Heimskringla - 29.08.1901, Síða 1

e-
i
HeianHkringla er gef-
iti ut hveru fimtudag af:
Heimskringla News and
Publishing Co., að 547 Main
St., Winnipeg, Man. Kost-
ar um áridlgl.SO. Borgað
fyrirfram.
l
Nýir kaupendur fá í
kaupbætir sögu Drake
Standish eða Lajla og jöla-
blað Hkr, 19o0. Verð 35 og
25 cents, ef seldar, sendar
til íslands fyrir 5 cents

XV. ÁR
Frjettir.
Markverðustu viðbuiðir
hvaðanæfa.
Dominionstjórnin hefir í hyggju að
koma upp vírlausri hraðskeytastöð ná-
lsegt Victoria, B. C., til þess að til-
kynna komu skipa af hafi utan. C. P.
R. íélagið hefir látið í ljós vilja sinn til
að koma upp þessum Marconi-hrað-
skeytafærum á þau 3 gufuskip félags-
ins sem ganga á milli Kina og Kyrra-
hafsstrandarinnar, ef Dominionstjórn-
in setjí samkyns hraðskeytastöð upp á
■ströndinni.
Admíráil Schley mætti hlýjum mót
tökum í Washington, þegar hann kom
þar í siðastJiðinni viku. Sjóhetja
þessi verður i Washington þar til
rannsóknarnefnd sú sem 12. næsta
mánaðar á að rannsaka framkomu
hans í sambandi við Santiago-orust-
una við Spánverja hefir lokið starfi
sínu. Blöðin ségja að foringjar land-
hersins séu undantekningarlaust með-
mæltir Schiey. En um foringja sjóliðs-
inseraltá huldu, því að rikisritari
Long hefir fyrirboðið öllum sjóliðsfor-
ingjum að láta i ljós skoðun þeirra á
málinu.
Benzine olíufat, sem var í verk-
stæði Atlantic-olíuhreinsunar-félagsins
í Philadelphia sprakk nýlega og drap 3
menn. en særði 6 aðra, kveikti í verk-
stæðinu og gerði hálfa milliófi dollara
skaða.
Ein af þeitn áhrifum sem járnbrauta-
samningar fylkisstjórnarinnar hafa
haft á Norðvesturlandið er það, að C.
P. R. félagið sendi nýlega sendinefnd
um alt Norðvesturlandið til þess að
komast eftir að hve miklu levti menn
væru óánægöir með flutningsgjöld þau
sem félagið heimtar. Nefnd þessi er
enn þá á feröinni og hefir fundi í ýms-
um bæjum, og er oss sagt að í flestum
tilfellum loti bún fyrir hönd fólagsins,
aðgeraþær flutníngsgjalda lækkanir,
sem menn fara fram á. Þetta er eins
og það á að vera. Járnbrauta einveld-
ið og kúgunin er brotin á bak aftur i
Manitoba og Narðvesturlandiuu um all-
an ókominn tima,—Roblin kunni tökin
á járnbrautar einveldinu.
Eldur gerði $30,000 skaða i Montreal
i síðustu vibu.
2 ára gamall piltur í West Selkirk
tapaðist þann 19. þ. m. Hann fans*
úti i skógi kl. 3 daginn eftir; var þá að
éta hnetur og lá vel á honum eftir úti-
vistina.
Litar-ofstækið er á háu stigi i
Springfield, M'ssouri. 2 svertingjar
voru nýlega hengdir þar án dóms og
laga fyrir grunaðan glæp. Nú er það
komið upp að þessir 2 svertingjar voru
saklausir og að sá sanni glæpamaður
er enn þá ófundinn.
Dorainionstfóiniu hefir gefið út
eignarbréf “Patents 1 til járnbrautar-
félaga í Vestur Canada fyrir 10 miili
ónum ekra af laudi í Manitoba og
Norðvesturhéruðunum síðan i Febrúar
síðastl. Mest af þessura löudnm geng-
ur til C. P. R.-félagsins, sem hér eftir
verður að borja sveitarskatta af þelm.
Að þetta tnál er svone langt komið.
má ettaust þakka R. L. Richaidson,
fyrrum þngmanni fyrir Lisgar-kjör-
dæmið. Hann barðist, allra ra,«nna
mest og bezt fyrir því að C. P. R.-fé-
laginu skyldu fengin eignaibréf fyrir
þessum löndum, svo að hinar ýmsu
sveittr í Manitoba og Norðvesturland-
inu gætu heimtað skatt af þeim, eins
og af eignnm prívat manna eða félaga.
