Heimskringla - 23.12.1893, Síða 1

Avnl. B. Olson d
VII. AK.
WINNIPEG, MAN., 23. DESEMBER 1893.
NR. G4.
VIÐ HEWDINA.
£>egar skjótt, ber hættulegt tllfelli sð
höndmn, cr Ayer's 0/terr» Pectoral fljótt
&ð verka og áreiðanlegt að lækna. Lítil
>untaka tekin undir eins og vartverðr við
tyrstu sóttmerki af Croup (barnaveiki)
«ða Lronciiitis (hálsbólgu), stöðvar pessa
®jukdóma. I>að inýkir uppganginn, dregr
Ur eárindunum ogióttirsvefn. Sem með-
við kœlinga, hósta, hæsi, illkynjuðu
^vefl (la grippej, lungnabólgu og jafnvel
fteringu á heunar fyrsta stigi, er
AYBR’S
Cherry Pectoral
ðetra en öil svipuð lyf. Helztu læknar
htaila ineð pví, það er ljúft á bragðið og
8kemmir ekki meltinguna, ogvenjulega
Þarf að eins smáar inntökur af því.
tiÉg hefl margreynt Ayer’s Cherry
ectoral á heimili inínu, og heflr það
feynzt ágætt lyf við kvefl hósta og ýmis-
'egum iunga og háls-sjúkdómum". — A.
n. Barblett, Pittsfield. N. II.
nSíðnstliðin 25 ár liefi ég tekið af og til
^yer’s Cherry Pectoral við lungna-veiki,
°» srsannfærðr um aí! það heflr
frelsað líf mitt.
% hefi mælt ineð. því við liundruð mnnna
heflr reyuzt áhrifamest að taka
8Ináar og þóttar inntökur". — T. M.
Matthews, P. M., Siierman, Ont.
„Kona mín þjáðist af köldu; ekkert gat
ájálpað henni nema Ayer’s Cherry Pect-
0rRl, Þaö læknaði hana“. — R. Arnero,
P'ympton, N. S.
AYER’S CHERRY PECTORAL.
? ’lbúlð af Dr. J. C. Ayer & Co., Lowell,
alass.
VERKAR FLJÓTT LÆKNAR ÁREIÐ-
ANLEGA.
FRETTIR.
NORÐE-DAKOTA gjaleþrota.
Norðr-Dakota ríkið er illa statt
hJeð ríkis-fjárhaginn. Þingið hefir veitt
•niklu meira fc, en hægt er að fá inn
1 tekjur næstu tvö ár. Jafnfrumt
tefir ríkið þegar tekið meira lán en
*tjórnarskráin leyfir.
NÝTT ELDÓRADO.
‘‘Amerika” ‘20. þ. m. segir frá, að
1 mílur austr af Gladwin, Mich., sé
mdnir mjög auðugir gullnámar. Gull-
hggr (> feta djúpt, og er “þvegið
Gamall ífullnemi þar segir, að
tð sé engin vorkunn duglegum manni
* Þvo út gull fyrir $2000 á dag.
^ndið þar kvað annars auðugt af
Rri málmum.
Bréfaskrína.
Spurninö. Ég fékk sáðvél hjá verk-
Iserafélagi vorið 1802 og lofaði að borga
at*a 1. Jan. 1893, en ég gerði það
ekki sökum þess, að agent félagsins
Þvottaði mig að setja vélina í það stand,
hún gæti unnið rétt verk. Vorið
j893 ger5| (.g l,0(y eftir þessum sarna
aSent, en það fóv á sömu leið. Vélin
er éfullkomin enn. Og nú vil ég htlzt
skila vélinni aftr. Getr félagið skyld-
mig- til að borga ofangreinda sáð-
Vél?
f þú hefir ekki
Annars getr hann líklega
Svar : Ef þú hefir votta að þvi,
agentinn haíi lofað að setja vélina
stand, og hann hefir svikið það, getr
skilað vélinui aftr,
VáLid hann.
i aldið upp á j>ig kaupinu. Félagið
8(1tr þá og skyldað þig til að borga
aua. En luiíir þú votta að því, að
agentinn hafi svikið loforð sitt, en þú
0 brúkað vólina, getr þú án efa heimt-
sanngjarnan afslátt fyrir hrigð-
ln®lgi hans.
