Heimskringla - 21.05.1896, Blaðsíða 2

HEIMSKRINGLA 21 MAÍ. 1896.
Heimskringla
PUBLISHED BY
Tho Heimskringla Prt?. 4'Publ. Co.
•• ••
Verð blaðsins í Canda og Bandar.:
$2 um árið [íyrirfram borgað]
Sent til íslands [fyrirfram borgað
af kaupendum fcl. hér] $1.
••••
IJppsögn ógild að lögum nema
kaupandi sé skuldlaus við blaðið.
• •••
Peningar sendist i P. O. Money
Order, Registered Letter eða Ex-
press Money Order. Bankaávis-
anir á aðra banka en í Winnipeg
að eins teknar með afföllum.
• • ••
EGGERTJOHANNSSON
EDITOR.
EINAR OLAFSSON
BUSINESS mAnager.
•• ••
Oi’FICE :
Corner Ross Ave & Nena Str.
P. O. Kox 305.
sem bezt buðu á niðurboðsþingi, þar
sem ö'dum var frjálst að bjóða Það
fyrirkomulag þótti “liberölum ’ ekki
liagkvæmt. Þessvegna leið ekki langt
til þess ráðgjafinn sem þeirri stjórnar-
deild stýrði lét skrifara sinn senda verk
fræðingnum, sem fyrir skurðgerðinni
stóð, bréf þess efnis, að framvegis sLyldi
Þannig hófst hið makalausa spar
semis tímabil “liberala”,'— með því, að
borga 570 þúsund dollars meira fyrir
sama verk en conservativuin var boðið
að vinna það fyrir, og 349 þúsund doll
meira, en lægstu boðin hljóðuðu uppá
sem “liberölum” sjálfum voru send
Þarna er “liberal” sparsemi — og alveg
alt járn seny til skurðgerðarinnar þyrfti sama tóbakið og sú hin Greenwayska
Pólitiskt skírlílfi
“liberala”.
Það er ein kæran “liberala” á hend-
ur conservativa. að þeirra stjórnar að-
ferð sé svo óhrein. aðþeir þessvegna séu
ólíðandi stjórnendur í ærukæru bygðar-
lagi. Ef óvandaður maður hefir tekizt
í fang að vinna eitthvert opinbert verk
fyrir stjórnina o? heíir í þeirri stöðu
haftíframmi svik og fjárdrátt, þá er
það skuld stjórnarinnar. Sama er um
það, hafi einhver af þingmönnunum
sem fyltu fiokk hennar heitið þessurn
eða hinum fylgi sínu fyrir ákveðna upp-
hæð í peningum, eða hafieinhver þeirra
á óærlegan hátt aflað sér fjár hjá pri-
vat mönnum, eins og til dæmis lauten-
ant LaurierS: Tarte, sem fyrir þau
brögð sín var að lyktum gerður rækur
úr flokki conservativa. Væri stjórnin
alskygn, þá væri auðvitað sanngjarnt
að skella skuldinni allri á hana. En nú
er hún ekkí alskygn og því engin sann-
gimi í að að ásaka hana um annað en
það sem hún sjálf er völd að.
