Heimskringla - 21.12.1892, Blaðsíða 2

HEIMSXEINGrLA OG OXjIDIlSr, WINNIPEG, 21. DES. 1892.
Heimstrinala
og ()IjI)I
kemar út á Miðvikud. og Laugarddgum-
(A Semi-weekly Newspaper pub-
lished on Wednesdays and
Saturdaysj.
The Heimskringla ftg.&f nbk C«.
dtgefendur. (Publisners.;
Skrifstofa og prentsmiðja:
151 LOMBARD STREET, • * WINNIPEC, MAN.
Blaðið kostar:
Helll árgangur.........
Hálf ur árgangur........
öm 3 ................... u’
^Gjalddagi 1. Júlí. Sésíðar borgaiS,kost-
^Sent tfl ’ siands kostar árg.borgaðr hér
$1,50.—Á íslandi 6 kr., ®r borS8* fyr /
fram. A Nortirlöudum 7 kr. 50 au. A
Englandi 8s. 6d.
jtí$rljndírelnsl)g^inhver¥aúpándrblaðs-
ins skiptir um bústað er hann beðinn a_S
■enda hina breyttu utanáskript a s
itofu blaðsins og tilgreina um leio jyrr-
terandi utanáskript. . «
Aðsendum nafnlausum greinum verð-
nr ekki gefinn gaumur, en nofn hot-
nndanna birtir ritstjórmn ekki nema
með sampykki peirra. En undirskript-
lna verða höfundar greinanna sjaltir ao
Tll taka, ef peir vilja að nafni smu S]e
leynt. Ritstjómin er ekki skyldug til
»15 endursenda ritgerSir, sem ekki fa rum
í blaðinu, nje heldur að geyma pær um
lengri eða skemmri tíma.
^Upplýsingarum verð a auglýsmgum
i „Heimskringlu” fá menn á afgreiðslu-
stofu blaB8Íns.__________________________
UppsÖgn blaðs er ógild, sain-
kvæmt hjerlendum lögum, nema að
kaupandinn borgi um leið að fullu
skuld sfna við blaðið._______________
Ritstjóri (Editor): JÓN ÓLAFSSON._
Business Manager:EINAR OLAFSHUJN.
Hann er að hitta á afgreiðslustofu
blaðsins hvern virkan dag kl.9 tilhadeg-
|g oe frá kl. 1—6 síðdegis.
En vér vonum að saga sú, sem
vér flytjum næst, falli að öllu í
smekk alþýðu. Hún er eftir ið nafn-
kunna enska skáld Marryat.
Svo óskum vór lesendum vorum
gleðilegia jóla, og vonum að sjá þá
flestalla, ásamt nokkrum nýjum, aftr
á laugardaginn með nýbyrjuðum
He ims lcrinrjhi-árga n g i.
Jólagjöf Heimskringlo
°g
ATVINNUllÓGR LÖGBERGS
Auglýsinga-agen t og innköllunarmaðr:
EIRIKR GÍSLASON.
(Advertisint Agent & Collector).
Utar.áskript til blaðsins er:
TheU‘Ámskringhi TrintingAPvbltshingt
P. 0. Box 305 Winnipeg. Ganada.
í síðasta Lögb. hefir Business
Manager þess blaðs ritað svo :
„JÓLAGJÖF HEIMSKRINGLU.
Heimskr. býður olíumynd sem jóla-
gjöf. Menn eiga að senda 6 cent í frí-
merkjum til maians í New York, og svo
er lofað a® myndin skuli koma.
Yér fengum tiibotS frá sama mannin-
um. Fyrir að bjóða lesendum vorum
myndir hans í blaði voru, var oss boðið
$5 virði. En vér porðum ekki að ganga
að boðinu, pví vér þekkjum manninn
ekkert, og i Bandarikjunum er vitanlega
fullt af prökkurum, sem svíkja út fri-
merki á þennan hátt“.
Að grein þessi sé eftir Business
Manager, og vafalaust ekki sóðnéles-
in af ritstjóra blaðsins Einari Hjör-
leifssyni, má telja víst. Því að Einar
mun vera svo kunnugr bókmentnm
þessarar álfu, að hann þekki að nafni
svo sem ó—6 útbreiddustu og helztu
mánaðarritin í Bandaríkjum, svo sem
The Centuary, Demorest’s Magazine,
Harpers' Magazine,Lesslie’s Magazine
Scribner’s Magazine.
