Heimskringla - 08.09.1894, Blaðsíða 2

9
HEIMSKRINGLA 8. SEPTEMBER 1894.
Ileiuiskriugía
komr út ú Laugardögum.
f íe HeimskrÍDgla Ttg. & PdM. Co.
útgefendr. [Publishers.]
Verð blaðsins í Canada og Banda-
ríkjunum :
12 máuu'M *2,50 fyrirframborg. |2,00
6 ---- $1,50 ------ — *1,00
3 ---- $0,80; ----- — $0,50
Ititstjórinn geymir ekki greinar, sem
eigi verða uppteknar, og endrsendir
þær eigi neina frímerki fyrir endr-
sending íylgi. Ritstjórinn svarar eng-
um brdfuin ritstjórn viðkomaudi, nema
í blaðinu. Nalnlausum bréfmn er
enginn gaumr gelinn. En ritstj. svar-
ar höfundi undir inerki eða bókstöf-
um, ef böf. tiltek. «iík» merki.
Uppsögnógild að lögam, uema kaup-
audi sé alveg skuldlaus við blaliið.
Ritsjóri (Editor):
EGGERT JÓHANNSSON.
Ráðsmaðr (Busin. Manager):
J. W. FINNEY
kl. 9—12 og kl. 1—6 á skrifst.
Peningar sendist í P.O. Money Or-
der, Registered Letter eða Express
Money Órder. Banka-ávísanir á aðra
banka, en í Winnipeg, eru að eins
teknar með afföllum.
G53 Pacific Ave.
(McWilliam Str.)
Wilfred Laurier.
Það var merkisdagur meir en
að nafninu mánudagurinn 3. Sept-
ember þ. á. hér í Winnipeg. Fyrst
og fremst var það verkmannadagur-
inn, sem lögin gera ráð fyrir að
lialdinn sé hátíðlegur 1. September,
en sem hér var frestað til mánudags,
af því fyrsta dag mánaðarins bar
upj) á iaugardag.
í öðru lagi var hinn nafntogaði
mælskumaður og þingskörungur
Wilfred Laurier, sem fyrir löngu
liefir verið nefndur-‘silfurtunga, for-
ingi “liberal”-flokksins í Canada,
væntanlegur hingað um hádegisbil-
með aukalestinni frá Rat Portage.
Eftir að hafa horft á prósessíuna og
hlustað á glymjandi hornamúsik,
þustu allir sem máttu á C. P. R. stöð
ina um kl. 12, til þess að sjá keisara
allra líberala í Canada. Inni í vagn
stöðinni og umhverfia hana er stíiðu-
rúm fyrir allmargar þúsundir, en
færri komust þó á það svæði en
vildu. Allir biðu rólegir, þó þröngt
væri og kvörtuðu vonum fremur
minna þegar auglýst var, að lestin
kæmi ekki fyrr en 50 mínútum
seinna en ákveðið var. Hornblás-
endaflokkur var og í þyrpingunni
og stytti hann mönnum stundir. Um
síðir gekk lestin í garð og von bráð-
ar sáu menn, að út um afturdymar á
aftasta vagninum (prívat vagni, sem
C. P. R. er svo liberal að ljá liberal-
höfðingjanum án nokkurs endar-
gjalds annars en vona um liberal-
þingmála undirtektir, þegar á þaif
að halda) gægðist plpuhattur mikill
og gljáandi og fylgdi þar með mað-
ur Njál-rakaður í mógrárri, nærskor-
inni yfirhöfn. Það var Laurier með
holdi og blóði og laust þá upp miklu
fagnaðarópi, en hornblásendurnir
blésu sigursöng á lúðra sfna. Var
svo Laurier ásamt föruneyti sínu
færður gegnum mannþröngina og
inn í biðsal kvenna á vagnstöðinni
og fylgdu allir á eftir, sem bolmagn
höfðu til að brjótast áfram. Þar á-
varpaði Lauricr mannþröngina
nokkrum orðum. Var síðan ekið
mcð hann og konu hans að íbúðar-
húsi herra J. A. Iíichards á Notre
Dame Ave., er hafði þennan mcrka
landsmann sinn fyrir heiðursgest á
meðan hann dvaldi í bænum.