í mótsetningu við þetta er*u "liber-
alar”, að þeirra eigin dómi auðvitað,
dyggðin sjálf! Þeirra stjórnmálasaga
er gersamlega hrein og óflekkuð! Þetta
er þeirra dómur um sjálfa sig, Svo
sannar þeirra stjórnmálasaga þá sjálf-
sagt þetta vottorð þeirm. Það er fróð-
legt að renna augum yfir einstöku atriði
í sögu þeirra og sjá á hvaða grunivelli
þessi vottorð þeirra eru byggð. Hún er
ekki lélegur vottur um pólitiskar
dyggðir stjórnarsaga Greenway’s í
Manitoba,—þátturinn, til dæmis, um
Northern Pacific samninginn, sem hans
ótrauðustu fylgéndur (þar á meðal nú
verandi fjármálastjóri) þótti soralegri
en svo, að þeir gættu greitt atkvæði
með stjórninni í þvi máli. Þá er hún
ekki síður skírlífislég stjórnarsaga Mer-
ciers í Quebec! Til að sanna það þarf
ekki annað en minna á að nú fyrir fáum
dögum hefir einn bezti bardagamaður
Lauriers í Quebec, Ernest Pacaud, ver-
ið dæmdur til að endurborga Quebec-
fylki 8100.000, af eitthvað milj. dollars
sem hann og félagar hans ‘útveguðu’ sér
úr fylkissjóði fyrir sambandskosning-
arnar 1891. Hreinar eru hendur þeirra
manna! En svo þykir máske ekki við-
eigandi að tala um þessa menn og þeirra
breytni i sambandi við sambandskosn-
ingar. en af því Quebec menn, þeir
sem hér er um að ræða: Tarte, Lange-
lier, Pacaud, McShane og fleiri, eru
hátt standandi menn í flokki Lauriers
og sumir þeirra sjálfsagðir ráðgjafar
hans ef hann nær meirihluta þingsins
nú eða síðar, þá er ekki nema sann-
gjarnt að minst sé á framkomu þeirra í
Quebec^fyiki. Því eins og þeir koma
fram þar, eins munu þeir koma fram í
sambandsStjórn, ef þeim gæfi-st tæki-
færi. Eu svo nægir auðvitað hin stutta
sambandsstjórnarsaga “liberala” til að
sýna hvaða rétt þeir hafa til að bera
conservativum á brýn að þeir fari óráð-
vandlega með fé alþýðu. Rétt sem
sýnishorn af braski þessara makalausu. manna
dyggðaftíku stjórnenda, þau 4- ö ár
semþeirhöfðu stjórntaumana, drögum
vér fram þessi dæmi:
Þegar þeir tóku við var unnið af
kappi að skipaskurðagerð fram með
St Lawence-íljoti. Alt efni sem til
þeirra verka þurfti hafði verið keypt hj V
eða félögum
keyþt að þeim Frothingham og Work
man. En annar þessa manna, sem
þaíinig var gefið tækifæri að sclja
stjóminni járnvarning allan með upp-
sprengdu verði, sat á þinginu í flokki
stjórnarinnar. í 17 árin sem conserva-
tivar hafa haft stjórnina á hendi hafa
þeir ekki gert neitt það, er komist í
hálfkvisti við þetta. Stuttu síðar gáfu
1 þossir ráðvöndu herrar og dygðariku
stjórnarprentun alla í hendur annars
fylgjanda síns á þingi, án þess nokkrum
væri getið tækifæri að bjóða í verkið,
og fyrir þriðjungi hærra verð, en aðrir
prentarar hefðu gert sig ánægða með.
Þegar svo kosning hans var gerð ónýt
vcgníi þess hann hafði tekið þessa con-
tract, lögðust þeir á eitt og fengu hann
endurkosinn og settu svo í þingforseta-
stólinn.'Þannig héldu þeiraðminstakosti
tvoimur mönnum ólöglcga á þingi, auk
þess sem þeir seldu að minsta kosti
tveimur mönnum verk í hendur á ólög'
legan hátt.—Einusinni þurftu þeir að
kaupa land í þarfir hins opinbera og það
land gátu þeir fengið fyrir 875 ekruna.
En það var enginn hagur að því fyrir
neina hlutaðeigendur. Gáfu þeir þá
vini sínum einum á þingi bendingu um
hvað í ráði var og hann fékk þvi komið
svo fyrir, að landið fékkst ekki fyrir
minna en $500,00 ekran. í sambandi
við þessi jarðakaup borgaði ríkið 100
þúsunddollars umfram þaðsem rétt var.
Hér eru þrjú rétt lagleg sýnisborn
af pófitisku skírlífi þessara “liberal
gæðinga. Þau sýna, þó ekki væri um
annað að gera, að það erekki að ástæðu-
lausu að þessir menn státa af ráðyendni
sinni, jafnframt og þeir fuma um óráð-
vendni allra annara !
En svo er ekki alt talið enn og ekk-
ert líkt því. Vér höfum ekki fyrir
hendi nauðsynlegar skýrlur til að gegn-
um ganga allar þeirra gerðir,enda gerir
það lítið til. Sannist það á einn mann
aðhann sé tilbúinn að taka til sin 25
cents, en sem honum ekki ber, þá er á-
stæða til að ætla að hann mundi ckki
síður taka þannig dollarinn þegar lion-
um gæfist tækifæri til þess. Þess eins
má geta, að á sinum stutta stjórnar-
tíma seldu þeir mönnum opinber verk í
hendur upp á $3,604,800, án þess að
gefa aimenningi tækifæri að bjóða i
verkið. Og 82 sinnum neituðn þeir á
sama tíma að Þyggja lægsta boð í opin-
ber verk, en seldu verkið í hendur vin-
um sínum, sem hærra buðu í það.
