Heimskringla - 28.01.1897, Blaðsíða 1

Heimskríngla.
XI. ÁR.
WINNIPEG, MAN., 28. JANÚAR. 1897.
NR. 5.
FRETTIR.
DAGBÓK.
FIMTUDAG, 21,-JAN,
Indíáninn Bad-Young-Man, eða
Charcoal, í McLeod vestra, sem í haust
er leið drap 4 menn áður en hann varð
höndlaður, var í gær dæmdur til aftöku
16. Marz næstk.
Hinn nafnkunni þingmálamaður
íra, John Redmond, er að ferðast um
austurfylkin — flutti fyrirlestur í Otta-
wa í gærkveldi.
Nefnd efri deildar Bandaríkjaþings-
ins sat við í gærdag að athuga sátta-
réttarsamning Bandaríkja og Breta.
Olney utanríkisstjóri var á fundi með
nefndinni og skyrði samninginn grein
Í3rrir grein. Hann kvaðst ekki sjá að
samningurinn hefði nokkur veruleg,
sízt skaðleg áhrif á stefnu Bandarikja-
manna, að því er snerti Monroe-regl-
una. Orð ýmsra þingmanna virtust
benda á að samningurinn, eða ýms at-
riði í honura, mættu mótspyrnu, er til
umræðu kæmi & Jflngi.
Bandaríkjastjórn liefir ákveðið að
verja $*> milj. til að koma upp sæmi-
legri tollbúð í borginni New Yrork.
Strætisbrautarfélagið í Toronto
flutti 23,537,911 farþegja á síðastl. ári
og fékk fyrir þann flutning 8997,273.
Vinnu og viðhaldskostnaður nam 8507,
730.
Thomas C, Platt var kjörinn þjóð-
þings senator á New York ríkisþingi í
gær í stað David B. Hills, er víkur frá.
Platt er repúblikan og hefir almenn-
ingsorð á sér fyrir að vera jafnoki Matt.
S. Quay frá Pennsylvania í öllu sem að
póliiiskumbrelluni lýtur.
Stjórnarformaður Spánverja kvað
vera eyðilagður síðan Bandaríkjastjórn
tilkynti honum, aðhún ætlaði ekki að
eiga meira við Cubamálið, en eftirláta
McKinley-stjórninni það, eins og það
stæði. Stjórn Spánverja sem sé er
hrædd við McKinley.
.pfíqTUDAC. 32. JAN.
Canadastjórn keppir við að búa út
menn og skip í rannsóknarferð norður
á Hudsonflóa í vor. Er sagt að Mani-
tobastjórninni verði boðið að senda
mann með og enn fremur að félögunum
tveimur. sem vilja b>'gííja járnbraut
þangað, verði boðið það sama — að
senda fulltrúa. — Skipið á að fara svo
snemmn.að fregnað verði hve nær skipa
leið er opin, og svo á það að dvelja
nyrðra þangað til vist er orðið hve lengi
að skip fara um sundið að haustinu.
Sendimenn eiga og að rannsaka fiski-
og hvalaveiðar í flóanum, því stjórnin
er fáfróð í því efni. Það er sagt að
fiski- og hvalveiðar á þeim stöðvnm sé
mikilsvirði, en sannanir allar í því efni
vanta.
Spánverjar eru nú hræddir orðnir
við bandalag Bandaríkjastjórnar og
Japanstjórnar. Það sem þeir óttast er
það, að Japanítar hafi í hug að taka
Philippine-eyjarnar, en þær vilja Spán-
verjar anda síður missa en Cuba, og er
þó öllum ljóst hvaða kapp þeir leggja
á að halda þeirri ejr innan vebanda rík-
isins.
