Heimskringla - 28.01.1893, Blaðsíða 2

ZEIEIIlVLSIECIKIIISrO-L-A- OG OLDIN, WHSTJSTIPEG-, 28. JAN. 1803
íi
u
&.
o 1 <1 i 11 ”
kemr út ú Miðvikud. og Laugard.
TA Semi-weekly Newspsper pub-
lished on Wednesdays & Saturdays J
The Heiniskrinjílii Ptg. & Publ. Co.
útgefendr. [Publishers.]
Verfi bflaðsins í Canada og Banda-
ríkjuiium :
12 niúnu«i #2,50; fyrirfram borg. $2,00
« ------ $1,50; ------- - fl.W
3 ----- $0,80; -------- — $°.50
Á Englandi kostar bl. 8s. 6d.; Á
Norðrlöndum 7 kr. 50 au.; á Islandi b
kr. — borgist fyrirfram.
Senttil í-ilands, en borgað hér, kost
árg. $1,50 fyrirfram (ella $2,00).
t^*Kaupendr, sem vóru skuldlausir 1.
Jan. p. á. purfaeigiað borganema $2 fyr-
ir pennan árg., ef þeir borga fyrir 1.úlí
p. á.(eða síðar á árinu, ef peir æskjapess
skriflega).
Kaupandi, sem skiftir um bústað,
verlír afi geta um gnmla pósthús sitt
áxamt nf/jti utanáskriftinni.
Ritstjórinn geymir ekki greiuar, sem
eigi verða uppteknar, og endrsendir
pær eigi nema frímerki fyrir endr-
sending 'ylgi. Ritstjórinn svarar eng-
um bréfuin 'itstjórn viðkomandi, nema
í biaðinu. Nafnlausuin bréfum er
enginn gaumr gefinn. En ritstj. svar
ar höfundi undir merki eða bókstöf-
um, ef höf. tiltekr slíkt merki.
Saurblaðamenska
er f>að hvervetna í heimi kölluð, að
Sjera persónur, prívatlíf og prívat-
hagi eiustakra rnatina, sem alineun
ir.gi kemr ekkert við, að sífeldu um
talsefni—einkum pegar pað er pá
sífelt gert ljúgandi, rægjandi, eðr
pannig, aðhálfsannindi eðr enn minni
sannleiksagnir er hártogað og teygt
úr lagi til að gera tortryggilega prí
vat-óvini blaðatnanna.
Lögberg er blað, sem dyggilega
rækir pessa saurblaða-köllun. Vór
erum, eins og lesendr vorir vita, van-
ir að leiða slikt hjá oss. Enda höf-
um vór næg og óræk merki pess, að
Lögb. heíir skaðað sig sjálft, en
ekki oss, með aðferð sinni.
Kristinn Stefánsson forseti. Og pað „kæru-atriðið úljóst“. 'Um 6) féllu at-
vill svo til, að pótt Lögb. reyni að
kasta skugga á ráðvendni peirra, pá
verkar pað alveg i gagnstæða átt
við tilganginn. Það meiðir bara sjáift
sig á {iví.
FRŒÐI-ÞÆTTIR
UM
ANDASTEFNUR OG HUGS-
UNARLlF SAMTlÐAR-
INNAR.
II.
Rriggs-málið.
[Dr. Briggs. Vígsluræða og villu-
kenningar. Dr. Br. verðr biflíu-skýrandi
Af pví að prfvat-fólagið „prentfé- I við XJnionTheol. Semirmry. Kærðr fyrir
. n., .. .. cr, c , . iooi villu-kenningar. Málinu frávísað. Bann
lacrið 0 dm“ sag-ðist 26. Atrúst lövll , . . . , .... , .
o fí » I lagt fynr kennarastoðu ltans. Union
eiga nóg fyrir öllu, sem pað ætlaði Theol. Seminary gengr undan kyrkjufé-
og pyrfti að kaupa, og af pví, að fó- j
Uppsögnógild að lög jm, uema kaup
andi sé alveg skuldlaus við blaMð.
AHglýiingaverð. Prentuð skrá yfir
pað send lysthafendum.
Ritstjóri (Editor):
JÓN ÓLAFSSOS
venjul. á skrifst. bl. kl. 9— 12 og 1—6
Ráðsmaðr (Busin. Manager):
EINAR ÓLAFSSON
kl. 9—12 og kl. 1—6 á skrifst.
