Heimskringla - 05.04.1900, Blaðsíða 2

HEIMSRRINGLA 5. APRIL 1900.
Beiraskringla.
PUBLISHED BY
The Heioskriagla News & Poblishing Go.
Verð blaðsins í Canada og Bandar .$1.50
um árið (fyrirfram borgað). Sent til
ÍSlands (fyrirfram borgað af kaupenle
um blaðsins hér) $1.00.
Peningar seudist i P. O. Money Order
Resjistered Letter eða Express Money
Order. Bankaávisanir á aðra banka en í
Winnipeg að eins teknar með affðllum
R.
fi. R»ldwinsoii,
Editor
Cr. Swanson,
Manager.
Office : 547 Main Street.
P o. BOX 305.
Aðskilnaður Canada.
Það heflr jafnan verið hug’sjón
ýmsra manna, síðan Canadasamhand-
ið komst & fyrir rúmum 30 árum síð-
an, að Canada gæti verið, ætti að
vera, og hlyti að verða sérstök þjóð,
<5háð öllum öðrum þjóðum, með sína
eigin alóháðu stjórn, jafnt í utan sem
innanríkismálum. Þessir menn halda
því fram, að land þetta sé svo víð-
gangi nágrannaþjóðarinnar, sem sé
12 sinnum mannfleiri og að sama
skapi þroskameiri og öflugri. Að
undir stjórn Breta sé Canada eins al-
frjálst eins og væri það alsjálfstæð
þjóð, og að þegnar Canada séu að
öllu jafnfrjálsir og þegnar Banda-
ríkjanna.
Að framtiðarfriður sé jafntryggur
í landi þessu undir Bretastjórn og ef
það væri partur af Bandaríkjunum
Að framfarir allar í landinu séu jafn
örar undir núverandi fyrirkomulagi
og að tollar séu hærri í Bandarík^
unum en f Canada. Að verzlunin sé
eins greið og auðgerð undir núver
andi fyrirkomulagi, eins og þarflr
fólksins heimta. Að þessi stefna, um
samband Canada við Breta, sé jafn
geðþekk báðum pólitisku stórflokk
unum í þessu landi og að ekki færri
en 9/10 af allri þjóðinni séu hlyntir
þessari stefnu.
Mr. Laurier sagði í Ottawaþinginu
í síðustu viku, að sá tími mundi koma
að Canada yrði viðskila við England
á sama hátt og fullþroskað epli verð
ur viðskila við það tré sem það óx
Að þetta hljóti að koma fyrir ein
hverntíma í fjarlægri framtíð, er sam
kvæmt eðlilegri rás viðburðanna og
áttumikið, svo frjósamt og svo af-
skekt frá ððrum þjóðum, að engin á- &etnr Það vel orðið- En langt verð
ur þess að bíða. Alt spursmálið um
skilnað Canada við Bretland verður
að fá úrlausn sína frá komandi kyn
slóðum. Engin breyting verður
væntanlega gerð í þá átt af núlifandi
kynslóð.
stæða sé til að óttast árásir stórveld
anna á þetta land. Enda séu gæði
landsins svo mikil, að það muni fljót-
lega byggjast upp. Hér muni vaxa
upp stór, auðug og voldug þjóð, sem
geti og eigi að ráða öllum sínum hög-
um án utanaðkomandi áhrifa. Svo
sé það óeðlilegt að þetta mikla meg-
inland sé eign og undir umráðum I |Jr fanffelsÍ tíl forseta-
einnar smáeyju sem er í 3000 mílna
fjarlægð, og sem sjálf ekki getur bor- tignar.
ið meii a en einn tíunda part af þeim
fólksfjölda, sem getur haft hér aðset-
ur við sældarkjör, þegar alt landið sé
bygt upp og, eins og
vel ræktað sem verða má. Því er
haldið fram, að það liggi 1 hlutarins
eðli að þetta land geti ekki um aldur
og æfl haldið áfram að vera eign
Breta, að Canadaþjóðin ætti að losa
sig undan yflrráðum þeirra, ætti að
ala hér upp komandi kynslóðir sem
frjálsborna borgara síns eigin ríkis,
Flokksþing Social Democrata
Bandaríkjunum var nýlega haldið í
England, svo I Indianapolis, og þar var Mr. Eugene
V. Debs útnefndur sem forsetaefni
Bandaríkjanna við næstu forsetakosn
ingar, sem fara fram 6. Nóvember
næstkomandi.