Samkvæmt fyrirætlun áttu ræð-
úr að byrja kl. 8 um kvöldið, en kl.
7 eða fyrr var hvcrt sæti í skauta-
húsinu (og þau voru 3000) upptekið,
og- er kl. var 8 munu um 4000
manns hata verið innan veggja húss
ins og þyrping úti fyrir hverjum
glugga og dyrum, en mörg hundruð
urðu frá að hverfa, komust hvergi
nærri aðalinnganginum. Á mínút-
unni 8 gekk Laurier í salinn og
byrjuðu þá ræður. Fvrstur talaði
Isaac Campbcll, fundarstjóri, þá Jos.
Martin, þá Chas. Ilyman, frá London
Ont.. þá William Mulock frá Toron
to, þá Laurier, þá D. C. Fraser frá
New Glasgow, Nova Scotia, og að
síðustu James Sutherland frá Wood-
stock í Ontario.
Allir biðu mcð óþreyju eftir, að
hinn nafntogaði ræðuskörungur byrj-
aði, og flúðu margir úr prísundinni
undir eins og hann settist niður.
Martin þekkja flestir Manitoba-menn
og vita að hann hefir stóran munn og
stálbryddann, en sjaldan hefir hon-
um farizt jafnófimlega að flytja
stutta ræðu eins og í þetta skifti.
Hyman og Mulock eru fráleitt meira
en mcðalmenn hvað mælsku snertir
og sumt af því sem þcir sfigðu ber
vott um, að þeir séu betur kjömir til
að amstrast í lireppapólitík heima í
Ontario, heldur en að ræða um alrík-
ismál. Við ræður þeirra var þó
tve nnt gott, fyrst það, að við saman
burðinn varð Laurier enn stærri og
mælskari en ella, og annað það, að
þær voru stuttar, samkvæmt ósk
fundarstjóra, sem vorkenndi fjöldan-
um, konum sem körlum, er stóð, þó
ekki væri pláss til að standa.
Að lyktum stóð Laurier upp og
héldu þá allir niðri í sér andanum á
meðan þeir máttu, eftir að fagnaðar-
ópið var um garð gengið. Jafn-
snemma Laurier stóð upp 15 ára
stúlka, gekk upp á ræðupallinn og
færði lionum vönd mikinn úr ilmrík-
um blómum. í launaskyni rak hann
henni rembingskoss, en gat þess um
leið, að það væri ekki siður sinn að
kyssa eldri stúlkur en 14 ára, enda
var kona hans viðstödd. Var þetta
atvik efni í nýtt fagnaðaróp og hlát-
ur; hlógu þá allir er gátu það fyrir
vatni, er spratt upp í munni þeirra.
Svo byrjaði Laurier ræðu sína
og talaði klukkustund. Mælskur er
hann að vísu vel, þurfti aldrei að
hugsa sig um og aldrei að endurtaka
eða tyggja upp aftur, og áherzlu-
réttari ensku talar hann en nokkur
annar frans-canadiskur maður, sem
vér höfum heyrt, en hóflaus gífur-
mæli eru það, að kalla hann einn
málsnjallasta manninn í ríkinu eða
á meginlandinu. í þessari ræðu að
minnsta kosti sýndi hann engin til-
þrif, er komast i hálfkvisti við tilþrif
samlanda hans J. A. Chapleau’s, né
hcldur tók hann í nokkru fram
mælsku sambandsstjórnarformanns-
ins Sir John Thompsons. En verið
getur að hann hafi ekki gcrt alt scm
hann gat, að hann hafi hugsað meira
um efnið en um orðaval í þessari
fyrstu ræðu sinni hér vestra.