Auglýsinga-agent og innköllunarm.
EIRÍKR GÍSLASON
Advertis. Agent & Collector.
Utanáskrift á bréf til ritstjórans :
Editor Hetmskringla. Box 535.
Winnipeg.
Utanáskrift til afgreiðslustofunnar er
The //eimskringla P>tg. <£• Publ. Co.
Box 305 Winnipeg, Man.
Peningar sendist í P O. Money Or-
der, Kegistered Letter eða Express
teknar með aflollum.
Office :
14<* l’rincess Str.
Merkisár merkisblaðs.
laginu. Málshöfðun skipuð gegn Dr.
Br. fyrir villukenningar hans. Kserurn-
lagsmenn hafa ekki síðar borgað að I ar og atk v.greiðsla dómaranna um þær.
fullu upphæð, sem af fól. hefir ver- Skifting atkvæðagreiðslunnar. Þýðing
, . „ . r „ » hennar. Safnaðarstólparnir stækari en
ið heuntuð, fullvrðir „Lögberg“, að , v.„ „ .,
’ ’ ). s e ’ I prestarmr sjalftr. ði flrlit yftr gang mals-
„annaðhvort hafi hluthafar Aldar-| ins. Frjálslyndi eystra, aftrhald vestra. j sögnum heil, ritningar og þeim aðal-
Próf. Smitfi í Cincinnati. Hvað blöðin . kenningum trúarreglna téðrar kyrkju
kv. alveg á sömu leiðj.
2. kæra. Presbytera-kyrkjan kærir
séra Briggs fyrir að ltenna, að kyrkj-
an sé guðdómltíg fieimildar-uppspretta,
sem alveg laust við heil. ritning geti
upplýst og upplýsi menn til sáluhjálp-
ar; þetta er gagnstætt þeirri aðalkenn-
ing lteil. ritningar og trúarreglum
téðrar kyrkju, að (n) heil. ritn. sé al-
veg nauðsynleg, og (b) regla fyrir trú
og breytni. [Atkv.greiðsla um a) og b: 55
samþykkir; 72 ósamþykkir; ,óljóst‘1].
3. kæra. Presbýtera-kyrkjan kærir
séra Briggs fyrir að kenna, að villur
geti hafa átt sér stað í frumtexta
heil. ritningar eins og hann kom frá
hendf höfunda inna lielgu rita; þetta
er gagnstætt þeirri aðalkenning heil.
ritningar og trúarreglna téðrar kyrkju,
að heil. ritning sé (a) ritað guðs orð,
(b) beinlínis innblásin, (c) regla fyrir
trú og breytni. [Atkv. um a): 61 sam-
þykkir kæru-atriðinu; 67 ósamþykkir;
b) 61 samþ., 67 ósamþ.; c) 59 samþ.;
69 ósamþ.J.
4. kœra. Presb.-kyrkjan kærir séra
Briggs fyrir að kenna, að Móses sé ekki
höfundr inna fimm bóka, sem við hann
eru kendar; þetta er gagnstætt beinum
algert fylgdu annarihvorri hliðinni,
vóru fimm áttundu með frjálslyndari
hliðintii, en að eins prír áttundu
með stækari hliðinni. Er þetta
vottr pess, sem margir munu hafa
tekið eftir, að oftar kemr fram, að
frjálslyndi og umburðarlyndi á fieiri
áhattgendr meðal sjálfra prestanna,
heldr en meðal svo nefndra „safnað-
arstólpa“ úr leikmanna-fiokki.
Dað var í Nóvember 1891 að
presbýtera-kyrkjan í New York ríki
frávísaði kærunum á hendr Dr.
Briggs. Aðalkyrkjufundr presbýtera
(General Aasembly) í Bandaríkj-
unum kom saman 1892, en fyrir
pann fund var frávísuninni áfrýjað,
og bauð aðalfundrinn, svo sem áðr
er sagt, presbýtera-kyrkjunni í New
York að taka málið fyrir á ný. Dórnr-
inn í aðalefninu var upp kveðinn
30. Desbr. 1892. Er talið víst að
kærendr mutii áfrýja honum fyrir
aðalfundinn (General Assembly),
sem keinr saman í Washinoton í
Mal i893.
