Heimskringla - 12.08.1893, Blaðsíða 1

Aml. B. Olsoa d
Heimskrinela
— "L......
WINNIPEG, MAN., 12. AGUST 1893.
VII. AR.
NR. 45.
Auka-fundr
hluthafa í prentfélagi Heiraskringlu
(The Heimskringla Prtg. & Publ. Co.)
verðr haldinn kl. 8 síðd. föstudaginn
18. þ. m. í Heiraskringlu-húsinu, f>ö.3
McWilliaui Str., í Winnipeg; raun
stjómameftidin þar leggja fram ýms-
ar þýðingarmiklar skýrslur og tilh'ig-
ur, og er því æskilegt og áríðandi að
sem flestir hluthafar mæti eða mæta
láti.
Winnipeg, 1. Ágúst 1893.
The Heimskringla Prtg. & Puhl. Co.,
Jón Ólafsson
President.
[Niðrl. frá 2. bls.]
heimsbúanna er undir því kominn,
að þau taki upp mitt búskaparlag
bæði í mentalegu og verklcgu tilliti.
Og þó er ég enn þá frumbýlingr. En
framtíðin brosir við mér. Sú kemr
tíð, að bú mitt verðr helmingi stærra
og heimamenn mínir lielmingi fieiri,
en þeir nú eru. Sú kemr tíu, að 6g
verð viðrkenndr öndvegishöldr
heimsbóndanna og þeir allir fara eftir
orðum mínum og ráðum. Sú kemr
tíð, að ég kem á almennum friði
milli allra heimsbúanna og verð
sjálfr gjörðarmaðr í deilum þeirra.
Sú kemr tiðin, að ég giftist Miss Can-
ada og verð foringi allra enskra þjóða,
þegíir þær hafa myndað eina þjóðar-
deild. Mikið er satt í þessu, mælti
ég. En þess verðr nokkuð að bíða,
að Miss Canada giftist þér. Enn þá
er hugr hennar allfjarri þeim ráða-
hag. Hvaða vandræðí, varð Jóuatani
að orði. Eg var einmitt að hugsa um
að biðja þig að lýsa með okkr Miss
Canada. Þú heyrir, að margir eru
famir til þess, bæði af mínum heima-
mönnum og hennar. Það gjöri ég
ekki, mælti ég, nerna hún sjálf biðji
mig þess. En það hefr hún enn þá
ekki gjört. Og svo er eitt, Jónatan
minn! Ég ræð þér til að láta alls
ekki lýsa. Ef ykkr skyldi koma
saman um að giftast, þá ættuð þið að
kaupa leyfis*bróf hjá Jóni Bola og hafa
öll in stórveldin fyrir svaramenn.
Ég skal íhuga þetta, sagði' Jónatan.
Og nú vil ég ekki lengr tefja þig. Þú
mátt fara ferða þinna. Berðu Miss
Canada kæra kveðju mína. Égvskal
vera henni góðr nágranni. Ég er
fús á að rífa niðr landamæra garðinn
og slíta verðinum, svo að allar saut-
göngur milli bæja vorra verði eins
greiðar og unnt er. Ég er fús á að taka stíflurnar úr öllum andlegum ám og lækjum, sem renna yfir landa- mæli vor. Öll samvinna milli bæj- anna er mór einkar kær. Berðu henni bróðrkveðju mína. Og full- vissaðu liana um, að ég sé alls ekki:rt reiðr við hana fyrir hryggbrotið- Þetta eru scinustu orð mín að svo stöddu máli. Þú mátt nú fara í friði.
Við harðlífi
AYER’S PILLS
Við ineltingarleysi
AYER’S PILLS
Við gallsýki
AYER’S PILLS
Við höfuðverk
AYER’S PILLS
Við lifrarveiki
AYER’S PILLS
Við gulu
AYER’S PILLS
Við lystarleysi
AYER’S PILLS
Við gigt
AYER’S PILLS
Við kðldu
AYER’S PILLS
Við liitasótt.