Mismunurinn á þeim boðum sem þeir
tóku og þeim lægstu, sem þeir neituðu,
var samtals $1,887,494. Og í eitthvað
60 af þessum 82 tilfefium gat stjórnin
einusinni ekki fengið nokkra ástæðu sér
til afsökunar, fyrir að hafa neitað lægsta
boði. Með öðrum orðum: Þar var
engin ástæða til, sem staðist gæti rann-
sókn, ef til kæmi.
Um sumarið 1873 auglýsti conserva-
tive-stjórnin, að til ákveðins tíina um
haustið yrði tekið á móti tilboðum um
að gera ákveðna kafla af Welland-skipa-
skurðinum, yfir skagann milli Ontario
og Erie vatna. Áður en þau tilboð voru
opnuð um haustið var conservative-
stjórnin vikin frá.og hin dygðaríka
sparsama(!) “liberal”-stjórn tekin við.
Henni hefir sjálfsagt ofboðið hvað hátt
var boðið í verkið hjá hinni óalandi con-
servative-stjórn og hefir henni því virst
að hér væri óviðjafnanlegt tækifæri til
að sýna sína frábæru snild í að spara fé
alþýðu. Að minsta kosti gerði hún
þessi boð öU ónýt, en bauð verkið upp á
ný. Á sínum tíma komu boðin í verkið
og að þeim boðum gekk hún. Og rétt
sem sýnishorn af “liberal”-sparsemi,
“liberal”-ráðvendni, setjum vér eftir-
fylgjandi tölur, er sýna hvað lægst var
boðið í verkiö og fyrir hvað það var selt
ákveðnum mönnum í hendur. Fyrstii
tölu-dálkurinn sýnir lægstu boð í hina
ýmsu kafla af Welland-skurðinum, er
send voru conservative-stjórninni, en
sem “liberal”-stjórnin ekki vildi nýta.
Annar tölu-dálkurinn (sá í miðið) sýnir
lægsta boð í sama verk, er sent var
“liberal”-stjórninni. Þriðji (aftasti)
tölu-dálkuriun sýnir fyrír hvaða upp
sparsomin í Manitoba, sú hin Mercier
iska í Quebec o. s. frv. Og þessir ménn
lofa því allir hátt og lijartanlega,
sambandsþingi og utan þings, að þeir
séu tilbúnir að viðhafa alvegsömu spar
semina, ef alþýða bara gefi sér tæki
færi. Þaðerlíka nokkuð sem enginn
efast um. Bitarnir frá Mercier eru
þegar uppétnir og svo eiga þeir nú af
þeirri upphæð að endurborga $100 þús-
undir. Það fé þarf að koma einhver-
staðar frá, og hvaðan líklegar en úr
sambandssjóði, ef tækifæri gæfist að ná
í það. Þegar þessir náungar, þessir at-
kvæðamiklu Quebec lautenantar Laur
iers, neituðu um veturinn að mæta
fyrir rannsóknarrétti í Oltawa, af því
sambandsstjórn hefði ekki heimild til að
rannsaka fylkismál, sagði Toronto
“Olobe” að þessir menn hefðu framið
glæpi og verðsknlduðu fangelsi. Það
er engin sýnileg ástæða til að ímynda
sér að þessir menn hafi umskapast síðan
og þessvegna heldnr ekki ástæða að efa
að úr sambandsjóði, óbeinfinis auðvitað,
ætli þeir að taka þær $100 þús. sem
þeir hafa verið dæmdir til að endurborga
Quelæc-fylki af hinu stolna fé,— ef þeir
ná haldi á fjárhirzlunni nú.
Góö ráð dýr.
