Heimskringla - 30.03.1899, Side 3

HEIMSKKÍNGLA 80. MAK/.
Kaíli úr bréfi.
Minneota, Minn., 15- Marz 1899,
Nú seni stendur er mikið talað úm
aðfarir Bar.damanna á Filipinevjunum.
Sum af þeim blöðum, er styðja stjórn-
ina i fiestura herrnar fyrirteekjum og
hvítþvó aðgerðir hennar. virðast nú
vera á railli steins og sleggju. A aðra
hliðina er stjórnin og auðvaldið og all-
ar þœr snapir er þvi fylgja; á hina hlið-
ina er fjöldinn, er hrópar hefndardóma
yfir stjórnina, fyrir svik og undirferli
við þjóðina. Allir þeir er nokkuð hafa
fylgzt með þessu máli, muna, að Mr.
MeKiuley lagði driúga áherzlu á það,
að striðið víð Spán væri ekk; hyrjað í
þeim tilgangi að leggja lönd undir
Bandaríkin, heldur til að iijálpa undir-
okuðum Cuhamönnura, mentun og
menning til eflingar, og það var ein-
mitt þessi sögusögn forsetans, er hlés
að frelsisneistanum, er falin liggur í
sálum oinstaklimranna og kom mörg-
um þeirra til að yfirgefa góða atvinnu
og raða sér á orustusviðið undir fána
frelsis og mannúðar fyrir $13 um mán
uðinn. og kjöti til átu, er smurt hafði
verið samkvæmt siðvenjum Forn-
Egypta,
Þetta skyldu eyjarskeggjar svo, að
Bandaríkin ætluðu að hjálpa þeira að
ná því takmarki, er þeirhöfðu barist
fyrir í mörg ár, og einmitt þess vegna
voru þeir Dewey hjálplegir og vinveitt-
ir þar til Parisar-samningurinn var
fullgerður og fulltrúar vorir liöfðu lof-
ast til að horga Spánverjum20 millión-
ir dollars, áf því þeir háru hvorki dug
eða gæfu til að bera hærra hlut í or-
ustunni á Manilafirðinum siðastl. vor,
eða eins og sumir kalla það, fyrir eyj-
arnar. En áður en þessum samningi
var lokið, fara eyjarskeggjar að fitja
upp á trínið. Þeir segja: “Vér höfum
ekki lagt líf og efni í sölurnar fyrir
húshóndaskifti; vér höf um ekki barist
öll þessi ár aðeins fyrir eigandaskift-
um; vér höfum barist fyrir þvi, að
megn stjórna oss sjálfir, og það viljum
vér hafa, eða iiggja dauðir ella. Banda-
ríkin hafa svikið oss í trygðum, þau
segja að vér getum ekki stjórnað oss
sjálfir, en vér skulum sýna þeirn og
heiminum útí frá, að tilgáta þeirra eru
rangar, eða þá að vér víljum deyja fyr
ir frelsið og föí'urlandið”.
Málgögn stjórnarinnar [gera mikið
veður úr því, að eyjarskeggjar geti
ekki stjórnað sér sjálfir, þá vanti menn
ing og andlegan þroska til þess þeir
geti stofnað lýðveldi á nokkurnveginn
trygguni grundvelli.
Þvi verður ekki neitað, að nokkur
sannindi eru í þessu, en aðgætandi er
að þó fólk þetta sé á lágu menningar-
stigi, þó það hafi ekki lært að klæðast
eftir tízku mentaða heimsins, þá samt
þekkja þeir betur kröfur sínar, lifnað-
ftrháttu og hvrað þeim er hentast, heldur
en póhtiskir kjaftaskúmar í 10 þúsund
mílna fjarlægð. Eyjarskeggjar verða
að læra g^gn um rej-nsluna, eins og
aðrar þjóðir, hvað þeim er heritast.
