sann-
leikurinn eigi hinn sami, pó hanu ef
til vill kunni að finnast í öðrumtrú-
brögðum? Það er án alls efa margt
í öðrum trúhrögðum, er oss virðist
óviðfeldið og rustalegt, og sem oss
liggur við pegar í stað að hafna sem
fyllilega röngu. Jeg hef átt tals-
vert við, eigi eingöngu pað, ermenn
kalla röng trúbrögð og trúarvillur,
heldur og við sjálfa pessa trúarvill-
inga og einnig heiðarlega trúendur
pessara röngu trúbragða. Margir
peirra, hvortheldur peir voru Brah-
manar, Buddhistar, Parsar eða trúðu
á Confucius, voru ágætismenn, göf-
uglyndir, menntaðir og fyllilega
heiðarlegir í röksemdaleiðslum sín-
um. Það var ekkert pað atriði í
trúbrögðum eða heimspeki, er jeg
eigi gat gjört eins frjálslega að um-
talsefni við pá og við vini mína og
samkennara. En jeg verð að játa,
að jegeigi ætíð heyrði hið bezta af
röksemdum peirra.
Er jeg ræddi við Buddhista-prest
frá Japan, ininn góða vin Bunyiu
Nanjio, um bænina, varð jeg hálf-
hissa, er hann ljet í ljósi pá skoðun
að trúarflokkur hans áliti bænina
syndsamlega, nærpví guðlausa. Jeg
reyndi að sýna honum fram á, að
bænin væri almenn siðvenja, og að
injer virtist hún vera mjög náttúr-
leg purft mannlegs eðlis, og að
hún bæri meðsjer hjálparleysi sjálfra
vor og traust vort á æðra mátt og
jafnvel pó hún eigi yrði fyllt, pá
samt, hjálpaði hún oss til að bera
hina órannsakanlegu úrskurði æðra
vísdóms. En hann vildi eigi gefa sig.
((Ef vjer sannlega”—sagði hann—
(,trúum á pennan æðri vísdóm og á
pennati æðri mátt, pá væri pað
móðgun, að setja okkar litla vísdóm
gagnvart hinum æðra vísdómi, eða
á nokkurn hátt að reyna að sletta
oss fram í verknað hins æðra mátt-
ar. Vjer getum tilbeðið og hug-
leitt”, sagðihann, ((vjer getumt reyst
og sýnt undirgefni, en vjer megum
aldrei beiðast neins, jafnvel eigi af
Buddha, pó hann sje fullur miskun-
ar og líknar.
Annað sinn, er jeg reyndi að sýna
hönum fram á, að vjer værum svo
gerðir, að vjer yrðum að trúa á
skapara heimsins eða á einhvern
verkanda í náttúrunni, eða að minnsta
kosti á hina fyrstu orsök, pá var
hann mjög efandi. Hann sagði að
eins, að Buddha hefði bannað allar
slíkar rannsóknir og að liann gæti
eigi tekið tillit til pessa. Og að
öðru leyti, sagði liann enn fremur,
((Ef pjer trúið á almáttugan, alvís-
an og kærleiksfullann skapara
heimsins, hversu getið pjer pá eign-
að honurn svo ófullkomið verk, sem
pessa jörð, og kennt honum um all-
ar pær pjáningar og alla pá eymd,
sjúkleik og glæpi, er vjer sjáum
allstaðar á hnetti vorum”.
Jeg vil eigi segja, að jeg sann-
færði hann, eða að röksemdaleiðsla
hans eigi væri svara verð. Jeg vil
að eins sýna, að margt er pað í ann-
arlegum trúbrögðum, er hugsunar-
lega má skýra, en pó ef til vill
eigi verja, og að pað er eigi allt
svó fjarstætt sem í fljótu bragði
kann að virðast.
Raiirfra almenningi
[Vjer minnuin iesend ir ((Heims-
kringlu” á, nð undir ((Raddir frá almenn.
ingi” er >að ekki ritstjórn blaðsins, sem
talar. Hver matSur getur fengið færi á
itð láta þar í ljósi skoðanir sínar, þótt
þær sjeu alveg gagnstæðar skoðunum
ritstjórnarinnar, en menn verða að rita
sæmilega og forðast persónulegar skamm-
ir; auk pess verða menn að ritn um
eittlivert það efni, sem almeiining nð
einhverja leyti varðar.
STÖLLURNAR.
(Ejitii Jónas Daníelsson.)
Það var einhvern sunnudagsmorgun
Soktóber 1800 ognokkuð, að Miss Byron
vaknaði af værum blundi, eptir hæga
hvíld og draumaríka nótt. Og hvað
henni fannst hún vera sæl fremur venju
sem hafði átt svo bágt með að vakna á
morgnana. En nú hafði ekki heyrzt
neitt kall eða umstang i digru konunni,
húsmóður hennar, og þó hafði hún ekki
farið að hátta kveldið áður fyr. en eptir
kl. 12. En af hverju vaknaði hún svona
sæl? Var það af því að það var sunnu-
dagur, blessaður góði hvildardagurinn,
dagurinn, sem hún átti frían og mátti fara
út nær sem hún vildi, sjer til skemmt-
unar; þó ekki fyr en kl. 2, eða þá ekki
fyr en eptir kl. 8 að kvöldinu. Ja, hvort
var nú betra, kl. 2 eða kl. 8? Það var
mikið betra að sitja heima til kl. 8 um
kvöldið, því þá átti hún frjálst með að
veraúti, fyrir það fyrsta til kl. 12, eða
vel það, og þatS var reyndar hyggilegra
af stúlkuíhennar sporum, því sunnudags
kvöldin voru svo full af yndæii fyrir