Liberalir sjálfir, með blaðið ‘Globe’
í Toronto fremst í flokki, bera gamla
Sir Oliver Mowat það við hvert tæki-
færi, að hann sé manna forsjálastur og
manna heppnastur, Nú sem stendur
stæra ‘liberalir’ sig ekkert af þeim um-
mælum sínum og ber það til þess, að
þegar Laurier um daginn bað karl að
koma nú og bjarga sér. að segja af sór
fylkisstjórnarformennskunni, en sækja
undir sínum merkjum í einhverju sam-
bandskjördæminu, þá neitaði karl.
Hann lofaði því einu að hjálpa Laurier
með því skilyrði að hann yrði kjörinn
efri deildar þingmaður, — ef Lauriei'
yrði yfirsterkari í sókninni. I millitíð-
inni ætlaði hann að halda dauðahaldi í
stöðu sína. Til samanburðar erbentá
að Taillon stjórnarformaður í Quebec
fór öðruvísi að. Hann fór eins og vík-
ingarnir, er þeir brendu skip sín um
leið og þeir gengu á land, þar sem þeir
ætluðu að herja. Með öðrum orðum,
hann sagði af sór tafarfaust til að sækja
um þingmensku undir merkjum con-
servatíva. Af þessu er auðgert að
draga þá ályktun, að Sir Oliver hefir
litla hugmynd um sigur ‘liberala’ í
þetta skifti. Það vilja nú ‘liberalir’
ekki heyra, en eiga bágt með að ganga
á bak sinna eigin orða, er þeir svo oft
hafa sagt hann annan Njál livað fram-
sýni snertir.
Hið eina sem þe'
ófrægja Sir Charles s
lognar fréttjr uin })•■
sem hann er í það og 1 •
von að draga athygli j
nú geta er að
< mest og senda
dg gangi þar
’ skiftið,í þeirri
utuna frá hélf-
Ámóta vandræðalegar eru árásir
‘liberala’ á tollinn, grýluna sem þeir
ætíð hafa handbæra ,til að ógna hug
deigum kjósendum með. Sem sýnis-
horn má geta þess, að hiim 9. þ. m
flutti Isaac Campbell, bæjarlögmaður
ræðu og sagði meðal annars þessa
sögu: “Fyrir fáum dögum keypti
kaupmaður nokkrar tunnur af sýrópi
utan Canada. Til samans kostuðu þær
$240,51, en í toll mátti hann greiða $312
34, að maður ekki tali um tollinn
lunnunum sjálfum, er samtals gerði
$6 til.
Nú er tollur lagður á síróp eftir
gæðastigi, lægstur á hreinasta og bezta
síróp, en hæstur á það sem óhreinast er
og óhollast, í því skyni að útbola því
en knýja menn til að vanda sem mest
vöruna. Á fertugasta gæðastigi er toll
urinn 1] cents á gallónu. Á 35. gæða-
stigi er hann einnig l'£ cents. en að
auki 1 cent á gallónu eða parti af gall-
ónu, eg svo er um 'stigin milli 35 og 40
Gori maður þá ráð fyrir að sírópið sem
kaupmaðurinn keypti hali kostað 40
cents gallónan, og það er líka ekki
fjarri lagi, hefir hann fengið 6011 gall
fyrir sína $240,51. í stað þess er Isaac
Campbell segir verður þá toll-reikning-
urinn, ef maður gerir ráð fyrir að hann
hafi keypt gott og hreint sýróp, þ. e., á
40. gæðastigi, eða þar fyrir ofan, þessi
601 \ gal. +1| conts = $10.52|.
Geri maður ráð fyrir að hann haíi
keypt lökustu sírópstegundina, þá á 35
gæðastigi, og ekki borgað nema 30 cts,
fyrir gallónuna, hefir liann fyrir sína
$240.51 fengið sem næst 1,002 gallónur
I því tilfelli verður toll-reikningurinn
þessi:
1.002 gal. +13 + 1 cts, = $27,55J.
Umbúðirnar (tunnurnar ets.) eru
undir öllum kringumstæðum toll-fríar,
I stað þess þá sem Mr. Campbell
sagði tollinn, í þessari sýróps-ræðu
sinni, til samans $318,34, er hann í
virkileikanum í allra mesta lagi $27,
55J, og eins víst enda líklegra (hafi sír
ópið náð 40. gæðastigi) ekki nema $10
52|. I dálítilli grein um þessa síróps-
sögu málafærslumannsins segir ‘Nor’-
Wester’, að sé hann eins sleipur í hval
sögum eins og sýrópssögum, þá skuli
engann undra, þó liann snúi Jónasar
hvalsögunni þannig við, að það hafi
verið: Ekki hvalurinn sem gleypti Jón-
as, heldur að það hafi verið Jónas sem
gleypti hvalinn !