W. Jennings Demorest, sem aug-
lýst er í Hkr. að láti úti Jólagjaf-
ir vorar, ef honum eru send frí-
merkin (þrjú tveggja centa),erkostn-
VI. ÁR. NR. 94. TÖLUBL. 354.
(öldin II. 24.)
Winnipro. 21, Desiir. 1892.
JÓLAGJÖF
hentug eru Ljóðmœli Jóns Ólafs-
sonar. Það er ekki mikið til af
peim í bandi, ocr verðr ekki fyrir
jólin, að eins 160, svo að það er
betra að kaupa þau strax, ef þú
vilt hafa þau fyrir jól.
Borgið blaðið.
, dragið oss ekki lengr. Sktl-
»n»i er sú eina jólagjöf, sem
að vort biðr um og vonast eftir.
Arsangamót.
í dag eru 52 vikur liðnar síðan
þessi árgangr blaðs þessa byrjaði,
og er hann þannig á enda.
Blað það, sem út kemr næsta
laugardag, verðr því fyista tölublað
VII. árgangs.
Um stærð og tölublaða-fjölda blaðs-
in8 næsta ár er engin ákvörðuu tek-
in enn, þar sem ársfuudr í útgáfu-
fólaginu er enn eigi afstaðmn. En
engin líkindi vitum vér til þess,
aðAein breyting verði ger á þessu
frá því sem nú er.
Blaðið hefir nú meiri kaupenda-
fjölda, en það hefir nokkru sinni
áðr haft, og stæðu menn í skilum
við það, væri vel við unandi. En
því fer fjarri, að skilin só hver-
vetna góð. Veldr því líklega ár-
feiðið og kornverðið víða. Stöku
menn eru til, sem virðast gera sér
að reglu að borga aldrei nokkurt
blað. Ef fáeinir af þeim skyldu ekki
fá næsta tölublað. mega þeir af því
skilja, að það muni hætt að senda
þeim það.
Annars höfum vér fátt nýtt að
segja. Vér höfum orðið að láta bfða
um litla stund framhald neðanmáls-
sögunnar (sem er rétt á enda aðkalla)
sakir auglýsinga fyrir hátíðirnar. En
svo byrjum vér þar á eftir á nýrri
sögu, hlægilegri, ákaflega spennandi,
skemtilegri, reglulegri sögu „fyrir
fólkið“.
Vér höfum valið þásögu sakir þess,
að vér höfum orðið þess áskynja að
það eru ekki nema tiltölulega fáir
meðal þjóðar vorrar.sem eru enn vaxn-
ir því að hafa nautn af reglulega
skáldlegum sögum, sem lýsa sálaiJíf-
inu. Enda er sannast að segja, að
þess kyns sögur, þótt fagrar sé, eru
eigi heppilega valdar til neðanmáls-
efnis í blaði, þar sem menn verða
jafnan að slita í sundr þráðinn með
fána daga millibili.
York en í ámóta borgum í Norðr-
álfu. En New York hefir og alla
lesti og galla, sem stórbæjum
Norðrálfu fvlgja, á enn hærra stigi,
enn þeir; þó má þar frá telja sníkj-
ur og beiningabænir, sem naumlega
þekkist nema að nafni í Bandaríkj
unum, hvar sem er. Og með því
New York er verzlunarbær mikill
þá er eigi að undra, þótt fjárplógs
viðleitnin á kauphbllinni nái þar
hærra stigi, en nokkursstaðar ann
arstaðar á bygðu bóli. Óstjórnleg
löngun eftir að auðgast, fá ráð á
öllum lífsins nautnum, þegar í stað
á svipstundu, ekki á morgun, heldr
helzt þegar í dag, og án erfiðis, en
með djarflegu kænskubragði—þessi
löngun er sterklega inngróin tlðar-
andanum og einkennir alt fólagsá-
stand vort um allan inn mentaða
heim nú. Það er þetta ástand,
sem er ið beittasta vopn í hendi
jafnaðarfræðinga og als konar bylt
ingamanna, þessi tilhneiging til að
gjöra auðinn að ávexti kænsku-
bragða en eigi erfiðis, sem sýnir,
að skipulag mannlegs fólags er enn
að miklu leyti ið forna b e 11 u m
omniumcontra omnes (stríð
allra móti öllum). Þegar þessi Ó-
stjórnlega löngun sameinast nú
þeirri dirfsku og þeirri óstöðvandi
og hlífðarlausu einbeitni, sem Ame-
ríkumönnum er gefin svo langt fram
yfir alla aðra, þá er ekki að undra
þótt þeir keyri hér öðrum þjóðum
fremr úr hófi: ágirndin sé óseðj-
andi, alt tillit til annara og öll til-
finning fyrir öðrum hverfi, sigrinn
veiti aldrei inum sigrandi ró og ó-
sigrinn veki aldrei meðaumkun með
þeim, sem hrapaðr er af tindi gæf-
unnar í glötunina niðr.