Mi. Debs er, eins og lesendum er
kunnugt, leiðtogi verkamannafélag-
anna í Bandaríkjunum og það er von-
ast eftir að hann fái eindregið fylki
en ekki sem undirlægjur annarar og I allra verkamanna og velunnara
fjærliggjandi þjóðar.
Annar flokkur manna heldur fram
þeirri kenningu, að Canada ætti að
sameinast Bandaríkjunum. Það sé
þessa lands eðlileg ákvörðun. Þá
þeirra og ætti hann því að ná kosn
ingu, ef væntanlegir fylgjendur hans
skerast ekki úr leik. En svo er það
takandi með í reikninginn, að mikill
hluti af Republikana og Demokrata
verðum vér á svipstundu partur af flokkunum eru andvígir stefnu Mr.
hinni auðugustu og framfaramestu Debs í mörgum málum. Þeir minn-
þjóð sem heimurinn á, og með því að ast þess nú, að fyrir fáum árum var
ganga fríviljuglega inn í það sam-1 honum varpað í fangelsi í Chicago
band, þá missum vér ekkert af frelsi fyrir hlutdeild þá sem hann tók í
voru eða þjóðareinkennum, en göng- verkfallinu mikla sem þar var háð þá
um aðeins í fóstbræðralag við ná-
grannaþjóð, sem byggir sama land
og vér sjálflr, séu af sama ættstofni
og hafl sömu sögu. Vér mætum þeim
sem jafningjar og höfum öll vor sjálf-
stjórnarréttindi á sama hátt og nú er.
Sameiningarflokkurinn heflr aðallega
fyrir markmið aukin verzlunarhlunn
indi, sem Canada græddi við það að
sameinast Bandaríkjunum. Toll
garðurinn milli ríkjanna yrði strax
afnuminn. Iðnaðarstofnanir i Banda
rikjunum mundu strax færa út kví
arnar norður í Canada og atvinna
mundi strax aukast að stórum mun
og allar nauðsynjar verða ódýrarien
þær nú eru. Framtíðar friður yflr
landinu mundi með þessu verða
bygður, með þvi að engin þjóð í
heimi gæti gert sér nokkra von um
að sigra þjóðinr eða á nokkurn hátt
kúga hana til undirgefni. Það er
bent á það að Bandaríkin og Canada
til samans geti framleitt allar þær
nauðsynjar sem sameinaða þjóðin
þyrfti um aldur og æfi, án þess að
vera að nokkru leyti komin upp á
nokkra aðra þjóð með vöruskifti, og
að engin þjóð i heimi geti með sanni
sagt hið sama um sig í þessu efni.
En svo er þriðji ílokkurinn—og
hann er langfjölmennastur — sem
heldur fast við þá kenningu, að sam-
bandið við Breta sé Canadamönnum
holt og nauðsynlegt og þurfl og eigi
að haldast sem lengst. Þessi flokkur
er skipaður öllam, eða flestum, hin-
um færustu stjórnmálamönnum og
eins og enn er komið ræðunum hafa
þeir bestan málstað.
Aðalgögn þeirra eru þessi:
Að meðan land þetta sé tiltölulega
fáment og strjálbygt og afllítið, þásé
því hollast að halda í horflnu sem
partur af Bretaveldi. A þann hátt
sé því best borgið fyrir árásum út-
lendra þjóða o; hugsanlegum yfir-
(1894) og þykir þeim hann nú seilast
heldur hátt, að hugsa sér að stökkva
upp í forsetatignina svona alt í einu'.