Þeir dagar voru, að stjórnmála-
garpar Evrópu héldu því fram, að
Bundarikin hefðu ekkert með sjálfs-
atjórn að gera, gætu ekki stjórnað sér
sjálf. En reyndin hetir orðið sú, að
ég 'held mór sé óhætt að segja, að
Bandaríkin liafi stjórnað sér betur en
nokkurt Evrópuvald hefði getað gert
það.
Am>iýsini>\
Washingtonstjórnin er mjög þap-
mælsk um það, hvað hún ætti að gera
við þessareyjar, en eftir útlitinu að
dæma, verður ekki annað séð, en að
liún ætli sér að halda þeim, og ofsa-kja
þessa hjálfa raeð eidi og járni, þar til
þeir eru annaðtvergja dauðir eða þrek-
lausir til að verja föðui lar.d sitt. Þvi
verður ekki neitað, að bessi aðfeið
stjórnarinnar mælist illa fyrir. Það
muu láta nærri að vera vilji þjóðar-
innar er kom fram hjá minnihluta þing
raanna í vetur, nefnilega: að stjórnin
segi þessum eyjarskeggjum að mynda
stjóru sína eins og þeim þyki bezt við
eiga, að Bandaríkin haldi vemdarhandi
yfir þeim á meðan, og svo þegar skipu-
lag er komiðá alt santan, áttu eyjarn-
ar að borga Bandaríkjunum þaun
kostnað er þau höfðu orðið fyrir við að
hjálpa eyjunum til sjálstjórnar, Eg
skal engar dulur á það draga, að ég
fylgi þeim síðasttöldu. Mér sýni st það
vanheiður fyrir eins volduga þjóð og
Bandaríkih eru, ‘að leggjast á þessa lít-
ilmagna og eyðileggja fyrir þeim þá
daufu vonarstjörnu, er skein með veik
um bjarma á vonarhimni þessarar lítt
mentuðu þjóðar, Mér sýnist fóna vor-
uin vera gerð svivirða, Jiegar hann
blaktir yfir þjóð, sem ekki vill hafa
hann, og ekki skilur þau grundvallar
atriði, er hann þýðir, sem er fyrst og
fremst, að völdin komi frá þeim sera
stjórnast eiga til stjórnendanna—fu.ll-
trúanna. Eg get ekki gert að því að
mér fellur i.la að sjá og heyra það veð-
ur, er stjórnarmálgögnin gera út úr
því, þegar menn vorir hnfa drepið
hundruð eða þúsundir af þessum hálf
viltu og hálínöktu vesalingum, En
stjórnin á bágt. Hún hefir svomargar
kosningaskuldir að gjalda, og eyjar
þessar eru vellagaðar til þess að seðja
græðgi einokenda. Sumir vilja að
stjórnin veiti sér einkaleyfi til þe.ss að
höndla með tóbaks-framleiðsluna, eða
vilja fá einkaleyfi að byggja rafur
magnsbrautir o. s. frv. En Mr. Mc
Kinley vantar siðferðislegt þrek til að
halda vörgum þessum í skefjum, enda
er honum þar nokkur vorkun, því hús-
bændur hans — auðfélögin — eru börð
i horn að taka, alveg miskunarlaus og
gefa engin grið, heimta skilmálaiaust
sinn hlut, sitt pund, af holdi og blóði
alþýðu.
Svona lítur þetta mál út, og hvaða
endi sem á þvi kann að verða, þá er
eitt víst, að mál þetta hlýtur að hafa
mikla þýðingu við næstu alríkiskosn-
ingar, nema svo ólíklega fari, að það
verði leitt til lykja fyrir þann tíma, svo
alþýða verði nokkurnveginn ánægð
með úrslitin. En eftir þeim veðra-
mörkum, sem nu eru sýnileg á vorum
pólitiska himni, þá er erfiitt að hugsa
að svo geti farið.
