Heimskringla - 16.09.1893, Qupperneq 1

VII. AR.
NR. 50.
Heimskringla.
WINNIPEG, MAN., 16. SEPTEMBER 1893.
EFTIIIMÆLI.
ÓLAFR INGIMUNDSSON.
In'i komst hingað ungur, með áhug og
þor,
Þar auðfundna gcefu vðr höldum,
Þar samkepnin fossar sem fjall-á um voi
Und fj irplógsins málmrifjum köldum;
Þvi lagðir þar fram í, en flughált er spor,
Og frostkalt er nið’rí þeim öldum.
Þó grunaði’ ei svelg þaiin, er sveif þig í
kring
Með sogi á hjflnum þeim dökkva,
Að höndin þín weri svo vösk og svo
slyng
Að við mætti’ hann trauðlega hrökkva,
Né hitti’ hann svo einbeittan íslending,
Sem örðugt í kaf var að sökkva.
Þó sjálfum þór verði oft straumur að
strönd,
Ei stóð á að hjartað þitt gegndi
Að rétta þeim bróður-þels bjargandi
hönd
Sem harst á og lífshættan þrengdi,
Að styrkja þau framfara’ og félags-hönd
Sem fámennið íslenzka tengdi.
Þtt tókst ekki’ að orðskvið þá amlóða-
spá,
Ið örðuga’ að myndi’ ekki vinnast.
Og kring um þá fylgni og framkvæmd
þér hjá
Sú framfara-von hefir tvinnazt,
Sem lætur þig sálaðan sveitunga á
Með söknuð og virðingu minnast.
Ei gafstu’ upp að óreyndu’ — en svi
kom um síð,
er sviplega varð þór að grandi,
hún Ri:» Dbeu, in fjallborna, frostköld
og stríð
með flúðum og straumiðu-bandi,
því hún varð þér þróttmeiri’ á þrek-
rauna-tíð —
en þá var samt örskammt að landi.
Enn framstreymir din um aldræna braut
frá ísköldu jöklanna riði,
hún gröf sina dýpkar í dalanna skáut;
með diinrnum og stynjandi niAi
hún syngur um tálmun, um þrekvirki’
og þraut —
en þú býrð í eilífum friði.
Stephan G. Stephansson.
FRÉTTIR.
CLEVELAND FORSETI
kom í fyrri viku til Washington aftr
eftir all-langa heimahvíld.
skáldið oliver w. holmes
varð fyrra þriðjudag 84 ára gamall.
Hann er hraustr og heilsugóðr.
NICARAGUA-FÉLAGIÐ,
sem ætlaði að grafa skurð gegn um
tangann, sem tengir norðrhlut og
suðrhlut álfii þessarar saman, er orð-
ið gjaldþrota.* Síigt að ófarir Pan-
amafélagsins hafi stutt að því að ilýta
fyrir ófiirum þessa félags ; en talið
víst að það hefði farið á liöfuðið fyr
eða síðar hvort sem var.
AYBB’S
«• SARSAPARILLA
yðíir bezta lyf við
heiniakomu, kvefi,
gigt og
kirtlaveiki ;
liðagigt, augnarensli,
bólgu, þrota,
óhcilinda-sárum,
skyrhjúg,
vondum vessum, kláða,
vindþembu, meltmgarleysi,
nöbbum, ígerð
0g blóðkýlum,
roformi, útslætti
óhreinu blóði,
deyfð, vatnssýki,
lifrarveiki.
Alt læknast með
ayers
Tilbúið af Dr. J. C. Ayer & Co.,
Lowell, Mass.
Sold í hverri lyfjabúð. Verð
íl. > 8ex flöskur $5.
LÆKNar ADRA; LÆKNAR ÞIG.