Auðvitað er varlegast fyrir þig að
J’yrja lögmann til ráða.
VEITT
MÆstu VERBLAUN A IIEIMSSÝNINQTJNNI
ób IÐ BEZT TILBÚNA.
p^duð vínborja Cream of Tartar
ovvder. Ekkc-rt álún, ammonia eða
0Un'U' óhoil efui.
40 ára reynzlu.
Jólagjafir.
Herra ritstjóri!
Greinin hans “M.” í “Lögbergi,”
20. þ. m., um "jólagjafir” til fátækra,
er fallega hugsuð og skynsamlega
rituð.
Það er vitanlegt, að fólk vort í
þessum bæ hefir ekki í annan tíma
átt örðugra uppdráttar en einmitt nú,
og sjálfsagt eru hér margir íslenzkir
foreldrar, sem ekki hafa nokkur ráð á
að veita börnum sínum ina allra
minnstu jóla-gleði í ár. Foreldrar,
sem eru allslausir og þess vegna alls
þurfandi.
Á hinn bóginn eru hér i hæ mjög
margir Islendingar, sem hafa yfirfljót-
anlegt fyrir sig að loggja og nokkv.ð
í afgangi. Látum alla Blika huga til
inna fátæku á meðál vor, og þá fyrst
af öllu til ekknanna með munaðar-
lausu börnin sín. Það eru nokkrar
þeirra, sem í þessu atvinnuleysis áii
ekki hafa, af eigin ramleik, til næsta
máls. Þeir sem þekkja hvað það er,
að liða skort, geta farið nærri urn,
hversu átakanlegt það er fyrir ekkj-
urnar, með munaðarlausu börnin, að
verða að horfa á þau grátandi af
klæðleysi, kulda og hungri.
Allir þeir, sem annars vilja minn-
ast fæðingar hátíðar frelsarans, ættu
einnig að minnast þess, sem hann
sjálfr tók svo fagrlega fram: “það
sem þér gerið einum af þessum mín-
um minnstu bræðrum, það gerið þér
mér.”
Munið þess vegna cftir ekkjum og
munaðarlausum börnum. Allir þér,
sem eruð svo «fnum búnir að þér
getið mist eldivið, fatnað eða matvæli,
ættuð að gleðja ekkjurnar og börnin.
Winnpog, 20. Des., 1893.
B.
— í síðasta Lfigb. er ljómandi góð
ritstjómar-grein um “jólagjafir.”
Af þvi að hún er örstutt, og á skil-
ið sem víðasta útbreiðslu, leyfum vér
oss að taka liana upp orðrétta. llún
er svo :
“ Það má ganga að þvi vísu, að
jólagjafir meðal landa vorra verði með
minna móti þetta ár vegna peninga-
skortsins og atvinnubrestsins. Marg-
ir góðir menn munú líta svo á í
þetta skifti, sem réttara sé að verja
þvi er þeir kunna að geta séð af, til
að rétta hágstöddum hjálparhönd, heldr
en i misjafnlega þarfar gjaflr til
kunningjanna. En það eru til gjafir,
sem menn ættu ekki að láta leggjast
niðr — til barnanna. Það hefir stund-
um mátt sjá átakanlcga sjón við
jólatréð liór í islenzku kyrkjunni.
Þogar búið hefir verið að úthýta öll-
um gjöfunum, hefir það komið fyrir,
að nokkrir barna-aumingjar hafa farið
að gráta, af því að þau hafa ekkort
fengið. Þarna hafa þau setið alt
kveldið, starað eftirvæntingar-augmn
á allar gjafirnar, alt af vonað að heyra
sitt nafn nefnt næst — og svo hafa
allar vonirnar brugðizt. Oss hefir
sannast að segja furðað á því, að
nokkur faðir eða móðir eða aðrir að-
standendr barnanna skyldu geta feng-
ið af sér að senda þau á jólagleði
þessa, án þess að sjá um að þau
fengju þar citthvað til að gleðjast af.