Nýfundnalandsstjórnin ætlar að
setja npp vírlausa hraðskeytastöð á
Cape Race til þess að geta varað gufu-
skipið Ophir, sem á að flytja hertog*
ann af York og föruneyti hans hingað
til Cauada í Október næstkomandi, við
hættum þeirn, sein kunna að vera á leið
skipsins með landi fram ogað lendingu
Stjórnin í Corea hefir bannað allan
útflutning hrísgrjóna úr landinu vegna
uppskerubrests þar í landi. Jöpum lik-
ar þetta háttalag illa, því að það oru
bamríingar um það milli landanna að
útfiutniugur hvísgrjóna úr Corea til
Japau skuli ekki bannaður nema í
bráðustu nauösyn. Japan lætur rann-
saka tnálið.
Bæjarbúar í St. John segja mann-
tal Dominionstjérnarinnar þar i borg-
inni sé rnngt. Geo- Berson, sá er tók
þar manntalið, kreðst hafa talið 118
WINNIPEG, MANITOBA 29. ÁGtJST 1901.
Nr. 47.
i
manns fleira en skýrslur stjórnarinnar
sýni, og ýmsir aðrir staðir eystra eru
óánægðir með manntalið og segja það
vara ramskakt og óáreiðanlegt.
Síðasta gu fuskip, sem á þessu ári
flytur vörur til Yukon, Jagði af stað,
frá Vancouver þann 22. þ. m. með 1200
tons af matvælum og öðrum nauðsynj-
um.
Stálgerðarmanna verkfallið f Banda-
ríkjunum stendur að mestu í stað. Það
má svo heita að hvor bliðin haldi enn
þá sínum hluta óskertum.
Vínsali nokkur í Chicago reiddist
svo mjög af því að einhver í húsi hans
hafði skorið klæðið á “Pool“-borði
hans. að liann tók skammbyssu og
skaut 6 skotuin á pilta hóp sem stóð
úti fyrir húsi ha ns. Piltarnir voru all-
ir 17—18 ára gamlir. 2 eða 3 af þeim
voru gskotnir til bana. — Slíkir glæpir
koma aldrei fyrir í góðtemplara stúk
um.
Þrír bræður að nafni Finsh, eiga
dálitla gullnámu í Montana. Einn
bræðranna seldi sinn hluta og flutti úr
landi sér til heilsubótar; en hinir tveir
bræðurnir vinna í námunum. Gullæð-
in er um 7 þumlunga þykk. Samt
tóku þeir út 814000 virði á hverjum
degi í vikunni frá 12, til 19. þ. m. og
æðin helzt enn þá óslitin. Bræðurair
hafa fengið góð boð í námu þessa, en
þeir vilja ekki selja hana.
Eldur kom upp í lögreglustöðinni á
einni af Vest Indía-eyjunum og brendi
allar stjórnarbyggingar og 500 íbúðar-
hús. 15,000 mauna eru heimilislausir
og matariausir.
Bæjar stjórnin í Kingston Ont.
segir að manntai Dominion stjórnarinn-
ar þar í borginni sé algerlega rángt og
að miklu meira fólk sé í bænum en tal-
ið hefir verið. Sömuleiðis hefir bæjar-
stjórnin i Toronto ákveðið að láta iög-
reglu iið borgarinnar taka manntal þar
í borgiuni, þar álitið er að manntal
Dominion stjórnarimiar só ekki áreið-
anlegt.
Austan blöðin eru full með sögur
um kraftaverk sem andatrúar menn í
Toronto borg gerðu nýlega. Hjón
nokkur þar i bænum sem mistu dóttur
sína fyrir 10 árum, fóru áfund anda-
trúarmanna og báðu þá um að láta sig
sjá dóttur sína sálugu eins og hún væri
nú. Spjald var þá hengt á vegginn og
hjóniu látinn horfa á það, eftir 15 mfn-
útna tíma var komin mynd á spjaldið
sem þau þektu að vera af dóttur þeirra
nú, eins og hún litur út í öðrum heimi
10 árum eftir lát hennar. Engin hönd
var sjáanleg né málbusti kom fram.
Hjónin tóku myndina heim með sér og
láta mikið af henni; þau borguðu $30
fýrir hana.