G. A. Dalmann.
Dr. M. B. Halldorson,
—HENSE-L, N.-DAK.—
Skrifstofa uppi yfir Minthorn’s
lyfjabúð.
Ö’
Ilér nieð auglýsist, að ailir þeir
sení tclja til ekulda í dánarbúi fiiður
míns sáluga, Rtilva ~ Þórarinssonar,
sem andaðist hér í hænum þann 10.
PVbrúar 1899, verða að sanna kröfur
sínar fyrir mér undirrituðum innan
80 daga frá fyrstu birtingu þessarar
auglýsingar. Að öðrum kosti verða
kröfurnar ekki teknar til greina.
Winnipeg, 8. Marz 1899.
Guðmundur Sölvason.
Þegar þú þarfnast fyrir í. lerangii
424 Corrydon Ave.
Fort Rouge.
H. W. A. Chambre,
landsölu- og eldsábyrgðar,
umboðsmaður
373 Main St., Winnipeg.
Mjög ódýrar bæjarlóðir á Sherbrook St.
50+132 fet. Verð að eins $200.
Peningar lánaðir móti veði i bæjarlóð
uiii os bújörðum. Lán sem veitt eru á
hús í smíðum eru borguð út smátt, eft-
ir |iví sem meira er uunið að smíðinú.
Eldsábyigð. Hús til leigu
Royal Crown Soap
$65.00 New William Drop
Head saumavjelar.
Gefnar fyrir sápubréf. 3. vélar
gefnar á bverri viku fyrir ROYAL
CROWN sápubréf og “Coupons.”
Biðjið matvörusala yðar um
ROYAL CROWN “Coupon” með
hverjum 5 stykkjum af ROYAL
CROWN sápu með bréfum á.
Fvrsta vélin var gefin mánu-
daginn 1(1. Janúar.
Engum sem vinnur á sápugerð
arverkstæðinu verður leyft að keppa
um þessar vélar.
H. Beaudry
Grocery Store
520 Nellie Ave.
Selur móti peningum
1 könnu af Tomatoes fyrir 10«.
■ 1 könuu af laxi fyrir lOc.
10 pd. bezta kafíi fyrir $1.00
I9 pd. af röspuðum sykri á $1.00
16 pd. af bezta molasykri á $1.00
Einnig blikkvöru og “granite” járn
vöru rneð gjafverði. Allar aðrar
vörur með tilsvarandi iágu verði,
ekki að eins á laugardögum, heldur
alla virka daga vikunnar, hjá
H. Bsaudry,
520 Nellie Ave.
.IIMUU
5TYLISH, RELIABLE
ARTISTIC^
| Recommended by Leadlnf
1 Dressmakers. .* #
j They Always Pka5e.-%>
MSCALL
M BAZAR. k
■Patterns
; NONE BETTER AT ANY PRICE i
These patterns are sold in nearly J
• every city ana town in the United States. «
1 If your dealer does not keep them send í
! direct to us. One cent stamps received. ‘
| Address your nearest point.
THE McCALL COMPANY,
138 to 146 W. 14th Street. New Yart ;
BRANCH OFFICr.S .’
189 Fiftli Ave., ChicafO, and
! 1051 Market St., San Franciaoo.
MSCALLS
MAGAZINE
• Brlfhtest Magazine Published ■
I Coocains Beautiful Colored Plates. !
Ilhistrates Latest Patterns, Fash-
ions, Fancv Work.
! Affents wanted for this magarine in every J
J loeality. Beautiful premiums for a little •
• work. Write for terms and other pa.rt»c- «
! nlars. Subscription only 50c. per year, \
! tncludtn^ a FREE Pattern.
: AddTM. the McCall co.,
! 138 to 146 W. i.th St., New York j
---— þá farðu til-
iixnviAixr.
Hann er sá eini útskrifaði augnfræðing-
uv af háskólanura i Chicago, sein er hér
vesturlandinu. Hann vnlur gleraugu
við hæfa hvers eins.