AYER’S PILLS
Tilbúið af Dr. J. C. AyerJ& C0- , Lowell,
Mass. Selt hjá öllum lyfíölum.
8ÉRHVER INNTAKA VERKAR.
Jónatan stóð svo upp af stólnum
og fórum við út úr húsinu. Hann
fylgdi mér á leið. En þegar við
komum á þann stað, þar sem hann
hafði mætt mér í fyrstu, þá kvaddi
hann mig vinsamlega og hvarf svo
sjónum mínum.
Ég gekk tafarlaust heim til mín.
Og næsta dag lagði ég á stað norðr.
Ég var ánægðr yfir erindislokunum
og hlakkaði til að liitta Miss Canada-
En þótt ótrúlegt sé, hcf ég ekki getað
skilað af mér erindi mínu. Miss
Canada hefir ekki látið mig sjá sig
síðan. Ég verð þess vegna að gripa
tækifærið í dag til þess að gjöra grein
fyrir máli því, er hún fól mér á ltendr.
Þið eruð öll vinir hennar og vinkonur.
Ég bið yltkr þcss vegna að færa
henni þessa ferðasögu mína, ef þið
sjáið hana fyr en ég.
Af viðkynningu rninni við Jónat-
an hef ég fengið mestu virðingu fyrir
honum og velvilja til hans. Hann
er einka skörulegr maðr og á bezta
aldri. Hann er stórauðugr og stór-
vitr, mjög vel mentaðr og mjög
hygginn maðr. Hann er ágætr verk-
stjóri og mesti vinnugarpr. Vegna
auðsældar sinnar, atorku og vitsmuna
er hann einkar vel til foringja fallinn
og sjálfvalinn oddviti heimsbónd-
anna. Hann er friðsamr og góðlyndr.
Þegar ágreiningr er milli hans og ná-
grannanna, þá lætr hann lög og
þjóðrétt ráða, en grípr eigi til vopna,
eins og hinum heimsbændunum hættir
við. Ég hef alls eigi tíma til að
telja upp alla mannkosti Jónatans,
enda mundi dagr þessi eigi endast
mér til þeirrar upptalningar. En ég
bið ykkr öll að hrópa þrefalt húrra
fyrir honum. Blessist og blómgist
bú hans.
Lengi lifi Mr. Jónatan.
Svar til Lögbergs.
Lögberg flytr lesendum sínum
langa grein þann 26. Júlí um fyrirlestr
þann, sem ég hélt í Winnipeg fyrir
skömmu. Ritstj. gerir einkanlega þrjú
atriði að umtalsefni: Fyrst, að fyrir-
lestrinn var fluttr á ensku ; annað, að
röksemdir þær, sem komu fram í hon-
um, hafi verið næsta fátæklegar, og í
þriðja lagi leitast hann við að gera
skóla, sem hann kallar „háskólann í
Grand Forks'1 hlægilegan í augum
almennings.
Meira en þetta ofannefnda gat ég
ekki dregið út vir greininni; en þess
ber að gæta, að hún er rituð í ekta
vestr-lúterskum stýl. Það er almenn-
ingi kunnugt, að þegar ið ísl. kyrkju-
ff-lag og þess menn mæta einhverri
mótspyrnu, þá reyna þeir sjaldan að
sýna mótstöðumönnum sínum sann-
leikann, of hann nokkur er á þeirra hlið,
með rökum og kurteisum orðum, heldr
ræðv þá stórbokkaskaprinn sjálfsálitið
jafnan mestu, og er þetta oftast við-
kvæðið : ,,Þú ert bara montið flón,
þegi þú og' láttu okkr hugsa og tala
fyrir þig“. Þessi orð og önnur eins
höfum vér Dakota-íslendingar heyrt
mjög oft frá klerkum innar ísl. lút-
ersku kyrkju og öðrum hennar mestu
mönnum, og nú viðhefr ritst. Lögh.