Síðan Nor’-Wester sýndi fram
vitleysuna. sem hnoðað er í þessa sýr-
óps-sögu, hefir “Tribune” komið með
þá skýringu, að sýrópið hafi ekki verið
sýróp, heldur hafi það verið Olucose, sæt-
kent efni ur mais og öðrum efnum sem
brúkað er til að svíkja vörur svo sem
sætabrauð, brjóstsykur, sýróp, o. s. fry
gera hana ódýrari og verri, en selja
hana eins og væri hún hrein og óbland-
in. Með þeirri skýringu, sé hún rétt,
getur upphæð tollsins staðist, en samt
breytist ekki sá sannleiki að sýróps-
sagan er ósönn, og auk þess fylgir sá
dilkur skýringunni, að kaupmaðurinn
er upp-vís að tilraunum til vörusvika.
Altaf sama sagan.
hæð verkið var selt i hendur ákveðinná
Lægsta boð Lægsta boð Gjald ‘liberla’
conservativa. “liberala". fyrirverkið.
[eim verzlunarmönnum
$321.000...
266,000.. .
292,000....
302,000.. .
257.000.. .
270,000.. .
$396,000..
312,000..
292,000..
327,000..
283,000..
313,000..
$1,702,000 $1,923,000
. $396,000
. 352,000
321,000
551,000
. 327,000
. 325,000
82,272,000 i
velgju og hugleysi Sir Olivers. Eitt
sýnishornið af þessu starfi hinna ‘frjáls
lyndu’(!) er það, að um daginn þegar
Sir Charles var hér, voru 7 menn íengn-
ir til að senda lognar fréttir um mót-
töku hans hér, til ‘Globe’ í Toronto.
Voru þær fróttii þess efnis, að ekki
hefði verið uærri eins mikið (um dýrðir
eins og þegar Laurier kom, og enda
ekki eins mikið um dýrðir eins og þeg-
ar Martin kom. Það voru þeir látnir
segja, sem ekki eru tiltakanlega vandir
að virðingu sinni, syo sem S. J. Jónas-
son og W. E. Perdue. Um fundinn
sagði Joseph Martin það, að meir en
helmingur áheyrenda hefði verið sínir
menn. Mayor Jameson sagði að ekki
meira en svo sem 100 manus hefðu
hrópað ‘húrra’, þegar Sir (Charles kom
og það hefðu verið fundarmennirnir á
conservatíva fundinum. Síðan hefir
Jameson auðvitað borið á móti að hann
nokkurn tima hafi sent það skeyti sem
honum er eignað. Til samanburðar
má geta þess, að þó auglýsingar væru
bornar um allan hæinn að skora á
menn að koma og fagna Joseph Mar-
tin, fengust ekki floiri en svo aðSelkirk
salurinn, sem í mesta lagi hefir sæti
fyrir 1000 manns, var ekki nærri fullur,
þó flestir færn þangað inn, sem farið
höfðu að mæta honum á vagnstöðinni.