En því er ekki neitað, að Mr. Debs
sé gáfaður og mikilhæfur maður, og
mundi, ef hann næði kosningu, verða
allgóður forseti.
Aðal-markmið Social Demokrata
er, að öll framleiðsla á varningi öll
um og þjóðféiagsnaudsynjum sé gerð
með þjóðheildarlegri samvinnu. Þeir
halda því fram, að prívateign fram
leiðslufæra í landinu hafi þau áhrif
að skifta þjóðinni í tvo andvíga flokka
—vinnuveitendur á móti vinnuþiggj
endum. Þetta fyrirkomulag álíta
þeir orsök í fátækt eymd og niður
lægingu heilla mannfiokka, og að
þessi óhöpp verði afmáð einungis
með þjóðlegri samvinnu að allri fram
leiðslu og útbíting eða dreyfingvarn-
ings meðal einstaklinga þjóðfélags-
ins.
Til þess að koma þessum umbótum
í framkvæmd vilja þeir :
1. Láta endurskoða stjórnarskrána
og gera þær breytingar á henni, sem
miði til þess að landsstjórnin sé að
öllu leyti i höndum allrar þjóðarinn-
ar, bæði karla og kvenna:
2. Þjóðfél igseign allra iðnaðar-
stofnana sem nú eru í höndum einka-
leyfls auðfélaga og samvinnufélaga.
3. Þjóðeign allra járnbrauta, rit-
síma og málþráðaogallra samgöngu-
færa og flutnings og fréttafæra, vatns-
og i’afljósa fiamleiðslufæca og annara
opinberra nauðsynjastofnana.
4. Þjóðeign allra náma og einnig
olíu og gasbrunna.
5. Stytting vinnutímans f hlut-
falli við aukin og umbætt framleiðslu-
færi.
6. Að koma í framkvæmd ýmsum
opinberum verkurn og þjóðlegum um-
bótafyrirtæk.ium, sem tryggi vinnn
fyrir alla sem annars mundu verða
iðjulausir og að lánstraust þjóðarinn-
ar sé notað til að framkvæma þessi
verk:
f. Allar þarflegar uppfundningar
að vera ókeypis fyrir alla sem vilja
nota þær, en uppfyndingamönnum sé
borgað af opinberu fé fyrir uppfynd
ingar sínar.
8. Að öll vinnulöggjöf sé sameig
inleg fyrir öll Bandaríkin, en ekki
aðeins fyrir sérstök ríki eða lands
pláss og að þar sem því verður við
komið, þá sé þessi lóggjöf gerð fleir
þjóðaleg (International).
9. Þjóðleg ábyrgð fyrir verka
lýðinn, gegn meiðslum og vinnutapi
10. Jöfn félagsleg og pólitisk rétt
indi fyrir karla og konur og að öll
lög séu numin úr gildí sem gera
greinarmun á réttindum karla og
kvenna:
11. Að það sé í lög leitt, að upp
tök og úrslitavald lagafrumvarpa
(Initative and Referendum) sé í hönd
um kjósendanna, og að þeir geti lát
lð víkja þingfulltrúum sínum úr sæti
hvenær sem þeim líkar ekki fram
koma þeirra í þinginu*.
12. Að allur hernaður sé aftek-
inn, að þvi er snertir Bandaríkin og
að ágreiningsmál milli þjóða skuli
útkljáð af gerðadómum.
Þetta eru helstu atriðin í stefnu
skrá Social Demokrata, og þótt þau
séu ennþá ekki orðin alment vinsæl
hjá gömlu pólitisku flokkunum, þá
eru flest þeirra í umbótastefnuna og
hljóta fvr eða síðar að verða viður
kend og viðtekin sem nauðsynleg at
riði í stjórnmálastefnu þjóðanna.