Slíkt er hugsunarleysi, sem ekki ætti
að eiga sér stað. Og yfir höfuð er
þaö mjög fagr siör, og sjálfsagt
þýðingarmeiri en margr hyggr, að
gera jólin, fagnaðarhátíð alls ins
menntaða heims, svo ánægjuleg fyrir
börnin, sem mönnum er frekast unnt.
Stúkan Hekla
heldr sína sjöttu afmælis-samkomu á
Nortli West Iíail, Ross Avenue föstu-
dags-kveldið 29 Desember, 1893. Skemt-
anir verða bæði góðar og fjölbreytt-
ar, og auk þoss verðr þar Nýárs-
tró, sem vonandi .er að verði vel ldætt
þar nllir hafa aðgang að senda á það
gjafir til vina sinna.
Þessir iiafa lofazt til að vcita
gjöfunum móttöku :
Mr. Sölvi Thorláksson í búð Finney
kaupmanns; Guðm. Johnson kaupm.
á S. V. horiíinu Ross og Isabel
stræta; Gunnl. Jóhannsson' kaupm.
405 lloss Avenue ; Mrs. S. Olson 522
Notre Damo Str. Wosfc.
Inngangr 15 cts. fyrir fufiorðna.
“ 10 " “ börn.
Samkomunefndin.
Gudrún Scheving
selr fæði og húsnæði bæði konum
og körlum, ípeð sanngjörnu verði;
góðr viðurgjörningr og ágætfc hús-
næði. Snúið yðr til hennar að 528
Ross Str.
JÓN JÓNSSON BORGFJÖRÐ
var fæddr á Veiðilæk í Mýrasýslu 1827,
faöir hans var Jón Jónsson Arasonar
frá Arnarholti í Stafholtstungum, en
móðir hans Sólveig Jónsdóttir. Hann
ólst upp hjá foreldrum sínum á Veiöi-
jæk þar til er hann var 16 ára. Þá
fluttist hann með l>eim að Laxfossi í
Stafholtstungum, hvar þau voru í liús-
mensku í fjögr ár, hjá Jóni bónda
Sighvatssyni. Þá fluttust þau aftr að
Veiðilæk og var hann þá mcst fyrir
búinu, þar faðir hans var orðinn las-
burða. 21 árs, eða ári síðar, gekk hann
að eiga Þórunni Jónsdóttr, dóttr Jóns
Sighvatssonar á Laxfossi. Með henni
varð honum 11 barna auðið, hvar af
þrjú eru á lffi, Árni og Jón í Winni-
peg og Egiil heima á Seyðisfirði. Ár-
ið 1849 misti hann föður sinn og tók
þá algerlega við búi á Veiðilæk, hvar
hann bjó yfir 20 ár oða þar til liann
varð ekkjumaðr árið 1874. Þá brá hann
búi og var búlaus eftir það, fyrsfc á
Veiðilæk um nokkur ár. Þaðan flutt-
ist hann að Hundadal til Hallgerðar
systur sinnar, er þar bjó með manni
sínum, Eysteini Halldórssyni, og var
hann hjá þeim í húsmensku uxn 2 ár,
Þá fluttist hann aftr suðr í Borgar-
fjörð, hvar hann var liúsmaðr hingað
og þangað bæði í Andakil og Skorra-
dal og Akranesi, uuz iiann fluttist til
Ameríku árið 1891, og hélt longst af
til i AVinnipeg síðan.
Jón s Vl. Borgfjörð (því svo kallaði
hann sig eftir að hann kom vestr) var
maðr vel gáfaðr og hagyrðingr góðr;
mest orkti hann af erfiljóðum og ljóöa-
bréfum, ásamt nokkrum tækifæris-
kveVlingum, einnig orkti hann rímur
út af sögu Þorsteins Bæjarmagns og
nokkrar fleiri, og lýsir kveðskapr hans
náttúruhælileikum til þeirrar listar,
þar eð hann var maðr ómentaðr, utan
það sem hann afiaði sér sjálfr til-
sagnarlaust. Hann var hagr vel bæði
á tré og járn, og eru ekki allfáir bæ-
ir um Borgarfjörð, sem bera menjar
hans högu handa. Hann vann talsvert
að bókbandi og lærði hann það hand-
verk mest tilsagnarlaust, utan hvað
hann fékk dálitlar upplýsingar því við-
vikjandi hjá Gísla Eyvindssyni, sem nú
er nýdáinn suðr í Visconsin, eu þá
var í Munaðarnesi í Stafholtstungum
og lært hafði bókband hjá Grími Lax-
dal á Akreyrí, og mun þá Jón sál.
hafa verið kominn um fertugt, og var
hann þá búinn að veia viö við bók-
band um nokkur undanfarin ár.
