Heimskringla - 24.02.1898, Síða 1

XII. ÁR
WINNIPEG, MANITOBA, 24. FEBRUAR 1898
NR 20
F R E T T I R.
Miss Frances E. Willard, forseti
hins alheimslega kristilega bindindisfé-
lags kvenna, lézt í New York aö kveldi
h'"ns 17. þ. m. Miss Wjllard var gáfuð
kona og mun hafa staðið flestum ef
ekki öllnm konuin í Ameríku ofar í
mentun.
Hún er fædd í Churchville, N. Y
28. iSeptember 1839; úrskrifaðist af
Northwest-kvennaskólanum í Evans
ton, 111., 1859. og varð professor í nátt-
úrufræði og forstöðukona Genesee
Westlyanskóltns 1866. 1871—71 var húri
professor í fagurfræði við The North
West University, en þá tók hún til að
starfa fyrir binðináisfélag það er hún
var forseti fyrir þegar hún dó. Eftir
dauða bróður síns, Oliver A. Willards,
ritstjóra blaðsins Ctiicago Evening
Post, varð hún ritstjóri blaðsins 1879
og hélt hún þeim starfa þangað til 1882
—Miss Willard var ræðuskörungurhinn
mesti. og er mikill skaði í fráfalli henn-
ar, sérstaklega fyrir þá sem fyrir bind
indismálum berjast.
Jarðarförin fór fram hinn 20. þ. m.
með mikilli viðhöfn.
Nýkomnar fréttir segja að félag
það, sem ráðgert var að legði til hin
hraðskreiðu skip sem ganga áttu milli
Canada og Englands, hafi nú pantað
fimm ný skip, sem hvert um sig kostar
£452,000, og fara 22 sjómílur á klukku
tímanum.
Síðan rannsóknin byrjaði í málinu
móli Emil Zola, i Paris. hefi alt verið
þar í uppnámi. líáðhúsið er fult af
fólki á nverjum degi þegar málið er tek-
ið fyrir og á götunum fer fólkið í þús-
unda tali og hrópar þá ýmist “niður
með Zola”, eða “dauði yfir Gyðingana’.
eða þá einhverja aðra vitleysu. sem fell
ur því í skap í það og það skiftfð. Það
er oagt að Paris líti líkt út nú eins sg
hún hefir litið út nokkrum sinnum áð-
ur þegar lýðurinn hefir verið að búa sig
undir stjórnarbyltingu, og haldið er að
stjórnarbylting og ófriður sé óumflýj-
anlegur á Frakklandi, ef Emel Zola
yrði fríkendur, og þó virðist sú skoðun
alt af vera að fá fleiri áhangendur.
fleiri ástæður sér til stuðnings, að mál
staður Zola sé réttur, en eins og flest-
um mun Ijóst, hefir Zola haldið því
fram að kapt. Drayfus, úr franska her-
liðinú, sem gerður var útlagi fyrir
nokkrum árum, hafi verið ranglega
deemdur i útlegð og að skj tlafölsun hafi
af hendi vissra háttstandandi manna á
Frakklandi átt sér stað i sarnbendi við
það, Rannsóknin í máliuu er nú því
sem næst lokið. en dómur enn ekki
fallinn, og bíða menn hans með mikilli
eftirvæntingu.
Af framkomu dómarans, sem hefir
haft málið með höndum, hafa sumir
dregið það, að hann mundi yera að
hallast að þeirri skoðun að Zola hefði
réttan málstað, en alt um það þykir ó-
líklegt að dómnefndin sykni hann, þar
eð búist er við að alt fari í uppnám í
borginni ef það er gert.' Svona starida
sakir þegar siðast fréttist. Margt stór-
menni út um heiminn fylgir þessu máli
íneð athygli og hefir Zola fengið bréf
úr ýmsum áttum er tilkynna honum
hluttöku bréfrítaranna í þessu stríði
hans gegn rangsleitni og yfirgangi(?),
en (ekki hefir Zóia svarað nema einu
peirra opinberlega. og er það bréf frá
Björnstjerne Björnsson. Annríkis
vegna segist hann ekki geta svarað öll-
um þeim sem hafi vottað sér hluttöku
sina.