\\. It. Innmn & €0.
WINNIPEG, MAN.
Fæði $1.00 á dag.
Mine Restauraat
Stærsta Billiard Hall i
Norð vestrlandinu.
Fjögur “Pool”-borð og tvö "Billiard”-
borð. Allskonar vín og vindlar.
Lennoii & Heltb,
Eigendur.
Nú er tíminn fyrisykkur að dusta
rykið og ruslið úr skápunum ykkar, og
fylla þá svo aftur með nýtt leirtau frá
China Hall. Þar fáið þið beztan,
ódýrastan og margbreyttastan varning
ibænum.
CMNA HALL,
572 Main St.
Steinolia
F,g sel steinolíu hverjum sem hafa vill
ódýrara’en nokkur ar.uar í bænum. Til
hægðarauka má panta oliv.r.a hjá ~
Sveiiss*ai. 131 Higgin Str.
D. McNEIL,
38 MCDONALDST.
OLI SIMONSON
MÆLIR MEÐ SÍNU NÝJA
DREWRY’S
Family porter
er alveg ómissandi til að styrkja
og bressa þá sem eru máttlitlir og
uppgefnir af erfiði. Hacn styrkir
taugakerfið, færir hressr.ndi svefir
og er sá bezti drykkur »em hægt
er að fá handa mæðrum með börn
á brjósti. Til brúks i haimaliús-
um eru hálfmerkur-fiðskurnar
þægilegastar.
Eflwarfl L Drewry.
Redwood k Empire Breweries.
718 Hain 8tr.
Ef þér viljið fá góð og ódýr
Vinfóng-
Þá kaupið þau að <>20 Mttin St
Beztu Ontario berjavín á $1,25 gallonan
Allar tnögulegar tegundir af vindlum.
reyktóbaki og reykpípum. Verðið mis-
munandi eftir gæðum, en alt ódýrt.
Beliveau & Co.
Corner Maine & Logan Str.
Lyons
590 Main St.
Sá sem býr til hið nafntogaða
GOLDEN KEY BRAND
ERATED WATERS.
Kaupið, lesið og eigið Valið
Það er til sölu víðast hvar á meða
Vestmanna. Hver sem sendir mér 50
cents fær söguna.tafarlaust senda með
pósti.
Kr. Ásgeir Benediktsson.
350 Spence Str.
Jakob Guðraundsson
—bókbindari—
177 King 8tr.—He.bergi Nr. 1.
TJppi yfir verxlunarbúð þeirra
Paulson & Bárdal.
Feltskór fyrir börn - - 25c.
“ “ konur 25c
“ “ ungmeyjar 25c.
“ “ karlmenn 35c
Canadian Pacific
RAILWAY-
EF ÞIJ
heflr 1 hyggju að eyða
vetrinutn f hlýrra lofta-
lagi, þá skrifaðu oss og
spyrðo. um farnjald tfl
California,
Hawaii-eyjanna,
Japan,
Bermuda og
Vest-Indía eyjanna,
eða heim til gamla landsins
Lægstu prísar í bænum.
Komið og sjáið sjálíir.
###########*#####*####*#**
# #
| Hvitast 0g bezt *
#
#
#
#
#
#
#
#
#
—ER*
Ogilvie’s Miel.
#
#
#
#
#
#
#
#1
#
* Ekkert betra jezt. *
# #
#########*################
Niðursett far.
Snúið ykkur til næ*ta C. iR. um -
boðsmanns. eða skrifið til
Robert Ktrr,
Traffic Manager,
Winniprg, Mak
Nortieru Pacific R’y
Samadags timatafla frá Winniþeg.
MATN LINE:
Morris, Eraerson. St.Paul, Chicago,
Toronto. Montreal. Spokane, Taconia,
Victoria, San Francisco.
Ferdaglega........ 1,46 p.m.
Kemur ,, ......... 1,05 p. m.
