Heimskringla - 30.08.1895, Blaðsíða 2

2
HEIMSKRINGLA 23. ÁGÚST 1895.
Heimskringla
* PUBLISHED BY
The Heimskringla Prtg. & Pulil. Co.
•• ••
Verð blaðsins í Cancla og Bandar.:
$2 um árið [fyrirfram borgaðj
Sent til íslands [fyrirfram borgað
af kaupendum bl. hér] $ 1.
• •••
Uppsögn ógild að lögum nema
kaupandi sé skuldlaus við blaðið.
••••
Peningar sendist í P. 0. Money
Order, Registered Letter eða Ex-
press Money Order. Bankaávis-
anir á aðra banka en í Winnipeg
að eins teknar með aSöllum.
• • ••
EGGERTJOHANNSSON
EDITOR.
EINAR OLAFSSON
BUSINESS MANAGER.
• • ••
OfFICE :
Corner Ross Ave & Nena Str.
1» O. Bos 305.
Uppskeran.
í heild sinni hefir tíðin verið hin
hagstæðasta fyrir uppskerustörf alt til
þessa, enda uppskera furðu vel á
veg komin svo snemma á tíma. Eft-
ir seinustu fregnum að dæma verður
kornslætti öllum þvi sem næst lokið í
Manitoba í lok þessarar viku. Slættin-
um er sumstaðar lokið nú þegar og
þresking byrjuð og hið nýja hveiti þeg-
ar komið til markaðar. Keewatin-
mylnufélagið keypti fyrsta vagnhlassið,
sem á boðstólum var, og sendi það 22.
Ágúst austur til mylnu sinnar við
Skógavatn. Vogesturinn mikli, nætur-
frostið, hefir að vísu gert vart við sig í
eitt einasta skifti, en að því er framast
verður séð af fregnum úr öllum áttum
hefir það ekki komið nema á einstaka
stað og þá svo lítið, að flestir segja það
engan skaða hafa gert. I einstöku stað
hefir það samt 'ollað tjóni þannig, að
kornið verður ekki eins útlits fallegt,
þó það í sjálfu sér sé jafngott eftír sem
áður til mölunar og manneldis.
Það er ekki enn búið að hirða og
enginn aftur kominn að segja hvernig
hirðingin kann að ganga. Votviðri geta
komið og tafið fyrir þreskinguntri og
skemmt hveitið í stökkunum,ef þeim er
flýtislega hrófað upp, eins og stundum
vill verða, þegar uppskeran er mikil og
alt kailar að í senn. En þó nú hirðing-
in sé ekki um garð gengin enn, þá er
samt afsakandi þó maður athugi ástæð-
urnar og geri sér ofuvlitla grein fyrir
hvað þessi mikla uppskera þýðir. Þeg-
ar annað eins kapp er lagt á að sýna
fram á að hér sé ekki lifandi og um að
gera að komast heim til Islands, þá er
því fremur ástæða til að lita ofan í
kjölinn—að athuga hvað svo og svo
margarmilj. bush. af kornmat virki-
lega þýða.
Eins og getið var um í síðasta blaði
er það áætlun fylkisstjórnarinnar, að
korntegundauppskeran öll í fylkinu
verði í ár nærri því 60 milj. bush. Að
dæma eftir almennu áliti þeirra manna
allra, er viðskifta sinna vegna ár eftir
Ar ferðast um fylkið til að meta upp-
skeruna til verðs á meðan kornið er að
v-axa, að dæma eftir áliti þeirra, má
gera ráð fyrir að uppskeran í heild sinni
verði að minsta kosti t—5 milj. bush.
tneiri en stjórnin ætiast á. En sfjórn-
iráætlunin er áreiðanlegust aðþvíle.yti,
aðekki þarf að óttast að uppskeran
reynist minni, en hún gerir ráð fyrir,
og þess vegna höldum vér oss við hana
nina.