Eins og getið var um í síðasta blaði
fórst Band iríkjaherskipið “Maine” á
höfninni í Havana í fyrri viku. Ut af
skiptapanum hafa spunnist marirar sög-
ur, og grunur margra sá að skipið hafi
verið sprengt upp víljandi, annaðhvort
með torpedo-sprengingu undir skipinn,
eða þá með dynamite sem kotnið hafi
verið ofan í skipið með einhverjum ráð-
um og gizka menn ýmist á að það sé af
völdurn Spánverja, eða þá af völdum
uppreistarmanna á Cuba, eða jafnvel
einhverra Ameríkumanna er vildu
koma Bandaríkjunum og Spáni saman í
ófrið, en sannanir eru engar komnar
fram ennþá, og líkur eru til að þetta
séu bara getgátur, og að slysið sé af alt
öðruru ástæðum. Bandaríkjastjórnin
hefir nú sent kafara til að skoða skipið
og dómnefnd hefir verið sett til að gefa
álit sitt. Hún er tekin til starfa nú og
verður ekkert sagt með vissu fyr en úr-
skurður hennar kemur, því vörður er
haldinn um skipsflakið og engum leyft
að segja neitt. McKinley forseti heíir
látið þáskoðun í ljósi, að skiptapiðsé
slys eitt og 4»ðið meun að vera ekki of
fljótir á sór að skella skuluinui á Spán-
verja eða aðra, og þykir honum hafa
farizt mjög vel í meðferð þessara vanda
sömu og hættulegu rnála. Stjórninni
leikur auðvitað grunur • á að brögð
kunni að vera í tafli, en hún hefir stilt
skap sitt mætavel, og hefir það haft til-
ætluð áhrif á þjóðina í heild sinni.
Af þeim 450 mans sem á sRipinu
voru, muntr hafa farist 2—3 hundruð,
og er það mikið af því að sprengingin
varð rétt undir herbergjum þeim er
mennirnir voru í, en þetta vildi til
snemma morguns og fjöldi manna var
í svefni. Spönsku herskipin sem á höfn-
inni lágu sendu undir ems hjálp þegar
slysið vildi til og yfir höfuð hafa Spán
veijar sýnt hina mestu hugulsemi við
þá er íyrir slysinu urðu. Það þykir
því víst að Spanska stjórnin standi í
engu sambaubi við slys þetta, jafnvel
þó svo kunni að vera að skipið hafi
verið sprengt upp viljandi.
Daginn áðut en slysið vildi til voru
margir aðkomandi út á skipinu og
gizva sumir á að þá hafi dynamitkúlum
verið komið ofan i skipið, en sjómaður
einn er stóð vörð á skipinu um nótt
ina segír, að rétt áður en skip
ið sprakk hafi hann litið út af borð-
stokknum framarlega á því, og hafi
haun þá séð dökkleitan likaina færast
að skipinu ntð.tnsævar og hafi fram úr
honum sést eldglæringar. Hann segist
undireinshafa ætlað að fara og segja
frá þessu, en áður en hann gæti náð tali
af nokkrum var skipið sprungið í loft
upp. Þetta átti auðvitað að hafa verið
neðansjávar torpedo, en svo er þessi
saga álitin uppspuni og ekkert mark á
henni takandi.
Þegar næsta blað kemur út verður
að líkindum úrskurðnr dómnefndarinn-
ar kominn.
jfr.j|fc.iÉtt. jÉfc.jÉÉ-.jlfc. jÉfc. jfe. jtkJÉ?-. j8t jV«. jUc.j*<. jtkjt;.c.)*fc jlfc jjjt jlfc.jÉh.jÉÉtjÉfc jlh.j|fcj|lt.
S*
&
£
í*
*
*
&
*
í
$
*
$
*
*
%
*
*
*
*
*
*
*
*
*
$
*
%
*
*
Cheapside.
578 og 580 Main Street.