Jón sál. var ávalt glaðlegr og skemt-
mn enda þótt lífskjör hans væru ekki
ætíð sem þægilegust. Hann var fátækr
alla sína æfi og má heyra á sumum
ljó'um hans, að lionum hafi þótt leið-
inlsg fátæktin og þeir erviðleikar cr
af henni leiddu. enda þótt ekki væri
til neins að mögia, og set ég hér eina
stö ;iu, er sýnir, að hann gerði sig þó
ánægðan með sitt hlutskifti. Vísan
er svona :
Fælir mig ei fátæktin,
ler eg liwuu vel aó nua,
ekki dregur auðurinn
að sér mína samvizkuna.
Enn aftr á méti virðist sumstað-
ar eins og hann liafi viljað gora kröfu
til, að allir tækju lífið eins létt og
hann gerði, er lýsir þvi, að hann
var fremr öðrum lóttlyndr. Einna
bezt kemr þessi hugsun í ijós í vor-
vísu, er hann orkti einhverntíma á
árunum frá fertugu til fimtugs, og
óg set hér, til að sýna hvað lundin
var þá létt með allri þeirri erviðu
lífsrejTislu, er hann var þá búinn að
gegnum ganga.
Á vorin, sól þá fjalla fegrar tinda,
og fríðum geislum slær á auða dæld,
og blóm ný-lifnað lilærinn hægr vinda
hærir liægt og veitir nýja sæld,
og hjarðir leika létt á engi grænu,
og iifna tekur gjörvöil náttúran;
hver er þá, sem rétta he.íir rænu,
í rósemd er af slíku’ ei gleðjast kann ?
í tómstundum sínum skrifaði liann
æði mikið, því liann var skrifari í
betra lagi, og valdi hann sér þá lielzt
til að skrifa vel orktar rímur og
gamlar riddaras'jgur er hann litlt að
fágætar væru, og hafii hann yndi af
að tala rm þess háttar og grafa upp
eitthvaö því um lilit, helzt ef liaun
hafði hugmynd um að það væri ekki
í almennings höndum. Hann var orð-
inn fremr lasburða nú seinustu árin,
og lézt að lieimili Jóns sonar sins>
509 Jemima Str., að morgni þess 11.
þ. m., og hafði þó ekki legið rúm-
fastr utan 2 síöustu dagana. Sorgum
blandnar kveðjur fylgja honðm yfir
á landið ókunna frá vinum og vanda-
mönnuin.
IX.
Orða-belgrinn.
[ÖUuin, sem sómasamlega rita, cr
velkomið að “leggja orð í belg;” en nafn-
greina verðr hver höf. sig við ritstj.,
þótt okki vilji nafngreina sig í blaðinu.
Engin áfellis-ummæli um einstaka menn
verða tekin nema moð fullu nafni undir.
Ritstj. afsalar sér allri ábyrgð á skoðun-
um þeim, pem koma fram í þessum bálki]-
STINGID MÉR í, KVAÐ REKA.
Vigfús Erlendsson Hannessonar er
býsna hrokafullr af eignarrétti sinum;
mannýgr af þjófkenningum á saklausa
og dramb3amr af grilluveikis-dómsvaldi,
sem hann hefir tekið sér í óviðkomandi
sök. Þessi einkenni hans koma bezt
i Ijós á lnakgreinar-stúf, sem hann hefir
sett saman um mig i Heimskr. 18. Nóv.