Edward 0. Wolcott, Þjóðþingsmað
ur frá Colorado, ákafljmdur silfurmað-
ur, er nú að ferðast í Evrópu í því
skyni að athuga hvernig ganga muudi
að fá saman allsherjarfund, til að ræða
um bimetallism. Er sagt að Wolcott
muni I raun réttri sendimaður hinnar
tilvonandi McKinleystjórnar ogað Mc-
Kinley sjálfur hafi kjörið hann til farar-
innar. Wolcott er enn á Englandi og
fær enn sem komið er heldur daufar
undirtektir, þó silfurmenn þar láti í
Ijósi að þeim sé sigurinn vís áður langt
líður. Er svo að sjá, að sú skoðun sé að
veitt
HÆSTI7 VBRÐLAUN A HKIMSSÝ'NINGUNN
DR
Mtm
w CREAM
BAHINO
POHDIR
IÐ BEZT TILBÚNA
dönduð vínberja Cream of Tartar
jwder. Ekkert álún, ammonia eða
mur óholl efni.
40 ára »-«ynslu.
útbreiðast í Norðurálfu, að heppilegast
mundi fyrir Bandarikin að byrja og að
hún svo skuli heita hverju þvi ríki, er
fjdgir i fótspor þeirra afslætti á toll-
gjaldi svo nemi 10%. Með því móti er
haldið fram að Evrópa mundi að heita
má Ji augnabliki gera silfurpeninga
jafnoka gullpeninga í öllum viðskift-
um.
Hertoginn af Marlborough, sem
í fyrra kvæntist Miss Vanderbilt og 15
miljónunum hennar, er nú sagður i svo
mikilli fjárþröng, að hann sé að selja
sumt af landeign sinni og veðsetja aðal'
eignina. Spurningin er: Hvar eru
þessar 815 milj. ?
Nú eru komnar greinilegar fréttir
af manndrápunum á vesturströnd
Afriku um daginn. Það voru um 250
rnanns, er drepnir voru. Sendimenn
Breta féllu 7, en tveir komust af og af
eitthvað 250 þjónum þeirra, svertingj-
um, komst ekki lifs af nema einu. —
Sendimennirnir voru á ferð til höfuð-
borgar héraðsins, Benin City, þriggja
daga göngu upp með Nigerfljótinu.
Heitir svertingjahöfðinginn í því hér-
aði Obbah og þykir hveimleiður; hefir
mannfórnir á ári hverju í borg sinni,
sem af þvi liefir fengið nafnið Blóð-
borgin. Sendimennirnir voru allir vopn-
lausir og var erindi þeirra að tala um
ver/.lunarviðskifti. I stað vopna báru
þjónar sendimannanna ósköpin öll af
gjöfum til konungsins. Það var ráðist
á göngumennina í þéttum skógi og
þeir drepnir í strá.
Það þykir ekki ótiúlegt að stj-rjöld
sé i vændum á Iudlandi, sem ein afleið-
ingin af “svarta dauðanum”, sem þar
geysar, Er sú ástæða fyrir þeirn ótta,
að ludverjar vilja ekki hlýða læknun-
um og verða óðir og ærir í bvert skifti
sem tekið er til að brenna pestnæmi úr
húsum, eða sjúkir menn teknir og sett-
ir í þar til ætluð sjúkrahús. Þeir vilja
alt annað en almennar heilbrygðis-
reglur.
LAUGAKDAG 23. JAN.
Faure forseti á Frakklandi hefir fast-
ákveðið að ferðast suður í nýlendu
rvakku í Afiitu,—Al/.ir. jtJángað hehr
enginn þjóðhöfðingi Frakka komið síð-
an Napoleon III. var keisari.
Bandaríkjamaður, R. E. Brownað
nafni, hefir nýlega unnið mál gegn
Transvaal-stjórn og verið dæmdar $5
milj. skaðabætur.
Sir Isaac Pitman, hinn nafnkunni
fræðimaður, er fyrstur manna uppgötv-
aði hraðritunaraðferð þá sem ber nafn
hans siðan, — (Pitman-system), — lést í
Londoní gær, rúmlega 84 ára gamall,
fæddur 4. Jan. 1813. Hann hafði verið
heilsulaus maður um langan tíma og
tekið út miklar þjáningar rneð lcöflum.