Sagt er að bólusykin hafi gert vart
við sig í Ottavva og inokkrum smáþorp-
um í Quebec fylki. 35 sjúklingar hafa
fundist i Str. Pierre þorpinu i Quebec
fylki.
Mikill undirbúningur er nú á Frakk-
landi, að taka sæmilega á móti Rússa-
keisaranum erhygst að ferðast þangað
innan skams tíma. er svo rætt að meðul
annars aiuni hann hafa i hyggju að
vekjamáls á samvinuu Frakka og Þjóð-
verja við si„ til þess að koma á sættum
milli Breta ogBúa, svoaö báðir málsað-
ilar megi vel við una.
Bandaríkja-stjórn hefir ákveðíð að
senda tafarlaust til Kina alla þá Kín
verja sem sannir verða af því að hafa
kornið inu í Bandaríkin frá British Col
umbia. Það hafa þegar nokkrir tugir
þessara manna verið handteknir og
og sendir austur. Fargjaldið fyrir
liver mnann kostar um $150, að undan-
förnu Jiefii' það verið venja að senda
meun þessa tii baka til Canada. Eu
reynslan hefir orðiðsúað þeir fara jafn
óðum suður ylir líuuna í Washington
ríkið, og til þess að koma i veg fyrir
þetta, íiefir stjórnin ákveðið að sendaþá
úr landhiu.
Eftir síðustu fréttum af verkfalli
stálgerðarmanna í Bandarikjunum var
ástaudið enda í síðustu viku á þessa
leið'
Pittsburg, Pa. Star Mill, 2 verkstæði
[vinna.
,, ,, Painter Mill l ,, ,,
Pennsylvania TubeWorkser Jokuð upp;
öll verfcstæði Carnegie eru sögð vinn-
andi follan tima. Irondale verkstæðið
viunandi. Wellsville verkstæðin 12 að
tölu öll vinnandi. Lisbon Míllan lokuð
upp.en ákveðið að byrja að vinna innan
fárra daga. Whemliug verkstæðin lok-
uð upp. Ballaire verkstæðin lokuð upp
yfirleitt mun mega fullyrða að ástanáið
sé næri eiræ og það var þegar verkfall.ð
byrjaði. — Verkfallsmenn hafa síðan
þeir hófu verkfallið, fengið nokkur
þúsund utanfólags manna til að hætta
að vinna á verkstæðum, en verksmiðju
eigendur á hinn bóginn hafa fengið
menn i stórhópum frá suðuifylkunum
og hjálp þeirra, halda nú nokkrum
verkstæðum vinnandi sem lokað var
upp þogar verkfallíð hófst. Verkfalls-
menn gera sér von um að þessir sunnan
menn revnist ónógir til að leysa vanda-
verk á rerkstæðunum af hendi og vona
að geta haldið sinum hluta óskertum,
Mál stendur til að verða höfðað
móti Ottawastjórninni út af því að toll-
þjónn einn í Port Hópe i Ontario tók
matarkörfu af Arthur E. Sutherland,
dómara frá Rochester, N. Y. Dórnar-
inn og fjöiskylda hans hölðu verið að
éta úr körfunni þegar gufuskip það er
þau voru á, lenti f Port Hope, enhöfðu
ekki lokið máltiðinni áður en þau fórti
á land. Tollþjónninn sá körfuna hjá
dómaranum og kvaðst halda henni í
naf n! laganna, afþvíhún hefði mat-
væli ínni að halda. Dómarinu brást
reiður við, kærði tollþjóninn fyrir Otta-
wa-stjórninni og heimtaði hann rekinn
úr embætti, ella höfðaði hann mál móti
Canadaríki út af matarmissi sínurr.
Blöðin á Italíu eru farin að skora
á stórveldin að koma í veg fyrir -að
B andarikjaþjóðin taki umráð yfir Pa-
nama-sur,dinu.
Hon. C. B. Rouleau, hæstaréttar-
dómari i Montreal. andaðist á sunnu-
daginn var.
Fréttir frá Danmörk segja að stjórn-
fn þar hafi ákveðið að selja þann hluta
af Vest-India-eyjunum. sem tilheyra
Danaveldi. Verðið á að vera $3,750,000.
Bandamenn kaupá.
Tyrkja soldán hefir jafnað sakir
sínar við Frakka með því að voita r>ú
Quays-félaginu öll þau réttindi, sem
það áður hafðt fengið hjá soldáni, en
sern hann afturkaUaði fyrir nokkrum
tíma.