Vér höfum ákveðið að hætta að verzla með karlmanna-klæðnað,
og höfum vér því byrjað á þeirri Storkosf leviistn söiu
á ágætis fatnaði, og ætlum að halda henni áfram þangað til alt
er selt. Salan heldur áfram viðstöðulaust þar til alt er selt.
Aliar stærdir fyrir aila nieiui. Vér setjum hér að
eins lítið sýnishórn af verðlistanum.
KARLMANNA=ALKLÆDNAD1R:
Vér höfum nýja vor-hatta
með afarlágu verði. Einnig
seljum vér nú allan vetrar-
varningvorn með heildsölu
verði. Sérstök kjörkaup á
öllum tegundum af skófatn-
aði. Munið eftir því, menn,
konur og börn, að vera til
staðins og ná í góðan skerf
af þessum kjörkaupum.
Komið snemma og kornið oft
Idust áður Vér seljum þá nú :
fyrir :
$18.00 .... ..$12.50
16.00 .... .. 11.50
15.00 .... .. 11.00
14.00' .... .. 10.00
12.00 .... .. 8.25
10.00 .... .. 7.00
9.00 .... .. 6.00
8.00 ....
7.00 .... .. 4.50
5.00 .... .. 4.00
4.50 .... .. 3.25
3.75 .... .. 2.75
K)’S & co UN STR.
*
s*
*
*
*
I
*
£
*
*
*
*
*
*
*
*
*
Bókafregn.
Br«ga-svar. eða Winnipeg-rima
er þegar fullpieiuuð. Bæklingurinn
verður komin til allra hér í bænum.sem
gerzt hafa kaupendur, fyrir nasta
sunnudag. Pontunum utari úr bygð-
um þvf að eins sint. að eigi sé beðið rm
færri en 5—lOeint. Verðið er fyrst im
sinn ákveðið lOcts. Upplag lítið.
“Eg er nú svo gamall, sem á grón-
um má sjá”, og hefi ég aldrei fyrri oi-ö-
ið var við fjörugri umsókn til nokktrs
hlutar, milli himins og jarðar en rfn-
unnar. Eg auðvitað undanskil alar
hvalfjörur og uppboð á dánarbúuixii—
Haldi þessu fraur þykir mér ólíklegtað
eitt einasta einfc. verði óselt eftir hálfan
mánuð.
Ríman er 100 erindi. EfnisröJin
þessi: Svarað Bragakveðju sóra Mattb.;
hérlendar athafnir; umbrot andlega
valdsins; rithöfundatal; tíuskáldinog
bezti bitinn seinast: Kvennaljóð !
Ríman hefir þegar verið dæmc í
undirrétti af “þektum” íslendingi, í 18.
nr. Hkr. En svo er rnálinu áfriaðtil
yfirréttar, en i honura situr íslenzka
þjóðin. Það er ekki af vegi að geta
þess, að hver einn einasti maður, sfim
heyrt hefir part af þessari rimu og við
mig hefir talað. ,ykur lofsorði á har(a.
Og það er þeimherrum aðkenna að h|m
birtist á prenti. Meðal þessara rnanfia
eru þeir:Ritstj. Hkr., Busiuess Man.
Hkr. og Baldwinson. En kátlegt rnun
yður þykja, að hr. T. Tomas, sem núier
á förum til Klondike, tjáir sig iUa
staddari ef hann kemur þanzað rírnju-
laus. Allir ísl Klondike-farar, steiu
hafa náð tilmín,biðja um Braga svarjð.
J. £. Eldon.
TÆRING LÆKNUÐ.
Gömlum lækni nokkrum, sem var
hættur við vanáleg læknisstörf sín, var
útvegað af kristníboðara í Aust-Indíum
forskrift fyrir samsetning á jurtameðali.
sern iæknaði tæríng, Bronchites, Ca-
tarrh, Asthma og öll veikindi, sem
koma frá hálsi eða lungum, einnig alla
taugaveiklun. Eftir að hann hafði saon
færstum hinnmikla lækningakraft þess
þá áleit hann það skyldu sína að láta
þá sem þjást af þessum sjúkdórnum
vita af þessu rneðnli, býðst hann því til
að senda hverjum sem hafa vill ókeypis
forskrift þessa á þýzku, frönsku "eða
ensku, með fullum skýringum hvernig
það eigi að brúkast. Þegar þið skrifið.