Alla tíð síðan mál petta var fyrst
vakið, hefir pað sýnt sig, að prátt
fyrir allar ,,villu“-kenningar hefir
presbýtera-kyrkjan í New York bæ
staðið með Dr. Briggs — og pað
pýðir ekkert lítið, pví að sú kyrkja
er öflug og fjölskipuð lærðum, tnik-
ilsmetnum og áhrifamiklum mönnum.
Er. pað hefir og jafn-ótvíræðlega
komið í ijós, að hann hafði á móti
sór meirihlutann í presbýtera-kyrkj-
unni í Bandaríkjunum yfir höfuð
. . , Það er að eins ný-afstaðin önnur
prenti síðar, og varð hún tilefni til fyrir að kenna, að þeir, sem hófpnir.
- r n l„__. „ , villu-trúarrannsókn f presbvtera-
í •» /„■ a ,-t * i ð i, pess, að komið var fram rneð kæru ’ 1 Þegar fullnaðarsælu j \
lagið átti nóg til að borga með alt við dattðann; þetta er gagnstætt þeirri kyrkjunnt, yftr prófessor Stmth í
innar farið með staðlaust skrum, er
peir lótu Heimskringlu skila pví
til Lögb„ að félagið ætti nóg fyrir
segjaj.
að (rt) heil. ritning sanni það sjálf með
samræmi allra parta, að hún sé gttðs
orð, og að (b) in óskeikula skýringar-
Maðr ernefr.dr Charles A. Briggs;
öllu pví sem pað parf að kaupa, I hann er doktor að nafnbót, og pró-I regla á ritningunni sé ritningin 8jálf.
eða pá að fé pess hefir lent í óráð- fessor í guðfræði við Union The-1 (Atkv. unt ftvern lið um sig, samþ. 54;
vandra manna höndum og farið for- \ological Seminary í New York bæ. ósarnþ. 72; „cljóst" 2),
görðum“. I Kenningar hans ýmsar hafa um
Úr pví Lögb. fer að gera prívat-1 lanSan tíma vakið talsJerða athy«H
mál prívataianna að umtalsefni,
5. kasra. Að Dr. Briggs kenni að
Ksajas sé ekki höfundr að helmingi
og umtal, en pó leið á löngu’áðr 'þeirrar bókar’ 8emvið hann er kendi
i , j þetta er gagnstætt o. s. frv. (alveg eins
hefði ekki verið af vegi fyrir pað, að en presbytera-kyrkjufó'agtð, er haun ■ ^ ^ ^ kœnj) _[Atky um
spyrja sig fyrir hjá pessum prlvat- | tilheyrirr fór að skifta sór afpeim. j hvorn lið: samþ. 49; ósamþ. 73; ,.ó-
Fyrir rúmum tveim árum hélt ljóst“ 6].
mönnum. Það hefði pá getað
fengið að vita, að
1. pað var ekkert skrum að fé
hann vfgslu-ræðu; var hún birt áj 6. kæra. Kyrkjan kærir Dr. Br.
sem pað purfti að kaupa, er pað
sagði svo,
á hendr honum fyrir „villu-kenn-
ingar“. Presbytera-kyrkjustjórnin
: aðalkenning heil. ritningar og trúreglna Cincinnati. Voru honum að sök gefn-
o téðrar kyrkju, að sálir trúaðra verði ar nálega alveg sömu kenningar sem
Money Örder. Banka-ávísanir á aðra , , í New York r;ki átti að dæma um tía dauðann undir eins »-erAar fnll L n • ... , , .
banka, en í Winnipeg, eru að eins 2. að ekkert einasta cent hefir lent d 0 d s gerðar íitll , Dr. Brtggs, en presbytera-kyrkjan f
--- kærurnar, en hún vísafSi málinu frá, komnar í heilagleik.—[Atkv.: samþ. , . . , .. ,
í óvandaðra manna höndum í stiórn . „ , , c_ . , *■ hans umdæmi dætndi hann sekan
| fann ekki ástæðu til að halda fram 57; osamþ. 69; „oljost 2].
fólagsins.
Alt um pað tapaði félagið all-
Sj'nir pað, hve miklu fornari f skoð-
unum kyrkjurnar eru vestr frá,
Dómr fóll í máli pessu 30. f. m.,
og er skýrt frá dómsúrslitunum um heldr en austr í New York.
(Niðriag næst).