Bændur á sveitajörðum í Manitoba
voru síðastl. vor um 22.000 talsins.
Pjölda margir þeirra stunda enga korn
rækt, en griparækt eingöngu. En
skífti maður nú þessum áætluðu 57,861,
»21 bush. jafnt á milli þeirra allra (22
hús. bænda) kemur í hvers hlut heldur
meira en 2,030 bush. Þessi uppskera
er afurð 1.887,796 ekra af landi og verð-
ur þá afurðin að meðaltali heldur meir
en 30\ bush. af hverri einni ekru.Mundi
ísland Þykja lélegt land og Íítt byggi-
legt, eins og þetta land á að vera hjá
mörgum heima og enda hjá sumiim
sem hér eru, ef hver og einn einasti
bóndi á íslandi gæti í hagsældarári
framleitt rúmlega 7J tunnu kornmat-
ar á hverri dagsláttu stærð af ábýlis-
jörð sinni, og ef hver þeirra að meðaltali
fengi 657£ tunnu kornmatar upp úr
landi sínu á einu ári ? Þetta, sem sagt,
er hlutur sveitabændanna allra í Mani-
toba í sumar.
Að frádregnum öllum þeim korn-
mat, er fylkisbúar sjálfir þarfnast til
annars hausts, til þess önnur uppskera
er fengin—til útsæðis, manneldis og til
gripafóðurs, verða í afgangi, til útflutn
ings um eða yfir 40 milj, bush., eða um
1 milj, og 35,000 tons. Það þarf nokk-
uð til, til að koma því korni öllu burtu.
Það er ætlast á að til þess þurfi um 300
járnbrautarvagna á hverjum sólarhring
í 200 daga samfleytt. Það kannast all-
flestir íslendingar við pósskipin dönsku
Laura og 'Phyra. Setji maður svo, að
allur þessi kornbingur væri samankom-
inn á einni höfn á íslandi og setji mað-
ur svo, að þessi tvö skip ættu að flytja
hann til Danmerkur og ekkert annað
að gera. Setji maður svo enn fremur,
að þau færu 26 ferðir fram og aftur á
ári og flyttu í hverri ferð 600 tons, sem
ekkierfjarri lagi.þáyrðu tvö þessi miklu
“dampskip” íslands að fara 880 ferðir
hvort. Með öðrum orðum yrðu þau að
bisa við burtflutninginn meir en 33—
segi og skrifa þrjátíu og þrjú ár, eða
til að hafa það nákvæmlega rétt—þrjá-
tíu og þrjú ár, níu vikur og fimm daga
og sex klukkustundir! Þetta er eins
árs kornuppskera umfram allar heimil-
isþarfir allra stétta manna í landi, eða
öllu heldur héraði, sem á að vera svo fá-
tækt, að gustuk sé fyrir landssjóð ís-
lands að hlaupa undir bagga og hjálpa
Islendingunum, sem hér eru búsettir,
til að komast heim aftur til Islands!
Og þessi uppskera er framleiðsla lítið
meir en helmingi fleiri sveitabænda
en þeirra sem nú eru á íslándi.
Það er óhægra að segja hvað bænd-
ur fá fyrir þennan kornmat sinn. Þegar
athugað er að fyrirliggjandi birgðir af
hveiti frá fyrra ári hafa ekki verið
jafnlitlar um mörg undanfarin ár eins
og þær eru sagðar nú, og þegar athug-
að er, að eltir síðustu allsherjarskýrsl-
um er áætlunin að þessa árs heimsupp-
skeran af hveiti sé frá 200 til 300 milj.