Hann slæst þar upp á mig með æru-
meiðandi orðatiltækjuin. Hann segir
fyrst, að óg hafi hnuplað — stolið —
sögunni: ‘Akmeth skósmiðr ;’ ftnnað,
að ég sigli undir fölsku flaggi, ogþriðja,
að nú viti hann hvar sögubók sín sé
niðrkomin, sem hann lóði Sögu-Bjarna.
Alt her að sama brunni fj-rir honum.
En til þess að enginn trúi þessu, skal
ég segja hvernig það kom til, að ég
ritaði sðguna af Akmeth. — Fyrir
nokkrum árum sá ég sögu með fyrir-
sögninui: Akmeth skómakari, ritaða
af Guðmundi bónda Teitssyni, ég man
ekki frá hvaða bæ á Reykjaströndinni
i Skagafirði. Þessi saga var ofboðlé-
leg að orðfæri og stíl, og datt mér
þá í hug ftð það mætti endrbæta liana,
svo að gaman væri að henni. En þó
lá þetta í dvala þar til i sumar í Júlí-
mán., aö óg kom til Winnipeg tdl dótt-
ur minnar í kynnisför. Eg hafði lítið
að lesa (ða skrifa, og fór þvi að rifja
upp í nnnni minu (sem favið er nú að
sljófgast á áttræðis aldri) dálítið sýn-
ishorn af þessu æfintýri, og kastaði
ég henni upp eftir sem mér þótti eiga
við, og ætlaði að nota það á skemti-
samkomti. En þeir herrar Jón Ólafs-
■son og Eiríkr Gíslason sáu hjá mér
uppkastið og mæltust til nð fá það.
Hreinskrifaði ég hana þá og gaf þcim,
og þótiist ég frjáls að því, hvað sem
hver gikkr segði. Lýsir fyrirsögn sög-
unnar, að ég hefi aldrei eignað mér
uppruna hennar, en að breyta henni
eftir v:ld minni hafði ég tullan rétt
til, og þá c ar hún orðin söguleg skáld-
saga. En livort Vigfús kann sína sögu
upp á 10 eða 11 fingr, kemr mér ekki
við. F.g veit liún er ekki lík minn;
sögu að stíl eða orðatiltækjum. Og
þó hann glotti svo mikið að áburðí
sinum á mig, sér ókend.m og sak-
lausan, þá er hann og verðr ósanninda-
maðr að framburði sinum á mig.
Bjarna Björnsson hefi ég ekki séð í
fjögr ár eða liaft nein mök við.
“Margr gengr úr lítilli lukku í aðra
stærri” hefi ég aldroi heyrt getið um
eða sóð þá sögu.
BirkivöUum, Árnes P. O.
Oxtnnar Gíslason.
Ath.: Hr.G. G. misskilr dálítið orð-
in “söguleg” skáldsaga. Þa ðþýðir ekki
það, að einhver haii ritað npp eftir
minni sögu, sem liann liefir lesið, lieldr
þýðir “söguleg” skiildsaga sama sem:
skáldsaga, sem tekr efni af viðburðum
úr mannkynssögunni eða sögu ein-
hverrar þjóðar. Ritstj.
OLAFR STEPHENSEN,
L.EKNIR
er fluttr í Nr. 164 Kate Str. (græna
terrasið), og er þar hoima að hitta kl.
10—12 árd. og kl. 1—6 síðd. — Eftir
þann tíma á Ross Str. Nr. 700.
Þcir reykja ekkcrt annað, svo lcngi sem þeir geta fcngið Oed
Ciiu.m, þó aldrei nema þcir séu neyddir til að snýkja það eða lána,
því það er ckkcrt tóbak sem framleiðir jafn kaldan og smcklc-
góðan rcyk. — 1). Ititt’Iiie & Co , Manulacturers, Montreal.
Ættu æfinlega að haldasfc í hendr. Tækifærið getr
verið horfið áðr en þig varir ef þú ekki bindr það
undir eins með ákvörðunarhöndum.
T>a'i er ad seffja—vér seljum nú birffdir vorar af
Veíraryflrliofnuffl, Fatnafli
fyrir verð, sem ekki þolir neinn samanburð.
Það kemr oss vitaskuld ekkert við, hvort þið viljið heldr
eiða peningum yðar í köldulyf eða yfirfrakka. Og það kemr
oss heldr ekki við, livenær eða hvar þið kaupið. En það
er skylda vor að láta yðr vita, hvað vér getum gert.