Flestir þeir, sem ensku lesa, munu
þekkja að nafni blaðið Worid í New
York.—Eigandi þess er þýzkr maðr,
Joseph Pnlitzer, hann keypti biaðið
fyrir fám árum, og hefir hann gert það
að því sem það er: útbreiddasta dag-
bhiði í heiminúm nú. Það er sérveld-
is-blað og verzlunarfrelsis-blað í skoð-
unum. Það kemr út í tveim útgáfum
dag hvern (morgun-útgáfan $6 um árið,
en kveld-útgáfan $3,50 árlega). Svo
kemr út og af því útgáfatvisvar í viku
($2 árg.) og önnur vikulega ($1 árg.),
einnig sunnudags-útgáfa ($2 50).
AUsvóru gefin út afdagblaðinu ár-
ið, sem leið, 139,262,085 tölublaða-ein-
tök, og er þá útbreiðslan að meðaltali
3S0,499 eintök á dag. Það er meiri
útbreiðsla, en nokkurt annað dagblað í
heinti hefir.—Á árinu, sem leið, var
útbreiðslan 23 724 860 eintökum rneiri
en 1891, eðr aukning unt 63 958 eintök á
dag fram yfir daglega útbreiðslu fyrra
ársins. Blaðið fylgdi Cleveland í kosn- '
inga-baráttunni.
Auglýsingar stóðu 890,975 í blað-
inu síðastl. ár, en það var 107 309 aug-
lýsingum nteira, en 1891. í dáikatali
jukust auglýsingarnar um 2 097 dálka
síðastl. ár.
Blaðið rei-ti sér hús í hittiðfyrra—
ið mesta stórliýsi, sem nokkurt blað í
heimi á.
Blaðið hefir unnið gott og göfugt
verk, og er óskandi að því vinnist
langr aldr og lánsamlegr með sömu
stefnu sem það hefir haft síðan það
kom í hendr núverandi eiganda.
kærumáli gegn honuro. Um pessar
tnundir hafði Dr. Briggs verið ráð-
miklú af fó, sem það átti 19. Xgúst I. , . , , ., ,, , , .
’ 1 n ínn kennari í btblíu-skyring (Ifioll- , . ■ , , . , _
iom is k u ,• t , ._______. ,++ j \ hvert emstakt kæru-atriði hér að
1891. Daö bar t.l á pann hátt, að l { Theology) , jjnion Setmnary.
einn félagsmaðr dó áðr hann hafði Aðalstjórn presbytera-kyrkjunnar i, ra,na"‘
greitt hlut sinn; en ekki svo fáir, Bllndliríkjlinuln (Generai Assembly)' V U Tl ’
sem höfðu skrifað sig fyrir hlutum, jairgj foilioð á móti pví að Dr Það er ýmislegt fróðlegt við að F Fcl J_/CIlVGr tli r FISCO
athuga, hverjir og hve inargir sátu
svik.ist um að barga pá, sumir, ef
til vi 11, fyrir undirróðr I.ögberg
inga. Fó pað, sem hluta-upphæð
þeirra nam, vareign félagsins (í lof-
orðum) 19. Ágúst 1891. Fólagið
misti pannig fó án nokkurrar óráð-
vendni frá fólagsstjórnar hálfu- En
samt sern áðr átti það til fyrir mest
öllu pví sem pað þurfti að kaupa.
En svo var ger krafa á hendr fólags-
ins upp á $100 fyrir hluti, setn það
hafði aldiei pantað, og ekki tekið
við nema $16 virði af, og pað með
mótmælum og heirntað að fá að skila
aftr. Þessa kröfu var fól. hvorki
viljugt né skylt að borga; enda hef
ir hún nokkuð smálækkað síðan;
Briggs væri látinn gegna pessu
, ... i ,, TT, , í dóini, oíí hvernigr atkvæðao-reiðsl-
embættí við skólann. Ilún ósam- ° ° °
pykti og frávlsun kyrkjustjórnar-ian ^11,
innar í New York ríki á kærurnál- j Bóminn sátu 129 menn. Einn
iru, og lagði fyrir pá kyrkjustjórn af Rei,n greiddi atkv. móti Dr.
að taka málið fyrir á ný til dómsá- I3rifígs urn 1- k*rn> en gekk síðan
Eftir T>.
San
III.
Niðrl.