bush. minni en í fyrra, þá sýnist ekki
ólíklegt að bændur fengju frá 50 til 60
cents fyrir hveiti sitt að jafnaði. En
til þess að vera ekki öfgafyllri í áætl-
uninni um verðið, en stjórnin er í sinni
um uppskerumagnið, gerum vér ráð
fyrir 45 cents sem meðalverði, er bónd-
inn fær fyrir hveiti-bush., 25fyrir hafra
bush., 30 fyrir bygg og 75 cents fyrir
bush. af hörfræi (rúgi ogbaunum slepp-
um vér algerlega úr reikningnum, af
því þar er um svo litið að gera, að eins
87,060 bush. til samans). Þessi áætlun
um verðið getur ekki heitið óhófleg,
þegar á alt er litið, að minnsta kosti
ekki hófleysislega há ; vonandi miklu
fremur að hún reynist fram úr hófi lág.
Það er almenn áætlun þeirra, er vit
hafa á að meta slíkt, að þegar búið er
að draga frá það sem þarf til heimilis-
þarfa í fylkinu, verði eftir til útflutn-
inga
af hveiti.............. 26 milj. bush.
„ höfrum............... 10 1( u
u hyggi................. 3 u u
u hörfræi .............. 1 u •u
Alis 40 milj. bush.
Þetta er miðað við stjórnaráætlun-
ina um uppskerumagnið og því má
telja sjálfsagt að ekki verði minna en
40 milj. bush. í aflögum. En bindi mað
ur sig við þessa áætlun sem hina réttu
og geri ráð fyrir því meðalverði, sem
áður hefir verið tiigreint, fá bændurnir
fyrir útflutt
hveiti (á 45 cents) $11,700,000
hafia (á 25 cents) 2.500,000
bygg (á 30 cents) 900,000
hörfræ (á 75 cents) 750.000
Alls $15.850,000
Þetta er fyrir kornmat einungis og
þó er ótalinn allur kornmaturinn, sem
bændur vitaskuld selja 70—80 manns,
er í bæjunum búa í fylkinu og sem
verða að kaupa alla kornvöru. Hér er
að eins talið það sem selt er til útflutn-
ings úrfylkinu. Hvað mikið af öðrum
vörum bændur selja til útflutnings er
ekki hægt að segja, en eftir áætlun
gætinna og glöggsýnna stórkaupmanna
koma inn í fylkið að minnsta kosti 2
milj. dollars fyrir allan annan bænda-
varning í ár : kvikfé, ost, smjör m. m.
o. fl. Vér stígum þess vegna ekki til
muna, ef nokkuð, út yfir almenn áætl-
unar takmörk þegar vér gerum ráð fyr-
ir að inn komi í fylkið fyrir þessa árs
framleiðslu bændanna $18 milj. Sé
þeirri upphæð jafnað niður á 22,000
sveitabændur koma i hvers hlut $818,
eða nokkuð yfir 3000 kr. Oss er nær að
halda að það þætti alveg frábært velti-
ár á íslandi, ef tekjur bændalýðsins á
einu ári, fyrir varning fluttan út úr
landinu, að eins ef þær jöfnuðu sig upp
í 1000 kr. á hvern búanda, með öðrum
orðum næðu þriðjungi af meðaltekjum
Manitoba-bændanna í hagsældar korn-
sprettu-ári fyrir þeirra útflutta varning
að eins.
, Þetta yfirstandandi ár er auðvitað
veltiár að því er kornsprettu snertir.
Menn geta ekki búizt við svona hag-
stæðri tíð ár eftir ár samfleytt. En
þessa árs uppskera sýnir og sannar
hvaða frjófgunarkraftur er í jörðinni.
Af því getur svo hver skynjandi maður
dæmt hvort landið er óbyggilegt og
hvert líklegt er að margir menn hér bú-
settir bíði ferðbúnir til íslandsfarar, ef
Wathne og landssjóður hjálpar.
Fleiri brautir.
Það birtist hraðfrétt frá Duluth 19.