Fémætisbréf þau, sem í veltunm
aðarmaðrinn og útgefandinn að De-
morest’s Magazine, sem er eitthvað eru, er gizkað á að nemi 4 000 000-
um fimta útbreiddasta af inum nafn- 000 dollars. Eru þar í talin ríkis
kendu mánaðarritum Bandaríkjanna. ' stjórnar og bæjarstjórna skuldabróf,
Ef Lögb. vildi spyrja sig fyrir hjá als konar hlutabróf, bæði í bönkum,
fróðum mönnum (t. d. Dun. Wimann ábyrgðarfélögum,járnbrautum, gufu-
eða Bradstreets), þá gæti það lík- skipum o. s. frv.—Veltuhæðin
lega fengið að vita, að eigur Domo- (,,umsetningin“) um árið á kaup-
rests þurfa sjö tölustafi, til þess að höllinni í New York er metin tals
verða táknaðar í dollara-tali. Hvort; vert yfir 15 000 000 000 dollars, og
svona nafnfrægt/iVwi muni „svíkjaút er par p6 eifrj megtalin verzlunin
frímerki“, getr hver ráðið skoðun me5 ríkisskuldabréf, sem enginr.
sinni um sem vill. Merkilogt er p,ykist geta nærri komizt að gizka
að Lögb. hefir ekki fundið hvöt hjá &) og he]dr ejgi veltuhæðin & gulli,
sér til að bregða átrúnaðargoði sínu, sem 1869 natn 30000 000 000doll.i^
blaðinu Tribune hór í bænum, sem ,
býðr sínum lesendum sömu jólagjöf I>að kvað koma rétt daglega fyr-
með sömu kjörum sem vér, um að 'r’ e'nn maðr eða e;tt verzlunar-
það tældi menn til að senda svikur- ^ús kaupir eða selr í einu kaupi
um í Bandar. frímerki. gull e^a féinætisbréf, er nemr 1
Jæjá, það er þá svona, að vér höf- millió'’’ ÞeSar fJör er 1 veltunni’
um árætt að trúa vellauðugum útgef- "ema affíre'ðslur Sullbankans yfir
anda eins útbreiddasta tímarits í 1000 m'Uíönum um v'kuna- El"n
Bandaríkjunum, og vór dirfumst að af 'num stærri brakúnum (Lock-
ráða löndum vorum að hætta á það wood & Co) vita menn til að hefir
glæfra-ráð, að trúa alþektum heiðar- A einum degi haft 5000 doll. í brak-
legummiljóna-eiganda fyrir 6centum, únslaun; en þau eru af upphæð-
án þess að Lögberg gangi í ábyrgð fyr- inni, er hann hefir selt eða keypt, og
ir hann. hefir því sú upphæð verið 4 millí-
ónir þann dag.—Annar brakún hafi
Lögb. þykir það „humbúg“ að gelt og keypt 150 millíónir á einum
mánuði.
vér bjóðum mönnum „Pioneer Press“
og Dickens rit öll ásamt voru blaði
fyrir $4. Einnr það til, að aðrir
umhoðsmenn ,,P. Pr.“ geti boðiðá-
móta kjör. Eru vor kjör ekki jafn-
góð fyrir það ?