ina sömu aðferð. „Hver dregr dám
af sínum sessunautum“, og hann er
nú ekki orðinn aðgætnari eða kurteis-
ari í orðum sínum en W. H. Paulson
eða séra Fr. Bergmann. En þess hátt-
ar röksemdaleiðsla er með öllu hætt
að hafa áhrif a oss, sem mótsettir er-
um skoðunum þeirra. Mönnum dettr
í hug, að þegar slík fyndni er notuð
í stað röksemda, þá sé það af því,
að röksemdirnar séu ekki til. Vér
setjum það bara niðr sem „cheap wit“
og skiftum oss svo ekki meira af því.
Slík fyndnisskeyti, sem ritstj. Lögbergs
hrúkar í þessari ofannefndu grein,
fljúga langt fyrir ofan höfuð allra
hugsandi manna.
Og nu viðvíkjandi fyrsta atriðinu:
að ég talaði á ensku.
Það er f.yrir mér með íslenzkuna
eins og fyrir ritstjóranum með ensk-
una: íslenzka mín er stirð og bjálfa-
leg ekki síðr en framburðr enskunn-
ar hjá honum, og hrúka ég liana því
ekki nema þegar nauðsyn krefur, því
mig langar ekki til að afbaka nokkurt
mál, og allra sízt mitt móðrmál. Þessi
litla mentun, sem ég hefi fengið, er
mest komin í gegn um enska tungu,
og getr því hver mnðr skilið. að mér
veitir liægra að koma hugsunum mín-
um í ljós á því múli en nokkru öðru.
En hvað kemr það sjálfu umtalsefn-
inu við, á hvaða máli fyrirlestrinn var
fluttr ? Tilgangr ritstjórans með þessu
er auðsjáanlega ekki annar en sá, að
villa sjónir fyrir mönnum og draga
athygli þeirra frá aðalmálinu.
Eins og ráða má af útdrættinum
í Heimskringlu, gekk fyrirlestr þessi
út á að sanna tvö atíiði: Að Islend-
ingar væru þeim kostum búnir, að
þeir hlytu með tímanum að verða
einhverjir inir beztú horgarar þessa
lands, og í öðru lagi, að íslenzkt þjóð-
erni í þessu landi hlyti innan skamms
að hverfa. Þetta leitaðist ég við að
sanna af sögunni, með því að sýna
fram á, fyrst, að Norðmenn, út af
hverjum Islendingar eru komnir, hefðu
ætíð myndað inn bezta hluta hverrar
þjóðar, sem þeir sameinuðust, og í öðru
lagi að þeir, fljótara en aðrir þjóðflokk-
ar, hefðu lfkzt þeim þjóðum á meðal
hverra þeir tóku sér bólfestu, og hvern-
ig hefðu vaxið upp ólíkar þjóðir í
ýmsum löndum, þó meiri og bezti
hluti þeirra væri af sama bergi brot-
inn, nefnil. komnir út af Norðmönn-
um. Að norðrlandamenn hafi ætíð
sýnt sig móttækilegri fyrir áhrifum
en flestar aðrar þjóðir, er ekki nýr
sannleikr sprottinn iit rir mínum heila.
Ritstj. mun þekkja marga okkr báð-
um vitrari menn, sem eru á þeirri
skoðun og hafa verið það lengi. En
það að Norðmenn hafi horfið'eins og
dropi í sjó ins franska og enska þjóð-
ernis án þess að láta eftir sig nokkrar
menjar eða hafa nokkur áhrif á þjóð-
lífið í þessum löndum, hefir víst fá-
um nema ritstjóranum sjálfum dottið
í hug, að minsta kosti hefi ég aldrei
hvorki hugsað það né sagt. Þykist
hann draga það af orðum Heimskringlu,
þá getr hann átt um það við ritstj.