þ. m., þar sem skýrt er frá að C. P. R.
félagið (sem þar gengur undir nafninu :
Minneapolis & Sault St. Marie Ry. Co.)
flytji hveiti frá Minneapolis til hafn-
staða við Atlantshaf fyrir 12 cents 100
pundin. í tilefni af því flytur “Tri-
bune” sanngjarnlega ritaða grein um
þorfina á fleiri járnbrautum í áttina til
heimsmarkaðarins. Blaðinu lízt svo á
þessa fregn að hún auki ekki ánægju
bændanna hér, sem neyðast til að borga
C. P. R. eða Northern Pacific (sama er
verðið hjá báðum) 17 cents fyrir hver
100 puncl af hveiti austur til Superior-
vatns, sem er minna en þriðjungur af
þeirri leið, er C. P. R. nú flytur hveiti
frá Minneapolis fyrir 12 cents. Það er
heldur ekki á þessa frétt að lítast. Það
sýnist harðleikið af sama félaginu að
setja Minnesota og Dakota-mönnum 12
cents fyrir flutning á 100 pundum af
hveiti 1400—1500 mílur, en setja Mani-
toba mönnum 17 cents fyrir að flytja
100 pundin aðeins 430 mílur. Vitaskuid
er ekki þetta gjald venjulegt né viðtekið
til að gilda nokkurn ákveðinn tíma, en,
“er á meðan er,” og svo er líka venju-
lega gjaldið á þeirri braut miklu lægra
en hér — af því keppibrautirnar þar eru
svo margar.
“Tribune” viðurkennir að Northern
Pacific brautin sé ekki einhlýt, þó hún
hafi komið að nokkrum notum og held-
ur því fram að menn megi ekl^ hætta
fyrri, en önnur braut er fengin austur
að Superior-vatni. annaðhvort til Dul-
uth eða Eort William. Það sé eini veg-
urinn í bráð, því ekki sé að búazt við
Hudsons Bay brautinni fyrst um sinn,
þó einhverntíma kunni hún að koma.
Það hefði verið stórra þakkavert ef
blaðið hefði þannig tekið í málið í fyrra
vor og sumar, þegar margir merkustu
verzlunarmenn bæjarins voru að biðja
og marg-biðja Greenway og skora á
hann að veita Suðausturbrautinni um-
beðinn styrk. Hefði Tribune þá metið
þörf alþýðu meira en þarfir flokksins,
eða réttar sagt, meir en vilja Green-
ways, hefði máske eitthvað verið gert,
en þá mat það vilja Greenways meir en
þörf alþýðu. Meðmæli blaðsins koma
því meir en ári á eftir tímanum, enda
eru þau ef til vill fremur ætluð til gera
greiðari veg stjórnarinnar á næsta
þingi. Það er enganveginn ólíklegt að
tækifærið sé gripið þegar kornflutning-
ur er í byrjun, að minna menn á þörf-
ina á fleiri járnbrautum, í þeirri von að
menn þá með þvi meiri fögnuði taki
hugsanlegu tilboði stjórnarinnar á
næsta þingi um að útvega nýtt járn-
brautarfélag. Að þetta sé tilgangur-
inn, engu síður en löngun til að full-
nægja þörfum almennings, er ekki
ótrúlegt þegar athugað er að fylkis-
þingskosningar fara að vændum fram
næstkomandi sumar. Það er ekki víst
að skólamálið verði í því horfi þá, að
ugglaust sé að reiða sig á það, og þess-
vegna forsjállegra að hafa ginnandi
járnbrautarboðskap handbæran.