Francisco flóinn gengr
úr
, _. , þessu sú, að skólinn komst undan
fyrst kannaðist krefjandi við að$J4j’
, _ ., _ yfirráðum aðalkyrkjustjórnarinnarog
væru rangkrafðir; par næst að $lb U
, ,,,, . , ., varð óháð stofnun, óháðr presbyter- ;
róru rangkrafðir (fól. hefðl rótt til ’ P J j
, , , , „ ,, (anskr guðfræðisskóli.
að skila aftr peim óun.beðnu hlut 1
um), $60 bera enn .á milli, sem fó-
lagið er ranglega kraflð um. Fó-1 Kyrkjustjórn presbýterakyrkjunn
lagsmenn hafajafnan verið fúsir og ar i New York ríki lilýddi boði að- i
reiðubúnir til að borga pá kröfu, alkyrkjustjórnarinnar, og setti Próf.
som peir viðrkenna rótta, og hafa Briggs undir ákæru. Kæru-atrið-
lagt pá upphæð fram, og meira til, |*n vöru 6 að tölu, og vóru pau
til að vera við henni búnir.— En|f>e9Si:
hvað sein verðr um rangkröfðu upp
leggingar 1 aðalefninu, og sækja af fundi- tókn þátt í allri at Kyrrahafinu austr í land. Megin-
réttum kvæðagreiðslunni tím sérhvert atriði. hiutr flóans 1!KSr 1 austr. en skanú
, i inn frá mynninu gengr úr flóanum
Yhrlit yfir atkvæðagreiðs'una ., , .... » , „ ...
J ” mjór og langr fjorör í suðrátt og
verðr þannig (A pýðir pá, er greiddu myndast. þannig mjótt nes, er liggr
atkv. fyrir að sýkna Dr. Br.; B pá, 1 il norðrs, milli fjarðarins að austan
Seininary’s (presbytera guðfræðis er greiddu atkv. fyrir að hann væri >g Kyrrahafsins að vestan. Fre.nst
já nesi pessu a_stanvert stendr borg-
I in San Francisco; óhentugra bæjar-
stæði gat naumast verið valið; en
j par er eitt, sem hvergi fókst annars-
staðar par í grend; pað er gott
skipalægi. Alt nesið gróðrlausir
sandhólai áðr en pað bygðist, og
meginhluti pess er enn óræktaðr.
Flóamynnið norðanvert við nesið
er ákaflega mjótt sund; pað er ið
nafufræga Golden Gate.
Það eru að líkindum fáir staðir,
jafn skamman tíma pektir af mönn-
uin, er meira hafi verið rætt og rit-
aðum, en Golden Gate. Frá því að
fyrstu gullleitarinenn sigldu par
Dr. Briggs að kyrkjulögum
fyrir villukern.ingar og fráhvarf frá
rótttrúnaði kyrkjunnar.
Stjórnarnefnd (directors) Union
nninary’s (presbytera guðfræðis
skólans) neituðu pá að hlýða banni 1
aðalkyrkjustjórnarinnar, og létu Dr. i
Briggs taka vib kensluembættinu
og halda pví. Varð afleíðingin af
C pá er á litu málið óljóst]
A B C
1. kæra a 69 59 1
b 69 69 1
2. kæra a 72 55 1
b 72 55 1
3. kæra a 67 61 11
b 67 61
c 69 59 11
4. kæra a 72 54 2
b 72 54 2
5. kæra a 73 49 6
b 73 49 6
6. kœra 69 57 2
Skólalanda-sala.
1. kœra. Presbýtera-kyrkjan
hæðina, hvort heldr það n.ál verðr I Eankaríkjum Ameríku kærir velæru- Af [>ei,n 1‘2Ö dómeudum greiddu
útkljáð meðdómi eðasátt, pá mun verðan ChaS' A' BrÍggS’ dokt°r 1 guð- 45 ei”læfft atkv’' ,nðti Dr‘ Brig«9 j fjölh
, , frœði, prest í téðn kyrkju og meðlim UIn 8érhvort kæru atriði, o<r 66! ,n „
ekki Loqberq verca becið að bonra . , ,, v , ín ei
kyrkjustjornar presbýtera i New York grei(](Ju atkv. n,eð llr. Br um sór-
ríki; fyrir að kenna það, að skynsem- ,
, hvert atriði. 17 af dómenduin
ín se guðdomleg lieimildar-uppspretta
og geti uppfrætt menn til sálulijálpar Kreiddu ntkv. með Dr. Br. uin sum
jafnvel þá menn, sein neita því, að fttriði, en móti honum um sum.