Atlir spekúlantarnir á kauphöll-
inni skiftast í 2 flokka: „bola“ og
„birni“. ,,Bolar“ gjöra sér gróða-
veg af því að gangverð hækkar; en j
í stað þess að lýsa ýtarlega „bol-
um“ og ,,björnum“, kjósum vór að
geta hér nokkru nákvæmara tveggja
manna, sem annar var inn stærsti
„boli“, en hinn inn stærsti „björn“.
Dað eru þeir Cornelius Vanderbilt
og Daniel Drew. Hvorugr verð-
skuldar ef til vill frægr að kallast,
ef við frægð er skilið eitthvað göf-
ugt og stórt; en begg ja orðrómr er
floginn um allan heim, svo þeir
eru ’alkunnir orðnir um öll lönd.
Vanderbilt var stærsti „boli“ i New
York, Drew var stærsti ,,björn“.
Vanderbilt kvað vera stærsti járn-
brautaeigandi, er núlifir2). En fyrst
átti hann að eins lítinn ferjubát, er
gekk milli New York og Staten Is-
land, og átti hann þó eigi nema
part í bátnum til móts við móður
sína, er var ekkja, og systkini sín.
En hann svældi undir sig þeirra
part með því tilfinningarlausa sam-
vizkuleysi, er jafnan einkennir hann
í öllum viðskiftum, þó . hann hins
vegar hafi til að bera eins konar
formlega samvizkusemi, þ. e. orð-
heldni gagnvart skuldbindingum og
virðing fyrir lagalegu formi og út-
vortis róttlæti.
Vanderbilt lagði sig sérstaklega
eftir gufuskipum og járnbrautum.
Degar hann var 14 ára drer.gr, átti
hann part í seglbáti; þegar hann
hafði 3 um tvítugt átti hann gufu-
dát, og þegar hann var fertugr, hafði
hann látið byggja og átt 40 gufu-
báta og 40 gufuskip. Dá fór hann
að leggja sig eftir járnbrautum.
Landið var sem óðast að byggjast
og öllu fleygði fram, en flestum
járnbrautum var mjög illa stjórnað.
Hann sá þetta, keypti sér þá svo
mörg hlutabróf, fyrst í þessu og svo
í hinu járnbrautar-fyrirtæki, að hann
gat fengið áhnf á stjórn þeirra, og
beitti hann þar hyggindum sínum
til að innleiða endrbætr og sparnað í
stjórn brautanna, og beiðsvo ávaxta
breytinganna, sem ávalt vóru inar
blessunarríkustu.—Það er óneitan-
legt, að Vanderbilt þannig með því
að beita hyggindum [sínum til að
stofna góð fyrirtæki og stýra þeim,
vann landinu ómetanlegt gagn, jafn-
framt því, að hann auðgaði sjálfan
sig. Og það er alment álit manna,
að Vanderbilt hafi miklu góðu til
leiðar komið á slíkan hátt í lífi sínu.
Hann hefir ávalt verið „boli“, og
það vel að merkja oftast nærífyrir-
tækjum, sem vóru þörf og verð-
skulduðu, að hlutabréf þeirra stigju
í verði, því hann hefir fengið þau
til að stíga með því, að taka að sér
stjórn þeirra og stýra þeim vel.
En í sjálfu sór er það als eigi rétt
skoðun, sem almenn er, að „bol-
arnir“ gagni matinfélaginu ávalt, af
því þeir fái hlutabréfin til að stíga,
eða að ,,birnirnir“ skaði ávalt.
(Framh.).
Frá löndum.
Yæri ekki róð fyrir blaðið að hæta ”1)ir"ir"ir“ leggja sig eftir að græða
.................. ... , ,, „ á bví, er gangverð lækkar.—„Bol-
rassmn á sinm eigm gotóttu brók ? ‘ ’ * s
ar“ kaupa hlutabróf eða önnur fé-
mætisbréf, er þau eru í lágu verði,
og gjöra ivo alt sitt til, að þau
hækki í verði, og selja þau svo.
„Birnir“ selja hlutabréf, sem eru
í lágu verði og sem þeir ekki eiga
til, þannig, að þeir skuldbinda sig
til að láta þau af hendi eftir vissan
tíina, og vænta þeir þá að þau
að
Kauphöllin og íjár-
plógsmennirnir í
New York.