Það er lítill efi á því að í haust
hefði verið til þriðja járnbrautin frá
Winnipeg austur að Superior-vatni, ef
stjórnin hefði sýnt vilja til að mæta
kröfum fjöldans, og veita sanngjarnan
styrk þegar um hann var beðið í Marz
1891. Það hafa verið unnin önnur eins
þrekvirki hér vestra eins og þó bygðar
hefðu verið rúmlega 200 mílur af járn-
braut á 2 sumrum, og það er alt sem
útheimtist til þess fengin sé þriðja
brautin austur að Superior-vatni, braut
sem liggur til kornmarkaðanna tveggja:
Fort William og Duluth. En af neitun
Greenways að eiga nokkuð við það fó-
lag drekka Manitoba-bændur nú og
Manitoba-menn allir. Suðausturbraut-
arfél. bauðst til að flytja, og fá flutt
með samvinnubraut sinni væntanlegri,
hveiti til Fort William fyrir 12á cents
100 pundin, 4£ centi minna en C. P. R.
fél. setur fyrir sömu vegalengd. Mis-
munurinn sýnist lítill, en þessi 4| cents
draga sig saman í all-laglega upphæð,
draga sig saraan í sem næst $1 milj. á
kornuppskerunni, sem í haust og vetur
þarf að fara til markaðar. Þetta tap er
Greenway að kenna og engum öðrum,
því, sem sagt, honum var innanhandar
að fá þetta brautarsamband fullgert í
tíma fyrir þessa árs uppskeru. En
“hann vildi ekki.”
/
Um Islenrlingadaginn
flytur Lögberg eina þessa makalausu
ágætis grein, sem auðkenna það blað í
seinni tíð. I þessari grein er því haldið
fram, að ekkert liggi á að ákveða var-
anlegan hátíðisdag, og í henni er ekki
með einu orði minnst á Yínlandsdag-
inn, sem það fyrir nokkru hélt fram. I
þess stað vill það nú að málið sé rætt
miklu lengur, og helzt fá að “heyra
raddir í gegn um blöðin á Islandi um
það, hvort menn þar vilji taka upp
sameiginlegan árlegan hátíðisdag ásamt
oss Vestur-Islendingum, eða ekki”. Af
því nú Lögberg hefir tekið þessa stefnu
finst því “ótímabær” uppástunga vor
um almenna atkv.greiðslu.
Það má vera að menn þokuðust
nær vilja fjöldans með því að fá mál
þetta rætt í blöðunum á íslandi, en
víst er það ekki, og eins og samgöngUr
á Islandi nú eru og eins og samkomu-
fjörið þar er, þá er lítt hugsandi að þar
verði almennt hátíðarhald fyrst um
sinn, nema [máske í kaupstöðunum.
Vitaskuld væri skemtilegast ef það há-
tíðarhald gæti orðið almennt sama dag-
inn á öllu Islandi og hér, og þess
vegna héldum vér því framí Hkr., að
hátíðisdag vorn ætti fremur að miða
við eitthvert mikilsvert vegamerki í
sögu þjóðarinnar, en við landnámsdag
vornhér. Eigi að sídur datt oss ekki í
hug þá og dettur ekki í hug enn, að
menn almennt heima héldu nokkurn
slíkan dag hátíðlegan fyrr en eftir fleiri
ár, fyrr en vestrænt f jör og framsókn-
arandi er búinn að gagntaka alþýðu
manna á Islandi betur en enn er orðið.
Vér sjáum heldur ekki hvernig vilji
manna almennt getur sýnt sig betur
en með almennri atkvæðagreiðslu.
Þeir sem um það mál rita munu flestir
rita fremur frá sínu eigin sjónarmiði
en frá sjónarmiði fjöldans, og þeir sem
um það rita verða aldrei nema tiltölu-
iega fáir. Aftur á móti geta allir látið
til sín heyra á kjörseðlinum, svo fram-
arlega sem þeir vilja láta til sín heyra.