Efni ræðunnar var Ijós vottur
icss, að hann er að búa menn undir
kosningar. Það var í fáum orðum
sami sálmurinn, sem allir “libcral”
sannkristnir mcnn syngja við öll
slík tækifæri, það, að sambands-
stjómin sé óalandi og ófcrjandi, en
að liberal-flokkurinn einn hafi vald
á öllu réttlæti og öllum gæðum. Þeg-
ar hann kæmist að völdum kvaðst
hann skyldi sýna mönnum hve mikl-
ar umbætur mætti gera, hve mikið
lækka gjöldin o. s. frv. Vínsölu-
banni kvaðst hann statt og stöðugt
lofa, ef hann næði stjórntaumun-
um, samkvæmt framkomnum vilja
almennings. Á skólamáiið í Mani-
toba minntist hann og. Kvaðst við-
búinn að segja Manitoba-mönnum,
a ð skólalöggjöf þeirra gæti ekki stað
ist, ef sannað yrði að lög þau
þrengdu kaþólskum mönnum til að
senda börn sín á protestanta skóla,
skóla þar sem guðfræði væri kennd.
Um það kvaðst hann hafa tvær ólík-
ar sagnir. Kaþólikar segðu sér, að
böm sín væm skyld til að ganga á
protestanta skóla, en Greenway-
stjómin þverneitaði því. Hér væri
því um það að gera að sanna hver
hefði rétt, hver segði satt.
Laurier er fríður maður sýnum,
svipurinn hreinn og viðmótið þægi-
legt. Ilann er hár maður vexti, rétt
vaxinn og fremur grannur. Hann
er nú kominn yfir fimmtugt og er
hárið dökkt,en orðið dálítið hæruskot
ið. Kona hans er lág vexti og gild og
alt ófríðari og ellilegri en hann.
Það er hvorttveggja að Wilfred
Laurier átti og á skilið að honum sé
sómi sýndur og innilega fagnað, þeg
ar hann í fyrsta skifti heiðrar Vest-
urlandið með komu sinni, enda var
honum veitt hvorttveggja í eins rík-
um mæli og Winnipeg-menn gátu
úti látið þtigar hann um daginn kom.
Andstæðingar hans í pólitlskum
skilningi fögnuðu honum eins inni
lega og samvinnumenn lians, eins og
þeim líka bar, því mannkostir hans,
hans miklu gáfur og hans háa staða
krefjast þess, að hann sé virtur og
metinn. Það er líka óhætt að segja,
að aldrei hefir jafnfjölmennur né
jafn kyrrlátur pólitískur fundur verið
haldinn f Winnipeg. Fjöldamargir
af merkustu og öflugustu meðhalds-
mönnum Conservative-flokksins voru
á þeim fundi og heyrðu hlífðarlaus-
ar ádeilur á flokk sinn frá upphafi til
enda, en enginn mælti orð eða rask-
aði í nokkru ró fundarins, og hefir
slíkt aldrei fyrr átt sér stað í þessum
bæ. Er það ef til vill Ijós vottur
þess, hve almennt Laurier er met-
inn.
f þessari ferð sinnj er vonandi
að hann læri þann mikilvæga sann-
leika, að Vesturlandið útheimtir
margt miklu fremur en niðurfærslu
tollanna. Það er vonandi að honum
lærist hve skammsýnir og óréttlátir
hans lautenantar hafa vcrið, þegar
þeir um undanfarin ár hafamcð oddi
og egg andæft kröfum þessa lands-
hluta um fjárveiting eða styrk í ein-
hverri mynd, hve lítið þeir hafa gert
úr Vesturlandinu og hve mikla ó-
sannsögli þeir hafa flutt þegar þeir
liafa sagt það drepandi byrði á herð-
um austurfylkjanna. í ræðu sinni
reyndi hann auðvitað—og það ann-
ars gerðu þeir allir sem töluðu, eins
og þar væri viðkvæmt hrúður—að
bera á móti, að slik skoðun hefði við
rök að styðjast. Til allrar óham-
ingju er þingtíðinda samsafn undan-
farinna ára honum og þeim ekki
samdóma. Hann gerði og lítilshátt-
ar tilraun að liera blak af hægrihand
armanni sínum og fyrirhuguðum
fjármálastjóra, Sir Richard Cart-
wright, manninum sem í pólitískum
skilningi er óefað svartasti negrinn í
hvítum ham, sem óhamingja Canada
hefir nokkru sinni slegið lausum á
leikvelli stjórnmálamanna. Það var
eðlilegt og sjálfsagt að hann reyndi
að verja fiokkinn,en að fara að verja
Sir Richard, það var alt meira, því
það hefir aldrci frá upphafi verið efi
á því, að sá maður hefir komið fram
sem heiptrækinn fjandi Vesturlands-
ins, ef ekki, eins og stundum hefir
virzt, lieiptrækinn þjóðljandi Cana-
da i heild sinni. Það sýnist og að
það hafi Lauriar verið vel kunnugt
og þess vegna ekki viljað hafa þann
náunga með sér í vcsturförina. Hefði
það ekki vakað fyrir honum og þeim
sem förinni ráða, að riddara þeim
mundi illa fagnað vestra, hefðu þcir
að líkum ekki látið liann sitja heima,
því hvorki skortir hann stæltan
munn eða pólitiska slægvizku. Og
þegar hugmyndin er að leggja und-
ir sig alt Vesturlandið, þá sýnist lík-
legt að höfð mundi meðferðis önnur
eins kylfa og Sir Richard er álitinn,
ef maðurinn væri álitinn vinsæll og
meðmæltur Vesturlandinu.