Það eru vandræðaleg tilþrif þessi
frétta-smölun og aunað eins, en eitt-
hvað verður að rcyna, þegar lítið er urn
gagnleg ráð/
“Eini fulltrúi vesturlandsins” (sem
’udæfði flestum málum vesturlandinu
lii gau'Ug), á sambandsþingi, með öðr-
um orðum Joseph Martin, er kominn í
kröggur. Síðan hann fór að biðja menn
um fylgi og atkvæði á ný, hefir hann
komizt að raun um að framkoma hans í
Hudsonsflóa-brautar-málinu og Huds-
onsflóa-tenal-málinu, er samasem mylnu
steinn um háls honum. Þess vegua er
hann nú byrjaður að éta ofan i sig og
ljúga, eftirþvísem á stendur og eftir
því við hverja hann á. Þegar hann á
ný er orðinn þess vís, að almenningur
hér gerir kröfur eftir þeirri braut með
sama áhuganum eins og um árið þegar
hann barðist fyrir því máli með öllu
sínu afli og viti, og þegar hann sér að
almenningur er ekki tilbúinn að afsaka
framkomu hans i þessu máli, þá eru
þau helztu úrræði hans nú, að halda
því frara, að hann hafi aldrei unnið á
mótti fyrirtækinu sjálfu. heldur mönn-
unum sem fyrir því standa. Væri það
satt, þá væri alt vel, en því er ver að
þau ummæli hans eru bara “liberal”-
sannleiki. með öðrum orðum “vöflur”
og ósannindi. Það vill svo vel til fyrir
almenning, en illa fyrir hann sjálfan,
að hún er til á prenti, orðrétt eins og
hann talaði hana, ræðan hans mikla
(3 kl.tíma ræða) á móti því fyrirtæki,
erhann flútti 30, Marz 1806, á sam-
bandsþingi. í það skifiið átti hann að
tala aðeins um það hvert skyldi leyft
eða lej ft ekki að gera óilitinn vatnaveg,
með skipaskurðum, á milli Huðsonflóa
og Winnipeg-vatns. En hann hagnýtti
tækifærið til að herja á Hudsonsflóa
járnbrautina fyrirhuguðu og sýna fram
á eins rækflega og hann gat hvað mikið
ráðleysi væri að bygga þá braut. Hann
sagði auðvitað í byrjun og endir þeirrar
löngu ræðu, að hann væri ekki að and
æfa fyrirtækinu. Hann fullvissaði
þingið um það, að það væri misskiln
# •
ingur. Og svo í næstu setningu hjó
hann og lagði nær hjarta fyrirtækisins
en hann hafði áður gert, til þess að
sanna, ef sannana þyrfti með, hvað
merkilegur maður hann er og hve alger
lega undanþeginn allri tilfinningu um
skömm og heiður.
Hann viðurkendi að menn alment
hér vestra hefðu mikinn áhuga fyrir þvi
að fengist verzlunarvegur að Hudsons
flóa. að sá áhugi hefði verið vaknaðnr
áður en hann kom hingað vestur fyrst
og hefði haldist altaf síðan. En svo fór
hann að minna á alt mögulegt, sem ein
hverjir hefðu einhverntíma sagt til
stuðnings því, að skipaleiðum flóann og
sundin væri ómöguleg nema á örstutt
um tíma ársin, svo stuttan tíma að
járnbraut þangað, eða skipaskurður
gæti aldrei borgað sig,enda mundu engir
fást til að leggja fé í svo óvíst fyrirtæki
Þá minti hann og á það voðaspil, að þó
nú sigling um flóann væri mögulcg svo
lengi, að næðist upp viðhaldskostnaður
brautar eða skurðar, þá væri ómögu
legt að koma hveitinu til Evrópumark
aða þá leið fyrr en nærri ársgömlu, að
það sem upp væri skorið 1895 kæmist
ekki út fyrr en sumarið 1896. Af því
leiddi að kornið yrði að liggja í hlöðum
annaðtveggja við flóann eða suður i
Manitoba. Af því leiddi einnig að
hveitikaupmenn mundu ekki vilja kaupa
liveiti til flutnings um HudSonsflóa, því
þeim væri ómögulegt að gera áætlun
um verð þess svo mörgum mánuðum
síðar. Hann viðurkendi auðvitað að
“talsvert” (í raun réttri ríklega um 80%)
af hveiti Manitoba-manna færi ekki úr
landi burt fyrri en nærri ári eftir að það
er uppskorið, en það var alt öðru máli
að gegna svo lengi sem það lá vetrar
langt í hlöðum, til flutnings um Mont-
realeða New York. Eins og þessi ræðu
rolla hans um þessi tvö atriði og fleiri í
þvi sambandi væri þessum verzlunar-
vcgi ekki nægilega til ófrægðar, sagði
hann að eins og æfinlega hefði verið
beut á, gæti Hudsonsflóa-brautin ekki
keppt við C. P. R. eða Northern Pacific
um hveitiflutninginn, nema hún yrði
lögð svo að segja heim að dyrum hvers
einasta bónda, eins og aðrar brautir
væru lagðar nú”! “Vér verðum að
gæta þess”, sagðihann, “að það er um
700 mílur frá Winnipeg að Hudsonsflóa,
og eftir fyrstu 200 mílurnar, er ekki um
neinn innsveita-flutning (local traffic)
að gera og verður aldrei. Það má vera
að mér hafi ekki verið sagt rótt frá
landinu, en af því sem ég hefi lesið og
heyrt af því, ræð ég að norður og vest-
ur af takmörkum Manitoba sé landið
hrjóstugt og gróðurlaust,—forarflóar og
klettar á milli. Ef nú járnbraut ekki
hefir neinn innsveitis-flutning hvernig
getur þá flutningsgjaldið orðið lágt á
vörum sem fara langar leiðir. Þetta er
mikilvæg spurning. Geta þeir (eigend-
ur brautarinnar) tekið vörurnar fyrir
þaðgjald, að viðlögðu verðinu fráflóan-
um til Liverpool, að gjaldið verði lægra
en það er nú hjá Canadian Pacifíc-fél.