En harla ólíklegt þykir oss þó, að
Mr. Debs vinni forsetakosninguna
þetta sinn, eða að stefna Social Dem-
okrata fái mikinn byr á næstu árum
Það þarf venjulega langari tíma til
>ess að fá þjóðirnar til að sannfærast
um hagsmuni mikilvægra og víð-
tækra nýmæla. En það sannar ekki
að þau séu ekki rétt og nauðsynleg
eða að þeim verði ekki komið í fram-
kvæmd þegar tímar líða.
Eitt af afreksverkum
Laurier-stjórnarinnar.
Fj ármáIaráðfíjafi sambaudsstjórnar-
innar skýrði nýlega frá því í þinginu.
að síðan J897 til 1899 hefði innfluttar
vörur frá Bretlandi numið að jafnaðar-
tali $32,991,076 á ári.
En ríkisreikningar frá 1894 til 1896,
sýna að á því tímabili hafa innfluttar
vörur frá Bretlandi til Canada numið
$31,276,249 á ári. En það var á stjórn-
arárum conservativa, áður en Laurier
(Bretasleikja) og fjármálaráðgjafi Field-
ing komust til valda. Canadamenn
hafa nú ótvíræðar sannanir í höndum
frá Mr, Fielding, að viðskifti Breta við
útríkið Canada hafa hrapað niður um
$1,901,076 á ári síðan Laurierstjórnin
tók við völdum. Þetta viðskifta hrap
er sérlega eftirtektavert. Þess munu
allir minnast. sem lesa og fylgjast með
í pólitík og stjórnarbraski Laurier
stjórnarinnar, að hún hefir fordæmt
SirCharles Tupper, og conservativa yfir
höfuð, hversu þeir væru fjandsinnaðir
í verzlunarstefnu sinni gagnvart Bret
landi, en jllgjarnir og óhagsýnir gagn-
vart Canada. Mr. Laurier og allur
hans her hefir barið það fram, að Can
ada ætti að gera alt sem i þess valdi
stæði, til að auka verzlunarviðskifti
sín við Breta. Mr. Laurier lézt íara til
Englands i þessum erindum ári eftir
að hann varð stjórnarformaður, og lét
silkitunguna ganga óspart framan í
Breta um allra handa undur, sem hann
ætlaði að gera í vinskaparáttina milli
Canada og Englands. En aðalerindið
muu hafa verið, að fá sem flesta fregn
rita og blöð til að syngja sér lof og
dýrð. Að minsta kosti er Canada ekki
farið að sjá né uppskera þá gómsætu á-
vexti. sem hann lét rníkið yfir að
sprit.tu upp úr hverju sínu spori í þeirri
flækingsför. Þvert á móti. Hann lét
stjórn sína setja niður tollinn um \ á
vörum frá Bretiandi, og þótt það ætti
að vera refsbragð í garð Breta, en fjár-
dráttur og undirferli gegn Canada, þá
hafa þau lokaráð borið óhappaávexti
nú þegar, og munu þau verða Mr.
Laurier sjálfum beiskust á bragðið, þá
næstu sambandsþingskosningar eru um
garð gengnai.
Nú vill hann að tollurinn sé fa-rður
niður í \ í staðinu fyiir J. Aucvit-
að ætlar hann að ginna Breta með því,.
en eins og þeir hafa séð stefnu Laurier-
stjórnarinnar hingað til, eins munu
þeir sjá hana framvegis.