í FRAKKLANDI
hafa nú farið fram endrkosningar í
þeiin kjördæmum, þar sem enginn
af þingmannaefnum iiafði áðr fengið
nægan atkvæðafjölda. Aðalkosn-
ingarnar veittu þjóðvaldssinnunr svo
ákaflega mikla yflrburSi á þingi, að
heita mátti að einvaldssinnar væri
alveg upprættir og horfnir úr sög-
unni. Að því leyti var lítið undir
endrkosningunum komið, þar sem
þær gátu enga verulega breytingu
gert. En úrslit þeirra eru merkileg
samt fyrir það, að ýmsir stórmerkir
menn hafa beðið þar ósigr og ná því
eigi þingsetu nú; þar á meðal er Paul
Cassagnac, Floquet og Clcmenceau.
Að tveim inum síðastnefndu er in
mesta eftirsjá, einkum að Clemenceau
einna merkasta manninum að undan-
fornu á þingi.
KÓLERAN,
í Ágústmftnuði dóu 80 menn úr
kóleru í Grímsby. 4 ný kóleru-til-
felli komu þar fyrir 1- þ. m. 7. þ. m.
kom dauðsfall af kóleru fyrir í Hull.
0g það er nú talið víst, að tilfelli af
henni iiafl komið fyrir í Lundúnum.
Frá Berlín koma fregnir um að kól-
eru hafl orðið vart þar. I Galizíu (í
Austrríki) heflr talsvert bryttákóler-
unni. í Róm, Palermo og Messína
heflr hún og gert talsvert vart við
sig. Rínfljótið er nú talið citrað orð-
ið af kólerusjúkdómsefui, og heflr ver-
ið lagt strangt fiann fyrir það að
menn böðuðu sig í fljótinu, öllum bað-
húsum fram með ánni er lokað (7. þ.
m.) að yflrvalds tilhlutun, og harð-
bannað að sækja neyzluvatn í fljótið.
í rússneska Póllandi er sýkin að réna-
I Rússlandi deyja þúsundir enn á
mánuði hverjum úr kóleru. 7. þ. m.
varð vart við fyrsta kólerutilfelli í
Egiptalandi.
KOLALEYSI í ENGLANDI.
Margt mundu menn búast við að
fyrr kæmi fyrir heldr en kolaskortr
í Englandi; en svo er þó nú hart um
kol þar, að mörg járnbrautafelög
verða að fækka lestum á brautum
sínum fyrir kolaleysi. Kemr þetta
af inu mikla verkfalli kolanemanna
þar í landi. — En er síðast fréttist
vóru þó allmargir kolancmar að
byrja aftr á vinnu upp á giimlu kaup.
skilyrðin; en óvíst talið að sá friðr
standi nema um stund.
VÍNSÖLUBANN í IOWA.
Eins og kunnugt er heflr vísölu-
bann verið í lögum í Iowa, og komst
það þar svo á, að samveldismenn
tóku að sér að fylgja fram því máli
og keyptu sér með því fylgi vínsölu-
banns-manna. En af því að enginn
sannr meiri hluti var með því í rík-
inu, var bannið auðvitað að miklu
leyti dauðr bókstafr, og andstæðingar
þcss í samvcldis ftokki fóru margir
yflr í ilokk sérveldismanna, sem
þannig unnu hvern kosningasigrinn
á fætr öðrum í ríkinu. Samveldis-
menn urðu þá leiðir á að fylgja mál-
inu, og feldu það úr frumskrá flokks
síns í ár. Af því stafar nú aftr það>
að þeirra lið klofnar á ný og vínsölu-
bannsmenn, sem þeim hafa fylgt,
ætlanú að mynda sórstakan samveld-
isflokk, En afleiðingin líklegast sti,
að sérveldismenn sigra vrið kosning-
ar.
JEROME NAPOLEON BONA-
PARTE,
sonarsonr Jerome’s bróður Napóleon
mikla dó aðfaranótt fyrra sunnudags
í Massachuesetts, en átti' annars
heima í Baltimore. Afl hans, Jerome,
kvæntist í Baltimore 1803 Elizu
Patterson. En Napóloon mikli lét
ónýta það hjónalmnd og gerði bróðr
sinn síðar að konungi í Westphalen.
Þessi Jerome Napóleon Bonaparte
var kvæntr dótturdóttur Daniel
AYebstcrs.
PROFESSOR CAMPBELL
var dæmdr sekr um trúvillu af pres-
býteraþinginu í Montreal 12. þ. m.