til Fort William, þaðan með skipum tii
Buffalo og þáðan með skipaskurði eða
járnbraut til New York”?
Þetta eru lftil sýnishorn af þriggja
kl.tíma ræðunnihans á móti bæði skipa-
skurði og járnbraut norður að Hudsons-
flóa. Og það er segin saga, að allir
‘liberalar” á þinginu, sem nokkuð sögðu
um þetta mál við þetta tækifæri, voru
Martin samdóma og meira en það!
Eins oft og sá makalausi (!) “stjórn-
mála”-flokkur hefir skift um •toðun og
stefnu að því er snertir verzlunar og
toll-mál, þá er það sannast, að hann
hefir enn ekki skift um skoðun á vestur-
landinu, eða stefnu í málum sem það
snerta sérstaklega. Iíann hehr sömu
stefnuna nú eins og í upphafi, að það sé
engu kostandi uj>p á vesturlandið. Það
er skoðun flokksins í heild sinni vitan-
lega, sem svo oft hefir komið fram hjá
aðal-blaði flokksins, “Globe” í Toronto,
að vesturlandið sé orðið austurfylkjun-
um alt of dýrt eíns og er, og þess vegna
óðs manns æði að sökkva þar fleiri
miljónum af fé austanmanna. Þetta er
skoðun “liberal”-flokksins á vesturland-
inu og samkvæm henni vitanlega hefir
verið og er stefna hans að því er snertir
öll vor þýðingarmiklu mál.Þ að er altaf
sama sagan. Að austanmenn séu þann-
ig er afsakandi, en að Martin skuli svo
rækilega fylla flokk þeirra, það er ó-
fyrirgefanlegt. Að hann hafi gengiðoí
langt 1 þessu máli, það viðurkennir
hann nú, er hann reynit að telja mönn-
um tru um, að það sé ekki fyrirtækið
sem hann andæfir, heldur fonnenn þess.
Vandræðin eru að ræðan er til á prenti.
Hun er til (1 þingtiðinunum — Hansard)
á(skrifstofu Hkr. og eru allir sem bera
vilja brigð á ofanritaðan útdrátt, vel-
komnir hvcrn virkan dag, að koma inn
og lesa ræðuna í heild sinni.
I þessu sambandi og til að taka af
öU tvímæli, skulum vér geta þess, að
tölurnar sem í Hkr. haía staöið og sem
hið ísl. málgagn “Hberala” hefir sagt
lognar, eru til á skrifstofu Hkr., i
stjórnar-skýrslum samþyktum á þingi.
Lögbergs-fíflið.
Alt sem Hkr. segir er lýgi og allir
reikningar, sem hún flytur, vitlausir!