Henry Noles, svertingi í Tennessee
ríkinu, misþyrmdi og drap hvíta kouu
isíðastl. viku. Hann var tafarlaust
hengdur; áðuren hann dó sagðist hana
hafa framið þenr.an glæp, af því hann
hefði ekki hnftannað að starfa.
Voða regn og stormur æddi yfir
New York-borg og nærliggjaud' hór- n
á lnugardaginn var. Allmörg hús
fuku um koll. þar á meðal ein kyrkja
ogeitt lcikhús 1 Jersey City. Turnar
féllu af húsum. hestar og vagnar, sem
voru á götunum, fuku um koil; tele-
graph- og Tulefone-stöplar brotnuðu
og aliar samgöngur fóru á ringuireið.
Útflutningur uautgripa til Eug-
lands er byrjaður. Fyrsta brautar-
lest raeð 500 gripuin lagði af stað frá
Yorkton í síðastl. viku austur að sjó-
höfnum. Það er talið víst að yfir 6000
nautgripir verði fiuttir héðan út úr
vesturlandinu á þessu ári.
Yfir hundrað uppreistarmenu á
Fibpseyjunum gáfustuppog gengu á
hönd Bandaríkjamðnnum i síðastlið-
inni ’iku. Bandamenn hafa nú 10,000
hermenn í Manila og ætla að auka þá
tölu um 200 i, að minsta kosti.
Nokkrir nefr.darmenu frá verka-
mannafélögum á Englandi komu til
Canada í síðastl. viku. Þeir ætla að
kynna sér verkamannasamtökin hór í
Canada.
TINDASTÓLL, ALTA., 28. Júlí 1901.
(Frá fréttaritara Hkr.).
Tíðarfar framan af þessum mán-
uði gott og hagstætt, en síðastl. vi kn
stöðugar rigningar, svo ekki liefir orðið
unnið að heyskap neitt til gagns. Gras-
vöxtur er ágætur, en lágar engjar ekki
slAandi sökutn bleytu, sem eykst við
þenna rigninga kafla, svo að litlar líkur
eri- til, uð þær verði að nokkru gftgni
þetta sumar, hvernig sem viðrar hér
eftir. Heyskapur var byi-jaður k-ring
um miðjan þenna máuuð alment, þó
nokkrir byrjuðu fyrri, jjog mundi hafa
tekist í betra lagi, hefði ekki þessi ó
liappatíð komið.
Almenn heifbrigði er nú hér í bygð-
inni, siðau mislingavoikin rénaði, og
liðun manna I góðu lagi. Hór er kapp-
samlega unnið að undirbútiingi Isleud*
ingadagsins 2. Xgúst, og væntu menn
aö skemtanir verði þá góðar og inarg
breyttar. Unga fólkið er nú að konia
Calgary heim til foreldia og frænda úr
vinnu, sumt af því eftir meir en árs úti-
vinnu, og segjum vér það alt hjartan-
lega velkomið heini. Nýkominn er frá
Dakota Mr. Einar G. Eiríksson, sesu
dvalið hetir þar syðra vira mörg ár og
ýmist stundað sj&lfur lærdóm eða verið
alþyðuskólakennari. Sagt er uð hann
muni fara aftur innan skarns,
Úr fjarlægð.
Einn veltr,etinn og mentaður ís-
lendingur ritat oss dags. 20. þ. m. á
þessa leið: “Égveiðaö votta yðnrá-
nægju mina og þakklæti fyrir hina
mjög skynsamlegu og velrituðu grein
yðar um bræðrufólagið “Thö Ancient
Order of United Workmen", sem ný-
lega birtist í Hkr. Þér tókuð þar fram
ljóst og skipulega—flest af aðalatriðun-
um er félagið byggist á. Að vísu bólar
þar & litilfjörlegum misskilningi i ein-
stöku atriðum, eu í heild sinni er þó
grein yðar það bezta, sem ritað hefir
verið á íslenzku um þetta félag“.