PORTAGE BRANCh!
Portage la Prairie and inte-
rmediats points .......
Fer dagl. nema á sunnud. 4,45 p. m.
Kemur dl. „ „ „ 11,05 e. m.
MORRIS BRANDOF BRANChT'
Morris, Roland, Miame, Baldr,
Belmont. Wawanesa, Brandon
einuig Souris River Branch,
Belmont til Elgín........
Lv. Mon., Wed., Fri..10,40a.m.
Ar. Tu»s, Tur., Sat.. 4,40 p.m.
CHAS S. FEE. H. SWiNFORI)"
G. P.4T. A .St.Paul. General Agent.
, Portago Ave., Winnipeg.
— 64 —
‘Keisarinn er inér vinveitturl Hann er
vinur heunar. Hann mun frelsa hanal’
hrópar þú í eifellu háatöfnm um leið og þú hend-
ist áfram í dauðans ofboði eftir stiætunum til
hallarinnar. En þú hefðir gleymt því að þér
hafði verið vikið burt úr hölbnHÍ fyrir 80 d»ga,
og hallarverðinuni hafði verið stranglega fyrir-
boðið að leyfa þér inugöt'gu. Þeir verja þér
dyrnar með brugðnum sverðum Þú grátbænir
þá að leyfa þér inngöngu og segir þeini hvað fyr
ir hafi komið. En alt er til einskis. Þeir vísa
þér á burtu með harðri hendi. Þú neitar að
faia, oe er þeir reyna að hririda þér frá þá levn-
ur þú einn af hallarvörðunum flatann í duftið.
Vi« þetta er eins og falliðhafi hlekkir af jöt-
unafli þinu, Þú stekkur inn í varðn.annaþyrp-
inguna og þeytir þeim sinum i liverja ittina eins
Og væru þeir smád engir, og hendist, svo fram-
hjá ' eim oe beint inn að prívatskrifstofu keisar-
aus, þar sem þú varst áður æfii lega velkoniinn
gestur.
Þú ert sannfærður um að keisarinn elskar
þig og systnr þína, eins og væruð þiðhanseigin
börn. Og þú treystir því, að þegar hann hefir
heyrt sðgu þína.þá muni hann þegar leiðvétta
þessi voðalegu rangindi, sem framin hafa verið,
Og láta þrælmennin, er tóku systur þína, gjalda
grimmilega fóisku sinnar,
En ó. þú þekkir ekki keisarann. Þessi
maður, sem þú kallar vin þinn, er hinn versti ó-
▼inur gnðs og tnanna.
Þú stekkur inn til hans leyfislaust og án
minsto aðvörunar. Og með viltu augnaráði og í
- 65 —-
voðalegri geðshræringu segir þú bonum harma-
sögu þína. Þú hlærð, þú grætur, þú biður, þú
heimtar; en hann að eins hleypir biúnum eða
brosir háðslega. Þú verður gjörsamlega hams-
laus. og hann hringir eftir varðmönnum,
Þú verður þess vísari, aðhonum eru þegar
kunnir allir málavextir. Það hafa aðrir haft tal
af honum á undan þér, og hann hefir þegar lesið
bréfið, sem þeir fundu hjá systur þinni. Með
viðbjóð og skelfingu sérð þú það nú, að hann
trúir að systir þínsések. Ó, hvilík skelfing !
Það er engin von um frelsun systur þinnar fram
ar^hennar, sem þú elskar svo héitt og innilega,
og sem móðir þín fékk þér á deyjanda degi og
bað þig að varðveita.
Og svo klingja i eyrum þér þessi voðaorð frá
vöi um keisarans: ‘Gleymdu systur þinni. Hún
er þegar dauð okkur báðum. Ég fyrirgef þér
framhleypnina. En gleymdu henni!”