ritningin sé frumoirting guðs vilja, og Af peim 66, sem slfelt greiddu
neita sálut.jálpar-veginum íyrir með- arkv; mgó J)r Briggs, vóru 52
algöngu og fórnfæring sonar guðs, svo , , , ,
B ’ prestar, en 14 leikmerin.
sem í biflíunni er opinberað; þetta
er gagnstætt þeirri aðalkenning lieil- Áf [>eim 45, sem greiddu sífelt
agrar ritningar og trúarreglna téðrar atkv. -máti Dr. Briggs, vóru 31
kyrkju, að (n) heilög ritning sé nauð- prestar, en 11 le.kmenn.
synleg, og (b) regla fyrir trú og breytni.
_________ [Við atkvæðagreiðslu greiddu dómendr
en 21. Desbr. 1891. o\r forseti bess . , .. _ mönnuin, er aioert fylcrdu annan , , . , . . . , , , ,
febr.; í Brandon þnðjud. 14. febr.; í ’ n B ss: þannig atkvæði; um «): 59sogðu: ,,sam- n n hluti bæjarins stendr á háuin og
Winnipeg fimtnd. 16. febr. Sjá að öðru né féhirðir var hann aldrei. Hr. Ei- i þykkir ákæru-atriðinu“; 69 sögðu : „ó- hvorri Bliðinni, oru jafnmargir með ■ bfjjttum hæðum, og er par víða mjög
samþykkir ákæru-atriðinu“ ; 1 sagði : og tnóti. En af 83 prestum, sem | fagrt yfir að líta, en suðrhlutinn er
neitt í henni. Félagsmenn munu
sjálfir aiiuast um skuldbimliugar
sínar.
Ummæli blaðsins um, að það hafi
\ erið „miðr vel vandað til forstöð-
unnar“ í Aldar-fél., eru eins og ann-
Vér höfum fengið fyrirspurn fyrir
nokkru um, hvenær skólalanda-sala'
mundi fram fara í Argyle. Vér gátum
þá ekki svarað þvi. En rétt á eítir að hj,,r Rvi híach í>að er auðvitað
kom auglýsing um skólalanda-söluna í Jón Olafsson, sem Lögb. að vanda
blaði voru, sem var prentuð nokkrum er «ð reyna að tortryggja. En nú
sinnum meðal auglýsinga, síðast 21. þ. vjll 8VO tll> aft Jón Ólafsson var
m.—Vér vekjum athygli á, að skóla- .... ... ,,, . ,
J ’ e/í/n í stjórn Aldar-fólagsms fyrri
lönd verða seld í Glenboro fimtud. 2.
Af pessu má sjá að minnstr liefir
atkvæða munrinn orðið um priðju ‘ inn. alt fram á pennan dag, hefir
kæru (villur í bidíunni). I hver um a,,,ian keí,í!t við að bera
lof á petta litla sund.
Norðan að Golden Gate l'ggja
sendin og gróðrlaus, en strönd
er klettótt. Að suunati eru
sandhæðir og lágir klettar á strönd-
inni. En pað er eins og inn heiði
hiinin, inir blíðu hafvindar og ið
hlýja, bjarti sólskin geri alt par
umhverfis viðmóts-hýrt, brosandi Qg
smáfritt.
En líklega eru fáir firðir á.ís-
landi, sem ekki eru svipmeiri en
Golden Gate.
San Francisco er að mörgu leyti
einkennilegr bær og margt er par
nokkuð frábrugðið pv(, sem er í
. i öðrum borgum hór í landi. 1 Norðr-
28 leik-
leyti auglýsinguna.
ríkr Gíslason var fehirðir og hr.
á lágri slóttu, og er par sumstaðar
fremr óprifalegt og óreglulega bygt
Næstum öll hús eru bygð úr tró og
smíðið á flestum óvandað, pví að
ekki parf að óttast vetrarkulda;
steinhús sjást þar örfá. Að eins
ein járnbraut liggr inn í bæinn,
sunnan af ströndinni, og á peirri
braut er lftil umferð; allar aðrar
brautir llggja til Oakland, sem er
allstór bær austanvert við fjörðinn,
beint á móti San Francisco, og pað-
an er alt, sem kemr landveg, flutt á
ferjum yfir til borgarinnar. Verzl-
un er fjörng í borginni, en iðnaðr
nálega enginn f samanburði við
pað, sem erf stórbæjum f%ustrríkj-
unum.