Lögbergi leiðist
að heyra talað um Suðausturbraut-
ina. Það leiðist Greenway líka og
fátt meira.
Fyrsta skilyrðið fyrir þvi, að Hkr.
hætti um stund að tala um það mál,
cr það, að Lögberg segi rétt frá, að
minsta kosti einstöku atriðum. Það
segir síðast að C. P. R. hafi “fært
timburfiutningsgjaldið niður álíka
mikið cins og Súðausturbrautar-
mennimír” hafi ætlað að færa það
niður. Sannleikurinn er, að þcir fé-
lagar ætluðu að færa niður verðið
um $4.00 þúsundið. Svo kom tollaf-
námið til sögunnar og féll þá verðið
um $2.00. Þá buðu þeir að selja
borðviðinn $2.00 minna en gangverð
í liænum á ákveðnum árafjölda, án
tillits til þess hvað gangverðið væri,
hvort heldur 20, 15 eða 10 dollara
þúsundið. Þann mismun verðsins
ætluðu þeir að vinna upp með sölu
úrgangs þess frá mylnunum, sem í
Rat Portage verður að engu, enda
ber kunnugum mönnum saman um,
að sá úrgangur sé miklu meiri en
tveggja dollara virði á hverjum þús-
und fetum. C. P- R- færði flutnings-
gjaldið niður svo nemur $1 á þúsund
fetum. Það var alt og sumt. Hvern-
ig heilvita menn fara að álíta þá nið-
urfærslu og boð Suðausturbr.fél.,
eitt og það sama það er nokkuð sem
erfitt er að skilju.
Um Rainy Lake brautina, sem ver-
ið er að byggja austan frá Port Arth-
ur, höfum vér það eitt að scgja, að
eftir því sem framast er kunnugt,
hcfir ekki rammasti fjandmaður 01-
ivcr Mowats minna traust á honum
cn Lögb. og Greenwayingar í þessu
máli. Þeir vita ósköp vel að því fé-
lagi hefir hann veitt $3000 fyrir
hverja mílu brautarinnar sem bygð
er, þeir vita að hún er bygð meir en
miðja vegu til Skógavatns, þeir vita,
að fyrirætlaö takmark hennar að
vestan er líainy River dalurinn og
Skógavatnsströndin eystri og þeir
vita að Mowat veitir sama styrkinn
framvegis fyrir hverja mflu sem enn
er eftir að byggja, en samt segja þeir
enga minstu trygging fyrlr, að sú
braut nokkru sinni fáist. Sir Oliver
getur af þessu séð, að liann er ekki
metinn á marga fiska sem árciðanleg-
heita maður hjá þeim Greenway-lib-
erölum.
Hkr. hefir aldrei látið í Ijósi, að
Greenway ætti að veita $10,000 á
míluna til Dauphin-brautarinnar.