Annar mikilsvirtur IsLndingar rit
ar oss, dags. 12. þ. m. meðal acnars á
þessr. leið: “Ég tek öllu með ínnilegn
þakklæti, sem stefnir að því að upp-
fræða þjóð vora í öllu sem leiðir til
sannrar menningar og mannúðar. öllu
sem vekur anda mannsins til æðri og
göfugri hugsjóna, öllu sem stefnir að
því að brjóta ánauðarhlekki þjóðarinn-
ar, hvort sem þeir eru af þekkingar-
leysi, ósjálfstæði eða af hjátrú eða
kreddnm, hvort heldur í trúarlegum
eða hayfræðis- og stjórnarlegum efn-
um. Það er sannailegt gustukaverk,
að róta svo lftið til i öskunni. VTér er-
um búnir að sofa nógu lengi á kodda
vanans og heimskunnar, drukknir af
óminnisöli kyrkju- og konungsvalds f
ýuisum myndum. Eu þa-'er ekki vOn
að þér getið verið stórhðggur enn þá
meðan blaðið þarf að vera komið upp
á lesendur, sem ekki þekkja sinn vitj-
unartíma. því það hefir aldrei verið
vinsælt og því síður auðsælt að ráðast
á gamlar venjur, sem kyrkjan og ram-
skökk stjóiufræði hafa komið inn í
þjóðina og halda þar dauðatakí. En
með lagi og góðum vilja tekst mikið, og
þó drojarnir séu ekki stórir, sem
•‘Kringla' lætur drjúpa, þá smámsam-
an færa þeirokknr brauð á vatninu“.
Úr bróíi til ritst. Hkr.
Kœtu vin : —
Síðan ég skrifaði þér síðast hefir
verkfall Btálgerðarmanna tekið á-
kveðna stefnu, eínveldið hefir fleygt
grímunni og segirað vinnufélögiu
verði altttei viðurkend í sinnm verk
smiðjum að þeirra áform sé að
ganga að þeim dauðum. Flérer því
ekkert undanfæri fjjrir verkamenn,
sem unna og hafa trú á verkamanna-
félögum og ytir höfuð alla þá sem
hlyntir eru vei kamannafélagsskap.
Stríðið er háð upp á líf og dauða,
hvor hliðin vinnur er enn ófyrir-
sjáanlegt, en fari svo að verkamenn
tapi, sem flest virðist benda til, þá er
það danða högg fyrir verkamanna-
félögin. Því þegar þetta einveldi
hetir sýnt hinuni hvernig hægt er að
svifta vinnulýðinn frelsi og borgara-
legum réttinduui, þA munu fleirí
einveldi leika hið sama, og þegar
svo er komið að vinnuveitendur
geri það að skilyrðum við verka-
menn slna að þeir megi ekki tilheyra
nokkru verkamannafélagi eða bein-
línis eða óbeiniínis styðja nokkurn
fólagsskap er hafl það augnamið að
auka eða vernda rétt verkamanna
með einu eða öðru móti—þá virðist
mér vera orðið lítið úr því frelsi er
vér Bandaríkjamenn gerum svo
mikið veður úr, og þá virðist það
ekki vera ófyrirsynju í sumar 4 Júlí,
að einn af vikadrengjum Mark
Hanna-stjórnarinnar var fenginn til
að lesa frelsisskrána í heyranda
hljóði, eins og siður er til, en hann
las að eins það sem honum þ.itti við
eiga, en drð það undan er honum
fanst ekki í nánu samræmi við anda
og atfarir stjórnarinnar. Svona er
þá aldarandinn orðinn: Borgari
Bandaríkjanna skauimast sín fyrir
fielsisskrána, sem hettr þó lengið
þann vitnisburð bjá óheipskrsm
mönnum. uð ver.-i það merkilegasta
pólitiskt slyal er nokkru siuni hetir
verið ritað af dauðlegum mönnum.
Og þó er oss sagt að engin breyting
hali orðið í hinni pólitisku stetnu
þess fiokks er Lineoln eitt sinn leiddi
til fraraa og frægðar.
Þinn,
G. A. Dalmann.
/ /
Ávarp til Islendinga.
Það heíir lengi veriðumþað tal-
að intðal voi sem eitt hið sjAifsagð-
ast.i spor til framfara fyrir oss Vest-
ur-fsler.dinga, að komið væri á fót
skólastofnun, þar sem unglingnm af
íslenzku þjóðerni gæfist kostur á að
afla sér þeirrar mentunar, sem öllnm
er nauðsynleg, konum jafnt sem köll-
um, er koma vilja fótum fyrir sig í
ltfinu og fnllkoma þá andans hæf\-
legleika, er þeir hafa þegið.