I Havana á Cuba er gosin upp drep-
sótt sem likist taugaveiki. ,Er talið að
hún stafi af því, að drykkjarvatn í öll-
um vatnsfarvegum í héraðinu sé ban-
eitrað orðið, og er nokkur efi á hvort
heldur eitrið er komið af rotnuðum lík-
um manna og dýra, eða livort Spánverj-
ar hafa borið eitur í uppspretturnar.
Hungursneyð er nú sögð í Suður-
Afríku, innan landeigna Suður-Afríku-
félagsins breska.
Sömu neyðarsögurnar af Indlandi.
Þar vinna nú um 4000 manns að því að
verka óþverra allan af strætum og stíg-
um i Bombay, en jafnharðan útbreiðist
drepsóttin. Stjórnin er nú búin að
banna pílagrímsgöngur, en samt eru
menn hræddir orðnir að drepsótt þessi
eigi eftir að ná til Evrópu og enda Ame-
ríku. Kostnaðurinn við að halda lífinu
í nauðstöddu fólki á Indlandi, nemur
nú 860,000 á dag.
MÁNUDAG 25. JAN.
Uppreist er sögð I vændum og það í
stórum stíl í Argentínu. Uppreistar-
menn hafa aðalstöð sína Brasilíu megin
við landamærin og hefja að sögn her-
göngu sína nú á hyerjum degi.
Vilhjálmur Þýzkalandskeisari liefir
ákveðið að fara til Englands og taka
sinn óskerða þátt í hátíðahaldinu í vor i
Júní í minningu þess, að þá eru liðin 60
ár siðan amma hans, Victoria drottning
var krýnd.
Það þykir fullvíst að Cubamenn séu
búnir að ná undir sig algerlega auðugu
héraði á Cuba, — Santa Clara-héraðinu,
ekki all-langt frá Havana. Ef sannar
eru fregnirnar, sigra þeir nú í hverju
striði.
Svertingi að nafni Joseph lózt í gær
í Ridgeway, Ontario, er sagður var 115
ára gamall. I ungdæmi sínu var Jones
þræll í suðurríkjunum og sagðist þá
hafa verið þjónn George Washingtons
einusinni. Kona þessa svertingja er á
lífí enn og er 105 ára gömul.
Afríkukongurinn Cecfll Rhodes kom
til Englands í gær, til að halda uppi
vörn fyrir Suður-Afríkufélagið, þegar
athæfi þess verður rannsakað nú bráð-
lega.
Stórhríð og vonzkuveður á Bret-
landseyjum og Frakklandi undanfarna
daga, Skipströnd eru sögð ákaflega
mörg og á landi snjófall svo mikið sam-
fara veðurhæðinni, að umferð er sum-
staðar algerlega bönnuð.
Eldur kom upp í þorpinu Red Lake
Falls í Minnesota á laugardagskvöldið
og lagði þriðjung bæjarins í rústir.—
Eignatjón 840,000.
Kínverji var tekinn og hengdur án
dóms og laga í British Columbia í vik-
unni sem leið. Hann hafði tekið málma
lóð af öörum manni og lét svo lífið fjrr-
ir. Er þettji ef til vill í fyrsta skifti að
maður hefir verið hengdur án dóms og
laga í Canada, og ætla yfirvöldin að
reyna að leita þá uppi og hegna að mak-
legleikum, sem valdir eru að ódæðis-
verkinu, og sem ætlað er að einnig séu
Kínverjar.
ÞRIÐJUDAG, 26. JAN.
Það er sagt að um mörg ár haíi
Rússar ekki unnið eins kappsamlega að
herbúnaði eins og nú. Að þeir ætli sér
í herferð sýnist augsýnilegt, en hvert
ferðinni er heitið er ekki sagt, þó bein-
ast liggi við að ætla að takmarkið sé
Konstantínópel.
Það er sagt að 82.388 manns
hafi dáiö í miðhéruðum Indlands um-
fram þann fjölda sem venjulega dejrr i
sömu sveitum á einu ári. Er sagt að
flest af þessu fólki hafi fallið úr harð-
rétti, því ekkert hafi verið litið eftir á-
standinu í þessum hóruðum á síðastl.