Svo segir Lygbelgur (alias Lögberg)
hinn “Hberali”. Það er ekki ný bóla. í
þvi fyrirmyndarblaði (!) íslenzks
frjálslyndis og stjórnvizku! cr aldrei um
aðrar sannanir að gera en: Það er
lýgi! Það er vitléysa!! Það eru mis-
sýningar !!! Þessum og þvilíkum vitn-
isburði er Hkr. orðin svo vön hjá Lyg-
belgnum, að hun kippir sér ekki upp
við það, þó þær hreður haldi áfram, og
lætur sér heldur ekki detta í hug að
elta ólar við þessar og þvílíkar sannan-
I þetta skifti viljum vér að eins
benda á eitt málsatriði, som þetta ís-
lenzka frjálslyndis” málgagn segir
lýgi í síðustu útgáfunni, og sem það
flytur all-langt mál um. Það er upp-
hæð Abyrgðarinnar, sem Greenway-
stjornin hefir tekizt á hendur fyrir
Dauphinbrautarfélagið. Það segirhauga
lýgi að sú úpphæð sé $2 milj,, og það er
ekki fjær snualeikanum að bera það
frarn, heldur en margt annað sem í því
stendur.
Hvað þá upphæð snertir, þá er
fyrirhafnarlitið að sýnahvað sannleikur
inn er. Það var samþykt að ábyrgjast
höfuðstól félagsins er svaraði $8,000 á
hverja míluál25 mílna svæði í mesta
lagi. Það var enn fremnr samþykt að
ábyrgjast vöxtu af þeim höfuðstól í 30
ár og ákveðíð að vextirnir væru 4% á
hverju ári.
Þar eð félaginu er geflð tækifæri til
að byggja 125 mílur upp á þessa skil-
mála, þá má ganga að því sem nokkurn
veginn vísu, að það hagnýti það tæki-
færi. Það er of feitur biti til að sleppa
nokkru af honum svona aðástæðulausu
Er þá reikningurinn þannig :
125 mílur á 8000 dollara hver, gerir
81,000,000. Afgjald 4% á 81 milj. í 30
ár gerir $1,200,000.
Ábyrgðin þá alls $2,200,000. eða 200
Þús. meiri en vér höfðum áður sagt í
Hkr.
Auðvitað verður upphæðintsamlögð
ekki nema $l,i60,000, ef maður gerir
ráð fyrir að félagið verði svo miskunn-
samt að byggja ekhi nema 100 mílur.
En við þeirri náð og miskunsemi er
ekki að búast, nema félagið sé alls ólíkt
öllum öðrum járnbrauiarfélögum, (en
verði nú félagið svo miskunsamt, þá
höfum vér vitanlega sagt skuldar-upp-
hæðina nokkuð meiri en rétt væri í því
tilfelli.
Se miðað við 100 mílur höfum'vér
þannig sagt upphæðina $240 þús. meiri
en rétt er, en sé miðað við 125 mílur
höfum vér sagt hana $200,000 minni en
rétt er. Tíminn sannar hvort ekki
tognar svo úr brautinni fram yfir 100
milur, að náist upphæðin, sem vér
nefndum—$2 miljónir. Það mæHr alt
með þvi óneitanlega, að félagið geri
brautina nær 125 en 100 mílum á lengd.
og hver er þá lýgin ? Sem sagt sannarX
tíminil það.
' OKUÐUM TILBOÐUM um bv'írír-
mgu á dómhúsi í Prince Albert! N
W. T. verður veitt móttaka á þessari
skrifstofu þangað til 19. Júní 1896.
Bæði A og nndir tilboðin verður að
vera skrifað: “Tender for CourtHouse”.
Uppdrættir og upplýsingar verkinu við
vikjandi fást á Department of Public
Works, Ottawa.og á Dominion Public
Works skrifstofunni í Winnipeg og i
Dominion skrifstofv í Prince Albert
nftir laugardaginn 16. Maí. Engin til-
boð verða tekin til greina rena þau séu
gerð á til þess ætluð e.vðublöð og undir-
skrifuð af þeim sem t.ilboðið gerir.
Viðurkend’ir víxill borganlegur til
Minister of Public Works fyrir upphæð
er svarar 5% af upþhæð t,ilb0ðsins i-erð-
ur að fylgja hverju tilboði. Upphæð
vexilsíns tapar út.gefandi, ef hann, eftir
að haf verið veitt verkið, fullgerir það
ekki samkvæmt skilmálum. Víxlar or
fylgja þeim tilboðum. sem ekki verða
tekin. verða endursend útgefanda.
Enga skyldu ber’til að viðtaka lægsta
boð eða nokkurtannað tilboð.
Samkvæmt fyrirskipun.
E. F. E. ROY,
Departmcnt or Public Works \ tHr'
Ottawa, 6. Maí 1896. j