Helzta verzlunarstræti borgarinn-
ar er Market Street. Það stræti er
breitt og rúmgott og búðir á báðar
hliðar skrautlegar. Mannferðin á
pví stræti er næstum meiri en óg
hefi sóð á nokkru öðru borgarstræti
hór í landi; enda una menn sór par
betr á strætum úti en í húsum inni,
°R fianRa f>ví hóputn saman fram
og aftr, karlar og konur, megin-
porrinn erindislaust, bara til að
syna sig og sjá aðra. Flestir fara
liægt og gefa sór nægan tfma til að
lfta í kringum sig. Það er ólíkt þeim
ys og pys, sem er á vinnulýðnum í
borgunum eystra. En petta er ekki
svo að skilja, að par só ekki margir
peir menn, er sýni pá starfsemi, fjör
og dugnað, sem hvervetna einkenn-
ir Ameríkumanninn .
Borgarbúar eru mjög gefnir fyrir
skemtanir og liafa fjöldann allann af
leikhúsum, sem flest veita aðgöngu
fyrir ofrlágt verð, og leikirnir eru
pá vanalega eftir pví, hér um bil
fyrir neðan alla „krítik“; er jafn-
aðarlega eru hús pessi troðfull af á-
horfendum. Þar eru líka 3 allgóð
leikhús.
Restaurants og kafíihús eru til-
tölulega fleiri í San Francisco ei»
nokkurri annari borg hór í landi, og
peir staðir eru ætfð vel sóttir. Rest-
aurants eru par yfir höfuð betri en
alment gerist anstr frá; pað getr
jafnvel hitzt, að par fáist vel til bú-
in steik.
Spilnht-s og pens konar or nú af-
Ifigt par, að minstakosti opinberlega
Vín er par drukkið ineira en \atnr
en bjór er í minna gengi.
1 San Francisco er peníngaslátta
(mint) in stærsta í pessu landi, og-
að sögn manua þar in stærsta I
heimi. Ef einhvern fj'sir að sjá
gnægð af gulli og silfri, pá getr
hann fullnægt peirri fýsn með pvf
að ganga [>ar um. Allir, sem vilja,
fá aðgöngu frá kl. 9—12 hvern
virkan dag.—Peningar í Californiu
eru næstum eingöngu gull og silfr.
Bréfpeningar eru mjög sjaldgæfir,
og pað ber oft við, ef þarlendum
manni ergefinn bréfpenitigr,að hann
hrekkr yið, eins og hann hafi tekið
á höggormi, kastar seðlinuiri niðr
fyrir fætr sór, og kveðst ekki vera
þurfandi fyrir pess konar vöru.
Ið einkennilegasta í San Francis-
co er sá hluti borgarinnar, er Kín-
ver.jar byggja (Chinatown).
Dað er að vísu engi nýjungn að
sjá Kínverja í stórum borgum hór í
landi; en hvergi sjást þeir eins og f
San Francisco—par eru peir heima
hjá sór.
Á litlu svæði (rúmuin 30 ekrum)
nálægtmiðri borginni búa að minsta
kosti 50,000 Kfnverjar. það er
líklega hvergi hór f landi eins pétt-
býlt og par. Ekki einiingis hús
ofanjarðar eru fnll af fóki, heldr er
jaíuinikil eða ineiri bygð neðati-
jarðar, ekki að eins undir húsunum,
heidr einnig undir stnetuinim. Hús-
in eru fiest að ytra byggingarlagi
lík öðrum húsum par í borgiuui, en
innanveggja er fiest frábrugðið—
öldungis kínverskt.
Hver sem fer uin pennan stað,
parf að hafa tneð sér kínverskan
leiösöguiiiaiin, pví að mjög fáir
hvítir menn eru þessum híbýlnm vel
kunnugir, að undanteknum leikhús-
uin eg restaurants, sem margir hvítir
menn sækja iðulega.
Goöahús Kuverjaeru injög merki-
leg fyrir hvern pann, er vill kynn--
ast klnversku listasinfði eða kfn-
verskuin helgisiðum °g átiúnaði.
Dau eru full af alls konar inyndum,
skornuin úr tró og máluðiuu gylt-
um. Að formfegurð eða fegurðar-
leysi llkjast pessar myndir mjög
samskonar verkum sumra Indíána,