ári,
Þremenninga-lýðveldið nýmj ndaða
i Mið-Amoriku (Nicáragua er í banda-
laginu) andæfir nú tilraunum Banda-
rikjamanna að fá gerðan skipaskurð
ylir Nicaragua Veldur það umtali
miklu íWashington.
Stórhríð með hörkufrosti nú í tvo
eða þrjá undanfarna daga í N<jw,Y''’k-
ríki og alt vestur undir ’ Mississippi. I
Chicago var frostið 20 fjrrir neðan zero í
gærmorgun. Af þessu kuldakasti leið-
ir óvanalega mikla neyð í stórbæjunum
öllum.
McKinlej- heflrgefíð í skyn að hann
muni kalla saman þjóðþing Bandaríkja
á aukaþing um 15. Marz næstk.
Maður einn í Ontario gekk i sumar
er leið í nýtt kyrkju- eða trúbragðafé-
lag. sem meðal annarssegir syndsam-
legt að vera í lífsábyrgð. Maðurinn
var þá í 82 þúsund lífsábyrgð, en hætti
þegar að borga og ábyrgðin hætti. Nú
dó hann í vikunni sem leið og skilur eft
ir konu og börn algerlega allslaus.
Frá því "plágan” kom upp í Bom-
bay til 25. þ. m. hafði hún orðið 9,835
manns að bana þar I borginni.
MIÐVIKUDAG, 27. JAN.
Allsherjar verzlunarfélag Banda-
rikja lýsti því yfir í gær á ársfunui, að
það fagnaði yfir sáttaróttarsamningi
Breta og Bandaríkjamanna og sagði
engan þýðingarmeiri samning hafa ver-
ið gerðan, er sögur fari af. Jafnframt
því skoraði félagið á efri deildina að
staðfesta samninginn.
Cubamenn hafa sprengtburtu járn-
brautarbrú yfir vatnsfall á ejrnni, og
með því hindrað ferðalag með tveimur
járnbrautum.
Ontariofj-lkisstjórnin hefir ákveðið
að gefa 86000 til styrktar nauðstöddu
fólki á Indbmdi, svo framarlega sem
þingið veitir þá upphæð.
Svo er talið að 75,000 manns í Chi-
cago hafi ekkert af að lifa. Mayor
Swift segir að í augnablikinu þurfi 8100,
000 til að bjarga þessu fólki. Kuldinn
þar siðan 23. þ. m. er sagður dómluus
alveS.
PYNY-PECTORAL
Positively Cures
COUGHS and COLDS
íií a surprisingly short time. It's a sci-
entific ccrtainty, tried and true, soothing
and hcaling iu its effects.
W. C. McComber & Son,
Douchette, Que.,
rpport in n lottfir that Pjrny-Pectoral cured Mm.
C. Oarcrau of i hroniocoM tn rhe*t and bronchial
^ tubon, atid alKO cured W. G. McCoinber of a
flrj lun^-Htandiná cold.
Mr. J. II. Hutty, Chemist,
528 Yonge St., Toronto, writes:
“ As a genei al couch and lun^ syrup Pyny-
Pcctoral ia a most invalunblo pirpnration. It
bna Kiven tlie utnumt satisfaction to all wbo
have tvied it. mauy baviug apoken to mo of tko
benefits dorived irom itu use in thwir familioe.
lt is 8uitablo for old or young, b«‘ing pleasant. to
tho taste. Its sale with me has been wonderful,
nnd I can alivnys recotnmend it as a safe and
reliable cough medicino. “
Largc IKoitlo, 25 (’ts.
DÁVI0 &■ T.AVVRENCE CO., Ltd.
Solo Pioprietora
MoxrKKAL
Atliugagrein.