Hann liafði sjigt: „Ég ætla Biblíuna,
jafnvel gamlatestamentið, yftr höfuð
að tala mjog áreiðanlega bók, og að
villur hennar í tfmatali og sögu sé
heldr fáar og ekki mjög þýðingar-
miklar. En villur eru í henni. Því
verðr ekki neitað“. 21 greidduatkv.
fyrir sekt,- en 13 fyrir sýknu.
SJALFSTJORN IRA.
Eins og við inátti búast felldi lá-
varðamúlstofan frumvarp stjómarinn-
ar með miklum atkvræðamnn (einir
44 með). Flugufregnir lmfa komið í
blöðum hér um það, að drotningin
mundi heimta af Gladstone að hann
ryfi þing, eða hún mundi víkja hon-
um frá völdum ella. Slíkt bull ber
að eins vott um, hve lítið höfundar
þess skilja í enskum stjórnháttum.
Ef Victoría færi að víkja frá emb-
ætti ráðaneyti, sem heflr meirihluta-
fylgi í fulltrúadeild þingsins, þótt
hún hafl til þess löglegan bókstafsrétt,
þá má fullyrða það eins víst, eins og
að sólin rennr upp í austri, að hennar
konungdómr væri með því á enda.
Og Gladstone, sem vissi manna bezt
fyrirfram forlög frumvarpsins í lá-
vrarðadeildinni, mundi sízt \rera það
barn að fara að segja af sér nú.
LAURIER
heflr verið og er að ferðast vlðsvegar
um landið og halda pólitíska fundi.
Ilann segir að það sé nú stefna „liber-
ala“ flokksins, að afnema alla vernd
artolla, en halda að eins tollum sem
nanðsvnlegir eru til tekja ríkisins.
SIR JOHN THOMPSON
er nú líka farinn að ferðast um og
halda ræður. Hann segir þíið só til-
gangr stjórnarinnar, að gera nokkrar
talsverðar breytingar á tollinum í
niðrfærslu áttina.
NYJAR KOSNINGAR
er nú í mæli að senn muni fara fram
um alla Canada. Er mælt að seta
Dominion-þingsins í Nóvember muni
verða örstutt, en nýjar almennar
kosningar munu fara fram í Janúar.
Þíið er óneitanlega margt, sem bendir
í þessa átt.
STÓR-SVIK
þykja nú vera að verða uppvís um
fyrverandi stjórnendr North. Pacif.
jftmbr. félagsins. Að minsta kosti
hafa nokkrir hluthafar höfðað mál
gegn Henry Villard og fleiram, til
að fá þá dæmda til að greiða aftr til
félagsins margar millíónir dollara, er
þeir eigi að hafa svikið af því í fast-
eigna-kaupum.
VILHELM DANA-PRINZ
bróðir Kristjáns konungs dó 5. þ. m.
BISMARCK
er mjög veikr.
HAMILTON FISH,
ér vrar utanríkisráðherra Grants, og
einn inn hclzti utanríkisráðherra er á
síðari árum hefir verið í Bandaríkj-
unum, er ný-dáinn.
EMIN PASCHA
þykir nú sannfrétt að loks sé dauðr'
ínvrtr af Aröbum í Afríku.
í BRAZILÍU
er cnn einu sinni uppreisn. Sjóliðið
heflr vakið liana og heimtar að forseti
þjóðveldisins, Peixotto, scgi af sér.
AÐRA DÓTTR
hafa þau lijónin eignazt, Cleveland
fometi og kona hans.
í BANDARÍKJUNUM
er nú mjög að batna viðskifta-útlitið
síðan neðri þingdeild samþykti frum-
varpið um að nema Shermanns-lögin
úr gildi, og einsætt er orðið að fTum-
vrarpið kemst klakklaust gegn um
efri málstofu; en þar er þvrí nú talinn
vís öruggr meirihluti.
I)ags daglega eru bankar, sem
höfðu orðið að hætta störfum, að taka
til starfa á ný; gull streymir inn í
landið. Vikuna, sem leið, hyrjuðu
47 stórar verksmiðjiuy sem hætt höfðu
störfum, aftr á þeim á ný, en sumar
juku maunafla sinn að stórum mun.