SÝNIÐ OSS ADNLIT YÐAR, OG VÉR SKULUM, MEÐ LÁGUM PRÍff-
UM, SETJA Á ÞAÐ ÁNÆJUBROS.
Þegar hvert cont er jafn mikiLs virði og nú, þá hefirJífólk vit á
hagnýta sór kjörkaup. Vér leyfúm oss að minna yðr á, að vér
viljum heldr taka minni peninga fyrir vörur vorar nú, en a,>
eiga á hættu að selja þær síðar
Þess vegna seljum vér $10. Frieze-
yfirhafnir fyiir $6.00.
Þess vegna seljum vér $6.50 karl-
manna-yfirkafnir fjrir $4.90.
Þess vegna seljum vér $5.00 yfir-
hafnir fyrir $3.90.
Þess vegna seljum vér $7.50 j-fir-
liafnir fj-rir $4.85.
Heldr en að eiga á hættu
að geta ekki selt þær síðar
í votr.
Vér viljum selja $12.00 föt úr
skozku vaðináli fyrir $9.65.
Vór viljum selja $10-00 karlmanna
alullar föt fyrir $6,85.
Vér viljum selja $14.00 Worsted-
föt fyrir $10-00.
Vér viljum selja $3.50 vaðmáls
buxur fyrir $2.45.
Vér viljum selja karlmanna $2.50
vaðmáls buxur fyrir $1.65.
Vér viljum selja karlmanna $1.75>
buxur fjTir $1.10.
Vér viljum selja drengja $5.00 vad-
máls föt fyrir $3.50.
Vér viljum selja drengja $8.50
skozk vaðmáls föt fyrir $5.90.
Vér viljum selja $5.00 drengja föt
fyrir $3.50.
Vér viljum selja $3.50 drengja föí
fyrir $2.50.
Vór viljum selja $6.75 drengja yfir-
hafnir f j-rir $4.50.
Vér viljum selja $3.90 drengja yfir-
hafnir fjTÍr $2.00.
Skynsama og sparsama menn o«s
konur,—það er fólk sem vér viljum
sjá. Þessi verðlækkun er sérstak-
lega gerð með tilliti til þeirra.
WalsH’s
Mikla fatasoluhud,
Wlioíesale and Retail, 515 & 517 Main Str., gegnt City HalL
KOFORT OG
TÖSKUR Hieö lieildsöluverði»
The Peoples Popular Cash Shoe Stort
J. LAHONTE str.
Vér höfum nýlega fengið heilt vagnhlass af töskum og kofortum, en if
því búðin rúmar ekki svo mikið, höfum vér ákvarðað að rým'a til \£t
allra fyrsta. Til 15. Nóv. næstkomandi gefum vér
20% AFSRÁTT.
Vörur vorar eru af bezta tagi og nýjustu gerð, og ef þú vilt fá þór
vandaða tösku með heildsöluverði, getr þú fengið hana.
Vettlingar, Moccasins, Yíirskór,
og allskonar haust og vetrar skóvarning ódýrri en annarstaðar í borginni
Síðan vér byrjuðuin að verzla höfum vér reynt til að ná almennings hylU.
og oss hefir tekist það, og þar af leiðandi er búð vor rétt nefnd
The People’s Popnlar Casli Shoe Store.
Skó-varningr fj-rir skólabörn á reiðum höndum. Berið vora prísa samao
við aðra, og þá munuð þér sannfærast um að þér gerið bezt í að 'koml
til okkar.
J. LAMONTE,
434 Main Street.
UPPBODS-SALA.
ÞROTABÚS-VÖRUR
nocCIFSOSSAJM C&: CO'S.
eru seldar á upphoði á hverju kveldi iyrst um siun.
DÚKVARA, FATNADR, SKTNNVARA,
Alt, sein vant er að veri til í DRY GOODS búð. — All:in daginn era
vörurnar lika seldar uppboðslaust íyrir uppboðí-verð.
M. CONWAT, ujipboðshaldarL
RODGERS & C0„
* '* EIGENDR.