En örðugleikarnir á að koma
npp slikri skólastofnun eru miklir,
þar sem íslendingar ern f saman-
burði við aðra þjóðflokka hér f laud-
inu fámennir og kraftar þeirra alla
vega á dreifitig. Sam tætti það svo sem
að sjAlfsögðu að vera markmið allra
góðra Vestur-íslendinga að reyna
að koma npp eigin sjálfstæðri skóla-
stofnnn með tfmanum. Að því tak-
marki ættum vér allir að keppa af
heilum huga. Með hverju ári veður
þörfin fyrir slíka skólastofnun býnni
og brýnni
Kirkufélagið, sem hingað til hef
ir gengist fyrir þcssari skólahugmynd
komst fyrir Ari síðan að þeirri niður-
stfíðu, að endiiega þyrti á einhvern
hátt að bæta úr þörfinni sem allra-
bráðast. Það mætti ekki bíða þang-
að til hægt væri að reisa skólanum
híbýlí og launa nægilega mörgum
kennurum. Það yrði að setja sig í
samband við einhverja mentastofn-
nn og koma þar íslenzkum kennara
að, er veitt gæti kerislu í íslenzkri
tungu og íslenzkum fræðum og helg-
að gæti krafta sína íslenzkum nem-
endum.
i Tilraun var gjörð á síðastliönu
sumri með samninga við lúterskan
sköla suðtir í Minnisotaríki, en sú til-
raun strandaði í iniðju katt.
Nú hafa nýjii satnningar verið
gjörðir við einn helzta skólati í
Winnipeg, hið stofnefnda Westley
Colege, þar sem nokkurir íslenzkir
unglingar hafa stundaö nAm á und-
anförnum árura . Skóianenfd kirk-
félagsins hefir sent mér köllun til
að gegna kennarastörfum við þennan
skóla A komandi ári. Bæði hefl ég
nú fengið leyii safnaða minna til að
taka við þessari köllun og bréflega
tjáð skólanefndinni, að ég muni
reyna að takast þetta start’ á hendur.
Ég leyfi mér þvf að tilkynna
iað hér með öilum íslendinguin f
landiþessn, er slíkt kvnniað láta s!g
einhverju varða, að kostur verður á
að fá tilsögn í Islenzkri tungu og ís
leuzkum fræðum við Wesley College
i Winnipeg, Man., á komandi 6kóla-
ári frá 1. Ofet. næstk., auk þess sem
sá skóli veítir ágæta kensiu í öllum
hinum aimenuu greiuum þekkingar-
iunarogbýr nemendur undir próf
þau, ev fyrirskipuð eru við háskólan
í Manitoba.
Auk þess að hafa þessa kenslu
á hendi við téðan skóla, heö ég full-
lcomin vilja A að veita íslenzkum
nemendum alla leiðbeining, hjálp og
aðhlynningu, er þeir kynni að þurfa
og í mínu valdi stendur að veica.
Sumum kann að standa stuggur
af, að það er innlent kirkjufélag,
ekki lúterskrar trúnr, sem komið
hefir skóla þessum á fót og heldur
honum við lýði. Það er eins og
mörguui mun kunnngt kirkjaféiag
Meþódiska:
Kn vér hðfmn allirþá von, aö
þetta þurfl als ekkett að saka. Skól-
inn stendur á almennum kirkjulegum
grundvelli eins og lang-flestar slíkar
mentastofnanir gjöra. Á honumfer
engin trúarbragðakensia fram, nema
í guðfræðisdeildinni, en þar ganga
þeir aðeins, er ætla sér að gjörast
prestar meðal Meþodista Ástæða
virðist vera til að vona, að áhrfln
f kirkjulega átt frá islenzkum kenn-
ara veiti næileg'. aðhald að vorri eig-
in kirkju í hugum alira þeirra, er á
anuaðborð hnegast að kristindómi í
nokkurri ákveðinni mynd. Ég vona
því fastlega, að ótti fyxúr, að nokkur
unglingur tapist út úr lútersku
kirkjunni fyrir að ganga á þennann
skóla, sé ástæðu laustog þurtt ekki
að fæla neiun, hvorki foteldra né
unglinga, frá að færa sér í nvt þetta
tækifæri til að f'á fullkomna skóla-
mentun ogþekking á tungu og sögu
sinnar eigin þjóðar um leið. Að minsta
bosti mundi ég ekki hafa fengist til
að takast þessa kenslu á hendur, ef
ég hefði þókst hafa ástæðu til að ótt-
ast þetta. Ég hefi þá von, að for-
eldrar, sem ant er nm börn sín í
þessu tilliti, muni bera nokkura til-
trú til mín, að því að þetta atriði
snertir.