Hún hafir heldur aldrei talið þá braut
ónauðsynlega. Þvert á móti hefir
hún álitið hana nauðsynlega, gerir
iað enn og mun gera það framvegis,
en nauðsynlegasta þó ef hún er lögð
um brautarlausa flákann norðvestur
að Manitobavatni og yfir það um
stokkinn (The Narrows). Tribune
mælti mcð að enginn styrkur væri
veittur þeirri braut. Þeiiri skoðun
andæfði Hkr. og vildi að styrkurinn
væri veittur, en ekki -$10.(XXI á míl-
una, heldur $1750, eins og stjómin
hafði gert að reglu að veita þangað
til Northern Pacific kom til sögunnar
og vildi byggja braut til Lake Daup-
hin.
Meiri en Edison ?
Nikola Tesla er nú viðurkennd-
ur einn mesti núlifandi rafmagns-
fræðingur, ef ekki sá mesti. Ilann
er 37 ára gamall og er fæddur í hér-
aði því er Lika heitir í Serbiu. Hann
býr í New Yorkog er viðurkenndur
fyrirrennari allra rafmagnsfræðinga,
sem þar era saman komnir.
Það sem hann nú þreytir við og
sem tekur upp mestan tfma hans og
hugsun er að framleiða Jjós af titr-
ingi loftsins. Hanu sem sé heldur
því fram, að sólarljósið sé til orðið
af titringi loftsins á þeim 94 millí-
ónum mílna, er aðskilja sólina og
jörðina. Jafnbjart Ijós vill hann að
menn geti framleitt úr gufuhvolfinu
umhverfis jörðina, svo að aldrei verði
sólskins þurð, hvorki á nótt né á
þokudegi. Hvað langt áleiðis hann
er kominn með þessa uppfinding er
ekki gott að segja, en eitthvað tals-
vert virðist hann kominn f þá áttina.
Það er hvorttveggja að mörgum
mundi of vaxið að skilja vinnuað-
fcrð hans, enda sýnir hann ekki né
segir hvaða meðul hann brúkar eða
hvernig hann vinnur. Hann sýnir
það eitt, að liann tekur langa gler.
stöng í hönd sér, sveiflar henni og
framleiðir innanskamms yfirgengi-
lega skæra birtu. Þessum lcik hcld
ur hann áfram þangað til hann sjálf-
virðist nppljómaður eins og sól,
þangað til Ijósstraumur sýnist standa
út úr hverri svitaholu frá hvirfli til
ilja og út af hverju hans höfuðliári.
Hann segir lítt mögulegt að
skýra svo nauðsynlegan lofttitring
að mcnn almcnnt skilji hvað það er
sem úthcimtist. Því almennt viðhafi
menn ekki þær töluraðir, sem nauð-
synlegar scu við slíkar rannsóknir.
Þá einu skiljanlegu upplýsingu get-
ur hann gefið, að til þess að fram-
leiða sólarljósbirtu þyrfti lofttitring-
urinn að nema fimm hundruð millí-
ónum millíóna (500,000,000,000,000)
á hverri sekúndu. Þetta segir liann
sé titringshraðinn á loftinu milli sól-
arinnar og jarðarinnnar og þessi titr-
ingur á það að vera, sem framleiðir
sólarljósið. Til þess því að fram-
leiða jafnskært Ijós hér á jörðu, út-
heimtist vél, er orsakað geti jafntíð-
an lofttitring á hverri sekúndu. Þessa
vél kveðst Tesla vera búinn að smíða
og hugsa sér alt að einhverju á-
kveðnu stigi. Meira segir hann svo
ekki.
Rafmagnsfræðingar álíta, að
hans merkasta uppfinding sé raf-
magnsvélin. Hún framleiðir rafur-
afiið með því, að láta járnvír snúast
í grend við segulstein. Þcss stærri
sem segulsteinninn er, þcss fleiri
snúninga fer vírinn, og þess grófari
sem vírinn er, þess meira framleiðist
af rafurmagninu. Fyrir hendingu
tók hann einu sinni eftir því, að lít-
ill lilutur úr járni snerist uin sjálfan
sig í grend við stoininn. Á þeim
grundvelli smíðaði hann'svo þcssa
rafurframleiðsluvél, sem hann vonar
að með tímanum megi nota til að
framleiða rafmagnstrauma úr afli Nia
garafossins og lciða langar lciðir
burtu.