Ht rra ritstjóri “Heimskringlu.”
f blaði jrðar 19. og 26. Nóv. f. á.
hafa birzt greinar tvær eftir Gunnar
Gíslsson til þess að hvetja menn til að
að -ita Landnámu Yestur-íslend-
inga og setja á stofn allsherjar
ættartölubók handa þeim. Málefni
þetta er í rauninni merkilegt og ætti
að hafa framgang, þó að ekki §é það er-
indi mitt við yður i þetta sinn að fara
að skifta mér af því. . Hitt var tilefni
miðans, að Gunnar hefir í greinum sín-
um í'tað langt mál um íslenzkar ættir
og ættfræðisritan íslendinga bæði að
fornu og nýju, og má svo kalla, að þess-
ar gr únar sé nær um ekkert annað, og
er svo sem ekki að þvrí að finna; en
það sem mér þótti einkennilegast við
þessjír greinár þegar ég fór að lesa þær
var það, að mér fanst ég sjálfur hafa
skrifað þær svona hér um bil orðrétt
fvrir'skömmu og sá þá þegar að var gáð
að Gunnar hefir svo að segja orði til
orðs, að villum fráskildum, skrifað alla
ættfræðaþuluna upp úr inngangi að Is-
lenzkum ártíðaskrám og skýringum
mínum við ættarskrár þær, er þeim
fjdgja. Þetta var mér í sjálfu sér alveg
bagalaust, og Gunnari karlinum var
það r elkomið minna vegna að gefa þetta
út ui.dir sínu eiginnafni, ef hann hafði
gaman af því eða gat gert sér eða öðr-
um nagan með því. En hitt er mór
ver við að Gunnar hefir ekki kunnað
næri i allstaðar að fara rétt með orð mín.
Að visu er Gunnar svo nærgætinn við
mig, að geta þess ekki, að þessi ættfræði
og fiásögn um ættfræðisrit sé öll- eftir
mig, svo að þess vegna þj-rfti ég ekki að
skifta mér af þessu. En hann hefir
þrætt svo það, sem ég hefi sagt. að ailir.
sem nokkuð gæta að, sjá hvaðan mál
hans er runnið, og hverjum mun þá
detta í hug, að maðurinn hafi ekki haft
’ , \tls, V-urn.v«gsnn rétt. oftir? En því
ferfjarri. Fj-rst og fremst misskilur
Gunnar alveg ættarskrár þær, sem
fvlgja Ártíðaskránum. Þeim fjdgja alls
25 ættarskrár, og af þeim ættum verða
ekki nema nokkrar raktar niður til vorra
daga, og sumar þeirra eru þrotnar þegar
í fornöld. “Nú eru,” segir Gunnar, “25
aðalættstofnar á íslandi,” og kveðst
hann viija í stuttu máli geta þeirra, og
þjdur svo upp einmitt þæ- 25 ættir,sem
standa á skránum við Ártíðaskrárnar,
þótt sumar þeirra só aldauða fyrir
mörgum lnindruðum ára. Með ættar-
skránum við Ártíðaskrárnar var ekki
verið að sýna hvað margar ættir vesru
nú til á Islandi — þær eru miklu lieiri
en 25 —, heldur var þar verið að rann-
siika, að hve miklu leyti yrðu raktar
þær helztu ættir, sem mest kemur fram
af í skránum, meðfram skránum til
skýringar. I einstökum atriðum hefir
aflagast margt hjá Gunnari mínum og
sumt nokkuð skoplega, svo sem þar sem
hann lætur séra Jón Ólafsson áLamba-
vatni (sem annars dó 1703, en ekki 1723,
eins og Gunnar segir) vera að “bæta við
og fylla ættartölubók sér Jóns á
Lambavatni.” En hitt er þó verra að
sumstaðar fer öll ættfræðin á ringul
reið, eins og þar sem hann lætur Grund-
ar-Helgu, sem var enn á lífi 1362 eða
lengur, vera konu Þorvalds Vatnsfirð-
ings, sem þá var dáinn fyrir 154 árum
(d. 1228); son Þorvalds og Grundar-
Helgu lætur hann svo vera Einar í
Vatnsfirði, sem var Eiríksson og einmitt
maður Helgu. Það, sem vilt hefir Gunn-
ar, er líklega það, að móðir Einars í
Vatnsfirði er talin Vilborg dóttir Einars
eldra í Vatnsfirði Þorvaldssonar Vatns-
firðings. Að Gunnar hefir ekkert hirt
um ýmsar leiðréttingar og viðauka í
síðasta hefti skránna, er fram hafa kom-
ið við rannsóknir, sem gerðar voru eftir
að fyrri heftin komu út, og telja ýmis.