Mr. Fieldíng lagði einnig fram I samkvæmt uppruna að mestu
skýrslu yfir innfluttar vörur úr Banda- Enda er það sjálfsög'ð reg'la í
Engum dettur í hug slík fjar
stæða og fáfræði. Það sýnist ekki
verða komist hjá því, að nota hina
aðferðina, sem sé að skrifa málið
leyti
fróð
föst
ríkjum, og nema þær að jafnaðartali Isik Og vísindum, að byg'g'ja a
$77,7S4,206 á ári, síðrn 1896. En á ár-1 ™ grnndvelli og fyrstu tildrögum.
unum 1894 til 1896 námu þær $55,414,
215 hjá conservativum. Vöruinnflutn-
Stafsetning blaðamannafélags
ins sem sumir fylgja nú, virtist
ingur úr Bandarikjum hefir því vaxið byrjuninni vera allvænlegur miðlun
um $22.375,051 á ári síðan Laurier-
stjórnin tók stjórnartaumana, en rén-
að frá Bretlandi, eins og áður er sagt,
um $1,901,076 á ári. Þessar skýrslur
og reikninga er ómögulegt að hrekja.
Það er engin hætta á að Laurierstjórn-
in geri það að gamni sínu, að sýna þessa
rénun og hrap á viðskiftalifinu millum
Breta og Canada, og brjóta niður sín
eigin verk og kenningu. Það mætti
heldur geta þess til, að hún reyndi áð |
draga úr og hylja þessa hraplegu van-
arvegur í rithætti. En reynslan
sýnir nú, að sú viðleitni ætlar ekki
að duga. Hún er reynslulega og
málfræðislega ónóg. Og annað það
að einmitt síðan hún kom á sjónar
sviðið. hafa sumir rithöf. tekið sig
út úr, og rita eftir sínu eigin höfði
Þessi viðleitni ‘Blaðamannafél ’ sem
í alla staði var virðingarverð til-
raun, sýnir með reynslunni að hún
nær ekki þeirii hylli hjá rithöf. að
hún verði viðurkend, sem sú eina
þekkingu sína, og stjórnfíflsku, sem og rétta stafsetning í íslenzku máli.
svona greinilega setur stjórnbrask henn-
ar á bersvæði, og það upp í opin augu |
kjósenda, rétt á undan kosningum.
Hvað á þá að gera?
Er það ekki vanvirða, og aug
lýsir það ekki skort á mentun, að
geta ekki komið sér
einn og sama rithátt?
Viðskiftalífið milli Breta og Can- Islendingar
ada hefði að öllum líkum stigið stór- saman um
stiga fram á við, ef Canada hefði borið Það er mjög hætt við að erlendar
gæfu til að senda Sir Charles Tupper, þjóðir líti svo á málið, og það ekki
sem erindreka sinn á júbilhátið drottn- að ástæðulausu.
íslenzka þjóðin er fámenn, og
hún er fátæk- Af hverju heflr hún
að stæra sig þá, mundi einhver
spyrja. Hún er mest upp með sér
af tung-umálinu sínu og bókmentun-
um. Bókmentir hennar eru ekki
fjölbreyttar. Þær eru nálega ekki
annað, en sagnagerð og skáldskapur.
íslendingar hafa ekki skrifað vís-
indabækur né átt rithöf. sem ritað
hafa að mun um heimspeki né annað
þessháttar. Og ekki heflr hún gerzt
kunnug fyrir ritsmíðar í stjórnfræði,
læknisfræði, né náttúrufræði. Þó
nokkuð bafi verið ritað um þetta alt
saman, er það að mestu leyti berg-
mál frá erlendum höfundum, en alls
ekki íslenzkt að uppruna. Svo
þcgar öilu er á botninn hvolft, þá
eru íslenzkar bókmentir ekki fjöl-
breyttar, Vegna þess þurfa íslend-
ingar að gæta vel þess litla, sem
þeir eiga sér tii ágætis. Og þegar
Það hefir nokkrum sinnum ver-1 það er að eins málið þeirra, sem
ið ritað og rætt um stafsetningu ís- fyrst af öllu heíir verið veitt eftir-
lenzkrar tungu. Það er eflaust ekk- tekt af umheiminum, þá ber þeim
ert tungumál í víðri veröld, er sýnir skylda til að gera það sem allra fagr-
ingarinnar 1897, í stað þess að þangað
flæmdist þessi ósjálfstæði stjórnarflag-
, er nú ber forsætis-ráðgjafa nafn
Canadaveldis.