þá sendið eitt frímerki og getið þess að
auelýsingin var í Heimskringlu.
Utanáskriftin er :
W. A. Ne.ves, 820 Pewers Block,
Rochester, N. Y.
verður haldinn á
North-Weit Hall,
Miðvikudaginn 9. Marz 1998.
Byrjar kl. 8 * * Inngangur 25c
Ágððanum af þessari sarnkomu
verður varið til styrktar Mrs. Lainb-
ertsen, ekk,ju hins þjóðkunna mann-
yinar, sem svo oft og einatt hjálpaði
Islendingum á meðan honum entist
aldur til, og væri því óskandi að sem
flestir kæmu á samkomuna til að
auka fáeinum centum við þennan
«• ,Og. •.
Box=SociaI
heldur kvnnnfélag Tjaldbúðarsafnaðar á
North-West Hall
Laugardaginn kemur, 27. þ.m., kl. 8.
Programm:
1. Orgel Solo........Carl Anderson
2. Tala...............Hjörtur Leo.
3. Solo.............. S. Anderson.
4. Upplestur......Mrs. J. Sigfússon
Box-Social.
6. Recitation.....Eir. Runólfsson.
7. Solo...............Th. Johnston
8. Recitation ....Mrs. Th. Johnson.
9..............Kristinn Stefánsson.
10. Duet.........Miss M. Atiderson.
Miss A. Pálson.
11. Samtal......Mrs. H. Halldórson.
. Mrs. G. Johnson.
12. Leikur...............Tvö börn
13. Eldgamla ísafold.
Inngangseyrir 25c. fyrir fullorðna.
15c. fyrir börn.
Guðlast.
Það eru til orð í öllum tungumálum
sem köllnð eru “guðlast”. og jafnvel þó
til séu mismunandi skoðanir um það.
hvað só virkilega guðlast, er kemur af
mismunandi trúarskoðunum og mis-
munandi afstöðu þeirra eða legu þeirra
á huetiinum; enn fremur af misnrun-
andi þroska og siðferðisástandi hvers
eíiistaklings Enhvaðsem öllu þessu
líður, mun vera óhætt að ganua út fra
því sem sjúlfsögðu. sérstaklega þegar
talað er um þaun hluta mannkynsins.
sam í daglegu tali er kailaður siðaður.
að þegar iiinir viðbjóðslegustu glæpir
eru framdir í uafni þess sem er helgast
og æðst, í hvers mans sálu, þá muni ó
hætt iið kalla það guðlast, og geta þess
til, að tilfinningum þeirrablæði af sárs-
auka, senr ekki eru fallnir til hins sarna
flatarmáls svívirðingarinnar og sá, eða
þeir. er glæpiria di'ýgðu. Þannig mnn
vera óhætt að geta þess til, að allir þeir
Repúblíkar, sem ekki hafa tapað allri
tilflnningu fyrir velsæmd flokksbræðra
sinna, hafi fundið blóðið stíga til höf-
uðsins af biygðun, þegar þessi dæma-
lausa hraðfrétt af M, A. Hanna kom
fyrir almennings augu: “Guð stjórnar
og repúblíkanski fiokkurinn lifir enn”.