hennar; ég hefi aldrei skrifað undir
þann útdrátt sem fullkominn í alla
staði. Svo að hver enskulesandi maðr
geti séð, hver aðferð mín var í þessu
máli, set ég hér orðréttar fáeinar lín-
ur úr fyrirlestrinúm. Um kosti Norð-
rnanna og áhrif á aðrar þjóðir, segir
meðal annars þar : „Wherever they
went, wherever they took up their
hahitation, the Norsemen hrought with
them what have always been the chief
virtues of their descendants, what has
ever been their best contribution to the
nations with which they have mingled,
and that was a sturdy independence,
indomitahle energy and an intense love
of personal liberty“. Ekki heldr þetta
fram að þeir hafi horfið „umsvifalaust,
sporlaust“. Égsagöi margtfleira þessu
líkt en skal taka að eins eina aðra
setning : „When at last they (Viking-
ar) settled down to a more quiet life
and mingled with other nations, they
invariably formed their bravest-, noblest
portion. They hrouglit their language,
strong, plain and direct, to strengthen
that of the strangers, at the same.time
pouring their northern vitality and
seaborn courage into the veins of the
enervated inhabitants“. Hvað getr
verið skýrara eða gagnsfæðara því,
sem ritstj. Lögbergs þykist draga út
úr Heimskringlu ? Sem sönnun upp
á einmitt þetta, benti ég í íyrirlestr-
inum á Norðmenn í Normandí og á
Englandi. Um þá í Frakklandi sagði
ég : „Did not those same Norsemen,
wiio came like a whirlwind uprooting
and overturning law and order, after-
ward become her (Frakklands) best
citizens under the softened name of
Norpians?'1 Og svo um þá á Englandi :
„The very men whose depredations were
so fi'equent, that tlie English monks
'always added to their prayers : ,From
the fury of the Northmep good Lord
deliver us£—dit not they afward become
the backbone of the great English
nation?“ Fleiri atriði þarf ekki að
telja upp til að sýna ljóslega, að inn
háttvirti ritstjóri hefir hlaupið hér hrap-
arlegt gönuskeið og alt, sem hann seg-
ir um mig og fyrirlestr minn, er tal-
að út í hött. Ég kom með mitt álit
blátt áfram og reyndi að færa rök
fyrir mínum skoðunum. Ritstj. Liig-
bergs var ekki svo lítillátr að koma
og hlusta á mig, ber ’ síðan á mig að
ég hafi sag-t það, sem mér alc[rei hefir
dottið í hug, dregr þar af sínar álykt-
anir og verðr síðan svo hjartanlega
glaðr og makarlaust- fyndinn yfir því,
sem hann kallar fávizku mína, en sem
í raun og veru hefir aldrei verið til
nokkurstaðar nema í hans eigin djúp-
vitra heila.
Og þá kernr nú þriðja atriðið :
„háskóhnn í Grand Forks“.
Þetta er ekki í fyrsta sinni sem
hnjóðað hefir verið í þann skóla, en
þar eð þeir, sem til hans hafa lagt,
hafa rnest verið þeir herrar Eiríkr
Bergmann og W. H. Paulson og þeirra
líkar að lærdómi og vitsmunum, þá
hefir hingað til engum þótt þörf að
taka málstað lians. En nú kemr ritstj.
Liigbergs út á leiksviðið og lætr all-
ófriðlega, og hver veit nema næst hon-
um kunni að koma ið volduga ,,Is-
lenzka evangelisk-lúterska kyrkjufélag
í Vestrheimi“, sem ætíð hefii' haft
liorn í síðu þessa skóla, ef dæma má
það eftir lielztu mönnum þess. Reynd-
ar veit nú enginn til þess, að nokkur
þesjsara manna hafi haft nokkuð ilt af
þessari mentastofnun, noma ef það
skyldi auka þeim hugarangr, að einn
íslénzkr drengr liefir að nokkru leyti
mehtazt þar. Nú vil ég, ef mögulegt
er.! sefa reiði þessara rniklu manna,
því ef kyi-kjufélagið snýst algerlega á
móti skólanum, þá er nú víst búið
spitið. Norðr-Dakota ríkið mætti þá
ví(*t eins vel leggja árar í bát með þá
stofnun og hér eftir láta öll sín ung-
mejmi híða eins og Paulsons gömlu
,,tm“, þangað til þessi allareiðu heims-
fraga íyrirhugaða mentastofnun, ,,ís-
lenzk-lúterska academíið11, kæmistáfót.