legt fjrllra og réttara, ætla ég ekkert að
fást um; ekki ætla ég heldur að fara
hér frekara út í annað einstaklegt í þess
um greinum, sem athugavert er, en beð-
ið vildi ég hafa þá menn vestan hafsins,
sem kynnu að fást eitthvað við ættfræði
að fara heldur eftir mínum eigin orðum
í ártiðaskránum, ef þeir þvirfa að nota
þær, heldur en útgáfu Gunnars af þeim
í Heimskringlu.
Að endingu óska óg þess Gunnari
Gíslasyni, sem kvað vera gamall maður
og fróður um margt og hafa ást á fróð-
leik, ef hann skyldi takast það verk á
hendur að semja Landnámu Vestur-ís-
lendiuga, að hann mætti þá fara var-
lega með ættfræðina, þvi að hún er
vandakind, og hvergi hægara að mis-
stígn sig en þar, og þar getur munaó
svo mikið um hvert misstigið fet, að úr
því má verða villa þvert. úr átt.
Mór þætti hálfvænt um, ef þér vild-
uð, herra ritstjóri, smejrgja þessum lín-
um inn í blaðið yðar við góða hentug-
leika.
Kaupmannahöfn, 3. Jan. 1897.
Jón Þorkelsson.
Páll Olafsson.
(Eftir “Bjarka”.)
Það var einn dag fyrir nokkru síð-
an-, að mér var sagt, að Páll Ólafsson
væri kominn hingaðá Seyðisfjörð. Ég
hafði hálft í hvoru verið að hugsa um
sækja hann heim, því mig hafði lengi
langað tii að sjá manninn og heyra
hann tala í óbundnu máli. Ég hafði að
sönnu séð hann snöggvast á götu í
Reykjavík, að migminnir sumarið 1875,
en ég mundi ekki svo vel eftir honum
sem mér líkað, og hafði ég þó gert mér
far um, að skoða manninn vel, því ég
kunni þá þegar margar vísur eftir Pál.
Hann var þá á gangi með öðrum raanni,
léttlegur að sjá og glaðlegur og^ smáhló
öðru hvoru, og þegar hann hvarf fyrir
húshornið fanst mér eins og ég sæi þar
á eftir vísum iians léttfættum og smá-
hlægjandi.
Þetta og fleira fór um hugann í
fluginu þegar ég heyrði að Páll var
kominn; og þá var ekki beðið boðanna
eins og menn geta skilið. og það mj-ndu
víst tleiri íslendingar en ég verða tíjótir
að búa sig ef þeir vissu af Páli Ólafssj-ni
í næsta húsi.
Skyldi óg þekkja hann ? Skyldi ég
fá að hej-ra einhverja nýja vísu ? Skj-ldi
ellin taka hann sömu þrælatökum og
aðra menn, eða skyldi glíman vera þar
öðru vísi en annarsstaðar ?
Ég barði að dyruiu þar sem mér %-ar
sagt að Páll myndi vera. “Kom inn”
sagði einhver. Eg opnaði og sá þar
þrjá menn í stofunni. Tvo raennina
Þekti óg vel. en hefði óg ekki átt von á
Páli Ólafssyni þar, þá er ég ekki viss
um að óg hai'öi |«mtzþriðja raanninn.
E i hér var enginii tímitil nð virða
fyrir sór, eða bera satnan fornt og nýtt,
því óðara en ég rak inn höfuðið nefndi
eiahver nafu niitt, og að fáeinunt inín-
útum liðnum sátum við þar sarnan eins
og uldavinir eða öllu heldur eins og fað-
ir og sonur, og varð heldur lítið um
sevimóníur.