Auðvitað tekr það tíma að alt færist
j samt lag aftr, en kunnugustu
manna álit er það, að Bandaríkin
muni í þetta sinn ná sér eftir ið voða-
lega viðskiftaftfelli, sem þau liafa
fengið, á tiltölulega stuttum tíma —
miklu styttri, en nokkur hefði áðr
vænt. v
Cleveland forseta pei-sónulega má
þakka mjög, hvre flokksmönnum hans
heflr snúizt mörgum hugr í peninga-
málinu.
TIL LÖGBERGS.
„Sannanimar vanta“ er fyrirsögn-
in á grein til mín frá ritstjóra Lög-
bergs fyrir skömmu. En fyrir hverju
vanta sannanirnar ? Ekki fyrir því,
að ritstjörinn hafi farið með eintóma
endalej su viðvíkjandi því, sem ég
sagði um Norðmenn á Frakklandi og
Englandi. Fyrir því voru sannanirn-
ar svo margar og sterkar í grein minni
í Hkk., að hann slepti því máli með
öllu að öðru leyti en því, að hann
hefir upp á islenzku það, sem ég hafði
sagt á ensku í fyrirlestrinum og svo
tekið upp ' svarið til ritstjórans, nefni-
lega að Norðmenn hefðu ætíð mynd-
að heztu parta hverrar þjóðar, sem
þeir sameinuðust. I greininni stendr :
„They (Norðmenn) always made the
bravest, noblest portions of the nat-
ions with which they mingled”, eða
orð á þá leið; og með því að hafa
upp þessi orð, sem hann þó víst heldr
að ég hafl aldrei talað, þykist hann
hitta naglann á höfuðið”og sýna fá-
vizku mina. Sannleikrinn er, eftir því
sem mér skilst, að inn háttvirti ritstj.
er að berjast við að láta menn trúa
því, að okkr, honum og mér, komi
ekki saman um það, sem við í raun
og veru erum sammála um : Norðmenn
sjálfa og éhrif þeirra á aðrar þjóðir.
Um það mál geta ekki verið marg-
hreyttar skoðanir, og ég er svo marg-
oft búinn að sýna, að í fyrirlestrin-
um kom fram einmitt það, sem rit-
stjórinn sjálfr segir um málið, en sem
hann í fyrstu hélt að ég hefði ekki
sagt; og nú, þegar hann sér ávirðing
sína, vfll hanii ekki knnnast við hana.
Ekki lítr því út fyrir, að sannanirn-
ar vanti fyrir því, að ritstjórinn hafi
orðið sér til mínkunar fjrrir fljótræði
og afskiftasemi livað þessu atriði við-
víkr.
Hann minnist ekki á háskólann í
Grand Forks í þessari seinni grein,
enda líka mun nú hver maðr sjá, að
alt sem sagt hefir verið þeim skóla
til niðrunar, er ekki annað en mein-
ingarlaust ragl og kyrkjufélagslogt
„humbug“. Nægar sannanir hafa kom
ið fram fjrrir þvf. Um það, hvort ég
þekki mismuninn á guðfræðisskóla og
öðrum mentastofnunum, ætla ég ekki
að eyða bleki eða tíma; slíkt er ekki
þess vert.
Enn það er satt, að sannanirnar
vantaði í grieninni í Heimskringlu
fj-rir því, að þjóðerni Islendinga hljóti
að hverfa hér í Amerfku. Mér datt
ekki í hug að reyna að sanna það á
ný }>fir : meiri partrinn af fyrirlestr-
inum gekk einmitt út á að sanna það,
og hefði ég því þurft að taka alt
það mál upp í greinina. Það hefði
orðið of langt, enda lika ritaði ég
hana einungis til að sýna, að ég hafði
aldrei talað þau orð, sem ritstj. lagði
mér í munn, en ekki tíl þess að vcrja
skoðanir þær sem komu frarn í fjrir-
lestrinum sjálfum. Þar þóttist ég
hafa fært nóg rök fvrir mínu máli,
og hofði ritstjórinn komið og hlustað á,
þá hefði hann ekki þurft að standa
uppi ráðalaus, eins og nú. Það var
og meðfram af ásettu ráði að ég ekki
færði rök fjrrir málinu í Heimskringlu,
því að þá hefði ritstj. kannske fengið
eitthvert umtalsefni og ekki þurft að
vaða eintömann rej'k lengr eins og hann
hefir gjört frá bjrjun þessa máls. Þegar
hann bj-rjaði, vissi hann ekkert út á
hvað hann var að setja, því hann vissi
ekki, hvað ég talaði, og svo þegnr hann
finnr að hann liafi farið með vitleysu í
einu atriði, þá fer hann að bjrrja á öðru,
sem hann veit ekki meira um. Það má
enginn taka það sem vöntun á virðingu
The only pure Cream of tarter Pojvder. engin amraonia ekkert Alum.