Og nú skal ég í stuttu máli lýsa
þessum „Grand Forks háskóla“, sem
vel að merkja tilheyrir ekki neinum
sérstökum bæ, heldr er hann ríkis-
skéi stofnaðr og kostaðr af almanna
fé, og er því eign alls Norðr Dakota
ríkisins.
Fyrst og fremst er hann fyrir
löngu orðinn til og hefir það fram
yfir Academíið. Hann var stofnaðr
af „The Territorial Legislature“ 1880.
Byggingar hans—þegar búið er að full-
gera þá bygging, sem nú er verið að
vinna að, og sem verðr lokið við í
sumar—kosta $135,000. (Academíið á
kannske að verða eitthvað stórkostleg !)
Bókhlaða hans hefir yfir 5000 hundn-
ar bækr auk magzines, government
documents o. fl. o. fl. Að eins
að viðhalda skólanum, borga kostnað
sem á fellr hans vegna, kostar ríkið
35 til 50 þús. dollara. (Ekki
er furða þótt séra Bergmann hóti að
segja af sér). Nemenda tala hefir ver-
ið þar á hverju ári frá 200 til 300, í
fyrra voru þar 341 nemendr (meira er
það en tíu). Kennarar eru [þar um
og yfir tuttugu, svo margir ekki eins
mikið vegna nemenda fjölda eins og
vegna þess, að í skólanum eru svo
margar deildir og kensla í þeim öllum
svo fullkomin sem fremst má vænta.
Kennslutími þar er sjö ár, (hvað æth
þau verði mörg í Academíinu?), þrjú
undirbúningsár undir College-deildina,
og svo in vanalegu fjögr ár í henni.
Flestir af kennurunum eru útskrifað-
ir úr beztu skólum Bandaríkjanna og
Evrópu. (Þeir geta nú auðvitað full-
komnað sig á Academíinu þegar það
kemr upp, því hvað segja Yale, og
Harward eða háskólar Þýzkalands móti
því !) Flestir bera þeir nafnbótina
„Doctor of Philosophy“ eða „Master
of Arts“, margir báðar þessar nafn-
bætr. Nokkrir þeirra eru þegar fræg-
ir orðnir í sínum greinum og kunnir
inum mentaða heimi, svo sem Próf.
Macnies fyrir skáldsögur sínar og bók
um tölvísi og Dr. Patten fyrir vis-
indalegar rannsóknir viðvíkjandi evo-
lution-kenningunni og bacteriology.
(Til ahrai' ólukku hafa þeir ekki rit-
að í Lögberg og veit því ritstj. nátt-
urlega ekkert um þá). í stuttu máh:
eftir áliti þeirra, sem vit hafa á slík-
um lilutum. stendr Grand Forks há-
skólinn tæpu ári neðar en beztu skól-
ar Bandar., svo sem Harvard og Yale.
Enginn maðr þarf að taka orð mín
einungis fyrir þessu ofanritaða. Hver
sem vih, getr lesið ,,catalogue“ þess-
ara mentastofnana, (ritstj. Lögb. getr
fengið eitt af „G. F. háskólanum*1 hjá
mér), og fengið þar fuhvissu um, hvort
verðskuldar meiri virðing, ríkisskóh
Norðr-Dakota eðr ísl. lút. academíið.