Þessi orð voru töluð fyrir árum síð-
an, í New York, af James A. Garfield,
þegár sú sorgarfregn flaug með hraða
rafurmagnsins um allan hinn mentaða
heim. nð forseti Bandaríkjanna, hian
elskaði Lincoln hefði verið tnyrtur; lík-
lega hefir Garfield ekki komið til hugar
að sötnu afdrif biðu sín, að hann yrði
hinn aunar forseti. semyrði myrtur, að
nýbyrjuðu verki, tilblessunar fyrir land
og lýð. Því síður frefir honum komið
til nugar að þeasi orð yrðu brúkuð af
raanni, sem eriga siðferðisreglu þekkir
aðra en markaðsverð eða verðmæti
hverrar sannfæringar; maiini er i instu
fyl 'Snum sálar sinnar þekti envan guð
nema dollarinn. Eins og menn vita
var blekið varla þornað á bankaseðlun-
um, er hann og hans fylgjendur höföu
ritað undir, ogbrúkaðir voru til borgun
ar fyrir atkvæðin, er sendu þennan als-
nakta glæpamann til efrimálstofu þjóð-
þingsins, i stað þess að hann hefði átt
að fara í betrunarhúsið. samkvæmt öll
um siðferðiskröfum heilbrigðrar skyn
semi,
Þeasi maður, M. A. Hanna, er al-
þektur um allan hinn mentnða heim.
sem sá samvizkulausasd óvinur hinna
starfandi miljóna mannfélagsins. Hann
hefir eyðilagt fleiri vinnufélög en nokk-
ur núlífandi harðstjóri hefir gert; hann
hefir mist fleiri hundruð sjómanna fylir
það að brúka grautfúin sbip sem aðrir
máttu ekki brúka af því þeir höfðu'ekki
e ns margar miljónir til að slá um
sig með; því vel að merkja: góð lög
eru að eins f.yrir alþýðu að hlýða,
en ekki auðkýfinga. Það er viðtekin
regla á hinum síðasta áratug.
Enginn maður hefir gerteins mikið
til að gera þessi orð freisisskráarinnar
að lygi og þessi M. A. Hanua: “Það
ervcrtrúoy brennanði sannfæring að
allir menn séu skapaðir jafnir og hafa
frá hendi skaparans hin sömu óskerðan-
legu réttindi meðal hverra eru líf, frelsi
og eftirsókn gleðilegra kringumstæða.
Það er ein spurning er ætíð rís í huga
M. A. Hanna; sú spurning er svo risa-
vaxin að engin önnur kemst yfir sjón-
deildarhringinn á hanssálarhimni; hvað
mikið ko«tar það? Hann spurði: Hvað
mikið kostar að borga skuldir McKin-
ley? Svatið var auðfengið. 8118,000
voru skuldirnar. Það eru miklir pen-
ingar, sagði Hanna, en vel að merkja,
pá eigum við ntanninn. Við getum
hæglega gert hann að forseta Banda-
ríkjanna og upp skorið marghundrað-
faldan ávöxt. Og hvað mikið kostar
forsetaembættið? Svörin voru og eru
m.smunandi, alla leið frá 100—800 milj.
En hvað það hefir kostað auðvaldið að
ná forsetaembættinu veit enginn, ekki
eingöngu M. A. Hanna, sem er fyrsti
tnaður larrdsins í að brjóta á bak ' aftur
alþýðu vil.ia og flest ef ekki öll undir-
stöðuatriði lýðstjórnarinnar. Hann
hlýtur að ná sæti í efrimálstofunni, svo
hann geti því betur vakað yfir velferð
auðkýtinganna upp á kostnað alþýðu,
en hvað mikið það hefir kostað, er óvíst
en eitt er víst að einn þingmaðnr hefir
svarið fyrir rétti að sér hafi verið boðn-
ir $10,000 fyrir sitt atkvæði, og einmitt
nú heflr einn af leigutólum Hanna ver-
ið fundinn í Canada, þar sem hann
heldur sig allríkmannlega, en neitar að
bera .sannleikanum vitni; segist ekki
mega tala aðsvo stöddu, vegna Mi Kin-
leys, en einhverntíma segist hann ætla
að sðgja alt hið rétta, en það gleymist
eins og aðrar syndir þeirra félaga, enda
hafa þeir marga talsmenn og leigutól,
er meta meira fáa dollar, sem í þá er
fleygt um kosningatímann, en góða
samvizku og velferð fjöldans.
En því sagði mann-tetiið ekki:
Dollarinn stjórnar og auðvaldið lifir.