Páll sagðist nú orðið heldur hliðra
sé'- hjá sterkum drj-kkjum en halla sér
að léttmetiuu, svo sem bjór, portvíni og
þess háttar. Líkaminn er, sem von er
til, nokkuð farinn að bila, en þó miklu
minna en líkirtdi gætu verið til. því Páll
er nú á sjötugasta ári. Hann kvartaði
lika um, aö gigtúi væri sér illa mein-
söm, on nuuar.s si ekki neiu ellimörk á
Páli. Harin er fremur lítið hæröur, ó-
lotinn að sjá, og töluvert eftir af fjöri í
fasi og hreyfíngum og “andinn hans
getur aldrei dáið”.
Það er gaman að tala við Pál. Við
mintumst á kvæði hans og annara og
lét hann okkur hej'ra nokkrar stökur
fornar og nýjar, en var þó miklu fúsari
á að fara með velkveðnar vísur eftir
aðra en sjálfan sig. Iila kveðnar, eða
illa rimaðar vísur eiga ekki við PAl, og
þegar ég meðal annara kvæða eftir aðra
menn lót hann heyra eitt, sem stirt er
rímað, en annars ágætt kvæði, furðaði
hann á því, að ég skyldi hafa getað lært
það. Hann mmtist og á dóm Einars
Benediktssonar í Dagskrá um kvæði sín
og talaði hlýloga um hann, en jók því
við, að sér væri margt það kent víða um
land, sem hann ætti ekkert í..
Páll hifði því miður svo mörgu að
sinna, en viðdvölin hér svo stutt í þetta
sinn, að við gátum hvorki hálftalað né
altalað, en skammlífur verður annar
okkar þá, ef við náum ekki saman seinna
því fárra stunda minnist ég, sem mér
hafi þótt ánægjulegri en þessi var þó
hún væri stutt.
Andi Páls er-svo léttur og firaur, að
það má vera hreint dauðífli sem hann
getur ekki sett líf i, of hann vill, og liann
er í viðræðum svo hnittinn og orðhepp-
inn eins og liann ætti annað mái fyrir
sig, auk þess sem við eigum allir sam-
eiginlega, hvort sem talað er í gáska eða
alvöru. Og hann er engu síður hlýr og
innilegur, e'i hann er gamansamur og
fyndinn.
Þessi einkenni sj ist þóenn glöggvar
á kvæðum hans og sórstaklega á lausu
vísunutn og þarf ekki að lýsa þeim fyrir
neinum eða skrifa-skýringar við þær,
því þær eru í hvers mans inunni. og þær
skilja allir. P.ill þarf ekki að gefa þær
út á prent. eins ou aði ir inenn, til þess
að þær fari um landið, það er nóg að
einn maður læri stökur hans, þá er alt
búið, því yfir þeim getur enginn þagað.
Þó kvæði Páls séu mörg ágæt eins
og til dæmis þetta: “Úr kaupstað
þegar komið er”, og mörg fleiri, þá er
eins og manni finnist stundum, sem svo
þung vopn séu honum óhandhægri, og
að við þá fyrst sjáum snilli hans alla
þegar hann tekur bogann. Þess munu
fá dæmi, að þessar hvassj-ddu, léttu og
spefilfáðu örvar hans hafi flogið utan
hjá markinu, og svo hárbeittar eru þær
enn, að jafnvel hákallar, fílar og flóð-
hestar kveinka sér undan þeim. Þeir
láta svo sem ekki hefði á þá komið, en
gretturnar og tannagnýstrið sýnir svið-
ann, og til þess eru jafnvel dæmi að
mótstöðumenn Páls hafa gleymt svo
mjög bæði stillingu sinni og öllum kristi
legum dj'gðum, j-fir vísum, sem skáldið
hefir sent til sóknar eða varnar i skær-
um daglegs lífs, að þeir láta sér ekki
nægja að ausa yfir Pál helmingi ljótari
orðum en hann hafði sjálfur sagt, og
neyta alls sein hönd festir á til að skaða
efnahag hans og mannorð, heldur vinna
þeir jafnvel til, að baka sér óvirðingu
og gera sig að athlægi opinberlega með
því að hlaupa eins og naut I hann nú,
þegar hann <p- orðinn sjötugur og farinn
að lýjast og eiga óhægra með vörnina.