I þessari grein ætlar ritstj. Lögb. að
fara að verða fyndinn ,og tekzt það ámóta
og skáldskapurinn í Argyle-ferðinni í
sumar þegar hann leið í hestunum
vestur þangað [þ. e. fólksflutningsvögn
unum]! Hann minnist þess að Hkr.
hafi hér um árið stungið upp á að Is-
lendingar hættu að biðja um stjórnar-
skrárbreytingu, en hættu að viðurkenna
hin dönsku yfirvöld og stofnuðu þar lýð-
veldi á ný [nokkuð sem vér álítum enn
að þeim væri miklu sæmra, en þetta ei-
lífa hringl með stjórnarskrána]. Hann
segir: “Ef eitthvert annað blað en
Hkr. hefði flutt aðra eins ráðleggingu,
þá hefði það verið gert upptækt á ís-
landi og i Danmörku” [já, og líklega
hengt, skorið og hálsbrotið í ofanálag!]
“en af því það var í Heimskr. tók eng-
inn mark á þessu rugli, heklur hlógu
allir dátt að því”. Ja, því ekki það!
En þá lieíir þó sú grein vor komið að
nokkru liði, því hlátur er tallinnómiss
andi fyrir heilsuna ekki síður en sólskin
ið. En, 'hvað skyldi þá bíða þeirra
manna heima, sem í slðastl. Júní leyfðu
sér að bera fram uppástungu um að-
skilnað Islands og Danmerkur, á Þing-
vallafundinum ? Þeir eiga víst von á
góðu, og fundarmenn helzt allir, þar
sem enginn andmælti uppástungunni,
en afréðu að eins að reyna einu sinni að
fá stjóanarskrána samþykta. Og á
hinn bóginn, ef hlægilegt er að stinga
upp á skilnaðinum á þann hátt sem vér
gerðum, með því að neita að viður-
kenna dönsku yfirvöldin, hvað skal þá
segja um uppástungu um að fá þann
skilnað lagalega? Ef Danir neita að
gefa Islendingum það sjálfsforræði, sem
þeir fara fram á í stjórnarskránni, er
þá líklegt, er þá hugsanlegt að þeir
mundu heldur samþykkja lög er ákveða
algerðan aðskilnað landanna ?
Öclæðisverkin í Kína.
Það hafa ýmsir spáð því, að þjóð-
flokkahatrið í Kína, sem nú hefir aukist
að mun vegna hrakfaranna í stríðinu
við Japaníta, verði ekki bugað, né er-
lendum mönnum óhoett að búa þar fyrr
en Kínaveldi er sundurliðað og því skift
á milli stórveldanna. Ætla margir að
fyrri en svo er komið verði austræna
þrætan ekki útkljáð. Það er ekki sagt
að stórveldin hafi þessa hugmynd á bak
við eyrað, sem maður segír, en víst er
það að aldrei hafa Bretar gengið jafn-
hart að Kínverjum eins og einmitt nú,
í tilefni af manndrápunum í sumar. Að
undanförnu hefir stjórnin í Kína all-
oftast látið þá afskiftalausa, sem upp-
hlaupunum réðu, þó hún hafi mátt
greiða manngjöld fyrir þá sem drepnir
voru og bæta þeim eignamissir, er fyrir
honum urðu. Og sé það manndráps og
sektaregistur rakið, þá er það orðið æði-
langt. Stór-upphlaupin, sem stórveldin
hafa krafist bóta fyrir, eru 14 talsins á
síðastl. 25 árum. I þeim flokki er fyrst
að telja upphlaupið í Tien Tsien árið
1870, er myrtir voru 22 franskir þegnar,
karlar, konur og börn, Hin stór-upp-
hlaupin voru að Yang Chow 1871; að
Hangkow og að Shanghai 1872; að
Shanghai 1874; að Foo Chow 1875 og
1876; að Canton 1885; og á ýmsum
stöðum 1888, 1888, 1889 og 1890; í þrem-
ur eða fjórum stöðum 1891; og svo í
mörgum stöðum í sumar, alt frá því í
Maí í vor. Til þessa hafa Kínverjar,
sem sagt, sloppið úr þessum málarekstri
öllum með því»að greiða ákveðna fjár-