Þetta er aUareiðu orðið langt mál, en
þó verð ég að minnast á einn af inum
háttvirtu kirkju skólum, sem aUareiðu
er nú til. Ég á við Theological Seminary
í Cliicago, sem þeir herrar B. B. Jolinson
og Jónas Sigurðsson eru nýlega útskrif-
aðir frá. Catalogue, þeirrar mentastofn-
unar liggr nú fyrir framan mig. Skólinn
er tveggja ára gamaU, hefir þrjd, aðeins
þrjd, kennara og næstliðið ár voru þar
einir 70 stúdentar. Engin kensla er
veitt. þar i neinu nema guðfræði fyrir
utan ofrlítið í heimspeki í post graduate
deildinni. Mælzt er til að þeir sem leita
þar eftir ínngöngu fái fyrst háskóla
mentun í öðrum greinum, en því er
bætt við, að hver sá sem sýnir, að hann
sé vel kristinn og hafi löngitn til að efla
guðs ríki hér á jörðinni, sé velkominn
(jafnvel þó hann kunni varla að lesa
enska tungu). Kenslu tími er þar að
eins tvö ár. Og svona er það til komið,
að mögulegt er fyrir jafnvel andlega
busa að stúdera þar i tvö ár, vera siðan
dubbaðir cand. theol. af Lögbergi og
vígðir til presta yfir Isl. af Rev Berg-
mann. „Þettaðerunú þínir kennimenm
ísrael“. „Vesahngs íslendingar, hvers
vegna fallið þið ekki í stafi yfir slíkum
menta stofnunum og slíkum vísinda-
mönnum!“
Bahði G. Skulason.
Svar til J. St. og fleiri
Lögberginga.
Frá M. J. Sk.
Alt frá tíma þeim, er ég hóf upp-
reisn mína gegn inum gömlu rétt-
trúnaðarkenningum innar lútersku
kirkju fyrir 2 árum þá hefir að vonum
hver hvellrinn dunið yfir mig af öðrum,
en nú siðan blaðið Dagshrún byrjaði í •
vetr hefir þó heldr harðnað i. Séra Jón
Bjarnason byrjaði í blaðinu Sameining-
unni að marki Febr.1893, því smáslettur
tel ég ekki, kaha menn það að hella sér
yfir einn svo þótti það rnagnað, og vár
hann htlu seinna beðinn að hafa það fyr-
ir bænarorð að morgni dags, sjá Heims-
kringlu, Marz 93. En við þessa hviðu
Séra Jóns varð sú breyting á málefninu,
að áðr fyrri voru menn að reyna að lialda
sig við málefnið,menn voru að reyna segi
ég, þvi andstæðingar mínir komast
aldrei lengra út í það, en að koma með
innganginn til þess, er þeir ætluðu að
segja móti mér,-svo hættu þeir, — en nú
með byrjun séra Jóns í Sam. urðu á-
hlaupin alveg persónuleg, málefninu var
kastað frá sér, en stokkið í persónuna
séra Magn. Skaftason. Þar var ekkert
um það spurt, hvort það væri satt, sem
ég færi með, heldr, hvaða maðr ég væri.