Eftir V. C. S. Topsöe.
[Það eru nú um 30 ár síðan Top- muni áðr lækka í svo í verði,
söe ritaði bók þá um Ameriku,
sem þessi kafli er úr tekinn. Tölur
um veltuhæö árlega eru því allar
of lágar hér móts við það sem nú
er orðið. En annars gefr kaflinn
svo góða hugmynd um auðsafns-
aðferð manna eins og Jay Goulds
og hans nóta, að vór höfum tekið
hana upp eftir „Skuld“, ITI. árg.,
með því og að hún á einkar-vel við
á undan grein þeirri um Gould,
þeir fái keypt þau fyrir minna, en
þeir eiga þá von á að fá fyrir þau.
Þeir gera því alt, er þeir mega, til ,
þess að gangverð þessara bréfa j
falli.
Margir ,,bolar“ slá sér oft saman
til að skrúfa npp gangverð ákveð-
inna bréfa, og kallast slíkt félag
„hringr“. Eins að sínu leyti slá
margir „birnir“ sér oft saman, til
að fá einhver bróf til að falla í verði
og er þá ekki horft f enda að eyði-
leggja gott og s*órt fyrirtæki, ef á
sem vór höfum þýtt nú og kemr út j)arf ag hal(1a, til þess að hlutabróf
hór á eftir].
þess falli.
(Veltuhæð og auðmagn. íjar i ^ þrtta er geysimikil upphæð, en
glæframenn: „birnir“ og „bolar“.— verðr eigi svo ótrúleg, sem f'yrst mætti
Trölla-bar- v'rðast’ ef pess er minnzt, nð veltu bæð
gullsins eina tvo daga þetta ár (24. og 25.
sept.) nam 800 millíónum. Annan daginn
j („föstudaginn svarta“, sem síðan er kall-
. aðr) skiptu 40 milliónir eigendum á ein-
öllu. Orlætiog veglyndi emstakra umfirnm m í nú tu m I—Þetta var í
manna hefir komið fleiri góðum og gullsamsærinu mikla, er peir Fisk og
þörfum stofnunum á fót 1 New Gould geiðu.
Vanderbilt og Drew.
dacrinn“).
O '
Ameríkumenn eru
öfga*
MINNEOTA, MINN., 4. Dec.
(Frá fréttaritara Hkr. & Öld.).
Tíðarfar hefir verið ið ákjósanleg-
asta það sein af er þessiim vetri,
snjór hefir tvisvar fallið svo sporræk
hefir orðið; uú er marauð jörð og
frost lft.il. Fundahöld: 4. þ.in. hélt
Norðrbygðarsöfnuðr fund á eftir
messu; futidarmál var að löggilda
söfuuðinn, frarnsögum. varsóra N. S.
Þorláksson, en sökum þess að söfn.
þóttist sjá ýmsa hængi á löggilding-
unni, var henni neitað með mikluin
atkvæðamun. Aunað mál, að vá-
tryggja kyrkju safnaðarins, frestað
til næsta vors. — Byggingar: Kyrkja
ísl. í Marshall er úr rústuin risin,
fegri og ineiri en áðr. Minneota ísl.
ráðgera að byggja kyrkju héránæsta
vori.— Giftinga’-: Síðan ég skrifaði
siðast hafa þessir gifzt: Jón Jóseps-
son (Vopnfirðingr) og Elizabet Sigr—
jónsdóttir (af Jökuldal); Skúli Þor-
kelsson (Skagfirð.) og Rósamunda
Guðmundsdóttir (úr Þingeyjars.) ;
Henrik Þorkelss. (Skagfirð.) og Stef
anía Ásbjarnard. (úr Vopnafirði.
Pólitík: Ekki náði Mr. G. A. Dal-
mann embætti því, er hann sótti um
í stjórn Lyon-héraðs);
Samskot: Kvennfélögin hér, sum,
eru að safna fé til að kaupa einhvern
merkilegan mun,til að senda séra Jóni
Bjarnasyni á jólatréð, er á að vera
þakklætisvottr frá þeirra hendi fyrir
elju haris og dugnað í kyrkju- og
öðrum fólagsmálum IsJ. hér vestra.
2) Nú dáinn fyrir nokkru.