Hvað eru svo afreksverk þessa Sir
Wilfrid Laui'iersV Þau eru:
1. Að snapa saman lofdýrð og skjall
líttmerkra blaða, um sjálfan sig.
2. Að nauða út gullmedalíu hjá
drottningunni.
3. Að láta flokksfífl sín gera sig að
heimsþektum þjóðbetlara í sínu eigin
ríki.
4. Að svíkja öll loforð við kjósendur
ríkisins, að mestu eða öllu leyti.
. Að eyðileggja inntektir ríkisins
og selja verzluuarviðskifti vor og at-
vinnuvegi auðfélögum og auðkýfingum
Bandaríkjum, m. fl. og fl.
. Um stafsetninguna.
The Bankrupt
Stock Buying
Gompany.
565 og 567 Main Str.
Neestu dyr fyrir sunoan Brunswick.
Vcr erum
sífelt á
undan
öðrum
Vér höfum keypt fyrir peninga
út í hönd mikinn part af vörubyrgð-
um “The Green Manufacturing Com-
pany” í London, sem búa til betri
karlmannaföt en nokkrir aðrir f
Canada:
Vér keyptum þessar vörubyrgð-
ir fyrir 60c. hvert dollars virði. Eng-
ir aðrir buðu peninga út í hönd.
Vér viljum losna við allar þess-
ar vörubyrgðir í þessari viku, og
seljum því hvern einasta hlut langt
fyrir neðan það sem kostaði að búa
hann till
Blá og svört karlmanna 0 0 fl C
vaðmálsföt, $8.00 virði, á 0 W i JJ 0
Karlmannaföt úr ensku
ogskozku “Ttveed” $12
virði, á......
$6.00
Blá og svört karlmanna
föt úr mjög sterku vað-
máli, $13.50 virði, á...
Sumarbuxur úr góðu
‘Tweed, fyrir......
$7.50
75c.
Sumarbuxur með alveg
nýjum litum, fyrir ....
jafnmikla ringulreið í stafsetningu,
sem íslenzkan. Það má svo að orði
| ast og tilkomumest. En sannarlega
vantar mikið á, að strokin sé burtu
kveða, að hver og einn, sem ritar öll fls og fjaðrir af íslenzri tungu,
opinberlega, búi sér til stafsetningu, meðan annar eins hrærigrautur er á
og einangrist með hana. Líklega | stafsetningu, eins og nú tíðkast, og
sýnist fara dagvaxandi.
Þessi sundlandi klundroði á
stafsetningunni, er ekki sprottinn af
því að margir viti ekki betur en
þeir gera, viðvíkjandi réttritun. en
þeir halda eflaust, að sér verði veitt
meiri eftirtekt, ef þeir riti orðin öðru-
vísi en alment gerist. Og þeir væntu
líklega eftir enn þá meiri eftirtekt
ef þeir skrila þetta eða hitt orðið
öðruvísi en allir aðrir. En bak við
þetta stendur ekki annað en lítils-
virðing og vanbrúkun á móðurmál-
inu, og það oft og tíðum á sorglega
er nú meiri hluti af orðum ritað á
tvennan hátt. Sú tilbreyting á staf-
setningu gengur jafnvel svo langt,
að það er ekki eindæma, að sjá eitt
og sama orðið ritað á sex vegu.
Þessar gandreiðar stafsetningarinn-
ar virðast fara dagvaxandi. Horflr
málið til stórra vandræða og mink-
unar fyrir íslenzku þjóðina og bók-
mentir hennar.
Alt fram að þessum tíma hafa
íslenzkir málfr, og rithöf. að eins
deilt um tvær stefnur í þessu máli.
Onnur er sú að rita sem allra næst
Sumarbnxur, sem vér á-
byrgjums að séu úr al-
ull, $3.50 virði, á.