Það hefðu verið sannindi, en sannleik-
urinn er oft beiskur og lætur illa i eyr-
um hræsnaranna. Það hefði líka verið
verra að réttlæta þá stefnu, sórstaklega
hefði það getað látið illa í eyrnm ráð-
vandra inanna, að hayra klerka sína
taka svari Hanna, ef hann hefði sagt
satt. Engir skilja þ»ð betur en þeir, að
hraðfrétt Hanaa er guðlast, frá hvaða
hlið sem það er skoðað. og brot gegn
öllu velsæmi, því hvað sem okkur kann
að bera á milli um ýms atriði trúar-
hragðanna, þá vona óg að okkur geti
flestum komid saman um þuð, að hið
heilaga getur aldrei verið meðráðatidi i
glæpsamlegum verknaði; með öðrum
orðum. M. A. Harina ráðfærðisig ekki
við guð þegar verið var að koma
honum iin í efri málstofu þjóð-
þingsius. Þar af leiðig að guð stjór-
aði ekki þeim inönuutn. er svikuu
kjósendur sína, og urðu eiðroar, brutu
sinn embættiseið og fótum tróðu hinar
helgustu skyldur borgaralegra laga.
G. A. Dalmann.
Fiá Pembina.
Nú munt þú, velvirta Heimskringla,
vera búin að taka á móti ávarpi og
lukkuóskum frá flestum hæjum og
bygðarlögum, sem Isl. byggja að mun í
hinum norðlægari hluta þessarar álfu,
og eru þau ávörp ljós vottur fagnaðar
yfir því að þú ert með endurnýjuðu
fjöri tekin til starfa eftir fríið, sein þú
tókst þér um hitatfmann á síðastlrðnu
surnri, en lukkuóskirnar flytja með sér
vou utn þróttmikið og maauúðarfult
starfslíf þitt á komandi iáratug.
Undir þessi velvildarorð og önnur
fleiri vildurn vór Peinbinahúar taka.
svo lengi sera þú berzt undir hiuum
sömu drengskaparmerkjutn. sem að
urrdanförnu..
Jafuframt þessu vildi ég minnast á
hina helztu viðburði, sem fyrir oss ísl,
hafa komið síðan þú Irirtir lesendum
þinum bréfið er ég sendi þér síðastl.
vor.
Sökum flóðsins og stórrigninga. er
á fellu framan af sumrinu, varð korn-
uppskera minni, á stóru nærliggjandi
svæði, en teljast, megi í meðallagi 8—15
bush. af ekrunni. Einnig fór haglhríð-
arbylur yfir nokkura mílna breiða land-
spildu og svo langa, að skifti tugum
milna; mistu þar fjölda margir bæudur
alla uppskeru sína. Meðal þeirra voru
margir Islendingar. — Garðávextir
drukknuðu hér líka víða, siðastl, sumar
Kaupgjald verkamanna var $1—1.
75 um daginn bezta tíma sumarsins, og
er það tilfinnanlega lítill framfærslu-
forði fyrir félausa fjölskyldufeður, þar
sem þeir margir hverjir hafa nærfelt
ekkert að gera allan árshringinn, nema
um þessa alkunnu 2—3 mánuða löngu
kornskurðar- og þreskitið.
Með öllum þessum áminstu örðug-
leikum má telja furðu vert hvað hinn
fátækasti flokk.ur manna hefur sig far-
sællega áfram af eigin ramleik.
Eina isl. heiðurs fjölskyldu mistum
vér bæjarbúar úr samfélagslífinu, auk
herra Björns Jósafatssonar, meðeig-
anda og útgafanda Hkr., sem flutt:
héðan með konu og börnum siðasjliðid
haust, og eru það hr. Kristinn Her-
mannsson og Margrét Jónsdóttir, sem
seldu bú sitt og fluttu siðan til Winni-
peg með tvö uppkomin og mannvænleg
börn sín. Nú er hai n staddur hérmeg-
in laiidamæranna meðai vina sinna og
skyldfólks.