upphæð, en það er auðsætt, að Kin-
verjar læra ekki af því að hegða sér að
siðaðra manna háttum, og er því mál
komið að þeir læri fleiri lexíur í því sam-
bandi. Og þá lexiu eru þeir nú lika að
læra núna. Flestir af þeim, sem þar
hafa verið drepnir í sumar, hafa verið
brezkir þegnar og þessvegna varð iilut-
skifti Englendinga að byrja og sækja
fastastfram. Það hafa þeir líka gert,
svo að nú er réttur settur til að rann-
saka málið og dæma þá sem sekir eru
fundnir. Það réttarhald hefði orðið á-
rangurslítið, ef Norðurálfumenn hefðu
ekki fengið að vera viðstaddir, en það
fengu þeir ekki nema fyrir öfluga sókn
stórveldanna. I þessu atriðinu eru því
Kínar komnir á kné einusinni enn, eru
nú nauðbeygðir að viðhafa afgerandi og
svikalaust réttarhald. Arangurinn er
líka sá, að þegar þetta er ritað hafa 6
upphlaupsmennirnir verið fundnir
dauða sekir og altaf eru nýir og fleiri
menn teknir fastir og kærðir fyrir hlut-
töku í upphlaupunum. Það eru því
horfur á að þessi síðasta atrenna Kín-
verja, að herja á verjulavst fólk, verði
þeim hin dýrkeyptasta.
Þannig þyrfti að fara með Tyrki
og þeirra morðvarga. Armeniu-menn-
irnir, sem drepnir hafa verið í hrönnum
voru menn öldungis eins og þeir sem
drepnir voru í Kína, og þó þeir að nafn-
inu til væru þegnar Tyrkja, þá gerir
það engan mun. Það yrði ef til vill á-
hrifamesta meðalið, ef Tyrkir mættu
greiða Armeníu-mönnum full mann-
gjöld fyrir þá sem drepnir voru, bæta
að fullu alt eignatjónið og ef þeir svo
að auki, eins og Kínverjar nú, mættu
skipa rannsóknarrétt og taka af líft
morðvarga sína svo hundruðum skiftir.
Ef þetta er rétt í Kina þá er það rétt í
Tyrklandi og sú aðferð þyrfti i engu að
breyta stefnu stórveldanna að því er
snertir framtíðarstjórn í Armeníu, frem-
ur en hún breytir henni að því er snert-
ir framtið stjórnarinnar í KínaveJdi.
Þolinmóðir
hafaBandarikjamenn verið við Frakka
um undanfarinn tíma, og það svo, að
dæmalaust þykii. En nú loksins virð-
ist þolinmæði þeirra að þrotum komm,
enda tími til kominn.
Þannig er mál með vexti, að fyrr-
um var maður að nafni J. L. Waller
konsúll Bandaríkja í Tamatave á Ma-
dagaskar. Þegar embættisár hans
voru liðin tók hann sér bólfestu á
eynni, keypti land mikiðog gerðist þar
bóndi mikill. Þegar Frakkar byrjuðu
að herja á eyjarskeggja í vetur er leið,
fengu þeir grun á að Waller væri hlynt-
ur eyjarskeggjum og væri jafnvel að
útvega þeim herbúnað og fé til herkostn
aðar. Án nokkurrar rannsóknar, nokk
urra sannana. hneptu þeir hann í fang-
elsi og gerðu eignir hans upptækar. Á
sínum tíma sendu þeir hann til Frakk-
lands og á þeirri ferð sunnan fyrir
Afríku var að sögn farið svo illa með
hann, að hann misti heilsuna, en var
heilsutæpur áður—tæringarveikur. Síð-
an hefir staðið yfir rannsókn í máli
hans og enn eru engar sannanir fengn-
ar að hann sé sekur og ekki neitt útlit
fyrir að þær séu til. Samt sem áður
situr hann alt af í fangelsei og þver-
neitar stjórn Frakka að láta hann laus-
ann, þrátt fyrir að lögmenn hans hafa
krafizt lausnar hans livað eftir annað,
þar sem stjórnin getur ekkert sannað,
en líf hans í veði í loftlitlum klefa.