Glevmdu henni! Þú verður gjörsam-
lega hamflaus af hatri og gremju. I»ú svivirðir
hans hátign með hinum örgustu hlótsyrðum og
heitingum. Já, meira að segja: Þú reynir til
að berja hann ! Ó, hvílík skelfing ! Sálarangist
þín er óttaleg !
Varðmennirnir grípa þig, Þeir slíta af þér
öll tignarmerki, Keisarinn sjálfur tekur sverð
þitt og brýtur það í sundur á hnésínu, ogí
bræði sinni gleymir hann sér svo, að hann ber
þig í andlitið með kreftum hnefa. Og svo er þér
hrint út úr höllinni og fleygt út á stræti. Þú
ert fyrirlitinn, hjálparlaus — vitskertur !
Og nú byi jar fyrir l ér timabil, svo mánuð-
— 68 —
oghinir karlmennirnir, sem hún hafir umgeng-
ist þar,
Þú missir algerlega vitið.
Þú tekur hana í fang þér og heldur henni
fast upp að þér.
Eftir fáein augnablik sleppir þú henni svo,
og þá dettur hún niðtir dauð við fætur þér, því
þú hefir rekiðhnif í hjarta hennar. Aldrei fram-
ar verður hún fórnaidýr eða ginningarfífl fanta
og flagara!
Ó, guð rainn!
Þú snýrd á burtu. Varðmaðurinn. sem
raynir að stöðva þig, fellui dauður að fótum þér,
Þú sleppur einhvernveginn í gegn um greipar
þeirra, og eftir langa mæðu kemst þú lokshing-
að aftur — til Pétursborgar.
En nú þekkir enginn þig framar, Hár þitt
er orðið hvítt eins og mjöllin; svipur þinn er
eins og á dauðum marmi. Þú hefir að ains eitt
takmark í huganum ætíð og æfinlega: að myrða
keisarann og manninn sem valdur var að óláni
systur þinnar Þú eit aftur bominn í hóp vina
þinna. Nihilistanna. Og aftur hjálpa þeir þér.
Þey — þey! Eg hefi ekki úttalað enn. Nei,
langt frá, — langt frá !’
— 61 —
tættir í sundur. Rúmið hennar er ali aoölvað
og rúmfötin rist og tætt í sundur. Góll. breiðan
er rifin upp og rist og hjökkuð í sundur. Mál-
verkin hafa vcrið rifin af veggjunum. Öllu hefir
verið umturnað, brotið og tætt til agna í hinni
voðalegu leit.
'Þú skilur þegar hvað fyrir hefir komið,
jafnvel þótt þú þorir <-kki að hugsa til þess. Þú
ert dasaður. Þér liggur við að missa vitið.
Þú heldur aö þetta sé að eins vondur draumur.
Þú getur varla trúað því, að svefnherbergið
hennar elskulegu og flekklausu systur þinnar
hafi verið þannig svívirt,
Unt síður kemur einn af hinum gömlu og
trú þjónum þínum og segir þér alla söguna, en
þú hlýðir á eins og í dranmi.
Olga færði sig nú nær mér. Hún átti bágt
með að draga andann og talaði lágt og seint.
Augn hennar voru á að líta eins oghálfkólnaðar
glóðir, og brjóstið á henni gekk ákaft upp og nið
ur, einsog henni lægi við köfnun. Andlitið
var drifhvitt og eins.og í krampaspenningi
Aldrei hafði ég séð hana eins tignarlega og þó
voðalega ásýndum. Og segulmagn tilfinninga
hennar hreif mig og hálftryldi. eins og enginn
skapaðun hlutur hafði áður gert.
'Þetta var það sem gamli þjónninn sagð.
þér;
Einni stundu eftir miðnætti var baru höstu-
lega é dyr hjá þér, og er hann opnaði þ« e, voru
þar komin hin voðalegu og tilfinnin£trlausu
þrælmenni, sem “Þ riðja deildir* sendir
át til raannaveiða. En honutn datt ekki í hug að
»