Þessu fyrsta áhlaupi séra Jóns hefi ég
aldrei svarað, því maðrinn lá þá, er
hann hðf áhlaupið, fyrir dauðanum og
hefir einlægt legið síðan. Ur því, að
þannig var byrjað af forseta kirkjufél-
agsins, var ekki að undra, þótt aðriv
kæmu á eftir, leiðin var sýnd, hvernig
haga skyldi áhlaupunum annaðhvort
fyrir það, að þetta er siðr inna geistlegu
herra, eða þeir hafa treyst betr þessari
aðferð, en málefni sínu. Dagsbrún var
líka einlægt að koma út og leit út fyrir,
að þrífast vel, og það þurfti að gjöra
rögg á sig, til að kyrkja þenna óvin, ef
hann átti ekki að sundrmola höfuð rétt-
trúnaðarins íslenzka. Það leið heldr
ekld á löngu, að annar skehrinn kæmi,
en nú var breytt til. Vinir vorir, er
áðr höfðu verið, voru nú látnir fara á
stað, og það með þeirri hroðaferð, að
ölhjm ógnaði; það leit vit fýrir, að alt
ætlaði í uppnám, sköllin rétttrúnaðarins
námu við himin,rétteinsog þá rómsterkr
íslenzkr smalamaðr er að arga niðr
nýflevgan álftarunga. Hafa víst margii-
húist við, að nú væri úti um mig, sem
vonlegt var, því árás þessi mun víst ið
svæsnasta persónulegt áhlaup. sem sézt
hefir á íslenzka tungu. Það er grein sú
er herra Jónas Stefánson á Gimli er
skrifaðr undir í Lögbergi 31. Maí 1893,
er ég tala um. En álftarunginn hrapaði
ekki, hann flaug og flýgi' enn, eftir sem
áðr. Margir hafa tekið til máls í mál-
efni þessu og hver greinin hefir rekið
aðra, en Magn. J. Skaptason hefir þag-
að, og hlustað hvernig náunganum segð-
ist;flest hefir hannlesið, en er þó orðinn
hálfleiðr á öflu saman, sem víst margir
fleiri. Mig varðar í rauninni lítið um
persónur, en meira um málefni. Mér
hefir alt til þessa gengið vel að komast
af við þá, sem ég hefi átt saman við að
sælda, og það er alt það persónulega,
sem ég hirði um; hitt hirði égminna um,
hvort menn titla mig fant eða antikrist
eða engil, ég læt mig það Utlu skifta.
En málefnisins vegna verð ég að
svara. I inni umræddu grein át.ti ég
að vera „eldkyndill hatrs, flokkadrátt-
ar og úlbúðar, svínfullr, hvertsinn er
ég næði í vín, léti ekkert ógjört, er
gæti veitt mér peninglegan hagnað“
og margt fl.; yfir höfuð lýsti grein-
in manni þeim, sem sagt er, að sé
djöfuU í mannsmynd, það sýndist svo
sem þar væri einhver innblástr inni-
hrópuðu upp með háfleygri andgift,
„burt! burt! með liann, þennan úlf í
sauðargæru!“ rétt eins og [x'gar hróp-
að var forðum: „krossfestu hann !
krossfestu hann ! hans blóð komi yfir
ossogbörn vor“. Það var sama ópið,
sem hvein á kirkjuþingunum á mið-
öldunum yfir þeim Jóhann Huss og
Hieronymus frá Prag og lét þi lifandi
á hál borna fyrir trúarskqðanir sínar.
Það var sama ópið, sem svo oft hefir
heyrzt, þegar kirkjan hefir verið að
bisast með einhverja kreddu sína, en
orðið undir og kallað sér til hjálpar
fávisku, heift og haröýðgi manna.—
En bíðum nú við. Þegítr, er grein
þessi var útkomin, kom strax vottorð
frá 145 mönnum, sem lielst hefðu átt
að vita um þetta, með því að þeir
þektu mig dags daglega, og voru þar
öll aðalatriðin borin til baka, sem
argasta lygi, Þá bregðr undarlegr við.