Slðarmeir segist hann vonast eft
ir að geta skýrt reikningslega, hvað
rafmagn sé og hvernig því só varið
að menn geti framleitt það með þess
um ýmsu vélum. Vitaskuld viður-
kennir hann, að það hvorttveggja sé
nokkuð, sem engum tvcimur raf-
magnsfræðingum eða vísindamönn-
um komi saman um.
Mr. Tesla kveðst og sannfærður
um að sá tími sé í nánd, að menn
sendi fréttir um víða veröld án frctta
þráða þeirra, sem nú útheimtast til
þess, og án nokkurra efna í þeirra
stað. Hann hefir líka varið miklum
tíma til að hugsa um það atriði raf-
magnsfræðinnar.
Alaska-landamærin.
Það er kostnaðarsamt að fá mæld
og fastákveðin landamerkin milli
Alaska-skaga Bandaríkjanna og Ca-
nada. Tveir flokkar landmælinga-
manna og nokkrir stjömufræðingar,
mcð hcilan herskara af vinnumönn-
um, skógarhöggsmönnum og niönn-
um, sem kunna að meðhöndla báta
jafnt í stórsjó og á óálitlegum straum-
vötnum, vinna að þessari mæling
702 Jafet í föður-leit.
Það lá nærri að ég svaraði honum í bræði,
en ég stilti mig og svaraði með hógværð :
“Verið vissir um það, kæri herra hershöfðingi,
að sonur yðar er ætíð tilbúinn að sýna skyldu-
rækni þeim sem skyldurækni ber. En afsakið
mig. Ég sé að þessi fundur hefir æst geð yð-
ar svo, að þér hafið gleymt þeirri hugsunar-
semi sem kurteisin heimtar. Með yðar leyfi
ætla ég því að taka mér stól og getum við
þá okkur þægilegar haldið áfram samtalinu.
Ég vona þér séuð betri í fætinum.”
Þetta alt sagði ég í blíðum rómi og með
sérstakri kurteisi, færði svo stól að borðinu
og settist á hann. Eins og ég hafði búist við,
gerði þetta tiltæki mitt karl fokvondan.
“Ef þetta er sýnishorn af auðsveipni yð-
ar og virðing sem þér berið fyrir foreldrun-
um, vona ég að sjá ekki meira af slíku,” sagði
hann. “Þeim sem skyldurækni ber ! segið þér,
og hverjum ber að auðsýna skyldurækni ef ekki
hðfundi tilveru yðar ?” Og um leið barði hann
hnefanum svo fast í borðið, að blekið spýttist
marga þumlunga upp úr byttunni og sletti út
•öll skjölin er lágu á borðinu.
“Eins og þér segið, kæri faðir, er það al-
veg rétt, að hlýðni er skyldug hðfundi tilveru
vorrar, því ef ég man rétt, segir boðorðið :
‘Heiðra skaltu föður þinn og móður.’ En
jafnframt, ef ég má koma með athugsemd,
vil ég spyrja, hvort ekki þurfi áður að koma
Jafet í föður-leit. 707
Reiði föður míns hafði nú sefast svo, að
hann hlustaði á orð min og sá, hve afar-heimsku-
leg fyrirætlun hans var. En að sama skapi
og reiði hans sefaðist jókst kvölin i veika fæt-
inum. Hann hafði meitt hann stórvægilega,
er hann stóð á fætur, og þrútnaði hann nú
óðum af bólgunni, en hann þoldi ekki við og
emjaði af sársaukanum.
“Get ég nokkuð hjálpað yður, kæri faðir ?”
“Hringið klukkunni, herra !”
"Það er þarflaust að biðja um aðstoðar-
mann meðan ég er hér, herra hershöfðingi,”
svaraði ég. “Ég get litið eftir yður sem lækn-
ir og ef þér viljið leyfa mér það, skal ég skjótt
eyða þjáningunni. Fóturinn hefir bólgnað vegna
áreynslunnar og þarf þvi að losa um umbúð-
irnar.”
Hann svaraði engu, en andlit hans bar
vott um kvölina. Ég fór þá til hans og los-
aði umbúðirnar er undir eins linaði verkinn.