Skólin byt jar 1. Okt. næ3tkom-
andi. Allir, bæði piltar og stúlkur,
með nokkurri alþýðuskólamentun
eru teknir inn í undirbúifingsdeild-
ina. Skólagjaldið er að einsSO doll-
ars á ári fyrir hvern nemanda Nem-
endur geta komið sér fyrir á góðum
stöðum í bænuir, hvarsem þeir viija.
íslenzkir Eemendur ættu aðgeta kom-
ist að góðum kjörum ogsanngjörnum
samningnm um íæöi cg húsræði
hjá löndum sínum f hænum.
Þeir, sem kynnu að vilja færa
sér þetta tækitæri í nyt, eru i insam-
lega beðnir að suúa scr sem allra
bráðast bréflega til mfn, sem þá
mundi reyna að gefa nauðsynJegar
upplýsingar.
Gardar, Pembina Co. N. D. 19. Ág.
1901.
Friðrik J. Bergmann.
Meira um Jahveh.
“ Jehovah var veðra Guð“, er fyrir-
sögn á smágrein (ritstjóragtein { “Pro-
gressive Thinker'1, Chicago. 111., ein-
mitt sömu vikuna og Hkr. flytur les-
endum sinum Ljóðabiéf hena St. G.
Stephánssonar (“Jayi“).
Um leiðog ég þakks skáldinu inni-
lega fyrir handtakið, sem bæði lýsir
sjAlfst æðri hugsun og frjáisum rann-
sóknaranda,ordgnótt(ekki vaðab og eir.-
urð til að iáta skoðun sínu í Ijósi hvað
sem kreddurog kenningar vana viltra
sauða af húsi Jthvah hnfa þsr n að
segja, þá finst n ér vera sanngjarnt ad
lofa lesendum Hkr að sjá hvað aðrir ó-
háðir mentamenn heimsins hafa að
segja um Jahveh þessa dagana. Grein-
in er svona:
“Orðið Jehovah kemur fjórum sinn
am fvrir í ensku biblíuriDÍ, sem er kom
ið af hebreska orðinu J h v h. Þannig
var það ritað í gömiu hebreskunni Aður
en hljóðstafir voru brúkaðir í málinn.
Þetta o' ð kemnr oft fyiir ÍGamiatesta-
mentinu, en aistaðar nema á þessum 4
stöðum er það útlagt: drottimi (Loid)
en aldrei guð (Gcd). Guðs nafnið er
komið aforðinu Elohim".
.....Hámentaður Englendlngur og á-
litinn f frægur málfræðingur í hebresku,
dr. Falmer að nafni, segir: “Nine-
teenth Contury Magazine hefir verið
að vekja uppruna orðsins “Cherubim'1,
og þá um leið fann hann að þessi he-
breski Jehovah (eða réttara sagt Jah-
veh, eins og málfræðingar nú Alíta að
sé réttast) var veðra guð (Storm
God), að líkindum dregið af nafuinu
Yahu—vindur. Stafurínn “J“. fem á
seinni tíð hefir verið fnnleiddur f málfð,
var aður ritað með "1“, en á þýzku
“Y“, er af því kominn Jahveh og
stundum Yahveh.
Boreas var grískur guð. sýndnr
meö vængjum og hvitu hári. Höfuð-
bólhans voru Hyperboiean fjöllin. cg
þegar hann beindifeiðum suður geríi
vinda, snjó og ísa (hvoit mun ekki
þaðau kominn Hræsvelgui?).
Sephyrus var bliðvindur hjáGiikkj-
um, sem færði þeim blóm og aidini með
ilman ar.da Mns. Honum var bygt
musteri til dýrðar í Atheuu, og med
ungs mautis gervi, tveimur væDgjtm
og blómstra skrúða á höfði; var liann i
miklum háveg im.
Það er annars mevkileg upplýjing,
að orðmyndiu Jehovah—og drottinn
(Lord) hs'ar sem það kemur fyrir í hin-
um 8vo nefndu hebresku litum var
upphaflega táknandi eiuuugis v e ð r a
g u ð. — Já, viö mcigum sauna lega
játa með kariinum; "Því Iengur sem
vil iifum og því tneira sem við þ» kkj-
um, því meira finnum við“.
S. J. B.ör: : »OD.
í