Brúkað af milliónuin manna. 40 ára á markaðnúm.
Johnson &, Co.,
MOUNTAIN, - - N. D.
33 £3 SELJA IJT. í 3 33
Af því að vór ætlum að slíta félagsskap, erum vér neyddir
til að selja allar birgðir vorar af almennum vrarningi.
Þessi sala byrjar 1 5. Septbr. 1 og alt verðr
að vera selt fyrir* Sept. 1íhI03.
Skuldunautar vrerzlunarinnar eru viðringarfylst lieðnir að
greiða skuldir sínar fyrir þennan tíma.
KARLMANNA-ALFATNAÐR:
áðr §22.50 nú §14.00
“ 22.50 u 13.90
“ 18.50 u 12.00
“ 18.00 il 11.90
“ 13.50 u 9.50
“ 14.50 u 8.50
“ 12.50 u 7.25
“ 8.50 u 5.50
“ 4.50 u 3.50
“ 4.00 u 3.00
JAKKAR OG VESTI:
áðr §5.75 nú §3.50
DRENGJA ALFATNAÐIR
áðr §8.50 nú §5.50
“ 7.50 u 4.50
“ 5.50 u 3.50
“ 2.50 u 1.50
BUXUR:
áðr §7.50 nú §5.50
“ 7.50 u 5.25
“ 6.50 u 4.50
“ 6.00 u 4.40
“ 4.50 u 3.50
“ 2.50 u 1.50
“ 2.50 u 1.40
“ 2.2o 1.25
“ 1.85 u 1.15
“ 1.75 u 1.45
“ 1.65 u 1.40
„OVERALLS’ < .
fyrir 35c 45c 65c
KVENNSJÖI I
áðr §2.00 nú §1.00
KVENNPEYSUR:
áðr §1.00 nú §0.50
“ 1.25 u 0.65
“ 1.35 u 0.75
“ 1.50 u 0.85
« 2.25 l < 1.15
“ 2.50 u 1.25
KVENNPILS, ALULL:
áðr §1.50 nú §0.95
„QUILTS“ :
áðr §1.35 nú §0.95
„ 1.85 „ 1.35
HVÍT RÚMTEPPI:
áðr §1.35 nú §0.75
LÍFSTYKKI:
áðr §1.25 nú §0.65
ÁLNAVARA:
áðr 20 cts. yarðið, nú 14 cts.
U 30 « << << 20 <<
U 50 • < « << 40 «
<< 40 << « u 22 <<
<< 35 << « u 24 <<
<< 100 « << << 65 «
<< 90 << « << 60 <<
Bale of Print 4 “
“ Gingham 6 “
HVÍTT BAÐMULLARKLÆÐI:
áðr 15 cts yarðið, nú 11 cts
“ i(5 ‘i u u 12 “
DRAPE:
áðr 121 cts., nú 9 cts.
„DUCK“:
áðr 16 cts. nú 12 cts.
“ 18 “ “ 14 “
„TICKING“:
áðr 23 cts. nú 16 cts.
“ 25 “ “ 17 “
BORÐDÚKAR:
rauðir, áðr 65 cts. yarðið, nú 40 cts.
hvítir, “ 75 “ “ “ 50 “
KJÓLAHNAPPAR :
áðr 15 cts. tyltin, nú 8 cts.