Svo bjó ég um fótinn á ný Secundum art-
em* og viðhafði alla mina handlægni og lip-
urð. Tók ég svo af kommóðunni áburð og
vætti umbúðirnar og var þá þjáningin innan
skamms hjáliðin. “Væri yður ekki gott að
sofna svolitið?” sagði ég. “Ef þér viljið það,
skal ég með ánægju sitja inni um stund og
líta eftir yður.”
Karl var örmagna eftir bæði reiðin a og
þjáninguna og svaraði mér engu, en hann
hallaði sér út af á sófanum og innan skamms
*) Samkvæmt reglum.
706 Jafet í föður-leit.
yrði ég neyddur til að kæra yður fyrir sama
tilverknað, svo að þér einnig yrðuð að mæta
i Bowstræti. Hafið þér nokkru sinni mætt
fyrir Bowstrætis-dómara, hershöfðingi ?” Þessu
svaraði karl ekki, svo ég hélt áfram : “Hugs-
ið yður og hve óþægilegt það væri þegar dóm-
arinn léti yður sverja, að saga yðar væri sönn.
Hvað yrðuð þér að finna yður til? Það, að
þér hefðuð kvongast er þér voruð unglingur,
og þegar þér svo urðuð þess vísari, að konan
var eignalaus, þá hefðuð þér yfirgefið hana og
strax á öðrum degi eftir giftinguna. Það, að
þér, hinn heiðursverði De Benyon, liðsforing1
í hernum, hefðuð skilið son yðar nýfæddan
eftir við dyrnar á munaðarleysingjastofnun, að
þér hefðuð siðar haft fundi með konu yðar,
þá gifta öðrum manni, og að þér þannig vær-
uð sekur f að hafa hilmað yfir glæp hennar.
Ég segi fundi, þvi þér töluðuð við hana og
hún bað yður að fregna eftir mér. Ég er góð-
fús og get þess vegna einskis til, en aðrir gera
það ekki. Svo, eftir að hún er dáin komið
þér til Englands og leitið sonar yðar. Hann
finst og sannanir fást nægar fyrir skyldleik-
anum, og hvað svo ? Ekki einungis látið þér
vera að taka í hönd hans, að almennri kurt-
eisis-reglu, heldur reynið þér að reka hann úr
húsum og gefið hann á vald lögreglunnar.
Svo verðið þér náttúrlega að segja fyrir hvaða
sakir. Máske þér vilduð gera svo vel að svara
þeirri spurningu, því satt sagt hefi ég ekki
hugmynd um það svar.”
Jafet í föður-leit. 703
skyldur þar á móti, skyldur, sem föðurnum
ber að uppfylla ?”
“Hvernig á að skilja þessi ósvífnislegu orð,
herra minn ?” spurði karl.
“Eg bið um afsökun, kæri faðir, ég hefi
máske rangt fyrir mér, og ef svo, beygi ég
mig fj*rir yðar æðri dómgreind. En mér virð-
ist að það, að láta mig í körfu og hengja mig
við dyr útburðarspítalans, og skilja mér eftir
að eins 50 pund mér til viðurhalds og ment-
unar til þess ég er 24 ára gamall, þetta virð-
ist mér ekki innibinda allar skyldur foreldris
gagnvart barni sfnu. Ef þér álítið það, er ég
hræddur um að heimurinn, ekki síður en ég,
reynist yður ekki samdóma. Ekki svo að
skilja, að ég ætli mér að frambera nokkra
klögun, þvf ég er sannfærður um, að nú, þeg-
ar kringumstæðurnar hafa gert yður það inn-
anhandar, hafið þér ásett yður að bæta fyrir
það. sem þér svo lengi létuð mig vera alls-
lausan að spila upp á mínar eigin spítur.”
“Þér eruð sannfærður um þetta, er svo ?
Jæja, ég skal þá segja yður fyrirætlan mína,
en hún er sú, að reka yður út og skipa yður
að láta mig aldrei sjá yður framar.”
“Af þvi ég er sannfærður um það, kæri
faðir, að þetta er að eins spaug, eða ef til
vill þraut lögð fyrir mig, til að reyna hvort
ég er sannur De Benyon, þá ætla ég að þókn-
ast yður með því, að hlýða ekki þessari spaugi-
legu skipan."