Iíótt hórna er öll búðin okkar þakin af bezta klæðnaði, eins
góðum og hægt er að fá í Canada. Vór íhugum það sem vér segjum
°g v^r erum reiðbúnir að standa við það. Þegar vór staðhæfum
annað eins og að ofan er skrifað þá er það af þvi að við höfum fulla
ástæðu til þess. Fyrir mánuði síðan þegar hitinn var 90 lögðum vór
höfuðinn á oss í bleyti viðvíkjandi vali á yfirhöfnum og vetrar fatnaði.
Vór höfum nú hórna á borðum árangrinn af þvi og þór getið sóð
hann á hverjum degi. Vór erum reiðubúnir að mæta kröfum við-
skiftavina vorra betr en vór bjuggumst við.
ALFATNAÐIR
af alskonar tegunðum og efni á$7.50
og þér getið valið úr kanadiskum
vaðmálsfötum af ýmsri tegund f 10.00
föt. fáið þér að velja tr fleiri hund-
ruð fötnuðum öllum hentugum
fyrir þetta land.
YPIRHAFNIR.
Double breasted Ulsters er það sem sér-
staklega befir gengi* vel út í haust—með
húfu og án húfa, írsku og vlsku Frieze,
með stórum kraga—gráir móleitir og
brúnir að lit. Verð—10, 12, 14, 16 doilara
$14 og $16 kápurnar eru samskonar og
fær sem pér borgð 25— 30 dollara fyrir
hjá skröddurum. Það er ekki að efast
um gæ*i þeirra.
Fyrir $6.50 getið pér keypt yfirhöfn
sem lítr sæmilega út og er skjólgóð.
Fyrir $9 til $12 fáið þér að velja úr
stærra upplagi af Meltons, Beavers, Serge
og Naps, en annarstaðar er til í borginni.
Nú erum vér að selja út drengja og
unglinga-föt sem vér höfuin keypt fyrir
50 cts. dollars virðið.
Kjörkaup fyrir yður !
Walsh’s Mikla Fatasolubud
515 00 517 MAIN STR. - - - CECNT CITY HALL
MDTUIL LIFE ASSIMNCE CO.
01 uim INGLIND. STOFNáB 1941.
Græddur sjóður........ $7.670.000
Ábyrg*argjaldsupphæð $31.250.000
Árstekjur............... $1.295.000
Borgað til vátrygðra.... $10.000.000
Eignir fram yfir skuldbindingar í Canada 841.330. Alt varasjóðsfé látid
í vörzlur ('anadastjórnar. Allar hreinar tekjur tilheyra þeim sem vatrygðir
eru og er skift milli þeirra að réttum hlutföllum dþriggja dra fresti. Ábyrgð-
um verðr ekki fyrirgert undir nokkrum kringumstæðum og engin haft lögðá
þá sem vátrygðir eru. Sérstök hlunnindifyrir bindindismenn.
FRED. D. COOPER,
Aðalumboðsmaður fyri” Manitoba og Norðvestur-landið.
375 main Str„ Winnipeg.
Mr. E. UislaKdii special Agent.
W.GRUNDY&GO.
— VERZLA MEÐ —
TALIÐ VIÐ

sem verzlar með skóvarninfr, um Skó ojr Stíjrvél, Moccasins, Vetl—
inga, Hanzka og YHrskó, og þ r munuð sannfærast um að þér
komist að betri kaupum hjá honum heldr en öðrum, sem hafa að
eins lítið vö:umagn. Vór kaupum allan varning fprir peninga út í
liönd, og getuni þar af leiðandi selt ódýrra heldr en J>eir, sem ekki
geta komið [*ví við. Vér rnæluinst til að þór kornið og skoðið það
sein vér höfum og vér ernm vissir uin að þér getið ekki einungis
fengið það sem þér þarfnist, heldr munuð þór fara frá oss ánægðir
yfir kaupum yðar.
A. J. SMALE,
538 STR.
A horninu á Rupert Str.
PIANOS OC ORGEL
og f au m am as k í n y r,
OG SMÆRIil HLJÓÐFÆRI ALLS IÍONAR
Lágt verð Góð borgunar-kjör.
431 MAIN ST„ - - WINNIPEG.