Stjórn Bandaríkja hefir skrifað stjórn
Frakklands um þetta mál, en ekki
gengið ríkt eftir að maðurinn sé látinn
laus, og er því um kent, að til þessa
hafa blöð Bandaríkja ekki skift sér
neitt af þessu máli. En nú loksins eru
þau farin að vakna, af því einn þessi
úrskurður frönsku stjórnarinnar er ný-
kominn, sá, að Walier verði enn að
bíða og af því líka, að ný nýlega reidd-
ust Frakkar Bandarikjamönnum af því
eitt herskip þeirra við Madagaskar
heilsaði ekki frönskum hermönnum í
virki einu á eynni. Bandaríkjastjórn
skýrði frá ástæðunum svo viðunandi
var, þannlg, að höfnin var ekki viður-
kendur aðsetursstaður Frakka. Þetta
nægði Frökkum samt ekki, en krefjast
afsakana og bóta fyrir fyrirlitninguna
er sér hafi verið sýnd. Þetta hvort-
tveg8'ja vakti blöðin og krefjast þau nú
að Bandaríkjastjórn láti eldd lengur
dragast að hjálpa Waller úr nauðum og
lækka ofstopa Frakka.
Hvernig stendar á þessari þolin-
mæði er ekki auð séð'. En nokkurn-
veginn sýnist það víst, að ef Englend-
ingar hefðu átt hlut að máli, hefðu þeir
tekið Waller og farið þannig með hann,
þá hefði verið annað hljóð í strokknum,
og Waller þá fyrir löngu laus og hon-
um bætt alt tjónið. Einmitt á meðan
þannig hefir verið farið með Banda-
rikjaþegn hafa Bandaríkja-blöðin ölB.
látið sem ær væru af því að Bretar inn
heimtu hlífðarlaust manngjöld og skaða
bætur frá Nicaragua-stjórn, og af því
þeir síðar tóku að hagnýta eign sína,
nakinn kletthólma í Suður-Atlantshafi,
með því að leggja þar upp kol. Þetta
hvorttveggja möttu blöðin meir en
móga ástæðu til þess Bandaríkjastjórn
skærist í leikinn og léti Breta lækka
seglinn. En samtímis er þeirra eigin
meðboi^ari aj^vesiast upgií fangelsi á
Frakklandi, sviftúr eignum sínum og
mannréttindum, án þess nokkur rök sé»
sýnileg, en um það hafa þau ekkert að
að segja. Þetta sýnist vera að gera sér
mannamun.
olæknandi-
Ákafur hósti. Engin hvíld dag eða nótt...
Læknarnir gefast upp.
Lífinu bjargað
Með því að brúka
CHERRY
n I Lsl U PECTORAI.
“Fyrir nokkrum árum fékk ég á-
kaflega slæmt kvef með mjög slæmuro
hósta, svo að ég haföi engan frið dag
eða nótt. Þegar læknarnir voru búnir
að gera alt við mig sem þeir gátu.sögðu
þeir að ég væri ólæknandi og hættu við
mig alveg. Kunningi minn, sem hafði
heyrt getið um kringumstæður mínar,
sendi mér flösku af Ayers Cherry Pec-
toral, sem ég fór þegar að brúka, og
sem þegar frá byrjun gerði mér mikið
gott. Þegar ég var búinn með úr flösk-
unni var ég orðinn alheill. Eg hefi ald-
rei haft mikinn hósta síðan og hefi þá
skoðun, að Ayer’s Cherry Pectoral hafi
lækneð mig. — W. PI. Ward, 8 Quimby
Ave., Lowell, Mass.
Hœstu verdlaun a heims-
syning’unni.
Ayers Pills hið besta hreinsuiiarmi'ðnl

*