Engir hafa dáið hér síðan lipur-
mennið og mannvinurinn Bjarni Arna-
son dó, og er hans réttlátlega minst í
Hkr. 18. Nóv. síðastl.
I þessu sambandi vil ég minnast á
það, að vér i Dakota höfum mist annan
málsmetandi landsmann vorn, sem var
heiðursölduugurinn Jónas Kortson, og
og er mér einnig stór eftirsjá i honum,
því meðal antiars fórst honum mjög vel
að strjúka fram kampana á “rétttrú-
uðu” klerkunum islenzku. Ekki líkar
mér alskostar vel æfiminning hans f
Hkr. siðastl. Des. sérstaklega niður-
lags-málsgreinin.
22. Jan. siðastl. kom ungfrú Ólafía
Jóhannsdóttir og hélt einn fyrirlestur.
sem lýsa átti hugmyndum hennar um
mennÍDgarástand, Jer helzt mundi ein-
kerina 20. öldina, og vil ég hér lýsa aðal
atriðunum er fram komu í þeirri ræðu
hennar.
“Frelsi, jöfnuður og bræðralag”
sagði hún að verið hefði herópsorð. sem
á liðnum öldum hefðu leitt mannkynið
frá vaiiþekkingu til þekkingar, frá sið-
leysi til siðsemi, og í einu orði sagt frá
als kyns vanvirðu til upphefðar, og á
öllum umbótum stæði þessi, þegar út
runna öld, öllum öldum framar, og er
það ekki neiria sart og öllum mönnum
kunnugt. Síðan tók hún fyrir orðið
frelsi, og lýsti því hve mikið og fagurt
það orð táknaði, og þar næst, að ekki
væri nóg að vera frjals fyrir öllum utan
að íkomandi áhrifum. heldur ætti hin
helgasta innri nreðvitund samvizkunn-
ar í samvinnu við gefna þekkingu, að
vera frjáls, svo lengi sem hvorugt þetta
ytra og innra frelsi kemur í bága við
annara vellíðan. • og er þetta alt gott og
blessað, — en
“Það er svo oft í dauðans skugga döl-
um, að dregur myrkva fyrir hfsins
sól” (!!) og vildi það einnig verða hér
svo með framh’dd ræðu ungfrúarinnar,
því þarna fletti hún við blaði postillunn
ar og fór að lesa um gildi kristindóms-
ins fyrir vellíðan als mannkynsins,
þessa heinrs og annars. Hún sagði að
í iniklum meiri hluta væru menn svo
gerðir. að þeir yæru ekki kristnir, og
væri það þvi hlutverk þeirra að venja
sig á hana (kristind.) neyða honum til
æðstu valda í sínu “hugskoti”, ogþað
sem þekking og lífsreynsla kæmu í bága
við haua, þá yrði það að víkja fyrir
honum, sem væri göfugri en alt annað,
og þetta sagði hún, að hvér einn gæti
gert er vildi en suruir væri, fþví miður,
svo þverúðarfullir, að þeir sýndu þar
engar tilraunir, og yrðu þeir því að
sætta sig við að verða kallaðir, á guð-
hræddra rnarina máli. hinn lægst stand-
andi og verst i.ugsarrdihluti mannkyns-
ins, og því til sönnunar kom hún með
sögu er átti að sýna Björnstjerne Björn
son * sem allri niðurlægingunni undir-
*) Norska heimsfr æga skáldið.
orpinn, en aftur óupplýstan bændalýð í
Noregi sem allri vizku og göfugleik
prýddan. Seinast fræddi húu okkur á
því, að í lok þessarar aldar sæust glögg
merki þess að á 20. öldinni yrðu öll vís-
indi í þjónustu kristindónrsins og ‘hínn-
ar heilögu ritningar”.
Svo mörg voru þessi hennar orð !
Þegar bornir eru saman kostir og
ókostir í þessupi mikla lestri hennar, þá
verður útkoman að eins 0, og verður
því að læsa þeim reikningi, sem einum
af þessum gömlu “kristilegu” gátu-
reikningum.sem hverjum einum er ekki
of gott að “frugta” á lífsreisunni um
þennan “táradal”, ekki sízt ef það gæti
orðið þeiui til "réttlætingar á dóms-
degi”
Bindindi.sræðu hélt ungfrúin í annað
skifti og tókst henni þá frernur vel.