Svo skynlaus getur enginn maðurverið,
að hann sjái ekki, að alþjóðarást Páls
og álit getur enginn hnekt með því, að
tina upp títuprjóna úr sínu eigin sorpi
og senda á hann. Slikt hittir ekki Pál,
en mjög hætt við að sá sem sendi, standi
eftir með foruga fingur.
En tækifæris og gaman vísur Páls
hitta engvu síður það sem á er miðað.
Sjáum vísuna:
Skuldirnar mig þungar þjá,
þó er bót í máli,
að kútinn láta allir á
orðalaust hjá Páli.
Það er vandfengið annað, sembetra
sé að senda með tómum kút til kaup-
manns en þetta — að krónum undan-
teknuin. Páll sagði líka að sér þætti
vænst um þessa visu af því, að það
hefðu fáir kútar komið tómir heim á
eftir.
Hér er ekki rúm til að fara út í hið
innra gildi skáldskapar Páls Ólafssonar,
en geta má þesi, að ég þj-rft’ ekki langt
að leita, ti) að fiuna áhritin af formi og
vandvirkni Páls á íslenzk ljóð.
Páll er nú að leggja síðustu hönd á
ljóðasafn sitt og búa það undir prentun,
og er það mikið verk, því hann mnn
hafa kveðið miklu meiraeu nokkur ann-
ar Islendingur lífs eða liðinn, nema ef
vera skj-ldi eitthvað af ríinnaskáldun-
um, og treystum vór svo hamingju ís-
lenzkrar tungu og íslenzkra bókmenta,
að honum megi endast aldur til, að búa
syo um ljóð sín sem hann óskar og gefa
þau á prent. Það er ýkjulaust, að þau
ljóð þrái hver Islendingur sem ljóð kann
að virða, bæði innlendur og erlendur.
Siðasta vísa Páls, sem ég veit af,
stendur í bréfi sem liann skrifaði mér
núna 15. Nóv. Þar stendur svo að
endingu :
“Eg er nú andvaka og uppgefinn við
að skrifa bréf í ýrnsar áttir ; klukkan er
að ganga til 5.
Ellin gefur engum grið,
alla meun nún beygir;
grafarbakkinn blasir við —
bráðum skiftast vegir.”
Það væri gaman að verða sjötugur
og geta kveðið svona þá — eða hafa
gert það áður. Þ. E.
Stórkostleg^ svik.
Hvernig menn eif a að komast hjá
því að láta svíkja ‘út við sig liti, sem
sem þeir ætla ekki að kaupa.
Sumir kaupmenn i Canada kaupa
litarefni, sem er svo ónýtt að það þarf
fyllilega þrjá pakka af þvi á móti ein-
um pakka af Diamond litum, Þessir ó
nýtu litir sem í rauninni kosta fjögur
til fimm cents eru seldir í 10 centa pökk
um, sem er sama verð og Diamond litir.
Þegar kaupmenn reyna til að snuða
fólk á þennan hátt, ættu menn að vara
sig. Þessir uppgerðarlitir eru búnir tij
einungis með þeim tilgangi að græða A
þeiin peuinga. Þeir eru svikeamlegar
snörur sem lagðar eru fyrir þær hús-
mæður sem kaupa þá. Svikum þeim
og fyriihöfn má afstýra með því að
biðja um Diamond Djfe.
Skoðið pakkana og gáið að pví, að
á honum standi ‘Diamond’. Þegar þú
hefir Diamond Dj-e, þá eru viss um að
lita vel og íá fallega og endingargóða
liti.
“BJARKI,”
ritstjóri Þorsteinn Erlinqsson,
langbesta blaðið sem gefið er út á ís-
laudi. Kemur út í hverri viku. Kostar
að eins 81.00 um árið. Útsölumenn fá
góð sölulaun. Skrifið til
M. PÉTURSSONAR,
P.O. Box 305, Winnipeg.