2 prjónabréf 5 cts.
P. Johnson & Co.
fyrír slikri persönn sem Einari Hjör-
leyfgsyni — því slika menn heiðra ég —
að ég segi, að inn háttvirti ritstjóri,
fj-rst og síðast í þessumáli, has been talk-
mg through his hat.
Og hann getr auðvitað haldið þvi
áfram til enda sinna lífdaga, og má það
líka fyrir mér. Hann þarf ekki að liugsa
að ég elti hann lengr í alla þá kroka,
sem hann fer til þess að hlífa sér fyrir
niðrlregingu og til þess að gjöra óðrum
smán. Ég ætla mér ekki að taka fram-
ar til máls um þetta efni; virði það hver
sem hann vifl. Hvernig sem ég lít a
framkomuhans iþessu, þá getrmér ekki
virzt hún öðru vísi enn ókurteisleg og
að öflu ösamboðin mentuðum manni og
„gentleman" — enn það er nú maske af
því aðég „ber græningja-háttinn svo
golgrænan utan á mér“.
B. G. Skúlason.
IBAFOLDAR-BRÉFIN.
ÁRNBS p. o., Man„ Sbi't. 4. ’93.
Herra ritstj. Jón Ólafsson.
Urn bréf þau, er þú hefir hirt í
Hkr. eftir Isafold, er það að segja, að
þau voru ekki rituð í neinum iUum
tilgangi, heldr voru þau mest skrifuð
til þess, að gefa mönnum hugmynd
um, hverja örðugleika hér er við <ið
stríða fj-rir fátæka innflj-tjendr, sem
hingað koma ; því það er kunnugra
en frá þurfi að segja, að það hefir ver-
ið eitt af því helzta, sem þeir menn
hafa kent um, sem liingað hafa kom-
ið, hér hafa verið eða héðan hafa far-
ið, óánægðir, að þeim hafi ekki verið
sagt til þeirra ókosta og örðugleika,
sem hér eru, áðr en þeir komu hing-
að. Því að þegar þeir eru h«'r komn-
ir, og við sem hér erum segjum þeim,
hvað nýlendan hafi til síns ágætis, þá
segja þeir við okkr: ja, þið þurfið
ekki að segja af kostunum, við viss-
um þá fullkomlega eins og þeir eru;
það var búið að segja okkr frá þeim
öllum, áðr en við komum hér ; en það
voru ókostirnir og örðugleikarnir hér,
sem við vorum lejmdir. Enda mun
mikið vera satt í því, að agentar og
aðrir haldi kostunum of mikið á lofti,
en leyni flestum ókostum, en þetta er
ekki rétt og getr haft verri afleiðing-
ar, þegar hér er komið, en ætlazt er
til; því það er eins og menn sjái
alla ókosti hér eins og í gegn um
stækkunargler, þegar þeir eru ný-
komnir, og mun það mest vera fyrir
það, að þessir ókostir koma þeun svo
mjög að óvörum, en kostunum veita
lieir enga eftirtekt, eða svo er að sjá ;
enda liefi ég oft hitt menn utan ný-
lendunnar, sem flutt liafa héðan og
hafa atyrt okkr fyrir það, að við tín-
um alt til, sem hér sé nýtilogt, eu
breiðum yfir liitt.
Ég vonast eftir, að þeir, sem bréf-
in lesa og koma svo hingað hér eftir,
þeir komi hingað í þeirri öruggu vou,
að j’firstíga alla örðugleika eftir því
sem þeim er mögulegt, en ekki með
þeirri vitlausu hugsun, að þeim sé alt
í höndr lagt hér án mikillar fjrrir-
hafnar. Eg býst við, að bréf þessi
veki nokkurt umtal hér í nýlend-
unni, vegna þess, að það er ekki
vani manna, þegar þelr skrifa héðan,
að skrifa um annað en framfarir og
vellíðan, eða með öðrum orðum um
alt það, sem er gott, að undanteknu
ósamlvndinu. En ég vil segja, að því
sé haldið meira á lofti en hér á sér
stað, enda fanst mér minni þarfi að
(Framh. á 4. bls.)