I byrjun Des. var haldin skemti-
sanrkoina í húsi hra Óla Pálssonar til
arðs fyrir söfnuðinn, og varð hagurinn
af henni kring um $36. Meiri part
þeirrar upphæðar ætlaði söfnuðurinn
síðan að greiðapresti sínum fyrir ógold-
in störf, er hann þáði af honum, en
klerkur ætlaði ekki að íást til að teka
þá peninga sem gjaldevrir, þar sem sú
óhæfa hefði verið í frammi höfð. að eitt-
hvað af unga fólkinu brá sér í dans við
endir samkomunnar, og svo eirinig það,
að sumir ræðumennirnir voru ekki hans
útvaldir — duggarabandsprjóuar. En
eftir að prestur hafði baðað peningana í
sínu rétttrúnaðar táraflóði, tók hann
þá án affalla. af því sem hann fann þá
lika, að þarfir sínar væru nokkuð marg
brotnar og blórnreitsstarfið á stundum
nokkuð kostnaðarsamt,
Jólatréssamkomu vildi söfnuðurinn
hafa á aðfangadagskvöldið, nieð fram
sökum þess, að formaður söngflokksins
—og einnig allra æfinga á börnunum,
er við það tækifærí komu fram—þurfti
að fara frá á jóladaginn, en prestur
fékk samkornunni frestað um einn dag
og brúkaði til þess ótilhlýðileg orð, s.s.:
að söfnuðurinn ekki léti það lítið að orð-
um sínum, aö fresta henni, þá mættu
þeir alt eins vel hætta við að halda þá
S'Vmkomu, hætta við sunnudagaskóla,
hætta við að hlýða á messur og jafnvel
hætta við alla kristilega starfsemi,
Það stendur i siðasta nr. blaðs þess
sem út er gefið i þessum bæ, að séra
Jónas hafi fengið “kall” frá West Sel-
kirk um að þjótia þeim söfnuði ou fylg-
ir það með að söfauðirnir hans i vestur
parti countys-ius haldi honutn frá að
taka þvi boði, en eftir því sem áður-
greind atriði sýna — og önnur tíeiri.um
framkomu hans í þessuin bæ. og einnig
þvi að algerlega snmmerktar sagnir
berast í hrönnum að vestan um þessa
miður valinkunnu breytni hans, þá er
hætt'við að það sé að eins lítill hluti
safnararmanna sem aftmr houum frá
að fara.
Nir fer bráðum að líða að
pólitiska moldviðrinu. sem gengur hér
ytír Bandaríkiii annaðhvort ár, og
verður það bæði sorgle :t og skoplegt,
eftir vanda, að sjá stjórnmnlaafgÞpuna
hrekjast þar úti við atkvæðasmölunina
fyrir þessa, að eins ímynduðu vini sína,
osrdet.tur mér þá fyrst í hug íslenzki
vikadretigurinn Ihans La Mours, sem
vanalega kemst þá í hann krappan og
reynist því árangurinn af öllu því brölti
hans, eðlilega misjafn; þannig var það
í seinasta bylnum, að hann með hörku-
brögðum náði heirokynnum, með einn í
rekstri, og var þá vitanlega nær dauða
en lífi. Svo er nú ekki síður átakanlegt
hvað hann gengur nærri sínum eiginn
efnahag t þessu stiiði, þó «ð Mo.r-i
hafi hugnazt hoðum með þvf, að honum
væru lagðir upp á líf-tíð 40—50 dalir af
Perubinahreppi mána^arleaa, fyrir lítil-
fjörlega snúuingsvinuu, sem reynzt hef-
ir að vera m.ög illa af hendi leyst allan
tinrann, sem hann hefir við liana hang-
ið.
PembiVia, N. D.ik., 6. Febr. 1878.
Arnljótur B. Olson.