$ 1.00
$1.65
Karlmanna “Worsted”-
buxur, $5.00 virði, fyrir
$2.25
uppruna orða. En sú er hin að rita láKa stigi.
eftir nútíðar framburði orðanna. En
nú eru sumir rithöfundar komnir
óraleiðir út fyrir þau takmörk, sem
þessar stefnur eru bundnar við.
Um þessar tvær stafsetningar-
stefnur, er það að segja, að báðar
En hvað er hægt að gera þessu
til bóta? Það er vandi og ekki
vandi að svara þessari spurningu.
Vér Vestmenn getum harla lítið gert
nema standa og horfa á heimaþjóð-
ina. Hún verður að kveða upp sátt-
hafa marga kosti, og líka sína ókosti. ™álann og dauðadóminn. Hún hef-
Hver aðferðin sé auðveldari fyrir ir dómsvaldið og tækifærinu að beita,
námsmenn munu vera mjög skiftar | Þ4 hÚI1 hefir gert það, þá munu
allir Vestmenn, sem meta ættjörð og
móðurmál sitt, fylgja henni að mál-
um móti ósómanum.
Að það sé ekki áhlaupaverk fyr-
ir heima þjóðina að kippa þessu máli
í gott lag og rétt horf, er að sumu
leyti rétt, vegna þess, að það er
Skó- og stígvéladeild
vorri fleigir stöðugt áfram.
Kvennmannaskór fyrir.....1.00
sem hvergi eru seldir annars-
staðar fyrir minna en $1.50
Sterkir karlmanna vinnu-
skór fyrir að eins.......
95e
Fínir karlmannaskór úr
geitar-skinni, $2.50 virði, fyr-
ir að eins.....................$1.35
skoðanir um. Því ber ekki að neita,
að það þarf allmikinn lærdóm og
málfræðislega þekkingu að geta rit-
að málið nákvæmlega samkvæmt
uppruna. . í fljótu bragði virðist
stafsetningin samkvæm framburði
vera auðveld og fljótlærðari. En þá
Kjörkaup
hlut í búðinni.
á hverjum einasta
Nýjar vörur
hverjum degi.
koma í búðina á
kemur skollinn til sögunnar: Hver ætíð léttara að færa úr lagi, en færa
er hinn rétti framburður nútíðarinn- í lag. Og ennfremur vegna þess, að
ar, og hvar er hann að finna? Og íslendingar yfirleitt hafa þann leiða
er hann áreiðanlegur, að standa um | drýsil að draga, að koma sér ekki
aldur og ævi, eða á að breyta um
stafsetningu á hverjum 10—20 árum?
Það er óefað fjölda mörgum full-
ljóst, að framburður málsins er mjög
mismunandi í ýmsum héruðum og
stöðum á fslandi. Framburður
Þingeyinga er talsvert fjarrskotinn
framburði Reykvíkinga. Og beggja
)essa staða framburður, er öðru vísi
en Vestfirðinga. Hvar er þá hasl-
saman um nokkurn skapaðan hlut.
Hver vi 11 fara aukaveg einsaman,
svo öll málefni þeirra verða að tóm-
um aukaslóðum, en ekki sameigin
legri þjóðbraut.
íslendingar þyrftu sen; allra
fyrst að koma sér sarnan um einn'
alsherja; rithátt, og gera hann að
iögum þannig, að annan rithátt
mætti eitki kenna á æðri né lægri
aður völlur hinum grundvallarlega | skólum landsins. Og allir kennarar
sem veittu tilsögn í réttritun, og
fengju peninga þar fyrir, frá því
opinbera, svo sein, úr landssjóði,
sýslusjóði eða svcitasjóði o. s. frv.,
framburði nútfðarinnar. Eða á
hver og einn rithöfundur að nota
iann frambuið, sem tíðkast í þeim
stað, sem hann á heiina í.
Mesta
bænum.
annríkisbúðin í
565 IIiiím St..
Cor. Rupert St.