Það er eins og heilt ráðaneyti liafi stað-
ið á bakvið alt saman, því nú er
farið að fella úr sakargif tunum. Þetta
dugar ekki, þið hafið verið of svæsnir,
drengir, þið getið ekki haldið honum
á þessu, þið spillið fyrir ykkr, með
því að láta menn sjá annað eins hatr,
það má ekki. Fellið þið úr tvær, þrjár
sakargiftirnar og reynið að fella hann
á hinum — tvær eða þrjár eru nóg.—
En vottorðin koma inn einlægt frá
fleirum og fleirum, sama efnis.—„Nei,
þetta dugar ekki, hann sleppr, hann
klekkir á ykkr, sleppið þið öllu nema
einni, það er nóg, lialdið þið lionum
á henni og haldið nú fast. Þegar ég
sá þetta, þá bar mér sjón fyrir augu:
Eg þóttist staddr úti á víðavangi og
sá ég þá hjört einn á harðahlaupi
undan miklum hóp, annað hvort af
úlfum eða hundum. Þeir voru að elta
hann og gjömmuðu í sífellu hver í
kapp við annan, grimdin sindraði úr
augum þeirra og tungan lafði úr skolti
þeirra, það var auðséð, að þeir mundu
tæta hjörtinn í sundr ögn fyrir ögn,
ef þeir næðu honum. Þeir voru með
undarlegu móti: einn stór drattaðist
á eftir með mítr á höfði og hallaðist
þó skufsan, svo ég hélt hún mundi
detta af honum, annar stór var með
honum með bagal í skoltinum. Það
drundi í þeim eitthvað ámátlega, og
var sem hinir æstust þá því meir.
Einlægt fjölguðu hundarnir eftir því,
sem lengra dróg, og einlægt varð
hjörtrinn móðari og móðari. Sumir
voru smáir, sumir stórir og margir
þeirra voru eitthvað undarlegir. Einn
var þar stór, kjömmóttr með stóra
pennastöng í gegn u’m eyrað og gjamm-
aði hátt og digurt, annar grár loðinn
mjög með síð slapandi eyru, blim-
skakkandi augunum, með bréf-snepil
í skoltinum og þótti mér á því standa
stafirnir ,,F. o. r. g.1', annar hljóp við
hliðina á honum lítill hvolpr, svart.r,
r’óulaus. sílspikaðr, og hékk blekbytta
út úr skoltinum öðrumegin, en ein-
hverjar „Fororðningar“ hinumegin, var
hann þó stundum að glifsa eftir bréf-
sneplinum í skoltinum á grúna. K\ n-
legr var hann, og það þó’ttist ég vita
að ekki mætti hlægja að honum, þvi
þá mundi hann stökkva á mann og
bíta mann ; enda vissi ég það ætíð,
að róulausir liundar firtast, ef Idegið
er að þeim. Einlægt þóttu mér þeir
verða illilegri og grimmlegri og einlægt
heyrðist rödd ein mikil, annaðhvort
neðan úr jörðu eða fr.t einhverjum í
höpnum, er kallaði: „bítið! bítið!“
Hjörtrinn var nú kominn að niðrfalli
og hundarnir á hælum hans, en þá
voru þeir komnir að þéttum birki-
skógi; st.ókk hjörtrinn inn í skóginn,
en þá brá undarlega við, því að bjark-
irnar ungar og gamjar fléttuðu sig
svo þétt saman, að hvergi var hægt
að komast inn, stóðu þeir þar svo
gjammandi fyrir utan og glifsuðu hver
í annan út af því, að hjörtrinn skyldi
sleppa. Viss þóttist ég Um, að þeir
liefðu tætt hann í sundr ögn fyrir
ögn ef þeir liefðu i hann náð, því
blóðið lagaði úr hælum hans, tungan
hékk út úr munni hans af mæði,
slóðin var öll blóði drifin og þegar
féll hann af mæði, er í skóginn kom ;
en allir hundarnir kinokuðu sér við,
að ráðast á bjarkafléttuna. I þessu
heyrðist mér röddin hrópa in mikla
og segja: „og svei ykkr nú öllum,
seppar“, en við það rankaði ég við
mér og mundi, að mig hafði dreymt
þetta um nóttina.
(Niðrl. í næsta blaði.)
fyrir, einhver kirkjufélags-hiti. þeir
The only pure Cream of tarter Powder. engin ammonia ekkert Alum.
Brúkað af millíónura manna. 40 ára á markaðnúm.
4